Wekelijkse Wijsheid
Wekelijkse Wijsheid
De goede coach
‘Dames en heren!’ sprak de vlotte zestiger op het podium, ‘wat een eer dat ik dit congres mag openen. We gaan veel belangrijke sprekers horen, vandaag. Om te beginnen wil ik graag citeren wat één van mijn inspiratoren ooit zei op een soortgelijk congres. Hij kwam op en sprak tegen iedereen in de zaal de volgende woorden:
Ben je coach? Trainer? Mediator? Zo…. Mooi! En wat doe je dan eigenlijk? Hele goede vragen stellen? Spiegelen? Precies de goede werkvorm toepassen?'
'Vast en zeker! Maar is dat de essentie? Ik denk het niet. Volgens mij heeft een goede coach, trainer of mediator maar één rol: mensen dingen laten herinneren die ze eigenlijk al lang wisten. Het gaat namelijk niet om jouw waarheid of die van wie dan ook, het gaat om hún waarheid. Om de dingen die ze al lang weten, maar waar ze niet bij kunnen komen. En ja, daar heb je goede vragen voor nodig, daarvoor moet je spiegelen en werkvormen inzetten. Maar bovenal moet je verbinding maken met degene naast of tegenover je. Want pas als wat jij zegt bij hen gaat resoneren, begint het proces van verandering.’
Steen verlegd
Met alles wat we doen in het leven, of het nu werk of eigen activiteiten zijn, ontvang je van tijd tot tijd waardering of kun je trots zijn op wat je bereikt hebt. Maar niet iedereen heeft automatisch een tevreden gevoel over zichzelf en de eigen acties.
Toch maak je wel degelijk het verschil als je er simpelweg gewoon bent voor anderen, je gezinsleden, je naasten, je collega’s. En helemaal als je dingen creëert, in je vrije tijd of in je werk. Ik merkte dat afgelopen week toen verschillende mensen een donatie deden voor Wekelijkse Wijsheid, terwijl ik me afvroeg of deze wijsheden wel impact hadden.
Al zolang levenswijsheden delen, samen met Kalle Heesen, voorziet toch in de behoefte voor inspiratie aan het begin van de werkweek. Ik vond het heel bijzonder en dank alle lezers en donateurs heel hartelijk!
De puberteit
‘Buurvrouw!’ roept de buurman van achter de heg: ‘buurvrouw, mag ik iets geks met je bespreken?’
‘Oh, dat klinkt spannend…’
‘Nou ja, zo gek is het wellicht ook weer niet, maar ik hoor je puberdochters af en toe tekeer gaan. Dat is natuurlijk wat pubers doen, maar het valt me op dat ze dat vooral tegen jou doen en minder tegen je man. Daar wilde ik je sterkte voor wensen, want het lijkt me knap lastig.’
‘Het is ook lastig, buur. Dank voor je medeleven. Maar weet je: het is ook een compliment, hoor. Het is nogal een risico wat je als kind loopt door je af te zetten tegen je ouders. Dat zullen ze nooit toegeven, maar onbewust voelen ze dat wel. Blijkbaar hebben ze bij mij het vertrouwen dat ze dat kunnen maken zonder dat ik ze af zal wijzen. Eigenlijk wel een ontroerende gedachte, toch? Want het is natuurlijk noodzakelijk als kind dat je even flink in de puberteit komt. Dus nee, makkelijk is het zeker niet, maar er zit ook een mooie kant aan.’
Ver reiken
Hoever kunnen we reiken? Kunnen we boven onszelf uitstijgen?
In een wereld waar zoveel gepraat wordt, zoveel actie van ons gevraagd wordt of emotie wordt opgeroepen, is het moeilijk kalm te blijven. Zeker als er veel kritiek geuit wordt, is de neiging groot gelijk te reageren of te verdedigen. Stephen Covey noemt dat reactief. Toch betekent één letter verplaatsen al een wereld van verschil: creatief.
In analogie daarmee zou je het accent kunnen verplaatsen van verdedigend naar aanvaarden wat op je afkomt en op een creatieve manier antwoord geven. Want: het leven is een vraag, en jij bent het antwoord. Dan is boven jezelf uitstijgen het antwoord geven hoe jij wilt zijn.
chatGPT een zegen?
‘Welke sukkel overweegt zijn werkstuk te laten schrijven door chatGPT?’ vraagt de geschiedenis docent met een boos gezicht.
Niemand steekt zijn hand op.
‘Niemand? Ik waag het te betwijfelen… Maar laat ik jullie even wat uitleggen voordat je met dit huiswerk aan de gang gaat: denk je nou echt dat ik geïnteresseerd ben in wat jullie schrijven over de 17e eeuw? Dacht je dat jullie na 30 jaar docentschap en honderden werkstukken mij nog iets nieuws kunnen vertellen? Natuurlijk niet! Maar dat geeft niet. Het gaat er niet om dat jullie mij iets nieuws vertellen, het gaat erom dat jullie je al schrijvende ontwikkelen. Dat je moeite doet om de stof te doorgronden, dat je moeite doet om het op papier te krijgen, dat je moeite doet om je te verhouden tot die tijd, tot de opdracht en tot jezelf. Dát is het doel van zo’n werkstuk! Het gaat niet om het eindresultaat, het gaat erom dat jullie een ander mens zijn geworden als je het werkstuk af hebt.’
‘Zo, u pakte ze wel hard aan’, grinnikt zijn stagiair in de pauze, ‘maar even onder ons, voor dom werk is AI toch wel handig?’
‘Welnee, man! Als het werk zó dom is dat je het door AI moet laten oplossen, dan is het de vraag of dat werk niet gewoon afgeschaft moet worden. En als we het door AI laten oplossen, gaat niemand zich meer afvragen of het werk wel écht gedaan moet worden. Nee, die AI gaat ons niks brengen. Niet zolang we ons niet realiseren dat het niet om het eindresultaat gaat, maar om de weg er naartoe. Als het om het doel alleen gaat, kun je ook wel bij de marathon gelijk na de start een bochtje maken en onder finish doorlopen. Dat doe je toch ook niet? Het gaat erom dat je jezelf overwint, dat je over grenzen gaat, dat je boven jezelf uitstijgt. Dáár gaat het om. In het groot, maar ook in het klein!’
Huis
In de drukte van alledag hebben we er meestal geen tijd voor. Maar het is heel gezond af en toe tijd te nemen om je leven te overzien. Dat kan in de natuur, tijdens een wandeling of aan het einde van de dag. Wanneer je jezelf ziet als een huis, zijn er vast ruimtes in je leven waar je heel tevreden over bent. Maar misschien zijn er ruimtes in je leven waar je niet zo vaak komt? Bijvoorbeeld in de zolderkamer van je gedachten en patronen waar je sommige kwaliteiten onuitgepakt laat en andere herinneringen hebt opgeborgen die inmiddels het daglicht wel weer verdienen.
Of in de kelder van je gedrag en gevoelens die je laat kolken, zonder het licht van je bewustzijn er op te laten schijnen. Dat wat je je voorstelt als visualisatie van je huis zegt veel over wie je bent. Visualiseren is je beeldend bewustzijn aanspreken, dat wil zeggen je rechter hersenhelft met fantasie en scheppend vermogen. Dat stimuleert je creativiteit en brengt je in beweging om alle ruimtes in je leven te betreden en te verlichten.
Omdat je méér kunt
‘Beste collega’s. In de veertig jaar dat ik hier gewerkt heb, heb ik jullie al heel veel dingen verteld, maar één ding moet ik nog toevoegen. Ik wil met jullie delen wat ik mijn directe opvolgers al verteld heb en wat Goethe samenvat in de zin: ‘behandel iemand zoals die is, en hij zal zo blijven. Behandel iemand zoals die zal kunnen zijn, en hij zal zo worden.’
Jullie allemaal zoals je hier zit, hebt nog véél meer in je dan je nu denkt. Dat ziet een ander vaak eerder dan dat je het zelf ziet. Als je een collega, vriend, zoon of dochter dus behandeld zoals die nu is, dan is het alsof je een zaadje geeft wat die nodig heeft: rust, koelte, een droge omgeving. Daar gedijt het zaadje goed bij, maar het zal nooit een mooie zonnebloem worden. Als je het zaadje behandeld met de zonnebloem in gedachte, dan geef je hem vocht, warmte, aarde en mest.
Wat zou het zonde zijn geweest als zo’n zaadje nooit de uitdaging zou hebben gehad om zonnebloem te worden! Behandel iemand dus zoals die kan worden. Kijk wat er uit het potentieel van iemand kan groeien, en bied hem dat. Pas dan komen mensen echt tot bloei. Mensen kunnen veel meer dan ze nu zijn, maar jij, en zeker de managers onder ons, zijn degene die daarin het verschil kunnen maken!’
Schok
Verandering komt soms met een schok in je leven. Sommige veranderingen zie je aankomen, bijvoorbeeld afscheid na een ziektebed van een dierbare of ontslag bij een reorganisatie. Maar soms word je ineens geconfronteerd met abrupt verlies, teleurstelling of een inzicht die als bij donderslag je ineens je werkelijkheid verandert. Ik heb bijvoorbeeld net een opdracht die plotseling zonder overleg afgezegd wordt. Ik zou er tegenin willen gaan, maar mijn redeneringen komen niet aan als het besluit al is genomen. Dus ook hier leer ik meebewegen met de teleurstelling, waarna de golf uitrolt over het strand en weer terugtrekt in zee voor een volgende golf. En dan zie ik dat het ruimte creëert voor nieuwe mogelijkheden. Wat een rust.
Verstoppertje
‘Henk! Doe je mee met verstoppertje?’ roepen een groepje kinderen naar het kind wat blijkbaar in de tent naast ons kampeert, ‘Henk, doe je mee?’
Henk steekt zijn hoofd uit de tent: ‘Nee, dat kan niet.'
'Waarom niet, Henk?'
'Ik heb geen 4g.’
Ik wrijf even over mijn oren…. Wat heeft 4G nou te maken met verstoppertje? Maar al snel begrijp ik het: je moet een selfie maken van je verstopplek en die in de app zetten en dan kan de ander je gaan zoeken. En tja, dat gaat niet zonder 4G.
Enigszins brutaal begin ik me er mee te bemoeien: ‘maar jongens, je kunt toch gewoon zonder mobiel verstoppen?’
‘Ja, meneer, daar is toch geen klap aan? hoe weet je dan waar iemand zit?’
‘Ja, maar jongens, dat is juist de grap van verstoppertje! Dat je dat niet weet!’
‘Dag! Dan kan iedereen wel overal zitten! Ik ga een beetje die hele camping afzoeken! Weet je hoeveel plekken er dan zijn?’
Ik heb mijn mond maar gehouden, ik vrees dat ik definitief tot een andere generatie ben gaan behoren. Vooral toen ik ze tegen elkaar hoorde zeggen: ‘Weet je, ik speel sowieso liever binnen, want buiten zijn zo weinig stopcontacten.’
Zullen we elke week één digitale-vrije-dag introduceren? Zodat kinderen nog in de échte wereld kunnen spelen ipv in de digitale?
Of word ik oud?
De waarde van weerstand
Wat is weerstand eigenlijk? In de natuurkunde geldt dat weerstand wrijving is, bijvoorbeeld bij geleiding van elektriciteit. Maar ook in ons leven is er wrijving, met anderen of in onszelf, en dat geeft ons ervaringen of leermomenten. Dat is in essentie waarom we op aarde zijn. Onze zwakheden zorgen met name voor deze leermomenten. Zonder weerstand zou je de kracht niet ontwikkelen om te veranderen, om verder te ontwikkelen zowel persoonlijk als geestelijk. Het maakt je moediger en je wil krachtiger.
Tegenstand bieden tegen de gebeurtenissen in je leven helpt je alleen niet verder als het je ego is die de pijn of verdriet niet wil voelen. Juist aanvaarden wie en waar je nu bent, helpt je een mooier, groter, completer zielemens te worden. Dat is het Woe wei waar Lao Tse over sprak in het Taoïsme uit het oude China. Dat je mag meebewegen met alles in je leven!
Nou en?!
‘Carla, wat kan ik voor je doen?’
‘Meneer, ik vind het wat lastig, maar ik wilde aangeven dat ik het lastig vind met Vincent, mijn leidinggevende.’
‘Kan je aangeven waarom?’
‘Nou, ik had laatst tegen hem gezegd dat ik vond dat mijn collega naast me zo énorm druk is, en toen zei hij alleen maar ‘nou en?!’ Dat is toch belachelijk?’
‘Haha, ik snap je frustratie. Wellicht was zijn intonatie wat verkeerd. Maar als ik de vraag serieus stel, dan is het best een goede vraag, denk ik. Stel jij komt tegen mij zeggen dat je collega zo druk is en ik zeg ‘nou en?’ Wat zou je zeggen als je die vraag echt beanwoord?’
‘Euuh… nou.. Dat dat gewoon erg lastig is!’
‘Want?’
‘Omdat hij dan de hele tijd om me heen loopt te stuiteren.’
‘Nou en?’
‘Dat is gewoon bloed irritant!’
‘Want?’
‘Omdat ik dan zelf helemaal onrustig word!’
‘Nou en?’
‘Nou, dan kan ik me niet meer concentreren en dan ga ik fouten maken en dat wil ik niet!’
‘Precies! Merk je wat er gebeurd? Ik hoef alleen maar ‘want’ en ‘nou en’ te zeggen en zo komen we samen bij het echte probleem. Dat je collega druk is, is tot daar aan toe, maar dat jíj er onrustig van wordt, dat is wat je echt irriteert. Want dan ben je bang dat je fouten gaat maken. We kunnen nu dus twee dingen doen: of je collega vragen voortaan rustiger te doen, of jou helpen om niet onrustig van je collega te worden. Daar zijn vast tips en trainingen voor.’
‘Ik denk dat vragen of hij rustiger wil doen, vergeefse moeite is.’
‘Dat vrees ik ook, maar gelukkig hebben we nu uitgevonden dat er meer opties zijn. Leuk he?’
Jaloezie
Een moeilijk gevoel voor de meeste mensen is jaloezie. Iemand in je omgeving doet iets, maakt iets, verkrijgt iets wat jij ook graag wilt hebben. Jaloezie vergiftigt je systeem, maakt je boos, in vuur en vlam, of juist koud en afstandelijk. Het is net als willen winnen, en er niet tegen kunnen dat je verliest. Het voelt soms echt alsof iemand iets van je afpakt.
Hoe hoger je stijgt in aanzien, hoe vaker je te maken krijgt met jaloezie. Mijn oma zei altijd ‘Hoge bomen vangen veel wind’. Dan sta je dus altijd in een storm, met veel meningen die over je heen buitelen. Geen wonder dat mensen met aanzien een harnas of pantser om zich heen bouwen. Als je zelf veel jaloezie voelt of op je afgevuurd krijgt, is het moeilijker verbinding aan te gaan met anderen, wat eenzaamheid versterkt. Een mantra wat daarbij kan helpen is ‘Ik ben wie ik ben’, dan mag de ander ook zijn wie hij of zij is.
Pannenkoek van de week
‘Leuk, hoor! Zo’n eigen bedrijf.’ moppert de jonge ondernemer, ‘elke keer is er wel iemand die er iets van vind. Een inspecteur, een klant, een leverancier. Er gaat verdorie geen week voorbij dat ik geen gedoe heb.’
‘Ja, nou en?’ vraagt zijn oudere collega.
‘Vind jij dat dan niet frustrerend? Elke keer dat gezeur en elke keer mensen die vinden dat je niet goed genoeg bent!’
‘Ik snap je punt, maar je maakt het te zwaar, collega. Allereerst is dat mogelijke verwijt wat je krijgt maar éénmalig. Daarna loop jij er nog weken mee rond, maar dat is aan jou. Je blijft het in je hoofd almaar afspelen en feitelijk maak je jezelf de hele tijd verwijten, want de boze klant is het al lang weer vergeten.’
‘Hmm, ja, zou kunnen.’
‘Daar komt bij dat je het allemaal niet zo serieus moet nemen. Laat ze praten, man. Trek het je niet aan.’
‘Ja, makkelijker gezegd dan gedaan!’
‘Klopt. Wij hebben op ons bedrijf ooit de ‘pannenkoek van de week’ verkiezing ingesteld. Een collega riep over een vervelende klant ‘wat een pannenkoek is die man!’. Dat vonden we wel grappig en nu kijken we dus elke week wie er moeilijk liep te doen en die krijgt, zonder dat die het zelf weet, de pannenkoek van de week award. Een bedrijfslolletje, waar niemand last van heeft maar wat voor ons de lading eraf haalt. Snap je? Of je het zwaar opneemt of iets lichts van maakt, doet aan de feiten niks af, maar het maakt het voor jou een stuk lichter.’
Recept om ongelukkig te zijn
Het is beter om ongelukkig te zijn op deze wereld, dan om geluk te ervaren. Daar word je maar lui van. Daarom hierbij mijn recept om ongelukkig te zijn:
1. Ontdek niet wat jouw talenten zijn en ga er ook niet mee aan de slag. Je moet gewoon hard werken, minstens 60 uur per week en geld verdienen. Iedereen die je daarbij dwars zit, ga met hen het gevecht aan.
2. Onderneem of creëer niets, wees gewoon loonslaaf en doe wat je gezegd wordt. Brengt je veel ongeluk.
3. Als het moeilijk wordt in je leven of werk, geef het op. Doe niets, ga thuis zitten. De diepe dalen zijn er om veel teleurstelling en boosheid te ervaren. Sleep iedereen er in mee.
4. Vecht of vlucht zoveel mogelijk van de moeilijke dingen, of mensen die iets van je willen. Sla ze van je af.
5. Klamp je aan alles wat je nu hebt of kent of bent vast. Houd alle patronen in stand, laat niets los, houd vooral de ongezonde patronen in stand, denk daar trouwens helemaal maar niet bij na. Nadenken kost energie, dus schakel dat aan het begin van je leven gelijk uit. Word een robot.
Egoïstische kinderen
‘Mijn kind is zó egoïstisch’ moppert de ene ouder op het schoolplein tegen de ander.
‘Welke? Carla uit groep 4?’, vraagt de moeder naast haar.
‘Ja, Carla…. Als haar oudere broertje iets krijgt, wil zij het ook gelijk. In de klas gaat het ook zo. Zodra er iemand iets krijgt, wil zij het ook! De meester wees me er ook al op. Ik weet niet zo goed wat ik er mee moet.’
‘Zei meester dat? Ik moet hier toch eens een lezing gaan geven…’ verzucht de moeder.
‘Hoezo?’
‘Omdat jullie je volgens mij vergissen. Kinderen op die leeftijd zijn zélden egoïstisch. Ja, ze willen elk snoepje wat de ander ook krijgt, maar dat is geen verkeerd egoïsme! Ze misgunnen de ander namelijk niks. Ze betrekken gewoon alles op zichzelf. Zodra ze buiten zichzelf iets zien, refereren ze hoe dat voor hen is. Dus als ze zien dat iemand een snoepje krijgt, dan bedenken ze dat ze zelf ook een snoepje willen. Dat is precies de leerweg die ze moeten gaan! Bij pubers wordt dat nog erger. Dat moet toch ook? Je wilt toch mensen die bedenken: 'dat wat daar gezegd wordt, wat betekent dat voor mij? Wat vind ik daarvan? Heb ik daar een mening over?’ Pas op die manier kunnen ze hun eigenheid uiten en de wereld proberen mooier te maken. Tot dik in hun pubertijd kan dat doorschieten omdat de reflectie mis. Dat is lastig, maar dat is echt een noodzakelijke en nodige stap!’
‘Jemig, dat raakt me wat je daar zegt. Wat mooi.’
‘En dat is dus precies wat onze kinderen aan het leren zijn: dat het hen kan raken. Koester die leerweg maar!’
Recept voor geluk
Als ik vraag aan mensen wat ze het liefste willen voor de toekomst, dan is het antwoord vaak: gelukkig zijn. Als coach spreek ik veel mensen en als compendium, kan ik daar wel een recept voor geven:
Leer je talenten en kwaliteiten kennen en ontwikkel ze allemaal in je werk en leven. Een goede manier is iedere paar jaar bekijken welke talenten je nu op de voorgrond wilt laten komen.
Wees een schepper, creëer, onderneem of initieer wat er eerder nog niet was. Dat kan van hobby tot vrijwilliger tot in je werkleven. Daar word je diep gelukkig van.
Als het moeilijk wordt in je leven, je werk, geef niet op. Leer doorzetten en afmaken, zelfs wanneer dat van nature niet in je karakter zit. Elk avontuur kiest zijn eigen pad, soms met diepe dalen. Ook dat kun je aan, en je leert op jezelf vertrouwen.
Vecht of vlucht alleen als het nodig is, maar in alle andere gevallen: ga het leven aan, de emoties, de gevoelens, de uitdagingen, de spannende dingen. Als je niets riskeert, bereik je ook niet de top van je eigen kunnen: leer jezelf kennen als homo universalis.
Leer loslaten wat je niet kunt vasthouden of wat niet meer gezond is. Die momenten doen pijn, maar zijn er soms om patronen te doorbreken of je inzichten te verschaffen over Het Leven. Als je het aandurft kan de pijn louterend werken.
27 keer anders
‘Meester Johan de Vries, welkom in onze radio show, u bent nu al bijna 40 jaar leraar, een hele tijd!’
‘Dat klopt, maar het verveelt gaan dag, hoor.’
‘Dat kan ik me voorstellen. Zeker met uw visie. Wat u betreft moet je in elk kind zoeken wat hem of haar uniek maakt, toch?’
‘Dat klopt. Als je er eenheidsworst van maakt, dan ben je verkeerd bezig.’
‘Kunt u vertellen welke methode u toepast om dit bij de kinderen naar boven te krijgen?’
‘Eeh, nee. Dat kan dus niet.’
‘Kunt dat toelichten?’
‘Ja, zeker. Stel dat je ervan uitgaat dat geen enkel kind gelijk is. Ieder kind is uniek en geen enkel kind komt met hetzelfde setje vaardigheden en uitdagingen op aarde. Ze zijn allemaal anders. Gelukkig maar! Maar dan kún je dus niet één methodiek op ze loslaten. Als je 27 kinderen in de klas hebt, heb je 27 verschillende aanpakken nodig. Tenminste: als je écht ieder kind tot zijn recht wil laten komen.’
‘Maar dat is toch niet te doen voor een docent?’
‘Het is naar mijn mening geen optie, het moet simpelweg. Je kunt het een kind niet aandoen om voorbij te gaan aan dat wat hem of haar uniek maakt. Maar om uw vraag wat breder te trekken: dit is iets waar elke manager, directeur of afdelingsleider zich bewust van moet zijn, hoor. Ook volwassen kinderen zijn unieke mensen. In élk bedrijf moet je, net als in een school, net zoveel manieren van begeleiden hebben als je mensen in je bedrijf hebt. Tenminste: als je iedereen tot zijn of haar recht wil laten komen.’
Tijd
Bij verjaardagen, van je naasten of van jezelf, besef je ineens weer dat de tijd voorbij gaat. Voor je het weet zijn je kinderen groot en heb jijzelf een leeftijd bereikt die oud klinkt. Maar weet je dat je naast een uiterlijke leeftijd, van je lichaam, ook een innerlijke leeftijd hebt, de leeftijd die je je voelt? Dus dan is je lichaam 40, 50 of 60 of ouder, maar van binnen voel je je nog steeds 27 of 17 of zelfs 7 jaar oud. Dat kan!
Net als de seizoenen heeft een mens levensfasen, die andere accenten legt en je andere inzichten over jezelf en het leven verschaft. Bernard Lievegoed schreef daar prachtige boeken over, over de levensfasen. Antroposoof als hij was, creëerde hij een nieuwe kijk op ons westerse mens zijn. Een leestip! En hoe oud je ook wordt, je blijft die jonge ziel die door je ogen heenschijnt en de wereld verlicht als je er contact mee houdt.
Over slaapproblemen
‘Jongen, wat zie je eruit!’ roept Oma uit terwijl ze een bakje koffie voor haar kleinkind inschenkt, ‘Je bent toch niet ziek?’
‘Welnee, Oma, maar ik slaap beroerd de laatste tijd. Weet u daar niet wat voor?’
‘Vertel me eens wat over die slaapproblemen. Wanneer doen ze zich voor?’
‘Eehh, oma, in de nacht natuurlijk!’
‘Ja, dat lijkt me logisch, maar wanneer in de nacht?’
‘Maakt dat ook al uit, dan?’
‘Ja, natuurlijk! Wat leren jullie tegenwoordig op die scholen! Jij studeert notabene voor arts!’
‘Ja, er zijn pilletjes voor, ik weet het.’
‘Ach wat pillen! Eerst onderzoeken waar het probleem zit. Let op: net als vele dingen bestaat ook het slapen uit drie delen. Je hebt het inslapen, doorslapen en wakker worden. Slapen is een vorm van verteren wat er die dag gebeurd is. Als je niet goed kunt inslapen, dan heb je te veel onverteerde ervaringen liggen. Even voordat je inslaapt de dag in je hoofd nog een keer doornemen kan wonderen doen.’
‘Maar ik word vooral in de nacht wakker.’
‘Ja, die is lastiger om uit te leggen: als je slaapt ligt je lichaam in bed. Maar je gedachte zijn in dromenland. Soms herinner je je er iets van. Je droomt vaak over anderen, toch? Maar als je overdag niks wézenlijks hebt gedaan, heb je daar niet zo veel te vertellen! Dan wordt dromenland een saaie bedoeling en word je weer wakker. Als je overdag dingen doet die écht toe doen, slaap je beter door.’
‘En het wakker worden dan?’
‘Dan is het niet de vraag wat je gedaan hebt, maar wat je gaat dóen. Ga je iets doen wat echt bij jou past? Of doe je wat ‘hoort’? Als je moeite hebt om uit bed te komen, zou het wel eens dat laatste kunnen zijn. Je moet je eigen levenspad lopen, alleen daar wil je voor uit bed komen!’
Goud
Afgelopen zaterdag was ik bij de première van het Goud van de Zon, een documentaire over Rob de Looff en zijn muziekdoosjes van stadshout. De documentaire van Vincent van Esch was een prachtige vertelling van een gepassioneerd meubelmaker die hoorde van het fenomeen stadshout en gelijk eraan moest denken dat hout kon ‘klinken’.
Zo haalde Rob het oude vak van muziekdoosjes maken weer op en vond hij uit hoe je muziekdoosjes uit stadshout kunt frezen in zijn houtwerkplaats. Echt vakmanschap, passie en creatie van een bevriende ondernemer uit Utrecht.
Even bijzonder is de compositie van het muziekstuk Het Goud van de Zon van Alfredo Sirica uit Italië voor deze documentaire, die de stadsbeiaardier op de Domtoren heeft gespeeld. Alle drie vakmannen inspireerden elkaar om het beste in elkaar naar boven te brengen voor de creatie van deze documentaire. En nu is er een muziekdoosje te koop met dit prachtige muziekstuk en een documentaire die ze gaan insturen voor het Nederlands filmfestival.
Dat is de kracht van creatie: een droom van Rob de Looff om een componist te vinden, een muziekstuk op de klokken van de Domtoren te laten spelen, een nieuw muziekdoosje en de première is werkelijkheid geworden omdat een idee geschapen kan worden als je er passie en creativiteit in legt. Dus kom naar de Donkerstraat in Utrecht voor deze muziekdoosjes van Robin Wood. En ik hoop dat de documentaire voor een breed publiek toegankelijk gaat worden. Chapeau!
Kijk hier voor de trailer en de muziekdoosjes https://www.robinwoodmusicbox.com/het-goud-van-de-zon/
Leuk leven
‘En, is gelukt?’ vraagt de reunie bezoeker aan zijn buurman.
‘Wat is gelukt?’ vraagt de ander.
‘Nou, ik weet nog dat toen je je diploma kreeg, je puberaal riep dat je deze ‘hele rotzooi van verplichtingen meer dan zat’ was en vanaf nu ‘alleen maar leuke dingen ging doen’. We zijn nu zo’n 30 jaar verder, is het gelukt om alleen maar leuke dingen toe doen?'
‘Tjee, dat je dat nog weet! Nou eigenlijk… is het best aardig gelukt. Het is een kwestie van keuzes maken en daarvoor gaan staan. Dus niet het gevoel hebben dat het je overkomt maar meer realiseren dat het een onderdeel is van je keuze.’
‘Ja, dat klinkt heel mooi, maar dan nog kunnen dingen heel stom en vervelend zijn, toch?’
‘Ja, soms begin ik te twijfelen of het wel allemaal zo leuk is. Maar weet je waar ik achter kwam? Je kunt de leuke dingen met veel plezier doen, en van de andere dingen besluiten dat je ze leuk gaat vinden. Er is overal wel íets leuks of uitdagends in te vinden. Het is een mindset en om terug te komen op je vraag: ja, het is best goed gelukt om alleen nog maar leuke dingen te doen de afgelopen 30 jaar.’
‘Wow, kun je me die mindset ook leren?’
‘Dat heb ik net gedaan. Nu moet je het gaan doen.’
Schouders
In onze jeugd zijn we afhankelijk van onze ouders, onze familie en omgeving. Wanneer we volwassen worden, hebben we geleerd zelfstandig te leven en zijn we min of meer onafhankelijk. Maar als je je meer bewust wordt, zie je dat je niet alleen autonoom bent maar ook verbonden met velen om je heen. Stephen Covey noemt dat wederzijds afhankelijk, dat betekent verantwoordelijkheid dragen en verbinding zoeken met anderen. Dat levert gezamenlijk creëeren en synergie op, een staat van overvloed voor allen.
Tot slot staan we op de schouders van allen die ons voorleefden, de schouders van onze ouders, grootouders, landgenoten en alle mensen. Er is niets onder de zon wat niet al eerder is bedacht of uitgevonden, maar dat maakt niet dat we onze inzichten en scheppingen niet moeten delen: laten we juist uitdragen en voortbrengen wat ons inspireert, voor iedereen om ons heen. Hoe klein of groot ook: breng jouw inspiratie en licht in de wereld!
Naar de bron
‘Nog iemand punten voor de rondvraag?’ vraagt de CEO.
‘Ja, ik,’ antwoordt een manager, ‘het rommelt bij de uitvoeringsafdeling.’
‘Ik stel voor dat je dan eens op de eerste verdieping gaat informeren.’ reageert de CEO.
‘Maar,’ Mompelt de manager, ‘op de eerste verdieping zit de planning, toch?’
‘Precies. En als ik één ding geleerd heb is dat problemen zich altijd op een andere plek tonen dan dat ze ontstaan zijn. Als je dus naar de bron van de problemen wil gaan, moet je niet op de plek gaan zoeken waar ze zich tonen.’
‘Sorry, die begrijp ik niet geloof ik.’
‘Wil je een simpel voorbeeld? Ik mag de eieren van mijn kippen niet meer eten. Teveel Pfas, zo schijnt het. Maar is het probleem opgelost als ik die eieren niet meer eet? Welnee! De oorzaak is dat er ergens pfas geproduceerd wordt! We kunnen nu wel die eieren gaan verbieden, maar daarna worden het de kippen, dan de koeien, dan de geiten en uiteindelijk mag borstvoeding ook niet meer want dat zit er ook vol mee. Snap je mijn punt? Waar een probleem zich toont, ligt zelden de oorzaak.’
Benoemen
Soms is het heel moeilijk om aan onze naasten te benoemen wat ons dwarszit. In de westerse maatschappij worden wij vooral opgevoed om ons hoofd te gebruiken en te beredeneren wat we doen. Maar 'het hart heeft redenen die de rede niet kent', zei Blaise Pascal al in de 17e eeuw. Dus hoe leer je daar woorden aan te geven?
Daarom leer ik mensen in de coachopleidingen die ik geef een manier om woorden te geven aan gevoelens die zij ervaren. Dat kan met de volledige boodschap van Walter Kempler of Geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg. Eerst benoem je wat je ziet gebeuren (hoofd, de feiten), dan wat je daar bij voelt (hart), dan wat je liever anders hebt (handen). Marshall Rosenberg benadrukt bij de laatste stap ook het benoemen van je behoefte, en van daaruit doe je een verzoek. En als je het een lastige boodschap vindt, dan kun je benadrukken dat je het vertelt omdat je je relatie wilt verbeteren.
Dit is een verbindende manier van betrokken confronteren, heel heilzaam voor beide partijen.
Woe wei
De chinese wijsgeer en mysticus Lao Tse of Lao Zi schreef in de 4e eeuw voor Christus over Woe wei: doen door niet te doen. Uit hoofdstuk 2 van de Tao teh King:
‘Daarom maakt de wijze zijn zaak van het niet-doen; hij begaat de leer zonder woorden. Als het werk volbracht is, hecht hij er niet aan. En juist omdat hij zich er niet aan hecht, gaat het niet van hem weg.’
Heel duidelijk handelt de wijze dus wel in het leven, maar als het volbracht is, hecht hij of zij er niet aan. Alles is veranderlijk in dit leven, met het goede verschijnt ook het slechte, dus hecht de wijze niet aan de uitkomst. Hij richt zich slechts op Tao, het midden, het neutrale.
Een nieuw mens
‘Ach wat een schattig klein mensje!’ kirt de tante terwijl ze kleine Tom een zetje geeft op de schommel.
‘Dat is helemaal geen kleine mensje,’ snerpt de oude buurvrouw die ook op verjaardagsvisite is, ‘dat is een kínd!’
‘Is dat wat anders dan?’ vraagt de jonge tante verbaasd.
‘Ja! Dat is wat anders, en dat wordt te vaak vergeten tegenwoordig. De mensen denken dat je een kind gewoon kan aanspreken als een volwassene, en dat je alleen je toon en je woorden wat moeten aanpassen. Maar dat is écht niet zo!’
‘Hoezo niet dan?’
‘Keuzes maken, weten wat ze echt willen, en vooral oordelen is iets wat kinderen in de loop van hun jeugd en zelfs de pubertijd pas leren! Ik hoorde laatst dat kleuters elkaar moesten beoordelen na een spreekbeurt en dat ouders aan jonge kinderen hun regels gaan motiveren. Dat grenst gewoon aan kindermishandeling! Laat die kinderen nog in hun heerlijke jeugd-flow blijven! In plaats van ze al met volwassen keuzes te vermoeien. Dat zijn dingen die ouders moeten dragen, niet de kinderen.’
‘Mijn peuter weet anders heel goed wat die wil!’
‘Welnee. Jouw peuter volgt zijn impulsen. Die ziet snoep en pakt het. Dat is geen ‘willen’. Dat is meer een soort, bijna dierlijke, reflex. Maar als ouder moet je zorgen dat zo’n kind een méns wordt en daar heeft die zijn hele jeugd voor nodig. Gun hem die tijd ook!’
Doen door niet doen
Al ons handelen heeft een reden, al zijn we ons die niet altijd bewust. De mens zoekt altijd betekenis van zijn leven en handelen. De Chinese wijsgeer Lao Tse verdiepte zich in Tao, het gaan van de weg en de oorsprong van alles. Hij stelde dat wanneer een mens meebeweegt met het leven, en zich er niet tegen verzet, je met het leven meewerkt en de oorsprong van het leven kunt ontdekken. Daarmee verlies je minder kracht aan de weerstand die je bij vervelende gebeurtenissen kunt ervaren. Lao Tse noemt dat woe wei, doen door niet te doen. Net als water wat stroomt, om de hobbels heen beweegt en de kleinste gaten vult.
Wanneer je als mens handelt zoals het leven zich aandient, niet vecht tegen de stroom in, dan leer je de gevolgen aanvaarden en daarmee te werken. Het is als een ego-loos handelen, wat een grote uitstraling heeft voor jezelf en iedereen om je heen.
Taarten bakken
‘Hoe was het bij je oma?’
‘Hoe het bij mijn oma was? Verwarrend.’
‘Verwarrend? Hoezo?’
‘Omdat het áltijd verwarrend is bij mijn oma! Dan vraag ze opeens aan me: ‘schat, weet jij waar je een taart bakt?’ en dan antwoord ik natuurlijk beleefd dat je een taart in de oven bakt en onderwijl vraag ik me af of ze wat dement begint te worden.
Maar nee! Ze begint te grinniken, zoals altijd. En dan roept ze ‘mis! Oen! Een taart bak je niet in de oven! Een taart bak je in je hoofd. Of gooi je soms alle dingen lukraak door elkaar? Welnee! Je hebt van tevoren al precies in je hoofd wat je wilt maken. Je weet zelfs al hoe het eruit moet komen te zien, want anders zou je nooit kunnen zeggen dat iets ‘mislukt’ is! Dat kan alleen als het niet voldoet aan een beeld wat je al lang had. Je hebt die taart dus al lang in je hoofd gemaakt. Je maakt hem alleen tot materie in de oven. Meer niet!’
‘Jemig. Wat een oma heb jij! Zo heb ik er nooit over nagedacht!’
‘Nee. Ik dus tot nu toe ook niet. Maar volgens haar is dat met alles zo: we denken als moderne mensen verkeerdom. We gaan uit van de materie en denken dat daarmee alles te verklaren valt. Terwijl volgens haar veel verder komen als we ervan uit gaan dat wat je ziet slechts het eindproduct van iets heel anders is. En weet je, als ik er zo over nadenk ga ik twijfelen. Ik bedoel: ook elk huis is ooit bedacht voordat het er was. Dat is dus het lastige van mijn oma. Elke keer als ik denk de wereld te snappen, gooit zij hem weer overhoop!’
Meebewegen
Veel mensen gaan op in activiteiten, bouwen een carrière op, hebben een gezin of druk sociaal leven. Wanneer kom je dan tot rust? Dat is in onze tijd niet altijd gemakkelijk. In rust zijn is namelijk niet piekeren of iets doen, maar juist even niet-doen. De oude Chinese wijsgeer Lao Tse noemde dat Woe wei, doen door niet te doen. Dat is meebewegen met het leven, met dat wat er nu is. In het boek Tao Teh King beschrijft Lao Tse het niet strijden tegen het leven, ook als het moeilijk wordt. Dan ga je de weg tot Tao, de allerhoogste. De balans die dan ontstaat zorgt voor innerlijke rust. Ik wens je Woe wei toe!
Zonder naam
‘Zag je dat?’ vraagt ze me terwijl we door de kantoortuin lopen.
‘Ja, ik zag het, dat was een wesp,’ mompel ik.
‘Ja, dat weet ik ook wel, maar zág je hem ook echt?’
‘Eehh, nouja, ik zag dat het een wesp was,’ antwoord ik.
‘Ja, en dat is eigenlijk jammer,’ zucht ze, ‘jullie geven dingen zo snel een naam en door het een naam te geven, stop je met kijken. Heb je wel eens gezien hoeveel pootjes een wesp heeft? Hoe zijn lijf eruit ziet? Hoeveel vleugels hij heeft? Waar zijn angel zit? Waar zijn voelsprieten zitten? Nee, he? Je ziet een beeld, geeft het een naam en interesseert je er verder niet voor.’
‘Waarom is dat jammer, dan?’
‘Omdat er zoveel moois verloren gaat op die manier. De schoonheid zit in de details. Maar die zie je niet meer als je zo snel een naam geeft en door gaat. Maar niet alleen de schoonheid gaat verloren, trouwens. Ook elkaar zien we zelden nog écht. Je ziet je collega, maar kijkt zelden nog écht. Zie je hoe zijn houding vandaag is? Dat die anders is dan gister? Valt je het op dat hij vermoeider kijkt? Er gaat wat menselijks verloren door het slordige kijken van ons moderne mens.’
‘Eehh,’ mompel ik, ‘ik denk dat ik ook slordig kijk.’
‘Ik zou een pleidooi willen houden voor weer écht kijken,’ zucht ze, ‘zonder oordelen, gewoon kijken. Het leven kan er zoveel mooier van worden!’
Feniks
Er zijn vele sprookjes over een prinses die gered wordt door een prins op het witte paard. Deze verhalen gaan al eeuwen met de mensheid mee, en zeggen veel over ons mens zijn. In letterlijke zin vertelt het over de waarde van ridderlijkheid en de liefde, en het kwetsbare beschermen. Maar ook in overdrachtelijke zin dat de mens een persoonlijkheid heeft die naar buiten gericht is, de ridder, en een ziel of bezieling, de prinses, die naar binnen gericht is. Wij als persoonlijkheid hebben de taak de bezieling te beschermen en met liefde te bejegenen. Dan komt de bezieling in ons tot leven.
Het mooiste sprookje is echter de feniks of vuurvogel, die in haar nest ontbrandt tot een groot vuur, daarin ondergaat en uit de as een nieuwe feniks geboren wordt. Ook deze vertelling gaat over ons menszijn. Onze bezieling die wakker is geworden, is als een vuurvogel. Wanneer we haar met liefde bejegenen kan zij tot een groot vuur ontbranden, waarbij de ziel ondergaat. Dan is het mogelijk dat wij opnieuw geboren worden, met een nieuwe ziel. Zij zal wassen tot grote wijsheid en kennis van het Al. Dat we allemaal als de feniks mogen worden.
Aansluiten, graag!
‘Dames en heren! Aansluiten, dat is het thema van vandaag,’ zo opent de hoogleraar het congres, ‘Wij professionals denken nog veel te veel vanuit onze eigen ideeën. Als voorbeeld het verhaal van een dementerende mevrouw die elke dag, uren aaneen op de afdeling voor een glazen deur stond te wachten. Wij hebben haar meegelokt naar de eetzaal, maar ze ging niet. We hebben haar meegetrokken naar de eetzaal, maar ze ging niet. Verschrikkelijk! Want ze moest wel eten, op het laatst was ze 14 kilo afgevallen!'
'Niks lukte, totdat we er achter kwamen dat ze in het vage spiegelbeeld van de deur haar overleden man dacht te zien. Dáárom wilde ze niet weg. Als oplossing hebben we toen een stuk papier voor de deur geplakt. We dachten dat dat de oplossing was, maar vanaf die dag bleek de vrouw ontroostbaar. Ze at helemaal niet meer, ze zei niks meer en kwijnde langzaam weg.'
'Totdat een dappere stagiair, fris in het vak, eens kritisch naar de situatie keek en de moed had om iets geks te doen. Ze trok het papier van de deur, zette er een tafel voor, dekte die met wijn, kaarsen en twee borden en vertelde de mevrouw dat er een romantisch diner voor twee op haar stond te wachten. En zowaar! De vrouw kwam aanschuiven en ging eten.'
'Ziet u mijn punt? Wij denken dat dingen horen te gaan zoals wij willen dat ze gaan. Maar daar hebben cliënten, patiënten of kinderen geen boodschap aan. Je moet aansluiten waar zíj zijn, want andersom kunnen ze dat niet. Dat moet je attitude zijn, en alleen die werkelijke interesse die je daarmee voor die client oproept, is al helend.’
Moment
In mijn professie van trainer en coach is het belangrijkste om oog voor te hebben het hier en nu. Aandacht voor wat er in het moment gebeurt bij jezelf en bij de ander. Daar ontvouwen zich namelijk de stappen die eerst moeten gebeuren, dat wat nu aandacht moet krijgen.
In een gesprek, in een groep of organisatie, is er sprake van een gemeenschappelijk veld. Systemisch gezien is het een gedeelde energie. Als ik een training geef, bereid ik een deel voor, maar ik houd ook oog voor wat er hier en nu in de groep gebeurt. Als ik daar ruimte voor maak, kan het antwoord op problemen uit de groep zelf komen, zonder dat ik als adviseur het antwoord hoef te geven. Ook als er veel frustraties zijn, is dat wat er het eerst uit moet. Daarna kan pas een andere blik op de zaak komen. De wijsheid ligt in de groep.
Selfie
‘Nog 24.999 te gaan, lieverd,’ grinnikt de oma terwijl de kersverse moeder een foto van haar baby maakt.
‘Wat zeg je?’ vraag ze verbaasd.
‘Ik las gister in de krant dat kinderen die nu geboren worden zo’n 25.000 selfies van zichzelf hebben tegen de tijd dat ze 90 jaar oud zijn.’
‘Ach, echt? Wat leuk!’
‘Niks leuk, dramatisch!’
‘Nou, oma…’
‘Nee, echt. Wat maakt een mens tot een uniek wezen? Wat maakt een mens tot een ‘ik’ en niet tot een kloon van zijn buurman, broer of wie dan ook? Zijn geheugen! Zijn herinneringen. Dát is wat een mens tot een mens maakt. Kijk maar naar mensen die hun geheugen kwijt zijn: die herken je niet meer. Die zijn ‘niet meer zichzelf’. En dat enkel doordat ze geen weet meer hebben van hun verleden.’
‘Ja, maar wat heeft dat dan met selfies te maken?’
‘Niet alleen met selfies, maar met té veel foto’s in het algemeen. Ze zetten de dingen vast. Als tien mensen hetzelfde meemaken, herinneren ze het later allemaal anders. Dat is niet verkeerd, dat is juist zoals het moet zijn. Dat maakt ze uniek. Die uniciteit besteden we uit aan geheugenkaarten en datacenter waar onze foto’s, onze herinneringen, opgeslagen worden. En daarmee leggen we een stuk van onze identiteit daar neer. Stop met foto’s maken van die kleine spruit en ga lekker genieten van haar aanwezigheid. Dat kan je namelijk niet met een datacenter vervangen.’
Perspectief
Het is vandaag blue Monday, een van de deprimerendste dagen van het jaar. Het zijn de donkere dagen na Kerst en de vakanties lijken nog ver weg. Van dat perspectief zouden mensen spontaan depressieve gedachten krijgen, neerslachtig. Misschien zijn negatieve gedachten werkelijk zwaarder dan neutrale of positieve gedachten.
In ieder geval hebben neurowetenschappers de werking van negatieve gedachten op de spierspanning in je lichaam gemeten. Wanneer je kritiek op jezelf of anderen hebt, heb je minder kracht in de spieren van je armen en benen. Dat is makkelijk te testen als je je arm naar voren steekt, en een ander persoon test de druk met een vinger bij je pols. Als je eerst je naam zegt, en de ander voelt je tegendruk, dan test hij je normale spierspanning. Zodra je dan een negatieve gedachte bedenkt en de ander test weer je spierspanning bij je pols, gaat de arm dan moeilijk of gemakkelijk naar beneden? Probeer het maar eens.
Wie is gek?
‘Hoezo is dit belachelijk?’ stampvoetend staat ze voor me, midden op het dorpsplein. Slechts gekleed in een BH met kant en een string.
‘Nou ja…’ probeer ik haar te sussen, ‘dat je zo op je slaapkamer bij ons in de zorgboerderij rondloopt, of even snel over de gang, dat kan nog. Maar hier hoort dat niet. Ik snap dat dat lastig is voor je omdat…’
‘Jaaaaaa! Omdat ik autistisch ben en dat soort dingen niet aanvoel. Ik weet het heus wel hoor. Maar volgens mij ben ik daarin niet gek, jullie zijn het. Als hier geen dorpsplein was geweest maar een zwembad, dan had het gewoon gemogen. Dan had je dit stofje een ‘bikini’ genoemd. Nu is het gek, idioot en niet zedelijk, maar dan was het precies hetzelfde geweest, hoor.’
‘Dat weet ik, maar het is niet beleefd….’
Weer laat ze me niet uitpraten: ‘Beleefd, beleefd! Dat is net zo’n onzin als dat ik aan iemand moet vragen ‘hoe gaat het met je?’ of ‘oh, wat mooi!’ moet zeggen als ik een cadeau krijg. Ik heb daar eens over nagedacht: het gaat er helemaal niet om dat je vraagt hoe het met iemand gaat, het gaat erom dat je laat zien dat je interesse toont in iemand, toch? Dát is wat jullie bedoelen. Maar meestal vragen mensen hoe het met me gaat, terwijl ze helemáál niet geïnteresseerd zijn in het antwoord. Nou, sorry hoor, maar dát vind ik pas onbeleefd! Dan ben ik echt beleefder. Ik vraag het gewoon niet als ik het niet wil weten. En ik zeg ook niet dat ik een cadeau leuk vind als ik dat niet vind. Dus! En ik loop lekker in mijn onderbroek als ik dat wil. Noem het maar een bikini als je dat helpt. Jullie zijn harstikke gek allemaal, niet ik.’
Loslaten
Soms geeft een situatie waar we ons in bevinden geen voldoening meer. Bijvoorbeeld omdat we teveel druk ervaren of we ons te verantwoordelijk voelen. Als dat te lang doorgaat, dan trekt het ons leeg en hebben we geen energie meer. Nog meer dan de omstandigheden, putten vooral onze gedachten erover dat het niet goed is ons uit.
Wonderlijk genoeg kan ons lichaam en geest zich weer regenereren, zich weer opladen als we zien dat we de gedachten hèbben, maar niet zijn. We hoeven die gedachten van spanning niet te geloven. Dat is wat Byron Katie met The Work je laat zien: is de gedachte waar? Kun je zeker weten dat het waar is? Het zijn 4 vragen en een omdraaiing die je helpen in je gedachtenonderzoek en het loslaten van onnodige ballast. Dat gun ik je van harte in het nieuwe jaar!
Acceptatie
‘Wat is jouw goede voornemen, buurvrouw?’
‘Acceptatie, jongen.’
‘Acceptatie?’
‘Ja, ik kwam dit jaar tot een idioot besef. Mijn hele leven ben ik al onrustig in mijn hoofd. Dit jaar kreeg ik de diagnose ADHD. Op mijn leeftijd! Maar goed, ik kreeg hem. En toen dacht ik: eindelijk snap ik wat er met me is. Ik heb ADHD.’
‘En nu gaat u proberen om dat te accepteren dit jaar?’
‘Welnee jongen, dat is mijn punt helemaal niet. Mijn punt is dat het toch belachelijk is, van de zotte en compleet maf, dat ik voor die acceptatie een diagnose nodig heb! Wat is dat voor onzin? Waarom moet ik 50 jaar wachten totdat ik kan zeggen ‘ah, zo ben ik’? Waarom nam ik geen genoegen met dat ik gewoon een persoon ben die wat onrustiger is dan een ander. Dat is toch prima? Niet iedereen hoeft toch gelijk te zijn? Maar nee ik moet mezelf een stempel geven voordat ik het kan accepteren.’
‘Tja.. ik ben bijvoorbeeld dyslectisch, buurvrouw…’
‘Ja, en daar berust je in, he? Waarom kon je niet gewoon accepteren dat je gewoon moeite hebt met woorden? Dat je gewoon tegen je omgeving zegt: ‘sorry, ik heb wat moeite met woorden.’ En dat dat gewoon is wat het is? Daar zou het verdikkie toch klaar mee moeten zijn? Ken je die buurman daar schuin tegenover ons? Vast niet, want hij moppert altijd.
Zullen we dat dit jaar gewoon accepteren? Vind je dat geen goed plan? Die buurman moppert wat meer. Klaar.
Weten we dat en kunnen we hem daarna gewoon groeten.
De wereld wordt er een stuk leuker van als we onszelf en elkaar gewoon waarderen om wie we zijn, zonder dat we daar een verklaring voor moeten hebben!’
Kalle Heesen
Paradox
Het Leven bestaat uit paradoxen. Dat komt omdat op aarde de wet van tegenstellingen heerst, licht en donker, wat groeit vergaat weer, buiten en binnen etc.
Onze neiging is om één kant goed te vinden en de ander minder prettig. Bijvoorbeeld het goede tussen mensen vinden we fijn, het kwade willen we niet zien. Of met kerst zoeken we het licht op, en de duisternis buiten mijden we het liefst. Toch, willen we het leven in zijn geheel begrijpen, zijn beide kanten belangrijk om te onderzoeken, vooral in onszelf.
Zodra je ook datgene onderzoekt waar je afkeer van hebt, of zelfs angst bij voelt, dan zul je zien dat de donkere wolk niet zo duister is én gaande door de donkerte heen, je veerkrachtiger en met groter begrip van het leven eruit tevoorschijn komt. Juist je afkeer of angst brengt je bij een grotere creativiteit dan je ooit hebt gekend. Dat is de paradox: de hobbel op de weg brengt je bij een groter innerlijk licht.
Onbegrepen kerst
‘Opa, viert u dit jaar kerst of sinterklaas?’
‘Wat is dat nou voor domme vraag, jongen. Beide natuurlijk! Dat kan toch niet anders!’
‘Waarom kan dat niet anders? Wij slaan thuis sinterklaas altijd over.
‘Nou, dan zul je een beroerde kerst krijgen, jongen. De één kan niet zonder de ander! Als je dat niet snapt, heb je je nooit écht verdiept in die feesten.’
‘Hoezo, opa? Kerst en sinterklaas hebben toch niks met elkaar te maken?’
‘Natuurlijk wel! Dacht je dat die feesten toevallig zo ontstaan waren? Ga eens zitten, dan zal ik het je uitleggen: met kerst vier je de nieuwe geboorte. We vieren dat, terwijl het buiten op zijn donkerst is, er in ons weer nieuw leven ontstaat. Als een feniks, zeg maar. Maar je dacht toch niet dat je ‘zo maar’ opnieuw geboren mag worden?! Daarvoor moet je een ‘goed mens’ zijn. En dat leert Sinterklaas ons. Het gaat niet om die cadeaus, het gaat erom dat je erop gewezen wordt wat je beter had kunnen doen. Ja, heel naar. Ik weet het… maar dát is nodig om de kerst écht te kunnen vieren!’
‘Wow, maar dan moet je naar jezelf kijken. Daar is moed voor nodig!’
‘Zeker! En daarom begint het in de herfst met het Michaels feest. Daar leer je de moed in jezelf ontdekken. Daarna volgt Sint Maarten die zijn mantel deelde met de bedelaar. Hij leert ons offerkracht. Een goed mens houdt niet alles voor zichzelf! Dan dus sinterklaas die ons wijst op onze tekortkomingen. En dán pas ben je het waard om met kerst de nieuwe geboorte te vieren.’
Rijkdom
Toen ik 19 jaar werd, gaf mijn moeder mij een heel bijzonder cadeau. Ze wenste mij heel veel toe in het leven, en dat gaf ze me in de vorm van een kleine liggende vaas met droogbloemen. Een ‘hoorn des overvloeds’ noemde ze het. Het was een ritueel, waarmee ze me symbolisch overvloed in het leven gaf. Extra speciaal vond ik het omdat zij niet veel bezat.
Het is zo bijzonder om je leven af en toe te markeren met een symbolische daad of cadeau aan je geliefden. Mijn leven heeft zich vervolgens gekenmerkt door overvloed aan vrienden, familie, gezin, liefde, reizen, spiritualiteit en ook op materieel vlak.
Daarom gun ik het iedereen om zijn of haar leven te verrijken met veel symboliek en rituelen om de tijd te markeren. Om elkaar en het leven te vieren, waardoor je diepgang en betekenisgeving kunt ervaren. Ik wens je veel innerlijke rijkdom!
De leugens van Sint
U bent een leugen, beste sint. U bent gewoon verkleed
Als grootste kindervriend, veroorzaakt u groot leed!
Uw baard is nep, uw mijter ook en dat is heus niet mooi!
En maar wuiven met die hand, ik vind het dikke zooi!
Maar jongeman, wat zeg je nou? Zou ik soms niet bestaan?
En al die vele verhalen dan? Waar komen die vandaan?
Verzonnen Sint! Schijn is niet echt! U ziet het echt verkeerd!
De waarheid is wat nodig is! Wat de wereld nu ontbeerd!
Jazeker, vriend, dat zeg je goed, de waarheid is schaars goed
Maar als je denkt dat jij die zuiver hebt, dan zie je het niet goed!
Jouw waarheid is niet enig, jouw visie is geen feit
Wie de twijfel soms verliezen zal, is opeens heel veel kwijt!
Een kind is geen volwassene, een kind dat is een kind!
Het verhaal is voor een kind precies wat hij nodig heeft, verdient.
In de verhalen-wereld leeft hij nog, daar waar alles kan
Daar waar de koning schurk is, of soms een bedelman
Is de sint niet echt? Ach nee! In jouw volwassen wereld niet.
Maar kinderwereld is een andere, het wordt tijd dat je dat ziet!
Vertel het kind verhalen, en zie wat dat doet.
Met de jaren komen de vragen wel, en dan? Dan is dat goed.
Ik mag dan voor jou niet bestaan, mijn voorbeeld zeker wel!
Het gevende, het schenkende ontstaat in ieder spel.
En elke keer als je dat ziet, dan zie je stiekem Sint.
Jij wist dat vroeger ook heus wel, vroeger nog als kind.
Laat kinderen toch spelen, man. Laat ze genieten van het spel
Jouw waarheid en jouw werkelijkheid, die komen later wel!
Luisteren
Als er in je team niet naar je geluisterd wordt, haak je uiteindelijk af. Wanneer je niet naar je kinderen luistert, haken ze ook een keer af, bijvoorbeeld in hun puberteit.
Maar waar begint dat eigenlijk?
Wanneer je niet naar jezelf luistert, je gedachten, je gevoelens, je lijf, dan haken ze af. Dan gaan ze hun eigen weg volgen en bespringen nare gedachten je wanneer je er niet op bedacht bent. Dan overvallen vervelende gevoelens je op een onverwacht moment. Dan gedraag je je niet zoals je zou willen, of je lijf laat je in de steek.
Dus, als er niet naar je geluisterd wordt, begin dan zelf met luisteren, naar je lichaam en geest. En handel daarnaar, dan neem je jezelf serieus. En luister naar je partner, collega’s, kinderen en leidinggevende, en geef er ook gevolg aan. Een verschil maken in je omgeving begint met luisteren.
Weinig stilte
‘Mama! Ik vind het stom! Waarom moeten we elke keer stil zijn voordat we gaan eten?’
‘Waarom zouden we het niet doen?’
‘Hallo, mama! Ik ben geen kleuter meer! Het is gewoon stom om elke keer stil te moeten zijn voordat we gaan eten! Dat doe je als je heel gelovig bent ofzo, maar dat zijn we niet! Dus waarom zouden wíj dat doen?’
‘Weet je dat er nog maar heel weinig stilte is in de wereld? Overal is tegenwoordig herrie, muziek, onrust. En als het niet om je heen is, dan maak je het wel met die dopjes in je oren.’
‘Ja, nou en?’
‘Het is heel goed om de kracht van de stilte af en toe even te ervaren.’
‘Tsss, wat een onzin! Ik heb nooit gemerkt dat stilte een kracht heeft.’
‘Dat is precies mijn punt. En daarom zijn we heel even stil voor het eten. Zodat er op de dag in ieder geval één moment van stilte is en zodat je in ieder geval de káns hebt om die kracht te ervaren. Voor alles is een plek en voor alles moet er een tijd zijn. Voor de stilte is nog maar weinig ruimte in deze wereld. Ik vind het belangrijk dat daar voor het eten één momentje tijd voor is.’
Doel
Wat is je doel met wat je nu aan het doen bent? Met je werk en je leven? Het zijn grote vragen die je aan jezelf kunt stellen, wat is de missie van mijn leven. Covey noemde dat een eigenschap van succesvolle leiders: begin met het einde voor ogen.
Het is geen onbelangrijke vraag, want iedere mens heeft persoonlijk leiderschap en uitwerking op zijn omgeving. Het is zelfs zeer nuttig, dat je weet dat je aan een goede sfeer in het bedrijf werkt, ontwikkeling van je medewerkers, je klanten goed bedient of werkt aan bewustwording van iedereen om je heen. Want als je dan in een conflict komt, of aangevallen wordt op je handelen in privé of werkomgeving, dan kun je weer overeind krabbelen en de dialoog aangaan waarom iemand zich zo stoort aan jou. Weten wat je bestemming is, maakt de reis onderweg interessanter én je kunt de stormen die af en toe over je heen razen aan. Doorzetten en inspireren begint met het einde voor ogen.
Schiet niet op
‘Ik ben gefopt!’ schiet de man omhoog in zijn bed.
‘Waar héb je het over?’ vraagt zijn vrouw met een slaperige blik op de klok.
‘Al jaren houden ze me voor de gek. Het klopt gewoon niet wat ze zeggen. En ik ben er elke keer ingetrapt!’
‘Ja, maar lieverd…. Waar heb je het nu over?’
‘Efficiëntie! Rennen! Haasten! Als je sneller werkt, doe je meer op een dag toch? Als je harder loopt komt je verder. Ja, toch?’
‘Eh ja, dat denk ik wel.’
‘Nou, mooi niet. Dat bedacht ik dus net: een marathon loper heeft geen haast, maar loopt wel heel hard. Toen ik vakantie had en ik lekker rustig de serre aan het verbouwen was, deed ik net zoveel op een dag. Zónder stress. Een rups leert niet vliegen door verschrikkelijk hard te kruipen, maar door rustig een cocon te bouwen. Juist rúst brengt je verder. Als je het snel doet, schiet het niet op.’
‘Hoe zeg je me dat, lieverd?’
‘Als je het snel doet, schiet het niet op!’
Actie
Een van de wetten op aarde is dat een actie altijd een reactie oproept. Een goede daad of gedachte roept een goede reactie op. Een boze gedachte of actie roept een boze reactie op. Dan zou een mens alleen maar goede daden, gedachten en gevoelens willen hebben. Toch zijn er maar weinigen onder ons die dat kunnen. Als we onder druk staan, is een boze actie of reactie zomaar gegeven zelfs zonder dat we dat willen.
Zo’n actie van afreageren of kritiek blijft bij de ontvanger lang hangen. In het systeemdenken blijft de actie zelfs in de atmosfeer hangen, ook wanneer een persoon al lang weg is gegaan. Dan hebben de achterblijvers er vaak nog last van.
Hoe kun je uit deze cirkel van actie en reactie komen? Als je nu nog negatieve gedachten of gevoelens naar iemand voelt, dan is de enige manier om de ander of jezelf te vergeven. Dat kan door uitspreken, schrijven of werkelijk vergeving in je hart voelen naar die situatie. En als je in een team of organisatie werkt waar gedoe is onderling? Misschien helpt systemisch coachen je in de juiste richting, dat levert altijd een betere reactie op.
Fout op fout
‘En stop maar!’, roept de regisseur tegen de acteurs op het podium, ‘Waarom denk je dat ik de repetitie stil leg?’ vraagt hij aan de bedremmelde hoofdrolspeler.
‘Euuuh… omdat ik mijn tekst vergat en toen een verkeerde zin uitsprak,’ stamelt de acteur.
‘Welnee!’ moppert de regisseur, ‘dat kan de beste overkomen. Sterker nog: dat gaat jullie allemaal overkomen!’ waarschuwt hij de andere spelers. ‘Dat je je tekst vergeet gebeurd. Dat is een feit, accepteer dat maar. Nee, wat jij fout deed is dat je er over na bleef denken. Die zin was verkeerd, nou en? Volgende keer beter, niemand die het merkte. Het publiek kent jouw tekst niet, toch? Weten zij veel dat die zin verkeerd was! Maar als je het niet loslaat en er mee bezig blijft, ga je meer fouten maken! En dat is iets wat níet hoeft! Dat heb je zelf in de hand. Dus,’ spreekt de regisseur terwijl hij zich naar de andere spelers draait, ‘maak je een fout, dan is dat zo. Maar laat het los en ga weer door. Anders ben je zo met die ene fout bezig dat je er nog véél meer gaat maken. Loslaten, en door. Dat is je opdracht.’
Meningen
Afgelopen maanden werd ik meerdere malen afgewezen. Wat ik schrijf voor Wekelijkse Wijsheid vond iemand zonder diepgang, mijn werk als opleider en coach was niet goed genoeg volgens sommigen. Dat deed pijn.
Tegelijkertijd brengt zo’n afwijzing me terug bij mezelf, wat er voor mij toe doet, de kern. En dat is niet voldoen aan andermans standaarden. Zoals Kate Winslet het verwoordde in een opname: ‘we hebben alleen een kleine stem nodig in ons binnenste die zegt, het gaat je lukken, wees kalm en zet door, ongeacht wat andere mensen zeggen.’
Die stem brengt me rust, vertrouwen en vreugde. Want pijn is maar een hobbel op de weg, met doorzettingsvermogen ga je er doorheen, met een sterker weten dat het goedkomt. Meningen doen er niet toe, maar mijn eigen kracht ontdekken wel.
De filosofie leraar (3)
‘Ik heb jullie geleerd dat je zelf wat van het leven moet maken, ik heb jullie geleerd dat je áltijd van waarde bent in dit leven. Als laatste wil ik jullie vragen hoe zwaar je denkt dat dit theekopje is.’
De studenten in zijn lokaal grinniken. Uiteenlopende gewichten worden door het lokaal geroepen.
‘En hoe zwaar zou dit volle kopje water zijn?’ Weer schallen gewichten door het lokaal, ‘jullie zitten allemaal in de buurt. Maar weet je dat het feitelijk niks uitmaakt? Het doet er niet toe hoe zwaar iets is, het doet ertoe hoe lang je het moet dragen! Dat geldt ook voor het leven! Of je nou een rotjeugd gehad hebt, of dat je kat overleden is, het is beiden ondragelijk als je het voor jaren meezeult. Je moet het af en toe los kunnen laten en je richten op de rest van het leven.’
De klas is even stil. De leraar grinnikt: ‘Laat los wat achter je ligt, realiseer je hoeveel je waard bent en maak zelf van jouw leven het mooiste wat ervan te maken is. Die drie lessen moet je nooit vergeten.’
De filosofie leraar (2)
‘Nu we weten hóe het leven werkt, kunnen we naar een ander deel gaan kijken,’ opent de filosofie leraar zijn les, ‘Zien jullie dit briefje van 50 euro? Wie wil het van me hebben?’
Alle vingers van de studenten tegenover hem vliegen omhoog. ‘Dat dacht ik wel,’ grinnikt de leraar. Voor de ogen voor de verbaasde studenten verfrommelt hij het briefje totdat er slechts een propje van overblijft. Als hij het uitvouwt zit het vol kreukels. ‘Wie wil het nu nog hebben?’ Weer gaan alle handen omhoog.
Nu begint de leraar verwoed op het briefje te stampen. ‘Wie wil het nu nog hebben?’ vraagt hij hijgend. Weer gaan alle vingers, ietswat verbaast, naar boven.
‘Dit is mijn tweede les over het leven voor jullie: hoe je ook geslagen bent, en hoe je ook in de kreukels ligt door wat je overkomt in dit leven: je bent en blijft altijd evenveel waard! De kreukels die je opgelopen hebt, maken je nooit, minder waard. Nooit!’
De filosofie leraar (1)
‘Beste studenten!’ maant de filosofieleraar zijn klas tot stilte, ‘Ik ga jullie vandaag laten zien wat Het Leven nu eigenlijk is.’ Terwijl de laatste zijn stoel nog recht schuift, kijken 21 nieuwsgierige studenten hem aan.
‘Hier in deze bak heb ik het hele concept van Het Leven verzameld,’ zegt de leraar, terwijl hij in één soepele beweging de hele bak leeggooit op een tafel. Verbaast kijken de studenten naar de honderden lego blokjes die over de tafel en de grond regenen.
‘Dit is het leven, beste studenten! Helderder dan dit ga je de vraag niet beantwoord krijgen. Dit zijn de stukjes waar je het mee moet doen. Bij de één zullen ze groen zijn, bij de ander rood, maar bij iedereen zitten er fijne en minder fijne bij. En voor iedereen geldt: als je er niks mee doet, blijft het een chaos. Dat moet je je goed realiseren! Pak op wat er zich aandient, en bouw er zelf een huis van. Of een kasteel. Het is aan jou, het zijn de bouwstenen waarmee je zelf je leven tot iets moois moet maken!’
Weten
Wanneer ik vroeger vragen had over het leven of waarom mensen bepaalde reacties hadden die ik niet snapte, dan praatte ik daarover met andere mensen. Bij collega’s of vrienden kon ik vragen stellen.
Maar wist je dat ieder mens ook een wijze oudere in zichzelf heeft, die je vragen kunt stellen? Door een visualisatie of meditatie kun je je concentreren op deze wijze oudere in je. Dan kun je de vragen die je hebt aan hem/haar stellen en dat levert je veel inzichten op.
Ook kun je schrijven, schilderen, dingen maken en diezelfde vragen centraal stellen. Tijdens het creatie proces krijg je dan ook antwoorden, die soms heel anders uitpakken dan je kunt bedenken. Daarom is creëren of ondernemen oneindig veel belangrijker dan je denkt. Je wordt er een rijker en wijzer mens door.
Hoe vaak heb ik nou al
‘Hoe vaak heb ik nou gezegd dat je... Ach, laat ook maar!’
Mopperend loopt de jonge vader weg, terwijl zijn zoontje op de achtergrond met zijn soft-ijsje het klimtoestel aan het verven is.
‘Ben ik nou de enige die dat heeft?’ moppert de vader terwijl hij bij twee andere vaders op een bankje ploft.
‘Nee,’ Grinniken ze beiden, ‘wij hebben dat ook. Lamp uit boven, jas op de kapstok, schoenen in de hal. Je kunt het wel 100 keer zeggen, maar ze luisteren tóch niet!’
‘Ach,’ relativeert de eerste, ‘het zal er wel bij horen. Ik moet gewoon accepteren dat ik sommige dingen 100 keer moet zeggen voordat ze 18 jaar oud zijn.’
‘Welnee!’ grinnikt een oude opa die op het bankje ernaast zit, ‘Je moet gewoon accepteren dat je een sukkel bent!’
‘Pardon?’ reageren de drie jonge vaders direct.
‘Ja, een sukkel! Je hoort het jezelf toch zeggen! Je hebt al 100 keer het zelfde gezegd. Hetzelfde zinnetje, op de zelfde manier! Denk je dan écht dat het na 101 keer opeens wel gaat werken? Natuurlijk niet! Je doet gewoon iets verkeerd! Nee, jongens! Niet gelijk opvliegen. Het is geen schande! Elke ouder tuint in deze valkuil. Ik ook toen ik jonger was. Maar dom is het wel. Als je 100 keer nat wordt in de regen, is dat na 101 keer ook écht nog zo!’
‘Ja maar, wat moeten we dan?’ vragen de vaders.
‘Nou ja, iets anders dan dit. Probeer maar! Dit werk in ieder geval niet, maar er zijn vast nog heel veel opties die je nooit uitgeprobeerd hebt.’
‘Hihi,’ begint één vader te grinniken, ‘als ze hun schoenen in de kamer zetten, ga ik die voortaan die van mij op hun slaapkamer zetten! Eens kijken hoe ze reageren!’
‘Ja!’ lacht de tweede, ‘en ik ga…’
‘Goed zo, jongens.’ Grinnikt de opa terwijl hij langzaam wegwandelt.
Mens ken uzelf
Aan de voet van de berg Parnassos in Griekenland ligt de tempel van Delphi.
Het landschap is prachtig en tegen de helling van de berg staat de tempel van Apollo. Een mysterieuze omgeving en ideaal voor het orakel van Apollo; waar vroeger pelgrims en de leiders van Griekenland naartoe gingen voor de voorspelling van hun lot. Want als god van 'het Licht, Harmonie en Muziek' werd Apollo verondersteld overal doorheen te dringen en te 'zien' wat de mensen zelf in hun leven ontgaat.
Deze zomer bezocht ik met mijn gezin de tempel van Apollo in Delphi, gewijd aan het goddelijke licht. En boven de poort van deze tempel stond de inscriptie: Mens ken uzelf.
Want de oude Grieken vonden dat waarlijk zichzelf kennen het moeilijkste is wat mensen kunnen verwezenlijken.
Wellicht herken je dat wel, dat als je over jezelf nadenkt, dat je wel je eigen gedachten en gevoelens na kunt gaan. Maar dat je niet zo goed kunt zien wat je doet, hoe je overkomt, wie je werkelijk bent of welke lessen je te leren hebt.
Mens ken uzelf is niet zomaar een zin. Het is een opdracht voor alle mensen, van vroeger, van nu en in de toekomst.
Een opdracht om na te gaan hoe je bent; je eigenschappen en je zijn te onderzoeken, na te gaan wat je graag wilt doen met je leven; je willen, en je vaardigheden, je kunnen telkens opnieuw te bekijken.
Inzicht in je zijn-willen-kunnen geeft je meer zelfkennis.
Zelfkennis verlicht je hart en hoofd op je levenspad.
Daarmee maak je heldere keuzes, die je lot beïnvloeden.
Dan verlicht je niet alleen je eigen weg, maar spreid je licht voor velen.
Perfectionisme
‘Er wordt over u gezegd dat u nogal perfectionistisch bent. Is dat het geheim achter uw succes?’ vraagt de journalist aan de gevierde zakenvrouw.
‘Ja, dat wordt over mij gezegd. Maar ik weet eigenlijk niet of het waar is. Als je iets doet, moet je het gewoon goed doen, vind ik.’
‘Dat noemt men perfectionisme, toch?’
‘Nee, daar lijkt het op, maar het zit anders, volgens mij. Ken je die avonturenfilms waarin ze de stukken van een gebroken amulet of verloren sieraad bij elkaar moeten sprokkelen? Als ze dan het laatste stukje op de goede plek leggen, ontstaat er altijd een oogverblindend licht en gaat alles stralen. Dat laatste stukje is soms maar heel klein, maar het is essentieel om het amulet compleet te krijgen. Dát is wat ik nastreef: als ik iets doe, moet het kloppen. En als het klopt, dan weet je dat gelijk. Dan gaat het stralen en kun je het daarna loslaten. Dan gaat het voor zichzelf werken. Een winkelpand wordt opeens aantrekkelijker voor klanten, een team gaat opeens beter werken en vergadering loopt harmonieuzer…. Maar alleen als alles klopt.’
‘En hoe onderscheid ik dat van perfectionisme?’
‘Bij perfectionisme ontstaat een soort kramp, in mijn geval moet ik juist op zoek naar de rust. De rust om te zien wat er nog extra bij moet, of wat te veel is. Dat soort dingen zie je alleen vanuit een soort beschouwende rust. Je moet wat gaan mijmeren. Die rust is lastig te vinden, hoor! Maar het werkt, en ik wens het iedereen van harte toe.’
Groot
Wanneer je kunst maakt of een blog, of iets onderneemt, ben je bezig met creëren. Omdat het uit jouw kwaliteiten en eigenschappen voortkomt, is het als een kind wat je hebt grootgebracht, en in de wereld hebt gezet. Je bent ermee verbonden en verantwoordelijk voor.
En als je het aandurft, gaat er een moment komen dat je het los gaat laten, bv doorverkopen en in andere handen over laat gaan. Ook als je je creatie loslaat, kun je het nog energie geven, bv door het vertrouwen te geven aan de nieuwe eigenaren. Zelfs als ze er dingen aan veranderen, en dat pijn doet, gaat je creatie door met evolueren zoals het leven ook doorontwikkelt.
Door te blijven creëren en weer los te laten, leer je jezelf steeds beter kennen. Een creatie maken en loslaten is als een spiegel. Door het in de wereld te zetten, geef je antwoorden en inspiratie aan anderen. Daar is oneindig veel behoefte aan!
Dromen
‘Schat, heb jij nog wel toekomstdromen?’
‘Hoe bedoel je?’
‘Nou, gewoon… wat je later nog wil doen?’
‘Eeeuh, nou…. Ik weet het niet zo. Wat wil jij dan?’
‘Ach….nouja... Ik zou nog wel verder willen studeren. Ik doe dit werk nu al zo lang. Gewoon na de zomervakantie weer een studie. HBO, of post-HBO ofzo.’
‘Klinkt goed, ik zou het doen!’
‘Ach, nee! Dat kan toch helemaal niet! Ik kan helemaal geen HBO, en het kan niet voor de hypotheek en voor de kinderen en…..’
‘Hmmm…. Wist je dat een hommel niet kan vliegen?’
‘Waar slaat dat nou weer op?’
‘Gewoon…. Natuurkundig gezien zou een hommel nooit van de grond kunnen komen. Zijn vleugels zijn veel te klein om dat lompe lijf te dragen. Maar die hommel weet helemaal niet dat hij dat natuurkundig gezien niet kan, en dus vliegt hij gewoon.’
‘En dus?’
‘Dus moet je niet te veel geloven in je zelfbedacht onmogelijkheden. De meest effectieve manier om iets voor elkaar te krijgen is het gewoon dóen! Ook bergen verzetten begint met één steentje, lieverd’.
‘Tjee…. Zal ik me dan gewoon inschrijven?’
‘Ik zou het doen!’
Nee!
‘Dames en heren’, sprak de ceremoniemeester terwijl hij tegen zijn glas tikte, ‘Dames en heren! We zijn hier bijeen om de vreugde van dit pas getrouwde stel mee te mogen vieren. Van dit stel kan ik met zekerheid zeggen: ze hebben het belangrijkste woord van de wereld uitgesproken. En dat was niet het ‘ja’ die u net hoorde! Het belangrijkste woord ter wereld is ‘nee’. Met ‘nee’ zeggen schep je ruimte voor jezelf. ‘Nee’ geeft jouw grens aan. ‘Nee’ laat zien waar jij ophoudt en waar de rest van de wereld begint. Zonder ‘nee’ ben je geen echt mens!
Maar u hoorde zojuist -net als ik- twee keer een overtuigende ‘ja’. Bijzonder, he? Weet u wat er, zonder dat wij daar getuigen van zijn geweest, in de afgelopen jaren gebeurd is? Ze hebben elkaars ‘nee’ geaccepteerd! Ze hebben elkaar de ruimte gegeven zichzelf te zijn. En door dat te doen, zijn er zonet twee echte mensen met elkaar verbonden.
Dit is de belangrijkste les van vandaag, beste dames en heren: Je kunt pas écht ‘ja’ tegen iemand zeggen, als diegene jouw ‘nee’ accepteert!’
Teleurstellen
Soms moet ik moeilijke gesprekken voeren tijdens een opleiding. Dan stel ik mensen teleur, omdat ze niet verder kunnen of extra opdrachten moeten doen. Teleurstellen komt van niet vervullen, bijvoorbeeld van een belofte. En oponthoud in je werk of leven is vaak niet fijn, geeft een onprettig gevoel. Extra werk kost extra moeite, of juist moeten wachten levert verlies aan tijd op. Maar gaat een reis om het einddoel halen of juist om het ontwikkelen tijdens de reis?
Het onderweg zijn, ook als je obstakels tegenkomt, en daar bewust mee bezig zijn, levert juist wel een gevoel van vervullen op. Alles wat je leert en ontwikkelt onderweg is dan de opbrengst en onderdeel van het doel. Haal daarvoor je focus naar het hier en nu, de eerste stap. Alleen het moment van nu kan je vervullen.
Ik heb jou niet nodig
‘Ik hou heel veel van je,’ fluistert een volwassen vrouw tegen een man terwijl ze plotseling op het bospaadje stil blijft staan.
‘Ik, eehh, ja, eehh.’ reageert hij vertwijfeld, ‘We wonen natuurlijk al best een tijd bij elkaar in de straat en ik ken je natuurlijk al veel langer, eehh.’
‘Ha ha’, lacht de vrouw, ‘Eng he? Maar je hoeft geen antwoord te geven. Ik wilde je het alleen zeggen. Dat wilde ik al tijden, maar ik was bang voor jouw reactie. Totdat ik vanochtend bedacht dat ik jouw reactie er niet toe doet!’
‘Mijn reactie, eehh, wat?’
‘Ik vind je een bijzonder mens, en daarom heb je een plekje in mijn hart. Daarom houd ik van je,’ vertelt de vrouw, ‘Maar mijn hart is van mij, toch? En dus bepaal ík wie ik daar een plekje in geef. Het maakt me sinds vanochtend opeens niks meer uit of en hoe je reageert. Ik heb jou niet nodig om van jou te houden! Ik bepaal zelf wel of ik van je houd. Ik vind je bijzonder genoeg om van je te houden en ik heb jouw goedkeuring of je bevestiging daar niet voor nodig. Weet je hoeveel rust dat geeft? Dat ik niet hoef te hopen dat jij hetzelfde voelt? Het maakt namelijk weinig uit.’
‘Ik, eehh. Ik denk dat dat een fijn gevoel moet zijn,’ mompelt de man. En terwijl de boodschap bij hem indaalt, lopen ze langzaam verder.
Intrinsieke motivatie
Waarom werken we? Natuurlijk om in ons levensonderhoud te voorzien, maar ook om betekenis te hebben en waardering te krijgen. Zodra mensen dat niet ontvangen, gaan ze ander werk zoeken of heel lang mopperen. Door te mopperen, dus boos te zijn, treed verzuring in je systeem op. Verzuring van een levend organisme zorgt op termijn altijd voor verzwakking of ziekte, kijk maar naar een boom op arme verzuurde grond die minder diep wortelt en daardoor sneller ziek kan worden.
Dus wil je niet verzwakken, heb je een aantal koninklijke keuzes:
1. Je doet er iets aan
2. Je accepteert de situatie helemaal zoals het is
3. Je gaat weg
Blijven piepen is geen optie, want dan heb je geen stevige basis en heb je kans om om te vallen.
Alweer strijd
‘Had ik verdorie alweer gedoe met die invalklas!’ moppert een net afgestudeerde juf.
‘Hoezo, lieverd?’ vraagt haar oma terwijl ze een derde klontje suiker in haar koffie roert.
‘Nou, gewoon. Er zat een jongen die gewoon écht niet aan het werk wilde. Hij was druk! Niet normaal, maar hij moest natuurlijk wel zijn rekenen afmaken.’
‘En hoezo zei je ‘alweer’?’
‘Omdat ik dat zo vaak heb! En ik wil niet hoeven te mopperen op de kinderen.'
‘Grenzen zijn niet slecht, lieverd.’
‘Nee, maar dit is strijd. Ik wilde écht niet dat hij zo doet. Waarom kom ik dat toch altijd tegen?’
‘Dat is een goede vraag. Laat ik een wedervraag stellen: waar begint de strijd, tussen jou en dat kind, of in jezelf?’
‘In mezelf?!’
‘Ja. Wat gebeurde er intern vóórdat je die jongen aansprak. Welk gesprek voerde je intern?’
‘Eeeh, even denken. Oh! Oh, jemig. Ik bedacht me dat ik die jongen eigenlijk wel snapte. Ik zou ook niet de hele tijd op die stoel willen zitten. Ik zou gewoon lekker willen rennen!’
‘Maar je liet hem niet rennen?’
‘Nee, ben je gek. Ik ben pas net juf. Dan ziet iedereen dat ik de klas niet in de hand heb. Dat ik ze gewoon laat lopen en geen goede les geef.’
‘Maar je voelde wel dat dát was wat die jongen nodig had, toch?’
‘Ja, dat wel.’
‘Zie hier de strijd. Die jongen maakte alleen de ruzie zichtbaar die je intern al voerde. Hij zorgde ervoor dat de ruzie zichtbaar werd, maar hij was er al lang. In jou. Tussen wat je dacht dat 'hoorde' en wat je voelde dat nu nodig was. Had het ook anders gekund?’
‘Ja, ik had gewoon het lef kunnen hebben om hem een rondje te laten rennen rond de school.’
‘ En zou je dan een betere juf zijn geweest?’
‘Ja, voor die jongen zeker! En voor de klas trouwens ook.’
‘Precies. Als je de strijd in jezelf oplost, hoef je die buiten je niet te voeren.’
Nemesis
Er komt dit jaar een film uit met een intrigerende titel ‘Evil does not exist’. Dat is interessant, want velen van ons ervaren wel dat er ons kwade dingen kunnen overkomen, zoals verlies, natuurrampen, geweld, oorlog, verslaving, geldzorgen of ziekte. Maar bestaat het kwaad? Mensen of artificiële intelligentie die onmenselijke dingen doen, zijn zij het kwaad?
In het leven zie je dat mensen, de natuur en alles groeit, bloeit en weer verbleekt, vergaat. Soms gaat het verbreken van leven gepaard met geweld, wat pijn en verdriet veroorzaakt. In het oude Griekenland werd die verbrekende kracht Nemesis genoemd, de wrekende gerechtigheid die gelijkheid brengt. Als iets uit evenwicht is, brengt Nemesis weer balans.
In die zin heeft Jalal ad-Din Rumi gelijk in zijn gedicht De Herberg:
Dit mens-zijn is een herberg
Elke ochtend nieuw bezoek …
Zelfs als er een menigte verdriet binnenstormt
Die met geweld je hele huisraad kort en klein slaat.
Behandel dan toch elke gast met eerbied.
Misschien komt hij de boel ontruimen
om plaats te maken voor extase …
Afsluiten en door
‘Weet je wat ik zo stom vind?’ moppert de twintiger tegen zijn opa, ‘dat ik zoveel onrust ervaar.’
‘Oh ja?’ mompelt de opa genieten van het zonnetje.
‘Ja! En dan zeggen ze dat ik naar cursus mindfulness moet gaan, of naar een klooster of naar yoga of naar…..’
‘En dat wil je niet?’
‘Nee! Daar heb ik toch geen tijd voor!’
‘Hmmm, misschien dat daar je probleem wel zit.’
‘Ja misschien, maar voor nu is die drukte wel een feit.’
‘Tja,’ mompelt opa, ‘je zoekt dus een oplossing die nauwelijks tijd kost, waar je niet voor je werk hoeft te stoppen en die ook nog fantastische werkt.’
‘Ja, ik weet het, die bestaat natuurlijk niet!’
‘Oh, jawel, hoor!’
‘Echt!?’
‘Ja. Het is heel simpel: je krijgt stress van dingen die je niet afgerond hebt en die energie blijven vragen. Dus de oplossing is simpel: rond ze af!’
‘En dat kost weer tijd.’
‘Welnee! Het kost wilskracht. Dit is de oplossing: élke keer, let op: élke keer als je van de ene bezigheid naar de andere gaat, haal je twee keer bewust adem. Met de ene adem sluit je het ene af, met de tweede richt je je op het volgende. Dat kost je maar een paar tellen.’
‘Dat is makkelijk!’
‘Nee, dat is het niet. Je moet alert zijn! Bijvoorbeeld: je smeert brood en je telefoon gaat: adem in, adem uit en pak je telefoon. Je kind roept: adem in, adem uit en ga naar hem toe. Je bedenkt opeens dat je nog een mail moet sturen: adem in, adem uit en loop naar de computer. Het is knap lastig, maar het werkt, je hoeft er niets voor te laten en het kost je nauwelijks tijd. Probeer het maar eens!’
Menselijkheid
Wat definieert een mens? Zijn gedrag, zijn denken of gevoel? Het feit dat hij geld kan verdienen, of zich kan verbinden met anderen? Een computer of robot kan zijn of haar werk vaak veel efficiënter en effectiever doen, maar het spontane, kunstzinnige, schone, ware en gefilosofeerde komt toch weer voort uit de menselijke geest.
Misschien is het meest natuurlijke wat we hebben ons hart. Het hart kan op vele manieren spreken, van zeer ondergeschikt tot een van de meest verheven manieren om zich te verbinden met alles wat om ons heen leeft. Uit pijn kunnen we handelen, afgesloten van alles en iedereen. Uit liefde kunnen we handelen, om te delen, te ondersteunen en te doen groeien wat de ander nodig heeft: dat is menselijkheid die ons leven zin geeft.
Persoonlijke software
‘Wat?!’ roept de minister van volksgezondheid verontwaardigd, ’14,3 miljard voor nieuwe software? Waarvoor dat dan?’
‘Nou, excellentie,’ zegt de software-gigant beleefd, ‘Mensen missen de persoonlijke zorg. Met ons geweldige algoritme kunnen we informatie halen uit alle internetuitingen die deze persoon heeft gedaan. Ook zijn zorgdossier kunnen we hierin meenemen. Op die manier kunnen we hem veel persoonlijker benaderen en de zorg precies op zijn maat afstemmen.’
‘Hmm, maar dit is wel veel geld….’
‘Zeker, dat geven we toe, maar we kunnen dit uitrollen! We kunnen straks ook kinderen een persoonlijk leerplan aanbieden, precies toegespitst op hun interesse en hun niveau! De mogelijkheden zijn oneindig!’
‘Ik heb een beter idee,’ grinnikt de minister, ‘ik steek geen cent in dit softwarepakket, maar ik gebruik het geld voor meer verpleegkundigen, meer artsen en meer docenten. Om sóftware te gebruiken om dingen persóónlijk te maken, daar voel ik niks voor. Want met ‘persoonlijk’ bedoelt u ‘menselijker’. Terwijl ik ook ménsen in kan zetten. Mensen maken dingen menselijker…. Dat lijkt me logisch, toch? De menselijkheid moet letterlijk weer terug in dit land! We moeten ons niet met software voor de gek gaan houden en daardoor nóg verder verwijderd raken van wat écht persoonlijk is! U biedt ons een schijnoplossing en daarmee werken we ons nóg meer in de nesten. Daar pas ik voor. Tot ziens, heren!’
En toen werd ik wakker……
Werkelijkheid
Wanneer je te maken krijgt met verandering in je leven, met verlies van gezondheid, verlies van een dierbare of een verandering van baan, dan kan dat een schok teweegbrengen. Een deel van je identiteit valt weg, en dat kan pijnlijk zijn of een leegte met zich meebrengen. Je gedachten en gevoelens spelen daarin een grote rol, hoe verdrietig en zwaar het is. Verdriet en leegte voelen en toelaten, dat helpt wel, hoe moeilijk ook.
In mijn interview cyclus over de kracht van verlangen, sprak een tachtiger dat wat er ook gebeurt in het leven, het belangrijkste is dat je kunt ervaren: ‘wat gebeurt er wèrkelijk.’
Haal al je interpretaties van de gebeurtenissen af en bezie de werkelijkheid, want zij heeft je wat te zeggen. Zonder oordeel, want die zijn vaak maar tijdelijk.
Maak met gedachten de gebeurtenis niet zwaarder, zie alleen de werkelijkheid.
Op zij, op zij, op zij!
‘Waar ben jij nou mee bezig?’ vraagt de senior medewerker aan zijn collega.
‘Ehhh,’ stamelt de jongen bedremmeld, ‘gewoon zorgen dat de klus klaar komt. Nouja, zorgen dat álle klussen klaar komen.’
‘Ja, dat snap ik, maar ik word helemaal onrustig als ik je zo voorbij zie rennen elke keer!’
‘Sorry, maar daar kan ik niks aan doen, hoor! Het is al woensdag en vrijdag moet deze hele lijst af zijn. Ik moet even gas geven!’
‘Ook dat snap ik, maar dan hoef je toch niet zo gehaast te doen?’
‘Nee,’ Smaalt de jongen, ‘laat ik het lekker op mijn dooie gemak doen! Zal onze manager leuk vinden als ik hem vrijdag laat zien dat ik nog niet op de helft ben!’
‘Oh oh oh,' verzucht senior, ‘je haalt twee basis dingen door elkaar, jongen: ‘snelheid’ en ‘haast’. Laat ik het je uitleggen: sprinter Usain Bolt rent de honderd meter in minder dan 10 seconden. Hij haalt de 44 km/h tijdens die sprint. Dat is snel, toch? Maar dacht je dat hij haast had? Welnee! Als hij niet volkomen gefocust aan de start zou staan, redt hij dat record nooit. Marathon lopers, sprinters, schaatsers… welke topsporter je ook bedenkt: ze gaan verschrikkelijk snel maar hebben echt geen haast! Ze hebben eerder een soort rust over zich. Ik zeg dus niet dat je als een slome slak moet gaan werken, ik zeg alleen dat haast je niet gaat helpen. Je kan in alle rust heel snel werken. ‘Haast’ komt uit je hoofd. Je lichaam heeft geen haast nodig om snel te kunnen werken.’
‘Oh…’ de jongen is even stil: ‘Ik denk opeens dat mijn oma gelijk had met haar opmerkingen: vertragen levert altijd tijd op.’
Afscheid
Loslaten is één van de moeilijkste dingen in het leven. Zeker als het een geliefde, vriend of familielid betreft. Een deel van jezelf, de gedeelde relatie, verandert van aanzicht. Dat levert een wond of litteken op en gaat gepaard met pijn of verdriet.
Panta rhei, alles stroomt, zei Heraclitus in het oude Griekenland. Als het je lukt mee te gaan met de stroom, geef je je als het ware over aan de golven van gevoel. Een groot hulpmiddel daarbij zijn rituelen van afscheid.
Overgave aan de stroom van het leven, is één van de grootste opgaven in ons leven. Woe wei noemde Lao Tse dat, doen door niet te doen. In het boek Tao teh King staan vele handreikingen en een levenshouding van overgave en loslaten beschreven.
Ik wens je kracht toe bij afscheid.
’t Is niet erg
‘Hoe het gaat?!’ roept de jonge moeder terwijl ze haar kopje ophoudt zodat haar vriendin er voor de derde keer koffie in kan schenken. ‘Hoe het gaat? Beroerd. Man, wat ben ik moe! Hoelang duurt dat nog voordat kinderen doorslapen?’
‘Hihi’, grinnikt haar vriendin, ‘dat kan best nog wel even duren.’
‘Echt? Nou eerlijk: ik weet niet of ik dat red. Ik raak steeds meer gefrustreerd over die slapeloze nachten.’
‘Tja, je kunt ervoor kiezen om het gewoon niet erg te vinden. Dat scheelt heel wat energie.’
‘Wat niet erg vinden?’
‘Dat je minder slaapt.’
‘Ja, lekker is dat! En dan de hele dag harstikke moe te zijn!’
‘Dat hoef je ook niet erg te vinden.’
‘En ik krijg mijn huis niet aan kant, omdat ik te moe ben!’
‘Is dat erg?’
‘En ik val soms op de bank in slaap!’
‘En is dat erg?’
‘En…’
‘Beantwoord nou eerst de vraag eens: is alles wat je noemt erg? En, ho! Even wachten met je antwoord. Is het écht erg? Is er een mogelijkheid om het níet erg te vinden? Of vergaat dan de wereld?’
‘Hmmm, nee ik zou het best ook niet erg kunnen vinden!’
‘Precies! En dan?’
‘Dan… Tjee! Dat lucht op! Dan krijg ik opeens meer energie!’
‘Ja, fijn he?’
Loslaten
In het nastreven van kennis wordt elke dag iets verworven. In het nastreven van Tao wordt elke dag iets losgelaten, zegt Lao Tse, een wijsgeer uit het oude China.
Lao Tse was een van de grondleggers die Tao als levensfilosofie in het oude China uitdroeg. Hij leefde ergens tussen de 7de en 5de eeuw voor Christus. In het boek de Tao teh King geeft hij raadgevingen over een wijze levenshouding en over een spirituele weg naar het innerlijk van de mens. Dit boek wijst je een manier om mee te bewegen met de stroom van het leven.
Voor mij is het echt een leidraad om naar te leven in uitdagende tijden, zowel als ik veel te leren heb, als op momenten dat ik iets los te laten heb. Een aanrader!
Alles in de knoop
‘Whraaa!’ roept de jonge dame gefrustreerd uit.
‘Wat is er, lieverd?’ vraag haar oma die op de bank zit te breien.
‘Oma! Het is ellendig! Ik loop overal tegen muren op! Ik heb ruzie met de buren, op mijn werk gaat het niet lekker, de kinderen willen meer aandacht, de school moppert dat hun resultaten niet goed zijn. Ik word er gék van! Zoveel verschillende problemen kan ik niet oplossen!’
‘Oh, lieverd, dat probleem ken ik! Kijk, ik zal het er even bij pakken,’ zegt de oude vrouw terwijl ze een kluwen wol uit haar mandje pakt: ‘Zie je alle knopen die hier in zitten?’
‘Ja, nou en?’
‘Dit zijn allemaal problemen. Als je er hard aan gaat trekken worden ze steeds erger. Zie je dat? Maar als je er rustig voor gaat zitten en ze één voor één uit elkaar pluist, dan lossen ze op.’
‘Maar het zijn er zoveel, oma!’
‘Nee, hoor lieverd. Kijk maar: jij denkt dat je veel problemen hebt, maar eigenlijk is het dezelfde rode draad die steeds weer in de knoei komt. Als je die rode draad kunt zien en je lost één probleem op, dan ontrold de rest zich vanzelf. Pak één van je problemen aan. Maar dan ook écht. Totdat je het opgelost hebt, en de rest volgt vanzelf.’
‘Omdat het dezelfde rode draad is?’
‘Precies, lieverd.’
Luisteren
Een zeer ondergewaardeerde eigenschap in onze samenleving is het vermogen om te luisteren. Luisteren is zoveel meer dan horen wat er gezegd wordt. Het is ook leren begrijpen hoe de ander denkt en kijkt, wat zijn of haar beelden, overtuigingen en verlangens zijn, en zo ook van groepen. Luisteren kan dus op meerdere niveaus, volgens auteur Victor Pierau zelfs op 7 niveaus.
In zijn boek ‘Leiderschap in luisteren’ legt hij eerst de nadruk op hoe je gericht bent bij het luisteren, op jezelf, op de ander of op de groep, bijvoorbeeld een organisatie of team. Vervolgens kun je op zeven niveaus luisteren, eerst naar jezelf en je lichaam voor meer energie, daarna op de ander vanuit volledige aandacht. Daaruit volgt luisteren op behoefte niveau en empathisch luisteren. Om uiteindelijk bij de hoogste niveaus uit te komen bij synergie en stil luisteren vanuit intuïtie.
Want wanneer je elkaar niet begrijpt, heb je nog niet goed geluisterd. Kortom, een waardevol boek voor de luisterprofessional.
Een heel zwaar leven…
‘Meester, waarom is het leven zo zwaar?’
‘Zwaar, jongen?’
‘Ja, ziekte, scheidingen, vrienden die me ontvallen, mijn bedrijf failliet. Het zit me niet mee!’
‘Ik begrijp waarom je het ‘zwaar’ noemt, jongen. Dat is het denk ik ook. Maar het zal je sterken.’
‘Nou fijn, dus als ik bejaard ben, dan weet ik hoe het moet. Net zoals al die vele en vele mensen voor mij. Tegen de tijd dat je het snapt, hoeft het niet meer! Waarom is hét boek nog nooit geschreven waarin staat hoe je door die ellende heen gaat? Dan kan je die stap overslaan!’
‘En het kind met het badwater weggooien, jongen!’
‘Hoezo? Wat heb ik aan die ellende!’
‘Je bent niet voor niks op aarde….’
‘Dat is vast waar, maar als ik wat makkelijker naar mijn doel zou kunnen, zou ik daar niks op tegen hebben!’
‘De weerstand, de last. Dat ís je doel’.
‘Pardon?’
‘Iedereen weet hoe die moet fietsen. We weten al lang hoe je het beste de Tour de France rijdt. Maar toch zal iedere renner zinloze kilometers op zijn fiets moeten maken voordat hij in de race mee mag doen. Zinloze rondjes, terwijl de oudere renners al lang weten hoe het moet. Maar het gaat er niet om dat we weten hoe het moet, je moet de spieren hebben óm het te doen. Dát is je training, jongen. Ik kan je prima vertellen hoe je de ellende kunt ontlopen, maar dan zul je nooit je doel bereiken. Je kweekt geen spieren met niks doen. Je moet de ellende uithouden, manmoedig staande blijven terwijl alles om je heen stormt. Het gaat er niet om dat je aan de andere kant van de storm komt, het gaat erom dat je leert om onderweg te blijven staan. En dat, helaas, leer je alleen door het te doen.’
‘Maar als afzien het doel op zich is, dan, hoe zeg ik dat…. Dan wordt het toch ietsje makkelijker! Ik wil er nu zo snel mogelijk vanaf, omdat het me van mijn doel afhoudt. Maar wellicht ís het mijn doel wel.’
‘Haha, ik denk dat jij het wel gaat redden, jongen.’
Moedig
Als je films kijkt of boeken leest, kom je vaak verhalen tegen over moedige mensen. Ridders en koningen die hele legers verslaan. David die de reus Goliath verslaat. Vrouwen die hun onvermoede talenten inzetten en plotseling heel beroemd werden als juriste, schrijfster of onderneemster. Wellicht ken je iemand uit je omgeving die je ook zo moedig vindt?
De Chinese filosoof Lao Tse zegt daarover: ‘Wie anderen overwint, is krachtig. Wie zichzelf overwint is sterk.’ De werkelijk moedige mens, kent zichzelf, en gaat zijn of haar uitdagingen aan. Dat vereist moed om al je pijnlijke punten in de ogen te kijken, of moeilijke uitdagingen op te pakken. Maar daarin wordt je kracht getest en verschijnen je talenten des te helderder. Dus weg met je angst of bescheidenheid, het kan je reputatie schaden, maar werkelijk: wat doet het er toe wat anderen denken? Met Eva Jinek kun je zeggen #droomgroot!
Overal natuur (2)
‘Eehh, meneer de monnik?’ vraagt de vrouw beleefd.
‘Hebt u een vraag?’
‘Tja… ik sprak een man die bij mij in de groep zit. Hij vertelde hoe u de ongeremde initiatiefkracht en de op de aarde gerichtheid van een eikenboom vergeleek met de mannelijke energie. Hij vond het eigenlijk belachelijk, maar hij vertelde me dat hij daardoor van een afstandje kon kijken naar wat binnenin hem gebeurt. Alsof hij een spiegel voorgezet had gekregen.’
‘Dat is mooi. En je vraag?’ grinnikte de monnik zachtjes.
‘Eehh, bestaat er ook zo’n archetype van een vrouw onder de bomen?’
‘Een boom die elegant en kwetsbaar is, bedoelt u?’
‘Ach… nee, laat maar. Dat is natuurlijk geen eigenschap voor een boom!’
‘Nee, niet echt. Maar toch bestaat ze. Heb je wel eens goed naar een berkenboom gekeken? Haar schors is bijna van papier en heeft een enorme kwetsbaarheid. Haar prachtig witte stam, speelt als geen ander met het licht van de zon. Haar bladeren ruisen zachtjes als de wind er mee speelt. Ze leeft zo gezegd in het licht en de lucht. Dat kan je van een eik niet echt zeggen. Die is veel aardser. Als een berkenboom uitgebloeid is vallen de zaden niet zoals bij een eikel pardoes op de grond, maar zweven met de wind mee. Een berkenboom is rank maar groeit waar andere bomen het al lang opgeven. En anders dan je zou verwachten, heeft ze flink wat hitte in zich. Als je haar in de kachel stopt, kan ze flink wat warmte geven. Bijna net zoveel als een eik!’
‘Wat mooi…. Dus ik ben een berkenboom?’
‘Nee. De berkenboom heeft eigenschappen die je ‘vrouwelijk’ zou kunnen noemen. Die eigenschappen zitten ook in jou. Ook in elke man overigens. Het is de vraag hoeveel je er van gebruikt. Dat is een mooie om je eens af te vragen als je door het bos loopt. Hoe ben je geaard? Als een eik tot meters in de grond? Of als een berk? Hoe buigzaam ben je? Stug als een eik? Of soepel als een berk? Kan je dingen loslaten als het er tijd voor is, zoals een berk zijn blaadjes? Of houd je krampachtig vast aan wat je ooit bedacht hebt? Zoals een eik die in het voorjaar nog zijn inmiddels dode en bruine bladeren niet wil laten vallen? Wat je buiten jezelf in zo’n bos ziet, zit ook in je. Maar in het bos kun je er van een afstandje naar kijken dat helpt soms.’
Verlangen
Wat zou je het liefste willen zijn? Het ego antwoordt dan al snel iets van ‘gelukkig zijn’. Dat klinkt heel fijn, maar geluk is er vaak maar even. De ziel in ons wezen zal sneller antwoorden dat het gaat om ‘groei en ontwikkeling’ in het leven. Onze bezieling geeft levensenergie en is meer gericht om de levenslessen te leren die er voor ons zijn weggelegd. Die geven ons ego vaak ongemak, bijvoorbeeld van verworvenheden loslaten, onzekerheid, nederigheid en tergend langzame stapjes.
Als de ziel een stap gedaan heeft, is er de diepe bevrediging van het ‘juiste’ gedaan te hebben, die een grotere kracht in je losmaakt.
Dus mocht je op een tweesprong staan in je leven, kies niet zomaar de makkelijke weg, maar het uitdagende pad waar groei en ontwikkeling voor je liggen. Van dat verlangen volgen krijg je geen spijt.
Overal natuur
‘Wat nou natuur! Wat moet ik met de natuur?’ Onwennig stampt de man door het retraite klooster midden in het natuurgebied. ‘Waarom bouwen jullie dit soort dingen eigenlijk op zo’n godverlaten plek!?’
‘Nou, vanwege die natuur,’ grinnikt de monnik.
‘Maar jongens, even serieus. Het is leuk hoor, die bomen en al die planten in de tuin, maar je hébt er niet veel aan!’
‘Zo buiten je, zo in je,’ antwoord de monnik, ‘de natuur laat je de processen zien die ook in jou plaatsvinden, maar de natuurlijk laat ze in hun pure vorm zien! Je daar in verdiepen kun je een vorm van herstel noemen.’
‘Dus als ik naar die bomen kijk, word ik beter?’
‘Wellicht, maar je leert in ieder geval jezelf beter kennen.’
‘Dat mag je me wel even uitleggen!’
‘Dat is prima, maar dan moet je proberen om even mee te gaan in mijn verhaal. Anders heeft het geen zin. Let op: is het je wel eens opgevallen dat een eik heel anders groeit dan een berk? Een eik is impulsief. Kijk, hij heeft zoveel plannen en ideeën dat zijn bovenste takken zijn onderste verstikken. Die sterven af. Zie je dat dode hout? Dat zal je bij een Es nooit zien. Die is veel evenwichtiger. Een eik is typisch mannelijk: heel veel initiatiefkracht, maar hij vergeet er even over na te denken en zo verstikt zijn nieuwe idee zijn vorige. Wellicht is dat jou ook wel het geval.’
De man is even stil: ‘Hmmm, ik weet het nog niet zo, maar het klinkt interessant genoeg om me er een weekje in te verdiepen.’
‘Meer is niet nodig,’ grinnikt de monnik.
Andersom
Van jongs af aan worden we geholpen en getraind om goed na te denken. Zeker in de westerse maatschappij ligt de nadruk vooral op het mentale. De wetenschap heeft ons veel gebracht, maar heeft ook in kaart gebracht hoeveel we nog niet weten. In de filosofie wordt wel gezegd: het hoogste weten is dat we niets weten.
We begrijpen de essentie van het leven en de aarde niet. Daarvoor hebben we niet alleen het denken nodig maar juist alle lagen van ons mens zijn, dus ook het voelen, ons gedrag en verlangen. Wanneer je je bewust bent van al deze gebieden, breng je als vanzelf je gedrag meer in lijn met je gedachten en gevoelens. Dat scheelt veel energielekken, en levert meer zelfkennis en begrip van het leven op. Dat is andersom denken: het niet-weten toelaten, waardoor je bewustzijn groeit.
Rustig aan!
‘Dag opa! Doe rustig aan, hè!’ met een vrolijke zwaai loop ik het erf af.
‘He, jongen!’ roept de oude man mij terug, ‘ik wil je raad wel opvolgen, maar leg me dan even uit wat je bedoelt.’
‘Hoe bedoelt u?’
‘Je zei ‘rustig aan’, maar wat is dat eigenlijk? Moet ik me niet druk maken? Niet sporten? Niet tuinieren? Ik kan me heel druk maken als ik ‘niks’ doe, en ik kan heel rustig worden als ik heel veel doe. Wat bedoelde je precies?’
‘Eehh nou, dat u niet over uw grenzen gaat, opa.’
‘Functie maakt het orgaan, jongen. Zonder rek wordt je wereld steeds kleiner.’
‘Nou ja, dat u zich niet bezeert bedoel ik. Dat uw hart het bij kan houden.’
‘Tja, als ik niet train, kan mijn lichaam steeds minder.’
‘Ja, maar opa! U doet allemaal van die gekke dingen. U weet dat uw hart niet goed is, en toch rent u elke week een rondje om het dorp.’
‘Nou ja, ik slof.’
‘Oké, maar u spant uzelf wel in. U fietst naar het dorpshuis, u zit in de stress voor een voetbal wedstrijd, u springt in voor vrienden en familie. Waarom? Voor u het weet wordt dat uw dood!’
‘Tja jongen, weet je, zolang je nog niet dood bent, is het beter om te leven. En dit is mijn leven. Als ik daar mee stop, ben ik al dood terwijl mijn hart nog klopt. Als het leven over is, is het over. Dat zij zo en dat moment is niet aan jou of aan mij. Maar tot die tijd moet je léven! Dat is wel aan mij.’
Pil
“Er zijn dus geen blauwe pil en rode pil. Er is niet een ineens wakker worden.
Ik ben het al lang.
De maatschappij kent een angstcultuur. Er is geen matrix, en toch worden burgers leeg gezogen en draaien zij rondjes in het rad van werk, gezin en sociaal leven. Wat een armoede. Vooral op het gebied van de ziel, in het religieuze of spirituele is er de grootste armoede. Dat komt, omdat het zo verwarrend is voor een mens om onderscheid te maken in zichzelf tussen het ego en de ziel. Hoe leef je nu zielgericht? Dat zijn de mensen vergeten.
Het ego is op zichzelf gericht, wil overleven ten koste van alles en heeft als codewoord IK. Het is me duidelijk geworden dat het maar 2 bewegingen kent: weg van de pijn en naar het plezier toe.
De ziel is niet op zichzelf gericht, maar op groei en ontwikkeling. De ziel zoekt de levenslessen, pijnlijk of niet, juist op om er een mooier completer mens van te worden. De ziel heeft als codewoord Wij. Dat is een hele andere beweging die je in je leven kunt volgen, het is een stille subtiele stem – om die te horen is er ruimte en stilte nodig in je wezen. Het gebied van de ziel is anders dan je gewend bent, want het is het gebied van leren en daarom ongemakkelijk. De ziel haalt je uit je patronen en gewoontes, en leert je wat je af moet leren en wat je nog kunt ontwikkelen. Als je dat gebied wil ontdekken, kijk je in de spiegel van wie je eigenlijk bent. En wie je nog kunt worden.”
Uit: Reins Licht, 2020, van Ingrid Huting
Maar waarvoor dan?
Het beeld:
Weer een rondje, weer een rondje. Verblind van vermoeidheid sleept de marathonloper zich over de sintelbaan. Al jaren en jaren oefent en traint hij. Zijn coach staat aan de zijlijn en moedigt hem aan. Hij hoort het niet. Ook de opgestoken duimen ontgaan hem. Weer een rondje, weer een rondje….
Het begin:
‘Ik zou wel marathon loper willen worden. Kan jij me daar bij helpen?’
‘Zeker kan ik. Ik denk dat je er heel goed in kunt worden. Je hebt talent, dat heb ik al gezien. Maar het zal wel zwaar worden, hoor. En het kan jaren duren voordat je het goed kunt. Wil je dat wel aan gaan?’
‘Ja! Ik wil dit kunnen!’
‘Goed zo! Kom dan maar met me mee.’
De realiteit:
‘Wat een rot leven heb ik!’ roept de jongvolwassene gefrustreerd uit, ‘Waarom overkomt mij dit?! Waarom moet ik deze rotzooi tegenkomen?!’
‘Vraag het je beschermengel’, adviseert zijn grootmoeder van achter haar krantje.
‘Die heb ik niet eens. En als ik die had, zou die het heus niet weten.’
‘Twee keer fout, lieverd. Iedereen heeft er eentje, anders zou je niet op aarde kunnen zijn. En hij weet zeker waarom je deze uitdagingen op je bord krijgt. Jullie hebben dat samen, zo’n twintig jaar geleden, bedacht.’
‘Oh, en waarom dan wel?’
‘Lieverd, je bent hier niet voor niks! Je bent hier om iets te leren. Dat kán simpelweg niet zonder weerstanden. Herken ze, omarm ze en overwin ze. Later zul je snappen waarom ze er waren.’
De blik van de (levens)kunstenaar
De kunstenaar is een lerende mens,
die zich verwondert over wat hij ziet, hoort en ervaart.
In de wereld kun je jezelf leren kennen.
Je hoeft niet alles te weten.
We hebben elkaar nodig
om van het leven te leren
en te groeien.
Durf je te falen?
Falen is niets anders
dan telkens weer leren wat niet werkt
totdat overblijft wat wel werkt.
Het is dit moment dat telt.
Eén moment van absolute aandacht en liefde
is ruim voldoende,
is alles dat nodig is
om werkelijk te leven
als een kunstenaar.
Christian Bruin
Bestemming
Afgelopen jaar gebeurden er een aantal nieuwe dingen in mijn leven. Bijvoorbeeld ben ik 2 keer geïnterviewd. Eén keer door een alumnus van de Coachopleiding die ik had gegeven, Ester Koens, over de kracht van coaching, de juiste vragen stellen en transformatie begeleiden. Hoe ga je om met veranderingen in het leven? Luister hier de podcast https://open.spotify.com/episode/7auDLrJwHbkXlr1I34vjiu?si=L6C7IluxSzeNE3L6ApJayw&nd=1&dlsi=0cffc10c44a842d6
En afgelopen zomer door Joanne Nihom, een schrijfster woonachtig in Israel, die aan de hand van interviews over ongewild kinderloos zijn het boek De leegte omarmen heeft geschreven. https://www.joannenihom.com/de-leegte-omarmen?fbclid=IwAR3tFwkDeQmEfG4g0sN3RKIDNi8frLlF3KDK6V0OrFCE7765ExWO0ynmaqs
Als metafoor neemt zij de aartsmoeders uit de bijbel die lange tijd geen kinderen kregen, tot sommigen op hoge leeftijd alsnog een kind krijgen. Mij bracht het bij de vraag ‘wat is de essentie van ons leven’? Ik denk dat het nieuw leven begeleiden is, ook in de zin van nieuwe creaties scheppen. De mens is in essentie een scheppend wezen, dus als je creëert volgens je eigen talenten, ben je bezig met je bestemming.
Ingrid Huting
Dag oud jaar
Dag oud jaar
Waar kijk je naar?
Het lijkt zo lang geleden.
De herfst, de sint
de voorjaarswind
de sneeuw waarover we gleden.
Ik ploeterde.
Ik foeterde.
Stuntelend door de dagen.
Die baas, dat lijf
die spieren stijf.
Wilde er niemand mij dan dragen?
Alweer alleen
en weer dus geen
vriend die voor me streed.
Geen hand, geen steun
geen schouderdreun
en ik die steeds weer leed.
Maar kijk ik om,
wat was ik dom!
Het leven bood precies
dat wat ik zocht
wat er zijn mocht
maar ik zag slechts verlies.
Achterom bezien
zie ik misschien
de logica der zaken.
Het moest zo zijn
wellicht zelfs fijn
dat ik niet af kon haken.
Maar nu weer blind
nieuw jaar begint
want: vooruit moet je leven.
Maar het begrip
voor deze trip
wordt slechts terugkijkend gegeven
Kalle Heesen
Nieuw perspectief
Kerst is het feest van het licht. Wanneer het buiten ons het donkerst is, keren we naar binnen en leren we weer ons licht kennen. Heel letterlijk zijn wij wezens die een heel zacht licht uitstralen. Onze atomen hebben een bepaalde trilling, zoals alle atomen dat hebben. En net als de zon stralen we dat licht uit, hoewel vele malen zwakker.
Dat kun je ook symbolisch zien. Veel mensen zijn vooral op zichzelf gericht en stralen daarmee een lage trilling uit. Maar mensen die anderen helpen en verbinding zoeken, stralen in hogere trilling juist warmte, licht en wijsheid uit. Dus met een nieuw jaar voor de boeg: wees het licht voor je naasten.
Ingrid Huting
Geen vertrouwen
‘Meester! Kunt u mij leren vertrouwen? Ik kom geen steek verder omdat ik diep in mijn hart niet vertrouw dat ik het leven moet leven zoals het zich aandient. Ik denk steeds dat het niet goed komt. Ik ken het fenomeen vertrouwen denk ik gewoon niet zo goed.’
‘Is dat zo, jongen?’ verwonderd de meester zich terwijl hij een slokje thee neemt, ‘is dat werkelijk zo? Ik denk dat je heel goed bent in vertrouwen!’
‘Wel nee! Als ik het niet snap, kan ik het niet vertrouwen! Vertrouwen. Ik weet niet eens hoe dat voelt!’
‘Hmmm. Weet je wat er gebeurt met deze thee die ik drink? Hoe die in mij verwerkt wordt? Je weet er niks van, maar je vertrouwt voor 100% dat het goed komt. Je staat, je loopt en je vertrouwt dat je benen je dragen. Weet je hoe dat werkt, welke spieren op welk moment iets doen? Hoe de energie daar komt? Hoe je zenuwbanen lopen? Je hebt geen idee! Maar bij elke stap ga je ervan uit dat het goed gaat. Je vertrouwt erop dat je oren horen wat er is, dat je ogen zien wat er is. Je hebt geen idee hoe dat werkt! Je zit boordevol vertrouwen, jongen. Je moet het alleen iets verplaatsen. Je vertrouwt nu alleen op wat fysiek is. Waarom zou je wel vertrouwen dat je eten goed verteerd wordt, ondanks dat je geen idee hebt hoe het werkt, en niet vertrouwen dat je levenspad zich wel voor je uitstrekt zoals het moet zijn? Waarom zou je wel vertrouwen dat je benen je elke stap dragen zoals het moet, en niet vertrouwen dat het leven zélf je draagt en dat alles wat gebeurt, gaat zoals het moet gaan? Je kunt niet veranderen hoe je zenuwenbanen lopen! Je kunt niet veranderen wat er op welk moment ook maar gebeurt! Laat het los. Vertrouw op het leven zoals je op je benen vertrouwt en je zal merken dat het leven, net als je benen, je draagt.’
Kalle Heesen
Werk
Soms denk ik weleens dat organisaties de mensen die er in werken gebruiken voor hun eigen voortbestaan. Organisaties zijn ook creaties, ze zijn opgericht door mensen of ontstaan door publieke wensen en noodzaak. Creaties hebben hun eigen energie, zijn een eigen entiteit en willen daarmee voortleven. De mensen in zo’n gecreëerde organisatie hebben hun eigen taak, vormen als het ware levende bouwstenen van dat energetische veld. De ene persoon stoot het veld af en de andere wordt aangetrokken.
Doordat mensen veranderen en organisaties ook, kan je meer of minder verbinding gaan voelen met de organisatie. Wil je het doel van de organisatie nog dienen? Dient de organisatie nog jouw doel? Als de antwoorden op deze vragen nog in balans zijn, kun je blijven meewerken aan het voortbestaan van de organisatie.
Ingrid Huting
Basis
De vrouw vroeg:
Oh lieve sint, oh help me toch
Ik voel me niet oke
Zodra de stormen komen, waai ik met alle winden mee.
De sint sprak:
Een stabiele basis wenste ik jou al in je kinderjaren
Zodat je rustig en bedaard door elke storm kan varen.
Maar die basis daar bij jou, het ligt nu bomvol mijnen.
Pijnlijke jeugdherinneringen die niet zo maar verdwijnen
Je kunt ze laten liggen en er stil langs henen gaan
Je kunt ze ver omzeilen, zo ver mogelijk er vandaan.
Dat is heel veilig, rustig maar, ze zullen niet ontploffen
Maar dan loop je van nu af aan voorzichtig op je sloffen
Wil je ze voor altijd kwijt, dan moet je moedig zijn
Dan zoek je de ontstekingspin, en die is vaak heel klein.
Dan moet je naar die mijnen toe en één voor één bekijken
Je moet dan goed bedenken op welke herinnering ze lijken.
En daarmee moet je aan de slag, één voor één verwerken
Het is een hele zware taak, maar het zal je zeker sterken.
Dan kun je daarna trots gaan staan, een winnaar zal je lijken
Je basis zal dan stevig zijn, geen storm doet je wijken.
Mijn lieve kind, ik wens je moed! De moed om aan te kijken
De monsters en de draken die oh zo angstig lijken.
Maar van dichtbij vallen ze mee, zullen je niet verslinden
En als je vrede met ze sluit, dan zal de rust je vinden.
Dan vaar je daarna samen op je woelige levenszee
En die eerst zo enge monsters roeien dan als helpers mee.
Kalle Heesen
Inzicht genoeg
‘Ze snappen er niks van,’ moppert de oude man half tegen zijn krant, half tegen zijn buurvrouw, ‘Echt, ze snappen er niks van!’
‘Waar niet van?’ vraagt zijn buurvrouw verwonderd. ‘Kijk dan! Maken ze alweer oorlog! Hoe lang doen we dat nu al als mensheid? En heeft het ooit ook maar iets opgeleverd? Ze hebben een chronisch gebrek aan inzicht. Stelletje leeghoofden. Je zou ze met de koppen tegen elkaar willen slaan.’
‘Hmm,’ zucht zijn buurvrouw, ‘was het maar zo simpel.’
‘Simpel?’
‘Ja, inzicht kun je mensen geven. Maar inzicht is daar genoeg. Zij snappen heel goed hoe je strategisch moet werken. Ze hebben inzicht in gedragspatronen van mensen, inzicht in wapensystemen die jij en ik niet eens kunnen bedenken. Inzicht in drones, kennis van wapens en bommen…. Nee, met hun hoofden is niks mis.’
‘Nou, iets mist daar in ieder geval in grote mate!’
‘Ja, dat klopt. Maar dat is niet de inzicht. Hun hoofden werken volop. Het gemis zit lager. Ze laten hun hart niet spreken en degene die dat wel hebben, missen de moed om er voor uit te komen. Wat er in die oorlogsgebieden mist, is de moed. En dat kun je mensen niet leren. Dat zal uit henzelf moeten komen.’
‘Mooi is dat. Dan ga ik maar lijdzaam afwachten totdat het ooit goed komt.’
‘Ja, of je geeft het goede voorbeeld.’
‘Ik? Man, ik ben 82!’
‘Dat betekent niet dat jij niet naar je hart kunt luisteren en moedig kan staan voor wat je hart zegt!’
‘Ach… wie ben ik om dat te doen? Ik ben niks op de wereldschaal!’
‘Dat klopt. Maar een virus is nóg kleiner en je weet vast nog wat voor gevolgen dat had. Het gaat er niet om hoe groot of klein je bent, het gaat erom dat je mensen inspireert. Besmet. Besmet ze allemaal met het moed-virus. Al krijg je maar twee mensen mee, dan is jouw inzet al weer verdubbeld!’
Kalle Heesen
Opgave
Dit weekend hoorde ik iemand spreken over een onderwerp wat haar na aan het hart ligt, over Jalal ad-Din Rumi. Een Soefi mysticus uit de 13e eeuw. De spreekster was niet iemand die graag op de voorgrond treedt. Toch sprak ze heel moedig haar eigen geschreven tekst uit voor het publiek, waaronder haar familie. Zij hebben Iraanse voorouders. In Iran zijn de gedichten van Rumi in de cultuur en de mensen als het ware ingebakken.
Voor de introverte spreekster was het een hele opgave om voor een groep te staan en een toespraak te houden. Met haar voorbeeld, verwarmde ze de harten van al haar toehoorders.
Zoals in één van de prachtige gedichten van Rumi:
De wegen verschillen, maar de bestemming is hetzelfde
De lampen verschillen, maar het licht is hetzelfde
Ga verder, wetende dat het Pad onder je verdwijnt
Open je armen, wetende dat ze zullen verbranden
Geef alles van jezelf – ook al weet je dat het weinig is
Ingrid Huting
Gestoord
‘Van 10.00 tot 15.00 is mijn kantoor gesloten!’ zo prijkt een A4-tje op de deur van de afdelingsmanager van een grote zorginstelling. Een ietwat bleue stagiair staat er verwonderd naar te kijken.
‘Waarom is uw deur de halve dag gesloten?’ vraagt hij verbaast.
De manager zucht: ‘Omdat ik anders nergens aan toekom!’
‘Oh… hoezo dan?’
‘Omdat er dan de hele tijd mensen binnen komen met vragen, dingen willen overleggen, tips nodig hebben, even hun frustratie kwijt moeten, dingen voor komen leggen die op de afdeling gebeuren…. Daarom!’
‘Oh….’ De stagiair denkt even na, ‘maar, eeuh meneer…. Dat is toch uw werk?’
‘Wat is mijn werk!?’
‘Nou, dat wat u net zei: tips geven, zorgen dat u weet wat er op de afdelingen gebeurd, weten wat er bij de mensen speelt…’
‘Mijn werk is deze enorme stapel formulieren wegwerken!’ roept de manager gefrustreerd terwijl hij op een flinke stapel dossiers wijst.
‘Echt?’ verwonderd de stagiair zich
‘Ja, écht! Want daar word ik op afgerekend! Niet of ik genoeg klets, maar of deze documenten klaar zijn.’
‘Hmm', mompeld de stagiar, 'ik vind dat maar gek. Daar gaat het toch niet om? Het gaat toch om al die zaken die gebeuren als uw kantoor níet gesloten is?’
De manager is even stil. Dan staat hij op en trekt met één ruk het papier van de deur. Teruglopend naar zijn bureau veegt hij de stapel formulieren in de papierbak.
‘Jongen, je hebt verdorie nog gelijk ook!’ mompelt hij, ‘Ga je mee een rondje over de afdelingen lopen?’
Kalle Heesen
Conflict
Op veel plaatsen in de wereld spelen er conflicten. Dat raakt ons allemaal, vooral het leed wat er mee gepaard gaat. Ook als er tegenstellingen met anderen ontstaan, is dat altijd omdat mensen hun eigen waarden en principes verdedigen. Die staan namelijk zo dicht bij hun identiteit, dat men ontvlamt als deze waarden onder druk staan, zelfs al is men vredelievend.
Hoewel ik harmonie prefereer, heb ik geleerd dat hoe eerder je opkomt voor je waarden, hoe eerder je betrokken confronteert, des te sneller het werkelijke gesprek gevoerd gaat worden. Betrokken confronteren bestaat uit geweldloze communicatie met feiten, gevoel en behoeften, en van daaruit een verzoek doen. Laten we daarop het wérkelijke gesprek aangaan en wie weet krijgen we beiden inzicht en ons doel voor elkaar.
Ingrid Huting
De tijd nemen
Zoals ook een boom de tijd neemt om te groeien, mogen ook wij de tijd nemen voor datgene dat het meest belangrijk voor ons is. Ook het creatieve proces is een groeiproces; met onze aandacht komt een creatie al doende tot leven. Zo wordt iets in de wereld gebracht, wat er voor die tijd nog niet was. Wat een schitterend potentieel vermogen!
Hoe meer je in staat bent om met onverdeelde aandacht en liefde je te richten op dat wat je in de wereld wilt brengen, hoe hoger de kwaliteit van je schepping wordt, of dit nu een schilderij is, een lied, een idee voor een eigen bedrijf, of misschien zelfs hoe je je leven vormgeeft.
In de afgelopen periode heb ik de tijd genomen om een e-book te schrijven. In dit e-book worden ervaringen en oefeningen gedeeld die kunnen helpen bij het ontdekken en inzetten van je creatieve kracht, of met andere woorden: de talenten die specifiek bij jou horen en die wachten om tot leven te worden gebracht.
Het e-book kun je hier downloaden: E-book ‘Ontdek je creatieve kracht’
Christian Bruin
De weg tot inzicht
‘Meester! Meester! Het klopt toch dat er vleugels aan je ziel moeten groeien om je over de kloof die je scheid van het inzicht te dragen?’
‘tjee…. Dat heb je wel heel vormelijk gesteld, jongen. Maar ik denk dat het wel klopt zoals je het zegt.’
‘maar meester! Waar kan ik die vleugels kopen?’
‘Dat kun je niet, jongen. Die moeten je geschonken worden. En dat kost tijd.’
‘Oh…. Kan dat écht niet sneller?’
‘Tja… er is één manier.’
‘vertel, meester!’
‘Ga naar de grote witte berg in het oosten. Halverwege de berg is een grot waar je kunt krijgen wat je nodig hebt.’
‘Dan ga ik daar naar toe, meester! Hoe lang is dat lopen?’
‘Anderhalf jaar ongeveer.’
‘oh…. Kan dat écht niet sneller?’
‘Ja, als je elke ochtend een uur eerder vertrekt, kun je het in één jaar doen.’
‘Dank, meester! Dank!’
‘Goede dag!’ riep de jongeling toen hij na een jaar zwoegen de berg bereikte, ‘goede dag, ik kom…..’
‘Schreeuw niet zo, jongen!’ klonk een stem uit een grot, ‘kom liever naderbij. Hoe was je reis?’
‘Het was een zware maar mooie reis die mij heeft gelouterd en…’
‘ja, ja, ja…. als ze hier aankomen praten ze allemaal in dit soort zwevende termen,’ zuchtte de stem in de grot, ‘ik zal halen waar je voor komt. Ik heb geloof ik nog precies één setje liggen.’
‘Ah!’ sprak de jongeling met een diepe voldane zucht, ‘Eindelijk! De vleugels die mijn ziel zullen verheffen tot de velden der inzicht’
‘Nee, jongen. Twee stukken lood voor in je schoenen.’
‘lood!?’
‘Ja, dát is wat je nodig hebt! Je doet alles veel te snel! Jou ontgaat elke essentie. Hup, doe deze loden zolen in je schoenen en ga huiswaarts.’
Teleurgesteld ging de jongen terug. Traag trok de weg aan hem voorbij. Waar hij eerst in een jaar overheen gesneld was, deed hij nu jaren over. Hij vertraagde. Alles vertraagde. Maar toen hij uiteindelijk weer thuiskwam, lag er een pakje met een vederlichte inhoud op hem te wachten. Hij glimlachte toen hij het optilde, pakte een viltstift en schreef er met grote letters op: 'retour afzender'. Wat hem in het pakje geschonken werd, had hij inmiddels zelf in alle rust verworven.
Kalle Heesen
Origineel
Waar gaat je verlangen naar uit? Als je jong bent, gaan de verlangens vaak uit naar gezien worden en alles onderzoeken. In de tienerjaren speelt het ontdekken van je eigen autonomie en verbinding met anderen een rol. In de jonge volwassenheid veranderen je verlangens weer, vaak naar al je kwaliteiten ontwikkelen. Dat levert sommige mensen originaliteit op, en toch is er ook de groepsdruk waar je mee omgaat, bijvoorbeeld dat je toch een goede baan moet krijgen of veel geld en aanzien.
Maar wat is nu jouw originaliteit? Ook als je al tijden volwassen bent, veranderen iedere periode je wensen en verlangens weer. Dan kunnen er nog onvermoede talenten komen bovendrijven, die je nooit verwacht had. Vooral als je creëert of onderneemt, schep je de omstandigheden om je originaliteit en je bestemming, waar jij voor op aarde gekomen bent, te ontdekken. Happy hunting!
Ingrid Huting
Verwende kinderen
‘Merk jij nou ook steeds’, vraagt de vader aan de kleuterjuf, ‘dat de kinderen de laatste tijd steeds meer verwend worden?’
De al wat oudere kleuterjuf denk even na. ‘Ja, ik zie wel dat er wat veranderd bij de kinderen, maar kinderen die verwend worden, zie ik niet vaak.’
‘Niet vaak!? Ik zie om me heen alléén maar kinderen die hun zin krijgen! Als ze zich vervelen mogen ze achter een schermpje, als ze het eten niet lekker vinden krijgen ze wat anders….’
‘Ja, dat zie ik ook. Maar je conclusie is verkeerd. Die kinderen worden niet verwend, het is veel erger dan dat! Het zijn de ouders die zichzelf verwennen en daarmee hun kinderen de kans ontnemen om iets te leren!’
‘Wat? Hoe bedoel je?’
‘Stel een kind verveelt zich, dan is het geven van een schermpje de simpelste oplossing. Wat een gedoe wordt het anders! Gezeur, gehang, gescheld…. Schermpje ervoor, en klaar! Terwijl wat ze écht verdienen is iemand die ze helpt om dóór de verveling heen hun creativiteit te vinden!’
‘Tjonge…’
‘Of je voorbeeld van het eten: het is echt voor de óuders het simpelste om gewoon wat anders te maken. Anders moet je ze liefdevol leren om ‘vies’ eten te proeven en hun weerstand en gedrein weerstaan. Wat een opgave! Dat vraagt nogal wat van je ouder-capaciteiten. Nee, kinderen worden niet te veel verwend. Het zijn ouders die zichzelf verwennen en, zoals ik al zei, daarmee ontzeggen ze hun kind een aantal waardevolle levenslessen.’
Kalle Heesen
Kleine wereld
Alles wat je buiten je ziet, is ook in jezelf aanwezig.
De mens is een kleine wereld, een microkosmos. We hebben ons tastbare lichaam zoals we de aarde ook kennen in vaste vorm met een hart, een korst zoals wij een huid hebben en een uitspansel om de aarde heen. Zo heeft ieder mens niet alleen een lichaam, maar ook een gedachten en gevoelsleven die onzichtbaar in en om ons zweeft. Dat heeft de aarde ook, want in sommige gebieden vind je ook bepaalde sterke gedachten die veel mensen daar delen, alsof het boven dat land of gebied ‘hangt’. Het zijn een soort wolken of energievelden.
En zelfs de sterrenhemel die we in de nacht op aarde kunnen zien, heeft de mens onzichtbaar om zich heen met energiepunten en levensthema’s die we met ons meedragen. Sommige levensthema’s spelen we dit leven uit, anderen blijven glinsteren. Welk thema speelt er nu in jouw leven een rol?
Ingrid Huting
Leven
‘Je moet je niet zo druk maken, jongen’, sprak de oude man, ‘drukte is niet wat het leven je wil brengen.’
‘Ja, maar!’ sprak de jongeling, ‘ik moet nog dit doen en dat en…’
‘Je moet je niet zo veel zorgen maken, jongen’, sprak de oude man, ‘zorgen zijn niet wat het leven je wil brengen.’
‘Ja, maar!’ sprak de jongeling, ‘na het verlies van….’
‘Je moet niet zo lang treuren, jongen’, sprak de oude man, ‘een bezwaard hart is niet wat het leven je wil brengen.’
‘Ja, maar!’ sprak de jongeling opstandig, ‘wat wil het leven met dan wél brengen!?’
‘Merk dat je ademt, en kijk om je heen’, sprak de oude man rustig.
De jongen was even stil en voelde hoe zijn longen zich vulde en hoe hij daar stond los van ‘vroeger’ en ‘straks’.
‘Wat is het leven mooi!’ zuchtte de jongeling
‘Dát is wat het leven je wil brengen,’ glimlachte de oude man.
Kalle Heesen
Onderstroom
De mens heeft eigenlijk 3 zelven, de eerste is een ‘open zelf’ die we als kind hadden die ontdekkingen doet en alle mensen om ons heen zijn onze helpers. Een ‘gekwetst zelf’ van schuringen met anderen die niet doen wat wij willen of ons dingen opleggen. En ten slotte een ‘strategisch zelf’ die allerlei manieren heeft gevonden om wel invloed te hebben, dingen te ontlopen etc.
Alle drie zelven dragen we nu nog met ons mee. Zeker als je in je werk of privé niet je zin krijgt, gaan oude gevoelens en projecties opspelen. Dat noemen we de onderstroom en het kan zo zijn dat je in een groep mensen terecht komt, waar die nog niet benoemd of bespreekbaar is. Maar met je open zelf (hoe komt het dat…) én je strategisch zelf (zullen we deze problemen één voor één benoemen en aanpakken?) kom je een heel eind!
Ingrid Huting
Zoveel liefde?
‘Er is te weinig liefde in de wereld’, constateert de ontwakende twintiger teleurgesteld, ‘toen ik nog student was, zag je liefde overal. Nu ik aan het werk ben moet ik de liefde met een kaarsje zoeken!’
‘Het kan ook aan jouw manier van zoeken liggen,’ grinnikt zijn oudere collega.
‘Hoezo? Liefde herken je toch zo?’ verwondert de jongere zich.
‘Nee, liefde herken je niet zomaar! Jij ziet dat er weinig sneeuw valt, en concludeert dan dat er geen neerslag is. Maar regen is ook neerslag en hagel trouwens ook.’
‘Huh?’ vraagt de twintiger verbaasd, ‘ik volg je even niet.’
‘Liefde van je hart is de liefde die jij bedoelt. Maar het hoofd heeft zijn eigen vorm van liefde! Dat noem je begrip. Dat je je zo in iets verdiept, dat je het gaat begrijpen. Dat je bij een vorm van waarheid komt. Een beeld van ‘oh, maar zó zit het!’ Maar er is er nog eentje. Je hebt niet alleen je hoofd en je hart, je hebt ook handen. Je kunt denken met je hoofd, voelen met je hart en doen met je handen. Ook uit dat ‘doen’ kan de liefde spreken. Dan noem je het vrijheid. De vrijheid voelen om te handelen maar ook de ander de vrijheid gunnen om te handelen. Elke keer als iemand de moeite neemt om zich écht in iets of iemand te verdiepen, of om de ander écht vrij te laten, dan kijk je naar liefde. Liefde heeft drie uitingsvormen! Daar moet je je niet in vergissen, jongen.’
‘Tja, als je het zo bekijkt…. Is er echt zoveel liefde?’
‘Jazeker. Let er maar eens op!’
Kalle Heesen
Moed
In de mens, in ons, zitten mooie en negatieve eigenschappen. Trots zijn op het mooie is fijn, maar wat doe je met je slechte patronen? Jung noemde dat de schaduw, die we onderdrukken. Velen van ons hebben strategieën om daar niet aan te denken. Logisch ook, want het is niet leuk naar je eigen schaduw te kijken.
Toch is het een deel van onze persoonlijkheid. Hoe harder je die ballon onder water houdt, als je even niet oplet schiet hij boven water en komt de schaduwkant tevoorschijn. Daarom, als je de moed en de rust vindt, kijk eens naar je nare kanten. Waar val je anderen of jezelf af? Kun je daarnaar kijken?
Alleen al het onder ogen zien van je negativiteit is de eerste stap. Als daarna aanvaarden of compassie met jezelf volgt, hoeven je schaduwkanten niet weg. Ze reizen gewoon met je mee in je bewuste, wat meer balans geeft en daardoor ook spontaniteit en creativiteit. Ik wens je veel moed toe!
Ingrid Huting
Rot sfeer
‘Oma, hoe deed u dat vroeger met 6 kinderen? Ik heb er maar twee, maar het is elke middag gezeur. De sfeer in huis is helemaal niet leuk meer!’
‘Ach, ach… het jonge ouderschap! En dan zijn ze nog niet eens aan het puberen! Die kleinste zit nog in de luiers!’
‘Jaa, ik weet het!’
‘Kinderen opvoeden is jezelf opvoeden! Wie bepaalt de sfeer in huis? Jij toch zeker als volwassene! Maar dat is vaak niet zo, he? Als je kind boos is, word jij boos op je kind. Dan neem je dus gewoon zijn boosheid over. Als je kind onrustig is, word jij onrustig. Niet doen, joh. Jij bepaalt de sfeer, niet die dreumes van 2! Dus als hij boos is, blijf jij gewoon vrolijk. Laat hem lekker boos zijn. Respecteer zijn boosheid, begrens het waar nodig, en blijf gewoon jezelf.’
‘Maar dat is lastig, oma!’
‘Precies. Dat zei ik al: kinderen opvoeden, is zelfopvoeding.’
Kalle Heesen
Innerlijke rust verkrijgen
Als er iets ons bezighoudt, dan zijn het wel de tegenstellingen in het leven. Dag en nacht, mooi en lelijk, houden ons in beweging en ze wisselen elkaar af. De meeste mensen reageren erop, zijn reactief. Maar wat als je dat niet doet? Althans, de innerlijke reactie ervaar je wel, maar houdt eerst 2 seconden rust en kiest dan, hoe je gaat reageren. Dát geeft je vrijheid.
Stephen Covey noemde dat proactief, dus vooruitzien en zelf je actie kiezen.
Je staat niet meer aan de buitenkant van het wiel en wordt bewogen, maar je gaat naar het middelpunt van het wiel, de naaf. Je kiest zelf hoe en wanneer je reageert. In het midden van het wiel is rust. Als je daar vaker komt, zul je vaker innerlijk in balans zijn. Dat kan al als je 1 dag wacht met reactie geven, in gesprek, op berichten of meldingen. Zoals sommige mensen elkaar nu gedag zeggen: ‘Rustig aan!’ Een mooi afscheid is dat, in reactieve tijden.
Ingrid Huting
Je waarde kennen
Er zijn meerdere soorten grenzen. Zo is het mogelijk dat je méér toelaat van een ander dan je eigenlijk wilt, dus de grens van de buitenwereld naar de binnenwereld wordt overschreden. En er is de mogelijkheid dat je méér van jezelf geeft dan je eigenlijk wilt, dus de grens van je binnenwereld naar de buitenwereld wordt overschreden.
Weerbaar worden is in mijn visie: beseffen dat je waardevol bent als mens, en dat je het waard bent om jezelf te beschermen als dat nodig is. Door ook te weten dat je kracht in je hebt en daarop te vertrouwen, vergaar je de moed om jezelf op een geweldloze manier te beschermen als dat nodig is. Bijvoorbeeld door nee te zeggen tegen een verzoek als je je daar niet prettig bij voelt, ook als de ander daardoor misschien even minder blij met je is.
Hoe wonderlijk, als jij weet dat je waardevol en krachtig bent, gaan anderen je benaderen op een manier die aansluit bij dit weten. Je waarde en kracht gaan als uitstraling al voor je uit.
Daarom tot besluit twee reflectievragen:
· Weet ik wat mijn waarde is?
· Waarin is mijn kracht gelegen?
Christian Bruin
Slaap kindje, slaap…
Onze kleuters? Laat ze slapen!
Slapen voor emotie-schijn
Slechts feiten zijn voor hen de wereld
Alles is nog goed en rein.
Vermoei ze niet met jouw gevoelens
Vermoei ze niet met keuze stress
Laat ze leven in de feiten
Een stoel een stoel, een bes een bes.
En ons schoolkind? Laat hem slapen!
Slapen voor morele-schijn
Zijn omgeving is de wereld
Alles is nog mooi en fijn.
Vermoei hem niet met de ellende
Vermoei hem niet met lelijkheid
Laat hem leven onder mensen
De wereld, en zijn eigenheid.
Onze pubers? Por ze wakker!
Wakker voor de toekomst vraag
Ze gaan op pad en moeten weten
Hun levensschrift begint vandaag.
Vermoei ze met je overpeinzing
Vermoei ze met der werelds gunst
Laat ze stoeien met het leven
Vanaf nu ontwikkelen ze Levenskunst!
Kalle Heesen
Kracht
Sommige mensen beleven het leven als iets wat ze overkomt. Maar je kunt ook naar het leven kijken alsof het je een vraag stelt. Wat heb ik hieruit te leren of te ontwikkelen?
Dan zit er in elke situatie een nieuw potentieel van jezelf die je kunt leren kennen. Hoewel dat onzekerheid met zich meebrengt, ‘kan ik dat wel’, kun je die onzekerheid ook mee onder je arm nemen en het nieuwe aangaan. Beetje wiebelig in het begin, maar met je potentieel naar boven halen, komt ook je kracht tot je beschikking.
Als je aan de slag wilt met je potentieel, dan heb je nodig:
* een verlangen naar iets nieuws,
* durf en daarmee het oefenen van je ‘moed-spier’,
* jezelf toestaan dat je het even weer niet kunt en niet weet. En tenslotte
* je wil.
Alle vier componenten zijn heel heilzaam om af en toe te trainen. Bovendien brengt je potentie je verrassende nieuwe inzichten, waardoor je leven nooit saai wordt. Een vraag die je jezelf kunt stellen is: 'In welke situatie ga ik iets nieuws uitproberen?'
Ingrid Huting
Altijd strijd!
‘Wat kan ik voor u doen?’ vraagt de coach beleefd terwijl de vlotte zestiger binnen komt.
‘Ach, niet zoveel denk ik. Maar ik ben nu met pensioen en ik wilde uitzoeken waar ik me de volgende fase van mijn leven bezig kan houden.’
‘Een mooi streven. Hoe loopt uw leven nu?’
‘Prachtig! Ik heb een hekel aan strijd, ziet u. Dus ik zorg dat alles harmonieus verloopt. Op mijn werk ging het fijn, mijn relatie loopt op rolletjes. Mijn partner is dolgelukkig met mij, zelfs mijn schoonmoeder vindt me een schat!’
‘Mooi. Maar… hoe gelukkig bent u met uzelf?’
‘Eeh… tja, ik kom niet echt aan mezelf toe, geloof ik.’
‘Jemig, levert dat intern dan geen strijd op?!’
‘Ja, nu u het zo zegt. Eigenlijk wel.’
‘Dat is precies waar ik laatst achter kwam. De keus aan ons als mens is niet óf er strijd is of niet. We kunnen de strijd niet uitbannen. Waar jij en ik een keus in hebben is of die strijd ín ons of búiten ons plaats vind! Als je alles om je heen in harmonie wilt hebben, doe je jezelf geweld aan en verplaats je de strijd dus naar binnen in jezelf. Aan jouw de keus.’
‘Zo eeeh. Nou, ik weet waar ik aan kan gaan werken. Zijn uw consulten altijd zo kort?’ grinnikt de zestiger.
‘Weten en kunnen,’ grinnikt de coach op zijn beurt, ‘zijn twee verschillende dingen, maar het is fijn dat u een richting hebt. Zullen we eens gaan kijken naar een eerste stap?’
Kalle Heesen
Tweede helft
In het begin van je carrière werk je hard om alles te leren van je vak. En als je alles onder de knie hebt, gaan velen opleidingen volgen om zich in hun werk verder te specialiseren of juist verbreden. Maar wat doe je aan het einde van je loopbaan? Sommigen wisselen van beroep om niet verveeld te raken. Anderen houden het stug vol tot aan hun pensioen en dat gaat weleens gepaard met negativiteit.
In de natuur groeit alles, bloeit alles en daarna zaait een plant zich uit. In analogie daarmee kunnen wij mensen ook groeien, bloeien en daarna onze kennis doorgeven aan jongere collega’s om met onze kennis weer zaadjes te planten. Met coachende vaardigheden leer je een goede mentor zijn, doe je mensenkennis op én leer je je kennis ook weer loslaten. Dat is de kringloop van het leven!
Ingrid Huting
Verkeerde aandacht
‘Juf! Dit gaat zo niet!’, met enige ergernis staat de yoga leerling voor zijn docent, ‘U zegt steeds dat ik mijn voeten moet voelen en dan tot rust kom, maar er gebeurt niks! Mijn hoofd blijft malen!’
‘Is dat zo, m’n jongen?’ vraagt de docent, ‘dat is gek. Bij mij werkt het altijd wel.’
‘Ja! En het komt niet omdat ik niet mijn best doe, want dat doe ik écht wel!’
‘Dat zie ik. Daar ligt het inderdaad niet aan. Weet je wat het is met ‘voelen’ en ‘aandacht’? Je kunt het op twee manier aanpakken. Als ik zeg dat je met je aandacht naar je voeten kunt gaan, kun je je aandacht meenemen naar beneden, naar je voeten. Maar je kunt ook je voeten meenemen je hoofd in! Dat is wat jij doet. Je ‘denkt’ aan je voeten. Dat is ook aandacht, hoor! Het is niet verkeerd, maar je komt er niet van tot rust. Daarvoor zal je echt je aandacht mee naar beneden moeten nemen.’
‘Dat…. eeh… dat zou wel eens kunnen kloppen. Ik geloof dat ik dat inderdaad doe. Maar hoe moet ik het anders doen?’
‘Voelen, jongen. Niet dénken aan je voeten, maar voelen. Hoe voelen ze? Warm? Koud? Voel je druk? Ontspanning? Dan neem je je aandacht mee naar beneden. Probeer het maar eens.’
Kalle Heesen
Creatie
De mens is een scheppend wezen. Zelfs als we niet bezig zijn, scheppen we gedachten, gevoelens, een sfeer om ons heen. Ook als we het ons niet bewust zijn. Maar wat je denkt en voelt, trek je ook aan. Daarom is bewustwording ook zo belangrijk van wat er in je omgaat.
Maar het werkt ook andersom: als je een creatieproces begint, komt alles wat je daarvoor nodig hebt, ook naar je toe. Een pad begint, als je de eerste stap zet. Dus de inzichten, de aha-momenten, het doorzettingsvermogen, het geld of de connecties die je nodig hebt, komen gaandeweg. Daarom is creëren, ondernemen, zo vervullend en uitdagend. En de worsteling onderweg? Hoe lastig ook, die hoort erbij, en precies daarmee vernieuw je jezelf. Ik noem dat transformatie.
Ingrid Huting
Eigen wijsheid
‘Dank u voor uw wijze woorden!’ sprak de jongeling tegen de grote meester.
‘Hoe bedoel je, jongen?’ vroeg de meester.
‘Gewoon…’ hakkelde de jongen, ‘wat u zegt enzo. Daar spreekt zo’n wijsheid uit. Ik zou wensen dat ik ooit zo’n wijsheid zal hebben als u!’
‘Goed nieuws, jongen. Je wens is uitgekomen!’
‘Wat? Hoezo?’ vroeg de jongen verbaast.
‘Omdat niks in jou kan resoneren wat niet al in je aanwezig is. Geen wijsheid zal jou raken als je die niet in jezelf al herkent. De wijsheid die je in mij denkt te zien, is je eigen wijsheid! Het enige verschil is dat jij er nog geen woorden aan hebt kunnen geven. Je mag me bedanken voor het onder woorden kunnen brengen van wat jij als wijsheid herkent, maar de wijsheid zélf is net zo goed van jou als dat die van mij is. Ik ben niks meer dan een grappenmaker waarbij je je herkent in zijn humor of een kunstenaar waarbij je iets herkent in zijn kunstwerken.’
Kalle Heesen
Op weg
Etty Hillesum (1914 – 1943) noemde in haar dagboeken vaak haar grote wens om ooit literatuur te gaan schrijven. Ze vond dikwijls haar woorden nog ontoereikend om haar innerlijke beleving weer te geven. Maar juist het onderzoeken van haar innerlijke leven in haar dagboeken werd ondertussen ongemerkt haar meesterwerk, dat nu nog voor velen van betekenis is. Zo werd niet het voltooien van een grote roman haar bestemming, maar het op weg zijn zelf.
Hierdoor realiseer ik me weer dat ik het leven liever als een ontdekkingstocht beleef dan als een eindpunt dat je moet zien te bereiken. Met vertrouwen dat alles op je pad komt dat je nodig hebt, en met de moed om los te laten wat wil gaan.
Het gaat er niet om hoe ver je nog zult komen, en het maakt niet uit hoe ver je ‘had kunnen zijn’ als je eerder was vertrokken. Wat telt is de stap die je nu zet, en je bent precies op de juiste plaats: op weg.
Christian Bruin
Verlangen
Verlangens geven ons leven richting, maar we zijn er ons niet altijd bewust van.
Gisteren was ik bij een symposium aanwezig over Verlangen. Welke drijfveren leven in ons? Waarom maken we het ene verlangen werkelijkheid met onze wil en andere verlangens blijven onvervuld?
Een psycholoog, een filosoof en schrijver Kader Abdolah spraken over lage en hoge verlangens en de soefi dichter Rumi, meester in het vertolken van verlangen en heimwee naar het oorspronkelijke en ware leven. Een uitspraak van Jalal ad-Din Rumi uit de 13e eeuw is: Wanneer je dieper in je hart leeft, wordt de spiegel steeds zuiverder en schoner.
Leef dus geen kleine dromen, maar grote dromen, zoals Kader Abdolah heeft gedaan, opdat je je verlangens diep in je hart ontdekt. Dan word je zicht op wat je te doen hebt in het leven, steeds helderder.
Ingrid Huting
‘Evenwichtig’ leven. Hoe dan?
‘Meester, waar ik al jaren mee rondloop: Hoe kom ik tot een evenwichtig leven?’
‘Een weegschaal is in evenwicht als beide schalen even zwaar zijn, mijn vriend.’
‘Dat is een mooi beeld, meester, maar in het echte leven heb ik geen weegschaal voor me hangen.’
‘Je kunt hem je voorstellen.’
‘Oh, vast. Maar dat helpt me niet als ik de schalen niet kan vullen. Ik zal een voorbeeld geven: ik zit een hele dag achter de computer. Daar moet ik iets tegenover stellen om weer in evenwicht te komen. Maar wat dan? Een boek lezen omdat dat niet met een scherm is. Een dag mediteren op de hei omdat dat buiten is? Hoe weet ik wat de weegschaal in evenwicht brengt?’
‘Hier kom je tot de essentie, jongeman.’
‘Hoe bedoelt u?’
‘Je zult moeten uitzoeken wat de essentie is van wat je doet. Dus computerwerk, wat zijn de essentiële woorden die daarbij horen?’
‘Eeeuh… ‘stil’ of ‘star’, ‘gefocust’, ‘niet creatief’, ‘alleen’ en eeeuh…. Iets van ‘niet echt’ omdat die digitale wereld zo ‘nep’ is ofzo.’
‘Mooi! Dus om de weegschaal in evenwicht te brengen, moet je iets doen wat ‘beweging’ heeft, ‘on-gefocust’ is, 'creatief', samen met 'echte mensen' en met 'fysieke dingen'. Kan je iets verzinnen wat daar in valt?‘
‘Ik zou mijn vriend kunnen gaan helpen de muren van zijn nieuwe huis te schilderen!’
‘In dit geval is dat prima! Vraag je dus met regelmaat af: ‘Wat is de essentie van wat ik de laatste tijd doe? Welke woorden horen hierbij?’ Daarna zoek je de woorden die de tegenstelling verwoorden en daar zoek je een handeling bij. Op die manier breng je de weegschaal in evenwicht!’
Kalle Heesen
Een moedig mens
‘Ik vind het heel belangrijk dat mijn kinderen onafhankelijk en kritisch kunnen nadenken.’ Hoorde ik laatst een vader zeggen. Dat vind ik ook. Dan word je een zelfstandig mens, die niet zo beïnvloedbaar is en zijn eigen waarden kiest en naleeft.
Daar is wel moed voor nodig, de moed om alleen te staan. Stoïcijns blijven ten opzichte van de medemens is echter niet het enige antwoord. Een groot leider ziet bijvoorbeeld al zijn medemensen door gevaar wegvluchten, de verkeerde kant op. Dan waarschuwt hij of zij de mensen en leidt hen naar veiliger gebied, als dat mogelijk is. Uiteindelijk is verbinding houden met iedereen om je heen, en tegelijkertijd helder je eigen keuzes maken, de levenskunst van een moedig mens.
Ingrid Huting
Hopeloos
‘Het is hopeloos’, verzucht de man, ‘gewoon hopeloos’.
‘Wat is hopeloos, meneer?’ vraagt de taxichauffeur beleefd.
‘Mijn leven. Het komt niet meer goed hoorde ik net van de arts.’
‘Tjee, meneer… Dat moet een heftige boodschap zijn. Maar, als ik zo vrij mag zijn, of iets ‘goed’ komt kun je alleen zeggen als je een doel voor ogen hebt wat je wilde halen en wat nu niet meer lijkt te lukken. Die éne route waar u van droomde. Maar zouden er niet meer routes mogelijk zijn?’
‘Een andere dan ‘lang en gelukkig leven’? Ik zou niet weten welke!’
‘Tja…’ mijmert de chauffeur, ‘maar ‘lang’ is niet altijd goed. En ‘gelukkig’ is, terugkijkend wellicht ook niet altijd dat wat het meeste voldoening gaf. Maar nogmaals: ik wil u niet kwetsen met mijn woorden.’
‘Hmmm… nee, dat doet u niet, gaat u vooral door.’
‘Nou… stel dat je op een dag van huis naar je werk gaat. Dan is het de vraag of je doel moet zijn om die werkdag zo lang mogelijk te maken. Wellicht is het wel zo dat als je in de avond weer thuis komt, je met veel meer voldoening op je werkdag terugkijkt als je een moeilijk probleem opgelost hebt.’
‘Is mijn leven een werkdag?’
‘Als u er vanuit gaat dat de dood het definitieve einde is, dan niet. Maar als u het leven ziet als een continu ontwikkelingsproces, dan wel. Dan is uw aardse bestaan ‘slechts’ een werkdag. Soms is die lang, soms is die kort. Maar beide zeggen niets over de kwaliteit van werk wat u die dag gedaan hebt! Wellicht moet u zich niet blindstaren op de lengte, maar kijken naar de kwaliteit.
Kalle Heesen
Spreken
Als coach spreek ik met vele mensen. Daarbij laat ik mensen onder de oppervlakte van zichzelf kijken, wat zit onderliggend in de weg?
Ook als ik mensen opleidt tot coach leer ik mensen hun plek in te nemen, en via hun stem en houding contact te maken met de ander.
Toch is het meest krachtige instrument van de coach niet het spreken, maar het zwijgen, de stilte. Dáárin gebeurt het werkelijke, het krachtige van coachen: het indalen van een inzicht. Dan is transformatie mogelijk, verandering van binnen. Vanuit de stilte luisteren en spreken: dat is de kunst als mens.
Ingrid Huting
Liefde maakt….. of niet?
‘Ach, wat lief!’ grinnikend zit ik op een bankje in het park te kijken naar de jonge verliefde stelletjes die zitten te picknicken in de zonneschijn. Sommige jongens hebben nog zo veel jeugdpuistjes, dat je je afvraagt wat het ernaast zittende meisje er in ziet. ‘Maarja’, mompel ik zachtjes, ‘Liefde maakt blind.’
‘Liefde maakt blind? Wie heeft die die onzin nou weer verteld?’ Verrast kijk ik op. Naast me op de bank zit een schaars geklede jongeling met een pijl en boog op zijn rug. ‘Man, je lijkt Cupido wel!’ grinnik ik. ‘Ik bén cupido’, antwoordt de jongeling, ‘maar je ontwijkt de vraag. Hoe kom je aan de onzin dat liefde blind maakt?’
‘Tss, kom nou ventje, dat weet toch iedereen! Je wordt verliefd, je vindt elkaar helemaal het einde en na een half jaar of een jaar, vraag je je wanhopig af wat je toch in vredesnaam in die man of vrouw gezien hebt. Maarja…. met een beetje pech ben je dan al getrouwd. Ik dacht dat vooral jíj dat patroon wel zou kennen!’
‘Ja, ik snap wat je bedoelt, maar je conclusie is verkeerd. Liefde maakt niet blind! Liefde doet het tegenovergestelde! Liefde laat je, door alle uiterlijke onzin heen kijken naar de pure mens die achter de kleding, achter de gewoontes en achter de angsten verstopt zit. Die pure mens is er eentje om hartstochtelijk verliefd op te worden! Weet je wel hoe prachtig jullie mensen in je kern zijn? En niet alleen die ene man of vrouw, maar álle mensen? Maar je moet tegenwoordig heel goed kijken om dat te zien. Verliefde mensen kunnen dat. Als je verliefd ben, dan zie je ‘de ware’ of ‘de waarheid’. Dat prachtige gevoel is geen onzin! Het is zoals het hoort te zijn. Als je niet verliefd bent, dán ben je blind.’
Kalle Heesen
Zingen
Afgelopen week zongen bijna 900 jongeren in een groot voorjaarsconcert in de Oosterpoort in Groningen. De eerste klassers zongen popmuziek, de tweede en derde klassen speelden djembe ritmes, dansten en zongen zelfgeschreven nummers. De oudste middelbare scholieren zongen het Requiem van Michael Haydn. Onze dochter en neef zongen mee, hoewel ze echt niet altijd de maandenlange repetities waardeerden.
Meewerken aan 3 concerten als jongere is niet alleen een belevenis, het is ook doorzetten, weerstand in jezelf overwinnen en je eigen stem vinden. Heel belangrijk in de rest van je leven! Als toehoorder vond ik het ontroerend en zo ontzettend moedig van deze jonge mensen om in de spotlights te staan.
Laten wij dat ook doen: het beste uit onszelf halen en dat laten zien aan anderen. Met dat voorbeeld inspireer je anderen ook hun mooiste lied te zingen.
Ingrid Huting
Sneller graag!
‘Ik denk dat ik de woorden uit dat boek wat u me laatst gaf begin te snappen, oma’, sprak de jongen, ‘eindelijk begin ik stappen te maken! Volgende maand ben ik denk ik wel klaar voor de volgende stap, goed he?
‘Da’s mooi, jongen’, grinnikte de oude dame, ‘maar dat je het snapt is niet zo belangrijk, hoor.
‘Hoezo?’
‘Je zult het moeten begrijpen voordat je er wat mee kunt.’
‘Begrijpen, oma?’
‘Snappen doe je met je hoofd, jongen. Begrijpen is een taak van het hart. En die heeft zijn eigen ritme. Die gaat zich niks aantrekken van jouw haast.’
‘Maar ik wil dóór!’
‘Ja, dat hoor ik, maar dat doet er niet veel toe dat jij dat wil. Dit is iets waar jouw haast geen invloed op heeft, hoe lastig je dat ook vindt. Je zult je moeten leren te verhouden tot de gouden regel waar elke leerling mee moet worstelen.’
‘En dat is, oma?’
‘Zodra je de haast in jezelf voelt opkomen, bedenk je dan wat ze het oude Egypte al zeiden: Het gaat vlugger als je het langzaamaan doet.’
Kalle Heesen
Stip op de horizon
In een reeks van interviews voor een lezing over verlangen heb ik mensen gevraagd ‘wat is je verlangen?’ Zowel een kind van 6, een tiener van 15, als mensen in de leeftijd van 20, 40, 60 en 80 heb ik gesproken. Voor hen is verlangen vaak een stip op de horizon, een doel om naartoe te werken. Voor jonge mensen is dat een drijvende kracht om iets te verwerkelijken.
Maar hoe ouder je wordt, hoe vaker mensen hun verlangens hebben gerealiseerd en gezien dat het hen niet de vervulling gaf, die ze hadden verwacht. ‘Een deceptie’ zei de veertiger. De tachtiger had helemaal een bijzondere blik: ‘Het waren juist de deuren die dicht gingen, die mijn leven hebben vormgegeven. Niet de verlangens die ik heb gerealiseerd.’ Want dan ga je zoeken naar de essentie van je leven. Dus niet het succes, maar de teleurstellingen zijn de drijfhamer die je op het voor jou juiste levenspad stuwt.
Ingrid Huting
Oh, dan snap ik het!
‘Oh, maar dan snap ik het!’ mompel ik wat beschaamd tegen mijn collega die ik net wat bot vertelt had dat ze wel wat minder fouten mocht maken.
‘Mijn moeder is vorige week opgenomen in het ziekenhuis’ was haar reactie, ‘het gaat niet goed met haar.’
Ik snapte opeens waar haar slordigheid van de afgelopen week vandaan kwam en voelde mijn frustratie wegvloeien. ‘Het was fijn geweest als je het me eerder vertelt had’, gaf ik haar nog mee, ‘dan had ik er rekening mee kunnen houden en was ik niet zo streng tegen je geweest.’
‘Ego!’ mompelt een oudere collega terwijl ze achter ons langs loopt. ‘Hoezo ego?’ roep ik haar terug.
‘Omdat je haar jouw ego-probleem op laat lossen, lieverd,’ grinnikt ze, ‘Wat je net gedaan hebt is dat je vanuit je emotie-reactie een kwantumstap omhoog gemaakt hebt naar een deel van jou wat zonder emoties de situatie kan overzien. Noem het je IK. Maar eigenlijk heeft zij dat nu voor jou gedaan, met haar uitleg. Dat had je ook best zelf wel gekund!’
‘Hoe dan?’ vraag ik verwonderd.
‘Vertrouwen oefenen. Er gewoon op vertrouwen dat ze echt wel naar beste kunnen zal handelen. Zo ken je haar namelijk. Dat vertrouwen is een eigenschap die je kunt oefenen. Niemand maakt ooit fouten zonder reden! Probeer je te verwonderen, niet te veroordelen want dan wordt je een soort snauwende hond, maar je bent een Mens. Snap je? Gebruik andere niet om jouw ego-probleem op te lossen en je zult het nog ver schoppen!’
Ik kan mijn mond nog nét dichtklappen om niet uit te vallen dat ik ‘het nú al best ver geschopt heb als manager’. Gelukkig is het besef dat ik daarmee haar gelijk des te meer onderstreep er net op tijd.
Ego…. Het is een lastig ding!
Kalle Heesen
Waarde
Wat hebben we toch veel regels en ‘beschaving’ waar we ons aan houden! Velen van ons letten de hele tijd op hoe het hoort, hoe anderen reageren of hoe het zou moeten zijn. Dat kan voor een groot energielek zorgen.
Echter, aan het einde van ons leven telt niet zozeer of we volgens andermans regels hebben geleefd. Dat is vaak gebaseerd op angst voor afkeuring. Het gaat er meer om of we onze eigen waarden hebben gevonden. Als je dat samenvoegt, gaat het om eigen-waarde. Dan hoef je ook niet meer te oordelen over anderen, want je hebt genoeg aan het leven van je eigenwaarde. Je bent het waard!
Ingrid Huting
Het raadsel van het drukke kind
‘U hebt een druk kind, mevrouw,’ vriendelijk knikt de oude man naar de vrouw naast zich op het bankje. ‘Ik zie hem vol energie de speeltuin door vliegen’, wijst hij op een jongetje van negen die het klimrek onveilig maakt.
‘Ach, meneer… het is een opgave. ADHD, he? Er is niks aan te doen.’
‘Als ik zo vrij mag zijn, mevrouw, dat betwijfel ik.’
‘Pardon? Hoezo?’
‘Ach, toen ik nog werkzaam was… nee, laat ik het anders vragen: ‘waaróm is dit kind zo druk? De stempel ADHD is een beschrijving van het gevolg, maar wat is de oorzaak?’
‘Ja! als we dat eens zouden weten!’
‘Mag ik u een andere vraag stellen, mevrouw? Waar zijn uw sleutels van de auto?’
‘Dat is een gekke vraag! Hier in mijn zak, daar…. Eeuh, ze zitten er niet in!’ Zenuwachtig beklopt de vrouw al haar zakken. Daarna volgen de tassen. Al snel staat ze op om onder bank te kijken, maar ook daar liggen geen sleutels.
‘Maar mevrouw, wat bent u opeens onrustig!’ grinnikt de man.
‘Ja, vind je het gek! Ik zoek me verloren! Die sleutels zijn belangrijk, hoor!’
‘Ze liggen daar naast die plantenbak, mevrouw. Ik zag ze net al uit uw zak vallen. Maar luistert u eens: leek uw gedrag zonet niet verdacht veel op dat van uw kind? Uw onrust, uw korte antwoorden, uw ongeduld uw bij vlagen lichte paniek…. Wellicht is uw kind wel zoekende naar iets in zijn leven.’
‘Wat dan?’
‘Precies! Dát is de vraag waar u hem bij kunt helpen!’
Kalle Heesen
Eureka
Als je geschiedenis wilt schrijven, of heel succesvol wilt zijn in wat je doet, heb je enkele ingrediënten nodig. Allereerst dien je iets te doen of te maken waar je hart harder van gaat kloppen. Vervolgens zorgt die passie ervoor dat je ervaring en doorzettingsvermogen opbouwt en vervolgens heel goed wordt in je vak of ambacht.
Dan herhaalt de geschiedenis zich steeds, dus wil je daar bovenuit steken, is het de kunst iets origineels te vinden wat vaak een nieuwe combinatie is van al bestaande dingen. Originaliteit komt zelden van heel hard werken of oefenen, maar vaker van op het juiste moment van de dag tot rust komen, ontspannen en je hoofd leeg maken. Dan steek je als het ware je stekker in het creatieveld, het veld van verbeelding, dat heel de mensheid en aarde omspant. Als je jouw ingang hebt gevonden, komt er een stroom van kracht, energie en ideeën in je systeem die je alleen hoeft te vertalen in een nieuwe schepping. Tot slot, je verbinden met de juiste inspirerende mensen, helpt je om dat Eureka moment te bereiken.
Ingrid Huting
Lef
‘Wat een lef heeft die man!’ roept de passant vol bewondering, ‘daar kan ik een voorbeeld aan nemen!’
‘Tja….’ Grinnikt de vrouw naast hem, ‘het is maar wat je wilt bewonderen.’ Verbaasd kijkt de passant naast zich: ‘Maar bewondert u dan niet de manier waarop hij zijn angst omgezet heeft in daden?’
‘Nee, want dat heeft hij namelijk niet, lieverd. Lef is het gevolg van brutaliteit en dat komt voort úit de angst! Moed, dat is wat de angst overwint en er een waardig antwoord op geeft. Lefgozers hebben hun angst niet overwonnen, ze rennen er voor weg. Je moet goed opletten waar je een voorbeeld aan neemt!’
Kalle Heesen
Vrijheid
Wij leven in het westen al een hele periode in vrijheid. Dat is redelijk uniek in de wereld en in de geschiedenis. Maar wat er van ons verwacht wordt, of we van onszelf verwachten, kan toch heel onvrij voelen. Kennelijk is er een vrijheid buiten ons en een vrijheid in onszelf.
Aan de vrijheid buiten ons kunnen we niet altijd iets veranderen, maar aan de vrijheid in ons wel. Volg je je ‘mind’ over je mogelijkheden en beperkingen? Of ben je nieuwsgierig naar je potentieel? Innerlijke vrijheid begint met zelfonderzoek. Welke gedachten zijn helpend en als een gedachte je vasthoudt; vraag je af ‘is het waar?’ naar The Work van Byron Katie.
Zo ruim je je blokkades op en vergroot je innerlijke vrijheid.
Ingrid Huting
Een held!
Tadaaaa! Met een groots gebaar springt de vechter in de ring. Na weken en weken van voorbereiding is hij klaar om het Grote Duel aan te gaan. Vorige week heeft hij zijn uitdager een paar minuten lang diep in de ogen gekeken. Het gaat moeilijk worden, dat weet hij. Zwaar zal het ook worden en hij zal er niet zonder blauwe plekken vandaan komen, maar hij gaat winnen! Dat weet hij zeker.
In de grote hal van het evenement zitten duizenden en duizenden mensen. Opeens bemerkt hij dat zijn grootse entree maar op een korte storm van enthousiasme kan rekenen. Daarna is het stil in de zaal. Erg stil. Sommige mensen zitten zelfs te huilen: ‘Acht, wat sneu voor die prachtige jongeman! Wat zielig dat hij nu deze strijd aan moet!’
‘Maar ik heb hier jarenlang voor getraind! Ik kan voor het eerst olympisch kampioen worden!’ roept de vechter de zaal in, ‘Ik wil juist laten zien wat ik kan!’
‘Ach, ach, arme jongen’ mompelt de zaal.
Soms kom je mensen tegen, kinderen soms zelfs, die een onevenredig zwaar leven lijden. De reflex om diepe medelijden met ze te hebben is groot. Maar wat nou als we ze als helden gaan zien? Helden van 50 jaar, 16 jaar of soms zelfs nog maar net geboren. Helden die een leven aangaan, wat velen niet zouden durven. In beide gevallen verdienen ze onze steun, aandacht en waardering want zwaar is het zeker. Maar wat een verschil of de hele wereld je een zielig stakker vindt, of dat ze met duizenden kelen je staan aan te moedigen omdat ze diep onder de indruk zijn van je dapperheid, kracht en kunnen. Want dan voel je je gedragen door hun support. En hun waardering is zeer terecht: je doet iets heel dappers. Je bent geen zielige stakker, je bent een held!
Kalle Heesen
Tegenwind
Deze ochtend fietste ik naar mijn werk. Overal werd ik ingehaald door fietsers op e-bikes. Ik ploegde tegen de wind in, maar op een e-bike heb je daar geen last van. Door de ondersteuning vlieg je vooruit en voel je de wind wel, maar het hindert je niet - wat natuurlijk heerlijk is.
Toch vraag ik mij af of dit in het gewone leven ook zo is. Nog nooit is er zoveel ondersteuning en afleiding mogelijk als nu. Dat is het fijne en lastige van deze tijd. Want ik ben voorstander van aardig zijn voor jezelf, dus af en toe ondersteuning vragen is heel gezond. Tegelijkertijd is de vraag: wat doe je als het lastig wordt? Kun je nog wel tegen tegenwind in het leven? Mijn idee daarover is om jezelf uit te blijven dagen en weerstand zo nu en dan op te zoeken. Om je tegenwindspier sociaal en fysiek te blijven trainen. Dat noem ik zelfmanagement.
Ingrid Huting
Je plaats innemen
Veel mensen kennen de angst om afgewezen te worden. Maar heb je je wel eens afgevraagd hoe dat ‘afgewezen worden’ dan eigenlijk in zijn werk gaat? Het haakje van je afgewezen voelen zit uiteindelijk in jezelf. Als je zélf gelooft dat je niet goed genoeg bent en van anderen hoopt dat ze deze overtuiging wegnemen, dan kan er een gevoel van ‘afgewezen worden’ ontstaan als die ander dat niet doet. Je vraag om bevestiging dat je goed bent wordt niet beantwoord en dat doet pijn. Maar in feite begint het verhaal met zelfafwijzing; met het geloof in de overtuiging dat iets in je niet goed genoeg zou zijn, niet oké zou zijn, of er niet mag zijn.
Wanneer je jezelf niet meer afwijst, dan is het niet meer zo hard nodig om van anderen goedkeuring of bevestiging te krijgen. Hoe kun je stoppen met jezelf af te wijzen? Dit kan door alles wat in je leeft met vriendelijkheid te verwelkomen als onderdeel van jezelf. Je maakt dan geen scheiding meer tussen delen van jezelf die oké zijn, en delen waar je het liefst zo snel mogelijk vanaf komt. Alle aspecten in jezelf worden erkend en gezien en mogen ook door anderen worden gezien. Je kunt die plaats in het leven gaan innemen, die al voor je is gereserveerd.
Christian Bruin
Een zinvol leven
‘Opa, wat doet u?’
‘Ik geniet, jongen. Ik geniet van de zon op mijn gezicht, van de bomen in dit parkje en ik geniet van het feit dat je zo meteen naast me komt zitten, toch?’
‘Ja… ik kom wel even naast u zitten, opa.’
‘Fijn, jongen.’
‘Opa?’
‘Ja, jongen?’
‘Denkt u dat het leven zinvol is?’
‘Zeker weten. Denk jij van niet dan?’
‘Nou, vroeger als kind dacht ik van wel. Maar nu… Wat ben ik nu helemaal? Een zak botten met wat vlees er omheen. Vroeger dacht ik nog dat ik liefde kon voelen, maar nu weet ik dat dat alleen maar stroompjes in mijn hersenen zijn. We worden gestuurd door onze hersenen! We zijn slaven! En als we dood zijn, resten alleen de foto’s nog….’
‘Haha! Jij bent een mooie! Met jouw logica is een trouwring alleen maar een rondje van metaal, en is een kus alleen maar een vieze maar effectieve manier om bacteriën uit te wisselen… Jij degradeert jezelf en je complete leven tot iets puur en enkel fysieks. Je ontkent al het andere en moppert dan dat het geen waarde heeft. Tja, jongen. Op kosmische schaal heeft dat lichaam van jou misschien ook niet veel waarde. Maar dat lichaam is voor de komende 80 jaar een woning voor dat wat jij écht bent. Je zegt dat je gestuurd wordt door je hersenen, maar door wie of wat worden je hersenen gestuurd? Je denkt niet ver genoeg door, jongen. Je hersenen zijn meer dan een paar spontane stroompjes, liefde is meer dan een hormoon en jouw karma is meer dan dit leven. Je bent niet voor niks hier op aarde!’
‘Denkt u echt, opa?’
‘Jongen, dat jij het ‘waarom’ niet snapt, is geen reden om te concluderen dat er geen ‘waarom’ zou zijn! De aarde kan niet zonder jouw daden. Jij bent onmisbaar!’
‘Zeker weten, opa?’
‘Zeker weten, jongen.’
Kalle Heesen
Voornemen
Ieder mens heeft een bepaalde uitstraling. Als je met goede voornemens het nieuwe jaar bent ingegaan, straal je dat onbewust uit. Als je ontevreden bent over je leven of verdrietig, dan draag je dat ook uit. In je woordkeus en je ogen zit vaak al veel informatie over wat je van binnen voelt.
Veel voornemens stranden in de loop van het jaar, doordat oude patronen in ons zo hardnekkig zijn. Maar als je jezelf eens echt in de spiegel aankijkt, en afvraagt: waar ben ik niet tevreden over? Welk patroon zit eronder? Zonder het weg te willen hebben, kun je er een paar weken gewoon naar kijken, oordeelloos. Als dat gelukt is, en je over een paar weken er nog steeds ontevreden over bent: zendt er af en toe een gedachte naartoe als ‘ik zie je’ of ‘het is goed’. Misschien komt er dan onder het patroon iets tevoorschijn, waar je je nog niet bewust van was. Hoewel niet gemakkelijk, bevrijd je jezelf op deze manier van oude gedachten en gevoelens. Dan ga je echt stralend het nieuwe jaar in!
Ingrid Huting
Broodkruimels, lieverd
‘Ugh,’ groet de wijze vrouw de jongeling die zijn hoofd schuchter om de tentflap steekt.
‘Eeuh, ja… hallo’ stottert de jongeman, ‘Ik eeuh, ik had een vraag…’
‘Als jij gewoon eens op je beurt wacht!’ roept een veertiger die al binnen bleek te zijn.
‘Nee, de jongen kan binnen komen,’ grinnikt de wijze vrouw, ‘jullie vragen zouden wel eens gelijk kunnen zijn.’
‘Hoe kan dat nou!’ roept de veertiger, ‘mijn zoektocht naar mijn verdwenen levenspad, is echt way too far voor deze snotneus!’
‘Nou….’ stottert de jongeman, ‘eigenlijk ben ik mijn levenspad ook wat kwijt.’
‘Bijna goed, jongen’, glimlacht de wijze vrouw, ‘jij bent hem nog aan het zoeken, hij daar is hem kwijt. Maar wat jullie gemeen hebben is dat je beide zoekt naar de weg die voor je bedacht is. Het Leven weet die weg, weet je dat?’
‘Wat heb ik daar nou aan!’ mompelt de veertiger.
‘Daar heb je heel veel aan’, glimlacht de vrouw, ‘Het Leven laat namelijk broodkruimels voor je achter. Als je je levenspad kwijt bent, hoef je slechts de broodkruimels te volgen!’
‘Maar hoe zien die eruit?’ vraagt de jongeman.
‘Dát zijn de goede vragen! Ze kunnen twee gedaantes aannemen, lieverd. Ze tonen zich bijvoorbeeld als toeval. Elke keer als jij denkt: ‘Ja, maar dit is wel héél toevallig!’ Dan is dat een hint van het Leven. En elke keer als je enthousiasme bij jezelf ontdekt, ben je op de goede weg. Volg het toeval, volg je enthousiasme en het Leven zal je over je levenspad leiden.’
Kalle Heesen