ถ้า “หอยนางรม” ที่เลื่องชื่อที่สุดในโลกอยู่ที่ฝรั่งเศสแล้วละก็ หอยนางรมที่เลื่องชื่อที่สุดในเมืองไทยก็น่าจะอยู่ที่ จ.สุราษฎร์ธานี อย่างที่เราคุ้นหูกันดีว่า “หอยนางรมสุราษฎร์” ที่ขึ้นชื่อว่า ตัวโต และเนื้อหวานอร่อย ถัดมาก็คือ “หอยนางรมอ่างศิลา” จ.ชลบุรี ซึ่งจะเป็นหอยนางรมพันธุ์ปากจีบ ขนาดตัวพอดีคำ รสหวานมัน ไม่คาว หอยนางรมอุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร นั่นคือ เป็นแหล่งของวิตามินเอ บี 1 (ไทอามิน) บี 2 (ไรโบ-ฟลาวิน) บี 3 (ไนอาซิน) ซี (กรมแอสคอร์บิค) และดี (แคลซิฟีรอล)

ผัดสะตอกุ้งสด ” สะตอ ผักพื้นบ้านสัญลักษณ์ของชาวใต้ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย สะตอเป็นผักที่มีรสชาติและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ชาวใต้นิยมนำสะตอมารับประทานเป็นผักสด หรือจะนำมาปิ้งไฟให้สุกรับประทานเป็นผักเคียงคู่กับน้ำพริกหรือกับข้าวต่างๆ นอกจากนี้ ยังนิยมนำมาประกอบเป็นกับข้าวอีกด้วย โดยเมนูที่ได้รับความนิยมในกลุ่มชาวใต้และภาคอื่นๆ คือ ผัดสะตอกับกะปิใส่กุ้ง เมนูนี้หารับประทานได้ง่าย รสชาติมีทั้งเค็ม เปรี้ยว หวานเล็กน้อย และมีความหอมจากกะปิ

ผัดไทยท่าฉางและผัดไทยไชยา อาจจะเรียกรวมกันว่า "ผัดไทยสุราษฎร์ธานี"

เพราะท่าฉางและไชยาเป็นอำเภอในจังหวัดสุราษฎร์ธานีทั้ง 2 อำเภออยู่ติดกันทางด้านเหนือของตัวเมืองสุราษฎร์ธานี

ทั้งสองอำเภอนี้มีอาหารพื้นบ้าน เป็นก๋วยเตี๋ยวเส้นเล็กผัดใส่กะทิคล้ายๆ กับผัดไทย ชาวบ้านเลยเรียกว่าผัดไทยท่าฉางและผัดไทยไชยาหรือ "ผัดไทยสุราษฎร์ธานี"

เป็นผัดไทยที่มีความแตกต่างกับผัดไทยภาคกลางเพราะจะใส่น้ำกะทิพร้อมทั้งเครื่องแกง ได้แก่ หอมแดง พริกแห้ง ปรุงรสโดย น้ำตาลปึก มะขามเปียก เกลือ จึงมีรสเผ็ดเล็กน้อยและบางที่ใส่ เต้าหู้ หรือกุ้งเป็นเครื่องเคียงด้วยก็ได้ทานพร้อมผักแนม(ถั่วงอก หัวปลี กุยช่าย)

แกงส้มปักษ์ใต้ว่า “แกงเหลือง” แตกต่างออกไป ชาวปักษ์ใต้อาจกินแกงส้มได้ทุกมื้อไม่รู้สึกเบื่อ เพราะรู้จักวิธีพลิกแพลงใช้ผักและปลานานาชนิดไม่ให้ซ้ำกัน โดยเปลี่ยนตามชนิดของปลา กุ้ง ผักต่างๆ และส้มที่ใช้ให้เข้ากัน เช่น ถ้าหากแกงปลาไม่มีเกล็ด เช่น ปลานกกระจอก ปลาสวาย ปลาดุก มักแกงด้วยน้ำมะนาว แกงปลาแห้ง เช่น ปลาริวกิวแห้ง ปลาสละแห้ง มักใช้ฝักเขียวเป็นผักใช้น้ำส้มสายชูเป็นส้ม แกงปลาทูสดกับมะละกอใช้มะดันเป็นส้ม แกงกุ้งหรือปลากะพงกับสับปะรดใช้มะขามสดหรือมะขามเปียกเป็นส้ม หรือจะใช้ส้มหลายชนิดผสมกันก็ได้ เป็นต้น

ลักษณะเงาะโรงเรียน มีประวัติกันเล่าว่า ประมาณปี พ.ศ. 2468 มีชาวมาเลเซียเชื้อสายจีน ชื่อนายเค วอง มีภูมิลำเนาอยู่ที่เมืองปีนัง เดินทางเข้ามาประเทศไทยทำเหมืองแร่ดีบุกที่ตำบลนาสาร อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้นำเมล็ดเงาะมาปลูกในบริเวณบ้านพักของตนเอง ปรากฏว่ามีเงาะต้นหนึ่งออกผลต่างไปจากต้นอื่นๆ มีรูปผลค่อนข้างกลมเนื้อกรอบ หวาน หอม เปลือกบาง

เมื่อพูดถึงจังหวัดสุราษฎร์ธานี นอกจากจะนึกถึงสถานที่ท่องเที่ยว และเกาะน้อยใหญ่ที่น่าสนใจแล้ว ก็มักจะนึกถึงไข่เค็มไชยามาเป็นอันดับแรก ซึ่งก็เป็นของฝากที่ขึ้นชื่อในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ทั้งนี้ไข่เค็มไชยามีความแตกต่างจากไข่เค็มทั่วไปอย่างไร และทำไมจึงเป็นของฝากขึ้นชื่อที่ทำให้นักท่องเที่ยวมักจะไม่พลาดที่จะซื้อติดมือกลับไปเสมอ