Đi làm cửu vạn là gì là khái niệm không còn quá lạ lẫm đối với chúng ta. Có thể hiểu cửu vạn là một tên gọi khác của nghề khuân vác, bốc hàng thuê. Ví dụ như: “làm cửu vạn để kiếm sống”, “làm cửu vạn bốc hàng ở bến tàu”…
Nghề cửu vạn được biết đến là nghề bốc vác hàng hóa.
Bạn có thể dễ dàng bắt gặp những cửu vạn ở bất kỳ chợ đầu mối, bến xe, ga tàu nào thậm chí hiện nay còn có những đội cửu vạn chuyên nghiệp. Với sự phát triển của xã hội cùng nhu cầu của người dân, các công ty cho thuê cửu vạn đã mọc lên như nấm và thường có văn phòng tại các bến xe khách.
Thay vì cái tên cửu vạn, trong xã hội xưa chúng ta thường sử dụng từ “phu khuân vác”, chữ “phu” trong cụm từ này chính là 夫 chỉ người đàn ông. Có thể thấy những việc nặng nhọc bốc vác đều do đàn ông đảm nhận.
Giải thích sâu hơn thì cửu vạn được gọi theo một quân bài trong bộ bài tổ tôm. Một bộ bài Tổ tôm dân gian gồm có tất cả 120 quân bài với 3 hàng chính là Vạn Văn và Sách. Những quân bài này đều được viết bằng chữ Nho và bên phải của mỗi quân bài sẽ là các số thứ tự từ Nhất đến Cửu (từ 1 đến 9).
Hàng Vạn có 9 quân bài từ Nhất Vạn, Nhị Vạn, Tam Vạn… đến Cửu Vạn. Quân Cửu Vạn chính là quân bài thứ 9 trong hàng Vạn. Tình cờ hình vẽ minh hoạ của quân bài này chính là hình ảnh một người đàn ông đang mang vác đồ vật rất nặng. Tổng hợp hai thông tin trên, chúng ta đã có cái nhìn sâu sắc hết về nguồn gốc của từ cửu vạn cũng như những dấu ấn mà nó để lại trong đời sống người dân.
Những hình thức thuê cửu vạn phổ biến hiện nay
Hơn chục năm trước đây, khi cần thuê người bốc vác, đa phần mọi người sẽ nghĩ đến những người lao động nông dân hay ngồi tại các đầu cầu ngã ba, ngã tư, xung quanh các quán trà đá ven đường hoặc những khu chợ tập trung đông người với nhu cầu thuê cửu vạn cao.
Tuy nhiên do sự phát triển của các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hoá ngày càng gia tăng nên nhu cầu thuê người bốc vác chuyên nghiệp, có tinh thần trách nhiệm là vô cùng cấp thiết. Chính vì vậy, các công ty cho thuê hoặc môi giới cửu vạn đã ra đời và sản sinh ra hai loại hình cửu vạn là: cửu vạn ở chở và cửu vạn thuê từ công ty.
Bạn có thể dễ dàng tìm được những người này tại các khu vực ngã ba vòng xuyến trên đường hoặc gần các đầu cầu bến xe,… Những nơi tập trung đông người và có nhu cầu khuân vác cao.
Dễ thấy nhóm cửu vạn tự do này là những người lao động có đa dạng độ tuổi từ già đến trẻ cả nam và nữ. Họ làm rất nhiều công việc khác nhau như trông trẻ, dọn nhà, lái xe ôm,… Nghề cửu vạn giống như một nghề tay trái để kiếm thêm thu nhập, nếu có người thuê hoặc có thời gian rảnh thì họ mới đi.
Đều là dạng lao động tự do nên họ thường làm việc theo từng nhóm nên không có tổ chức quản lý, chính vì vậy giá cả không thống nhất, thường tăng giá về ban đêm. Nhiều doanh nghiệp phải ngậm ngùi chịu cảnh giá “cắt cổ” vì ban đêm không có người nhận khuân vác.
Một bất cập nữa, vì có đủ tầng lớp già trẻ, nam nữ nên sức lực và tốc độ làm việc không đồng đều. Với các món hàng hóa nặng, cần thời gian làm việc dài họ lại không có đủ sức, không có người đứng đầu dẫn dắt, họ không biết phải nghe ai khi gặp trục trặc, nhiều người không có kinh nghiệm sẽ làm hỏng hàng hóa trong quá trình làm việc. Khi bị đổ vỡ thì không ai chịu trách nhiệm.