ความเป็นมา

 วัดมะเคล็ดเป็นวัดที่มี ขนาดเนื้อที่กว้างขวางมาก นับสิบไร่ เป็นรูปสี่เหลี่ยมเกือบจัตุรัส หันหน้าวัดไปทางทิศตะวันออก ระยะทางจากทางเข้าวัดมาถึงพระวิหาร ระยะทางราว 50 เมตร ที่น่าสนเท่ห์คือ ไม่มีทางขึ้นพระวิหารด้านหน้าทั้งที่ฐานพระวิหารสูงราว 1 เมตรเราต้องเดินอ้อมพระวิหารขนาดใหญ่ ไปขึ้นบันไดด้านหลัง ซึ่งมีบันไดคู่กัน เมื่อขึ้นไปพระวิหารแล้วเราจึงเดินไปสำรวจด้านหน้าพระวิหารซึ่งเป็นลานกว้าง สามารถให้พุทธศาสนิกชน ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาได้อย่างสะดวก ถัดจากฐานวิหาร ขึ้นไปอีกชั้นหนึ่งราว 1 ฟุต เป็นที่ตั้งของ พระวิหาร มีวิหารขนาดใหญ่ราว 6 ห้อง มีอาสนะสงฆ์บนฐานวิหารมีฐานพระประธานขนาดใหญ่แต่ไม่มีพระประธานปรากฏให้เห็น หรือแม้แต่ร่องรอยห่างจากพระวิหารไปราว 5 เมตร มีเจดีย์ประธาน ฐานสี่เหลี่ยม เป็นศิลาแลงล้วนๆ ถัดขึ้นไปเป็นสถาปัตยกรรมย่อมุมไม้สิบสอง แต่ก่อสร้างด้วยอิฐลดหลั่นเป็นชั้นอย่างงดงาม พอถึงฐานองค์ระฆังไม่ปรากฎให้เห็นเนื่องจากพังทลายลงแล้วสิ้นทั้งด้านหน้าและด้านหลังของเจดีย์ประธานพบซุ้มพระพุทธรูปที่อยู่ในสภาพพอสังเกตได้เท่านั้นเจดีย์ประธานเป็นเจดีย์ขนาดใหญ่มากถัดไปเป็นกำแพงแก้วในบริเวณเขตพุทธาวาสไม่พบเจดีย์รายเลยออกจะผิดสังเกตด้านขวาของวัดมะเคล็ดคือทางทิศเหนือพบหอพระ ขนาดย่อม ซึ่งดูจากหลักฐานเดิมแล้วน่าจะงดงามมากหรืออาจจะเป็นพระอุโบสถ แต่ไม่มีหลักฐานของใบเสมาให้เห็นเลยถัดมาทางด้านหน้าวัด มีศาลาน้อยใหญ่ 4 ศาลา เรียงรายซ้อนกันอยู่ ในลักษณะที่สร้างก่อนหลังมิได้อยู่ในสมัยเดียวกันศาลาใหญ่มีถึงแปดห้องมีขนาดกว้างขวางพอสมควร จะเห็นได้ว่าคงมีผู้คนมาทำบุญที่วัดมะเคล็ดมากพอควรเลยทีเดียว จึงทำศาลารองรับไว้หลายหลังบริเวณ ใกล้ๆศาลา มีบ่อน้ำขนาดพอเหมาะแต่เป็นทรงกลมซึ่งแตกต่างจากทุกวัดที่เป็นบ่อสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่รอบๆบ่อน้ำมีเสาศิลาแลง 4ต้นพอสรุปได้ว่ามีหลังคาและมีเครื่องทุ่นแรงในการโพงน้ำขึ้นมาใช้สังเกตภูมิปัญญาการสร้างบ่อน้ำต่ำลงไปในพื้นดินราว1เมตรจะพบศิลาแลงตลอดทั้งอุทยาประวัติศาสตร์กำแพงเพชร มีการก่อสร้างโดยนำศิลาแลงทำเป็นฐานและก่อ ศิลาแลงขึ้นมา อีก 1เมตรจนถึงพื้นดินปัจจุบันถัดจากนั้นก่อศิลาแลงเป็นทรงกลมอีกราว80 เซ็น นับว่าเป็นบ่อน้ำที่สมบูรณ์และแปลกอีกบ่อหนึ่งวัดมะเคล็ดเมื่อได้ยินชื่อและศึกษาในแผนที่แล้วคิดว่าเป็นวัดเล็กๆที่ไม่สำคัญแต่เมื่อทำการสำรวจแล้วพบว่าเป็นวัดที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดวัดหนึ่งในอุทยานประวัติศาสตร์ และมีสถาปัตยกรรมที่ผู้สร้าง สร้างได้อย่างสมบูรณ์และลงตัวสมควรได้รับความสนใจและศึกษาอย่างลึกซึ้งและต่อเนื่อง