Opdracht

Opdrachtgever

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), vertegenwoordigd door Piet Stammes. Piet Stammes is Senior Scientist op de afdeling Research & Development Satellite Observations en houdt zich bezig met het verwerken en onderzoeken van satellietgegevens.

Opdracht samenvatting en deliverables

Tijdens de stikstofcrisis van 2019 werd er gesproken over te veel stikstofuitstoot. Het is dus een probleem als er veel stikstof uitgestoten wordt. Dit komt door de gevaarlijke stof stikstofdioxide, die gevormd wordt wanneer stikstof in contact komt met de zuurstof in de lucht. In 2019 werd er te veel stikstof uitgestoten. Wij vragen ons dus af of dit in 2020, het jaar dat alles stil kwam te liggen door de corona-pandemie, dit ook zo was. Veel grote projecten zijn stilgelegd door het virus dat zich razendsnel verspreid heeft, er werd minder gereisd en iedereen zat maandenlang thuis. Zou dit invloed gehad hebben op de stikstofdioxide gehaltes?

De hoofdvraag van dit onderzoek is dan ook: “Welke impact hebben de verschillende coronamaatregelen in 2020 in Nederland gehad op de stikstofdioxide-concentraties in de lucht rond Nederland?”

Deze vraag is natuurlijk belangrijk, maar er zijn ook andere vragen die hier aan gekoppeld zijn. Die gaan wij tijdens dit onderzoek ook proberen te beantwoorden.

De eerste deelvraag is of er meetbare verschillen zijn in stikstofdioxide uitstoot en wat deze verschillen zijn. Dit wordt achterhaald door gebruik te maken van de satellietbeelden van het TROPOMI-instrument. Aan elke dag van 2019 en 2020 wordt een waarde gekoppeld, waardoor er duidelijk te zien is wat nou precies de verschillen zijn geweest tussen de twee jaren.

De tweede vraag is wat de oorzaak dan precies is van deze verschillen. Als zowel de eerste als deze vraag kan worden beantwoord is dit onderzoek voltooid.

Er is ook een derde deelvraag; wat is er geleerd? Als het zeker is waar de verschillen in stikstofdioxide-uitstoot door veroorzaakt zijn kan ook worden achterhaald hoe de uitstoot na de pandemie kan worden verminderd.

De volgende pagina’s van dit rapport bieden inzage in de uitvoering van het project. Alle fasen en deelopdrachten van het onderzoek staan er in. Er is een uitgebreide data-analyse toegevoegd en de conclusie op de hoofd- en deelvragen is genoteerd.

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch instituut verwacht een antwoord op de vraag: ‘Welke impact hebben de verschillende coronamaatregelen in 2020 in Nederland gehad op de stikstofdioxide-concentraties in de lucht rond Nederland?’. Om deze vraag te beantwoorden worden verschillende kaarten en gegevens gebruikt die zijn gebaseerd op de data die wordt verzameld door het TROPOMI-instrument aan boord van de Sentinel 5P-satelliet. In dit onderzoek gaat het om de uitstoot van stikstofdioxide (NO₂), een reactief stikstof dat vooral wordt uitgestoten door de industrie en het verkeer. Aan de hand van de gevonden resultaten wordt gezocht naar mogelijke aanpassingen in de maatschappij die in de toekomst de uitstoot van reactieve stikstof kunnen verminderen.