ที่สงขลา มีวัดคู่แฝดอยู่ ๒ วัดตั้งโดยพระสหธรรมิก ชาวกลันตัน ๒ รูป ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย(ขณะนั้นกลันตันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย) คือพระอาจารย์เพชร สร้างวัดโคกขี้หนอน และสมัยต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดเพชรมงคล ส่วนพระอาจารย์ชัย สร้างวัดโคกเสม็ด ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดชัยมงคล (เปลี่ยนชื่อวัดสมัยรัชกาลที่ ๔)
วัดชัยมงคล มีการสร้างพระเจดีย์ และมีตำนานเล่าว่า พระภิกษุของวัด คือพระนะ ติสโร ได้เดินทางไปขอพระบรมสารีริกธาตุมาจากประเทศลังกา และบรรจุไว้ในองค์เจดีย์ ในปี พ.ศ. ๒๔๓๙ สมัยรัชกาลที่ ๕
ส่วนวัดเพชรมงคล ก็มีการสร้างพระเจดีย์เพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เช่นกัน แต่ไม่ได้บอกว่าได้มาจากที่ใด มีการสร้างพระเจดีย์เสร็จ และได้รับพระราชทานนามจากรัชกาลที่ ๕ ว่า พระเจดีย์โสภณ
วัดควนมิตร ก็มีตำนานของตนเอง บอกว่าพระพรหมแก้ว พระลูกวัด เดินทางไปเสาะหาพระบรมสารีริกธาตุ ที่ประเทศลังกาเช่นกัน ได้มาหลายองค์ เมื่อมาถึงสงขลา ก็ได้มอบให้วัดโคกขี้หนอน 1 องค์ และเมื่อมาพักที่วัดนาทับ ก็มอบให้วัดนาทับอีก ๑ องค์ เหลืออีก ๒ องค์ นำไปให้เจ้าอาวาสวัดควนมิตร บรรจุในพระเจดีย์ที่สร้างเสร็จ ในปี พ.ศ.๒๔๔๙ แต่เจดีย์องค์ดังกล่าวได้พังลงมา เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๑ จึงมีการสร้างพระเจดีย์องค์ใหม่ ที่เป็นองค์ปัจจุบัน แต่กว่าจะได้สร้างก็ใช้เวลานนาน และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๕๓๐
จากตำนานข้างต้น จะเห็นว่าในสมัยรัชการที่ ๕ มีการตื่นตัวเรื่องการสร้างพระเจดีย์เพื่อบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ที่แพร่หลายมาจากประเทศลังกา ไม่ว่าจะเป็นวัดโคกขี้หนอน วัดโคกเสม็ด และวัดควนมิตร และจากตำนานเรื่องพระธาตุเจดีย์วัดควนมิตร จึงมีความเป็นไปได้ว่า พระธาตุเจดีย์วัดนาทับเอง ก็ได้สร้างขึ้นในช่วงเดียวกัน คือราวปี ๒๔๔๘-๒๔๔๙ หรือประมาณ ๑๑๕ ปีมาแล้ว หรือในสมัยรัชกาลที่ ๕ พร้อมๆกับวัดควนมิตร
(อ่านประวัติเจดีย์วัดควนมิตรตอนต่อไป)
เรื่อง : Somdej Uthairat
02/12/64