2021

Hier krijg ik het toch wel even warm van. Maar zoals beloofd blijf ik thuis en moet ik er op hopen dat de slaapplek wordt gevonden. Dit blijkt het geval en dus worden er plannen gemaakt om er de volgende ochtend met het eerste licht te staan. Willem wil als gebruikelijk maar al te graag mee. Google geeft als zonsopkomst 7:21 uur aan, we willen er graag een uur voor zonsopkomst zijn en rekenen ruim met de reistijd door een kwartier op te tellen bij de tijd die google maps aangeeft. Dit betekent dat ik om 4:10 bij Willem voor de deur sta. Later bedenken we ons dat dit vanwege de avondklok helemaal niet mag, maar ja als het een avondklok wordt genoemd is dat niet direct iets waar je aan denkt bij het plannen van een twitch in de ochtend.

's Avonds kan ik de slaap niet echt vatten. Ik ben wat eerder op bed gegaan, maar veel zin heeft het niet gehad. Ik ben veel te druk in mijn hoofd en probeer de twitch van de volgende dag tot in de puntjes voor te bereiden. Waar is de vogel gaan slapen? Waar hebben we de beste kans? Is het bosje waar de arend in slaapt wel op voldoende afstand van de weg? Hoe zorgen we ervoor dat we niet vast komen te staan op een te smal landweggetje. Is het ook mistig morgen? Uiteindelijk val ik samen met Jannie pas na 1 uur in slaap en gaat om 3:45 uur alweer de wekker. Het is dan nog even chaos in mijn hoofd, maar al snel heb ik alles wat ik nodig heb bij elkaar geraapt. Iets te laat sta ik om 4:20 bij Willem voor de deur en kunnen we gaan. De reis verloopt lekker spoedig en we vermaken ons met verhalen over eerdere twitches, droomsoorten en inhalers die dit jaar toch echt weer eens moeten komen.

Om 6:10 uur komen we al aan op de plek van onze navigatie. We besluiten eerst even een rondje om het gebied te rijden zodat we een idee hebben wat de situatie zal zijn, zou het nodig zijn dat we de achtervolging moeten inzetten. Vervolgens parkeren we de auto op een punt waarvan wij denken dat we een centraal overzicht hebben en genoeg afstand van de slaapplek van de arend hebben. Ik had twee kussens in de auto gegooid dus we kunnen nog even een dutje doen. Tegen 6:45 uur begint het al wat te schemeren en is inmiddels een andere auto met vogelaars ons komen vergezellen. We kunnen de eerste contouren van de bosjes zien en beginnen alvast te scannen in de hoop dat we al een silhouet kunnen ontwaren. We besluiten een stuk langs een veld te lopen voor een beter uitzicht. Hier zien we al snel een viertal Buizerds en ik besluit naar de auto te gaan om even de scope erbij te pakken. Op het moment dat ik met scope en camera weer naar Willem toeloop zie ik dat hij een sprint aanzet. Ik weet hoe laat het is: de vogel wordt gezien. Helaas niet waar wij staan dus zo snel als ik kan wordt mijn scope weer in de auto gelegd en met de camera en kijker nog om de nek snoer ik mij in de gordels. De achtervolging is begonnen!

Richting de plek rijdend die door Bram is doorgegeven komen we een hele rij auto's tegen nabij het bosje waar de vogel sliep. Wijzelf hadden al bedacht dat je hier dus niet moet staan. Arenden zijn enorm schuw en zo dicht bij het bosje staan resulteert er dus in dat de vogel met het eerste licht al op de wieken gaat. Anderen zijn blijkbaar niet zo snugger, maar hebben de vogel nu dus al wel zien vliegen. Ze staan er nog wat verdwaasd te kijken. De arend is over hun heen gevlogen en laag naar het oosten gegaan. Het is niet helemaal duidelijk waar de Steenarend nu zou moeten zijn. Mogelijk in een ander bosje gaan zitten, maar helemaal zeker is het ook niet. De stress slaat toe: we gaan de vogel toch niet missen he? Willem en ik springen weer in de auto en gaan het iets verderop proberen. We rijden een stuk naar het noord-oosten en scannen daar de bosjes af. Hier vinden we niks dus vervolgen we onze weg verder naar het oosten. Op dat moment zie ik dat ik al drie gemiste oproepen heb van Andre Sikkema. We hadden namelijk afgesproken elkaar op de hoogte te houden, maar door alle stress is dat er nog even niet van gekomen. Andre belt weer en ik zet Andre op de luidspreker terwijl ik een weggetje naar het zuiden insla. Ik hoor dat Andre het heeft over iemand die de vogel zou hebben gezien, maar dat er nog geen locatie wordt doorgegeven. Op het weggetje dat ik ben ingeslagen staan drie auto's. Het blijkt dat de vogel hier net langs is gevlogen en dat deze laag richting het oosten/zuid-oosten is vertrokken. Ronald de Lange heeft er zelfs foto's van geeft hij aan. Verdraaid nog aan toe. De stress bereikt een absoluut kookpunt en ik sommeer Willem om direct weer in de auto te gaan zitten. De auto wordt zo snel als gaat gekeerd en wij zetten weer de achtervolging in. We besluiten nu een aardig stuk door te rijden naar het oosten, om zo de arend in te halen. Vanaf daar is het de bedoeling om weer richting het westen te gaan terwijl we de lucht en de bomen in de gaten houden. Dan het verlossende woord: Diedert Koppenol stuurt een appje door waarin weer een locatie wordt doorgegeven. Deze locatie bevindt zich precies tussen de plek van de laatste melding en waar wij nu staan. We hadden de arend dus inderdaad ingehaald. Het blijkt dat Wouter van der Ham de vogel uiteindelijk terug vond in een bosje tussen de weilanden. We spoeden ons die kant op en zien al een aantal auto's staan. Daar zit de arend dan eindelijk op z'n dooie gemak in een boom wat om zich heen te kijken. Missie geslaagd!

We blijven hier een tijd wachten in de hoop dat het wat helderder wordt en dat de vogel wellicht nog dichterbij komt. Helemaal mooi zou het zijn als de Steenarend ook nog even ging jagen op bijvoorbeeld een haas. Dat gebeurt helaas niet, want na een hele tijd in de boom te hebben gezeten besluit de Steenarend dat het mooi geweest is en vertrekt laag richting het noord-oosten. We besluiten om in die hoek nog een drie kwartier te zoeken, maar we kunnen niets meer vinden en op de app groep blijft het ook stil. De rust in die hoek van het land is wedergekeerd en de vierde mega zeldzame arend in minder dan een jaar tijd is binnen. Van de redelijk te verwachten arenden zijn er voor Willem en mij dan nog twee over: De Schreeuwarend en de Bastaardarend. De laatste helaas twee keer gedipt en op de vogel van Texel niet adequaat gereageerd. In de 12 jaar dat ik nu naar vogels kijk heb ik al tweemaal een Bastaard/Scheeuwarend gezien.

• Waarneming 1

• Waarneming 2

In beide gevallen helaas geen foto's kunnen maken die enerzijds toch nodig zijn om te bepalen om welke soort het precies gaat en om hybrides tussen deze twee soorten uit te sluiten. Anderzijds is acceptatie door de CDNA een stuk aannemelijker als een waarneming vergezeld gaat met enig bewijs en dus niet puur afgegaan hoeft te worden op een beschrijving.

Maar zoals het de afgelopen jaren wel vaker gaat laten de te verwachten soorten het afweten en komen daar absolute knallers voor terug. Zo zou het mij niet verbazen als ik eerst nog eens een Spaanse Keizerarend in Nederland ga zien, voordat ik zowel een Scheeuw- als een Bastaardarend op de lijst heb. (Later dit jaar blijkt echter dat Schreeuwarend toch eerder is)

Zelf duik ik direct het internet op om na te gaan of dit een Geeldsnavelwouw zou kunnen zijn. De snavel wijst daar immers op. Echter lijkt de vogel op deze foto qua overige kenmerken meer op Zwarte Wouw. Wellicht dus toch een Zwarte Wouw met een snavel die wat geler lijkt. Vervolgens blijkt dat Anne van der Wal de vogel 1,5 uur eerder ook op die plek heeft gezien en op basis van deze foto's lijkt het toch echt om een Geelsnavelwouw te gaan. Ongeloof regeert. Een Geelsnavelwouw is een Afrikaanse soort, die kan hier toch helemaal niet komen? Echter de laatste jaren duiker er wel vaker Afrikaanse soorten op zoals Afrikaanse Woestijngrasmus, Seebohms Tapuit, Schildraaf en Horusgierzwaluw. De één nog onverwachter dan de andere. Die Horusgierzwaluw heb ik gemist, omdat het op dat moment niet zo lekker uitkwam om de volgende dag naar Schiermonnikoog te moeten en toen die avond het bericht door kwam dat het zou gaan om een gewone Gierzwaluw met een witte stuit (iets dat wel vaker is voorgekomen) besloot ik om niet te gaan. Hier heb ik zo'n spijt van dat ik tegen mijzelf heb gezegd dat me dit nooit meer moet gebeuren. En zo is het dat ik aan Jannie voorstel om na het eten samen die kant op te gaan in de hoop dat de vogel nog steeds aanwezig is.

Na een lekkere maaltijd rijden we richting het Lauwersmeer. De vogel is nog steeds niet weer gezien, maar ik heb de hoop dat dat nog wel gaat gebeuren als deze in de avondschemer een slaapplaats gaat zoeken. We beginnen onze zoektocht bij de telpost aan de kustweg. Na een tijdje hier te hebben gestaan beginnen we het koud te krijgen en besluiten verder te rijden naar het volgende punt, waar Willem en zijn vriendin inmiddels ook zijn aangekomen. Hier staan we nog een aardige tijd te turen, maar van de wouw geen spoor. Ik weet nog een Reuzenstern te missen voor de jaarlijst, omdat ik even wat water moet lozen. Teleurgesteld keren we weer huiswaarts.

Gelijk is al het plan gemaakt om de volgende morgen weer aanwezig te zijn. Ik ga er vanuit dat de wouw nog wel in het gebied zit en als deze besluit om de volgende dag verder te trekken is de kans groot dat deze de telpost passeert. Doordeweeks is de kustweg echter afgesloten voor auto's dus parkeer ik mijn auto iets voor half 10 voor het hek. Omdat er ook nog gewerkt moet worden verplaats ik mij naar de bijrijdersstoel en zet de laptop op schoot. Steeds tuur ik de lucht af en heb ik de camera in de aanslag. Ondertussen worden mails afgehandeld en stukken gelezen. Een goede combinatie van het noodzakelijke en het aangename.

Rond kwart over tien is het paniek. Martin Olthof, die op de Marnewaard loopt heeft de Geelsnavelwouw terug gevonden bij de plek van gister. Het schietterrein ligt dichter bij het hek bij Lauwersoog dan het hek bij de eendenkooi dus ik besloot zo snel als het kan de auto te keren en die kant op te rijden. Ondertussen bel ik Martin met de vraag wat ik het beste kan doen. Iets later appt Martin dat de wouw al bij de Zoutekwel is. Hij vliegt dus richting zuidoost dus de auto wordt weer gekeerd en ik rijd weer terug naar het hek. Daar aangekomen gris ik mijn camera en telescoop uit de auto en ren de dijk op. Jacob Bosma is al eerder die morgen naar de telpost gelopen en heeft de vogel inmiddels ook in beeld. Ik kan Jacob vanaf mijn positie zien staan, maar zie geen wouw. Ik ren weer naar de auto, pak nog een jas en de sleutels en ren de dijk weer op. Ik besluit om richting Jacob te lopen. Van waar Jacob staat is er beter uitzicht over de Marnewaard en als de vogel toch verder naar het zuidoosten gaat moet ie mij passeren.

Ineens hangt er dan een bruin gekleurde rover boven mij. Ik leg de telescoop neer en begin als een malle foto's te schieten. De vogel vliegt erg snel voorbij en ik geef door dat de wouw het hek al gepasseerd is. Een snelle blik op het scherm leert dat ik een vogel zonder gele snavel heb gefotografeerd, maar het scherm is klein en wellicht zie ik het niet goed. Dan belt Jacob en hij geeft aan dat er net na de wouw ook een Bruine Kiekendief langs is gekomen. Zul je net zien. Ik check snel het scherm nog een keer en zie dat ik inderdaad een paar honderd foto's van een Bruine Kiek heb geschoten.

Dan door naar de plek van de Roodkeelpieper. Het is even aanzetten tegen de stevige noordenwind in en hopen dat de vogel, net zoals Lonnie die gisteravond had, van het fietspad zal opvliegen en zijn kenmerkende roep laat horen. Dit gebeurd helaas niet en ik fiets door tot ik bij een bankje kom. Hier wordt de fiets neergezet en besluit ik het gebied uit te kammen. Na een half uur zoeken kom ik een tamme muis tegen die even op de foto wordt gezet

Rond half 12, als ik langs een slenk loop merk ik ineens eenmalig de roep van de Roodkeelpieper op. Snel de opname terugluisteren op de recorder die constant meedraait. De roep bijkt mooi opgenomen en ik breng verschillende app groepen op de hoogte dat de vogel er nog steeds zit. Het duurt dan nog een aardige tijd voordat ik de vogel weer vind. Deze komt dan even mooi overgevlogen en roept nog een aantal keer. Een foto maken lukt amper en ik krijg er alleen een vaag plaatje uitgeperst waar wel op te zien is dat de vogel een rode keel heeft.

Inmiddels komt vanaf de vaste wal een melding door van weer een arend. Dit keer een mogelijke Schreeuwarend in de buurt van Zwolle. Toch een leuke plek daar voor arenden. De vogel vliegt naar het noorden. An sich gunstig met het oog op de TOH jaarlijst, maar arenden verdwijnen in Drenthe vaak in een soort Bermuda driehoek waar ze compleet van de radar verdwijnen. Het feit dat er hoogstens drie vogelaars in Drenthe zijn zal daar aan bijdragen. Ik maak me dus in ieder geval geen zorgen dat ik op een eiland zit. Dit verandert even later met de volgende melding op whatsapp:

Die ochtend was er al een melding van een mogelijke Provencaalse Grasmus in de duinen bij Falga. Qua formaat en gedrag een vrij gelijkende soort, maar toen eenmaal de kleur van de vogel goed gezien en gefotografeerd werd bleek het toch om een veel zeldzamere soort te gaan: de Sardijnse Grasmus. 24 jaar na de vogel van België en tevens de eerste voor Nederland. Dat was weer een typische donderslag bij heldere hemel. Met die al wekenlang durende koude wind uit het noorden verwacht je hier niet direct zo'n knaller van een soort uit het warme zuiden. Echter ook al tijden lang waait het in Frankrijk uit oost-noordoostelijke richting en dus is het niet zo heel gek dat als een Sardijnse Grasmus op weg van Noord-Afrika naar zijn broedgebied is doorgeschoten deze door de wind richting de kust gestuwd is en bij Den Helder de zee tegen kwam, waar die niet verder overheen wilde.

In ieder geval is het nu zaak om naar de vaste wal te geraken en die kant op te gaan. Ik bel direct Lonnie op, vraag of hij mee wil en overleg of we dan een watertaxi boeken of de reguliere boot van een uur later nemen. Lonnie moet nog wat spullen inpakken en de vogel is op dat moment zoek dus besluiten we om de reguliere boot te nemen. Ik was van plan om nog even naar Draaihals te zoeken in de Kobbeduinen, maar kan me niet meer focussen en besluit alvast naar de veerhaven te rijden. Hier verzet ik nog even mijn gedachten met wat potjes hearthstone op de telefoon totdat we de boot op mogen. Lonnie heb ik dan nog niet gezien dus ik besluit om de laptop er maar weer even bij te pakken om nog wat werk te verzetten. Dan ontstaat er op de app wat miscommunicatie tussen mij en Lonnie:

We praten vervolgens even bij en hebben al snel de haven van Lauwersoog weer bereikt. Hier staat Willem Bosma alweer op ons te wachten. Hij had vanuit Groningen de bus genomen zodat hij ook mee zou kunnen rijden. Door het gedoe omtrent het coronavirus is het hem nog niet gelukt om zijn rijbewijs te halen, dus zit er niets anders op dan het ov en te liften. Het biedt ons in ieder geval extra gezelligheid en onderweg worden alle Bruine Kiekendieven, Buizerds en Torenvalken weer genoteerd. Een dichte brug op de afsluitdijk geeft even de mogelijkheid tot een hoog nodige plaspauze. Ook kan ik uit de kofferbak even een eerder die morgen bij de Coop gescoorde blik drinken tevoorschijn halen. De reis wordt vervolgd en al snel komen we aan bij de camping waar de vogel inmiddels teruggevonden is. Op de parkeerplek komen we Gijs tegen die de vogel al heeft gezien en vol goede moed spoedden we ons richting de camping. We mogen de camping niet op, maar de vogel is gezien in een haag aan de rand van de toegangsweg. Het duurt nog geen vijf minuten of de vogel wordt gezien. Snel heb ik deze ook in de kijker, maar even snel verdwijnt deze weer de heg in. Ik app Jannie dat ik de vogel heb gezien, maar dat een foto nog niet is gelukt. Niet veel later zien we de vogel weer door de heg kruipen en kan de eerste foto en een filmpje worden gemaakt.

Op dat moment wordt ik aangesproken door wat campinggasten met de vraag of Arjan Dwarshuis ook aanwezig is. Arjan is inmiddels één van Nederlands bekendste vogelaars. Ik moet de gasten teleurstellen want ik heb hem er niet gezien. Dan blijkt dat we niet meer welkom zijn op de toegangsweg naar de camping en het terrein moeten verlaten. De aantallen vogelaars nemen toe, waardoor de anderhalve meter soms overboord gegooid wordt. Ook willen de campingeigenaren overlast voor de gasten beperken. Ik krijg niet bepaald de indruk dat er sprake is van overlast en heb eerder het idee dat ze alle commotie wel mooi vinden. Ik zie steeds meer campinggasten ook hun verrekijker en camera's er bij pakken. Blij met de waarneming, maar teleurgesteld dat dit nu geen gevolg kan krijgen ga ik dan maar het terrein af. Eerst lopen we terug naar de parkeerplek om daar de wilgen te checken waar de vogel eerder ook gezeten heeft. Dan blijkt dan de vogel vanaf de weg met de telescoop toch weer gezien is en we besluiten weer die kant op te lopen.

Na een tijdje ziet Michel Veldt de vogel ineens op een paar meter van ons vandaan door de heg scharrelen. Het grote genieten kan beginnen. De vogel geeft een fantastische show weg en na een paar minuutjes vliegt deze de camping weer op. Het duurt niet lang of deze laat zich nog een keer prachtig zien in de heg die langs de camping loopt. Soms even open en bloot zonnend. Inmiddels heb ik wat leuk beeldmateriaal verzameld en besluiten we dat het mooi geweest is. Lonnie wil wel afgezet worden op station Den Helder, maar we lijken de trein net te gaan missen. Google Maps geeft acht minuten reistijd aan terwijl de trein al over zes minuten vertrekt. Google Maps blijkt er dit keer gelukkig helemaal naast te zitten en binnen drie minuten staan we al op het station. Willem en ik gaan dan nog even langs de Mc Drive en zetten dan koers richting huis.

Onderweg stuurt Jeroen ineens een locatie door van een Buidelmees met het oog op onze Friesland Big Day die we willen gaan doen. De locatie moet strikt geheim blijven, want helaas zijn er in het verleden wel eens onverlaten geweest die voor een mooie foto veel te lang en veel te dicht op het nest blijven staan. En dan zijn er ook nog ergere onverlaten die gewoon het hele nest uit de boom knippen, omdat ze die wel graag thuis in de verzameling willen hebben. Om deze redenen wordt Buidelmees waarnemingen ook verborgen gehouden op waarneming.nl en aangezien ze inmiddels vrij zeldzaam zijn in Nederland is het een goede soort voor mijn TOH jaarlijst. Willem en ik besluiten om er nog maar even langs te gaan, maar dippen de soort er helaas. Willem wordt vervolgens afgezet in Groningen en net voor het begin van de avondklok plof ik voldaan op de bank. Wat een dag!

Vervolgens ontstaat een discussie over wat het dan wel is. De zang zou volgens de ontdekker kloppen voor Withalsvliegenvanger dus ik opper dat Gijs wellicht de verkeerde vogel heeft gefotografeerd en wellicht één van de vele op dat moment doortrekkende noordelijke Bonte Vliegenvangers had gefotografeerd. Later stuurt Gijs een filmpje door waar de bewuste vogel op staat en inderdaad een afwijkende zang laat horen. Gijs merkt op dat dit akelig goed overeenkomt met een zangopname van Balkanviegenvanger. De kleedkenmerken (voor zover op dit moment zichtbaar) lijken deze soort ook niet uit te sluiten, maar een 'dom blondje' is Balkanvliegenvanger alleszins. Op het filmpje dat Gijs mij stuurt lijkt de onderkant van de staart redelijk zichtbaar en ik vraag Gijs om mij de originelen door te sturen zodat ik dit beter kan bekijken. Het lijkt er goed uit te zien.

Met de projectleider wordt afgesproken dat ik de volgende dag samen met Willem polshoogte ga nemen met als doel de vogel beter te documenteren. Als wij overtuigd zijn van de determinatie als Balkanvliegenvanger is ons idee ook om de twitch in goede banen te leiden.

De volgende dag arriveren Willem en ik rond 11 uur op de locatie en al snel horen we de vogel zingen. De zang is inderdaad afwijkend voor Bonte Vliegenvanger en past prima op dat van Balkanvliegenvanger. Ook de roepjes (we horen in totaal drie verschillende roepjes die we weten op te nemen) klinken prima voor Balkanvliegenvanger. Na een tijdje lukt het me om wat redelijke plaatjes te schieten. Dit is nogal lastig want de vogel zit erg hoog en is soms ook een tijdje uit beeld.

Op deze foto zien we een vrij zwart/witte vogel met een voor Bonte Vliegenvanger wel erg grote handpenvlek en een ver naar achter doorlopende nekvlek. Tegen Withalsvliegenvanger spreken het vele wit in de staart, de kleine voorhoofdsvlek en de onderbroken nekband. Een goed kenmerk daarnaast voor Balkanvliegenvanger zijn de witte randjes aan de middelste dekveren. Zowel Bonte Vliegenvanger als Withalsvliegenvanger hebben dit niet. Atlasvliegenvanger hadden we eerder al uitgesloten op basis van het wit in de staart, de te kleine voorhoofdsvlek en tevens zou je voor Altlasvliegenvanger meer wit op de grote dekveren verwachten. Ook de Iberische Vliegenvanger heeft veel meer wit op de grote dekveren en zou juist weer minder wit op de handpennen hebben. Ook zou Iberische Vliegenvanger een grotere voorhoofdsvlek hebben, maar wellicht zit daar nog variatie in. Op dat moment zijn we er eigenlijk wel zeker van dat we te maken hebben met de eerste (of tweede) Balkanvliegenvanger van Nederland. Zoals uit de discussie in de link blijkt is wat we hebben wellicht nog niet genoeg voor acceptatie. We appen Gijs in ieder geval dat we sterk denken aan Balkanvliegenvanger, maar dat we wellicht nog de hybride Bonte Vliegenvanger x Withalsvliegenvanger uit moeten sluiten. Gijs appt dat hij ook die kant op komt en Willem en ik blijven doorgaan met het verzamelen van foto's en filmmateriaal.

Na een half uurtje is Gijs gearriveerd en besluiten we dat het wellicht een goed idee is op de camera op een holletje in een boom gericht te houden waar de vogel af en toe in verdwijnt. Hopelijk kunnen we dan goede platen krijgen van de open staart en vleugel. Ik besluit te gaan filmen op 100 frames per seconde zodat ik veel stills kan maken. Helaas valt de kwaliteit later wat tegen. Ik had de sluitertijd op 1/500 staan, maar dit had beter nog hoger kunnen staan. De stills zijn nu allemaal wat onscherp. Echter is de tekening op de vleugel en staart toch vrij goed te beoordelen.

De volgende stap is het verzamelen van DNA. Ik zie de vogel op een gegeven moment poepen en Gijs merkt op dat de vogel die tak vaak als zangpost gebruikt. We besluiten dan ook onder die tak te gaan zoeken en verzamelen een paar poepjes. We hebben nu zowel foto's als filmmateriaal, als DNA en gaan ervan uit dat dit genoeg moet zijn voor aanvaarding.

Dan is het de vraag hoe nu verder? In de overeenkomst tussen Staring Advies (de werkgever van Gijs en Willem) en staatsbosheer is opgenomen dat in het geval er tijdens een inventarisatie een bijzondere soort wordt gevonden dit in principe niet bekend gemaakt mag worden. Omdat het hier echter om een nieuwe soort voor Nederland gaat en we ook een morele verplichting voelen richting andere twitchers trekken we toch de stoute schoenen aan en doen navraag of een twitch toch niet mogelijk zou kunnen zijn. Op basis van meerdere argumenten wordt in een e-mail uiteengezet waarom we ondanks de overeenkomst toch graag een twitch zouden willen organiseren. Helaas wordt besloten om ondanks onze gedane moeite vast te houden aan deze afspraak en is een twitch definitief van de baan.

In het contact met staatsbosbeheer wordt tevens verwezen naar recente slechte ervaringen met het nest van een Rode Wouw in 2020 waar een dood jong in bleek te liggen. Het dode jong wordt geweten aan het te langdurig en te dichtbij het nest staan van fotografen. Ook scheen het bij de Dwerguil soms uit de klauwen te zijn gelopen met wederom te langdurig en te dichtbij het hol staan van fotografen met daarbij ook het gebruik van tape. Laten we hieruit nogmaals de les trekken dat we als vogelaars voorzichtig moeten zijn met het delen van locaties van soorten waarbij de kans groot is dat er toch mensen over de schreef gaan en blijf elkaar aanspreken op grensoverschreidend gedrag om zo de relaties met gebiedsbeheerders goed te houden, zodat als er dan een echte klapper valt iedereen ook welkom is.

Gijs is later nog een keer langs geweest en heeft een vuilniszak onder de zangpost gelegd. Later is Gijs nog weer terug gegaan. De vogel kon toen niet meer gevonden worden en op de zak zaten maar een paar poepjes die nog verzameld zijn. Deze poepjes zijn later onderzocht door Peter de Knijff en uit het mitochondriaal blijkt dat de moeder van deze vogel in ieder geval met zekerheid een Balkanvliegenvanger was. Doordat zowel de kleedkenmerken als het geluid alleen passen op Balkanvliegenvanger en het DNA in ieder geval de mogelijke hybride Bonte- x Withalsvliegenvanger uitsluit zijn wij er wel zeker van dat het hier gaat om de eerste bewezen Balkanvliegenvanger voor Nederland en zelfs Noord-West Europa.

We moeten dan wachten tot na het broedseizoen voordat de vogel ingediend kan worden en de waarneming bekend gemaakt mag worden. Deze goedkeuring ontvangen we op 9 september.

Aan de ene kant was het ontzettend gaaf om betrokken te zijn bij de determinatie van een nieuwe soort voor Nederland, maar aan de andere kant blijft het aan mijn knagen dat we de waarneming niet met andere twitchers hebben kunnen delen. Ik hoop dan ook van harte dat deze blokker op mijn lijst snel ontblokt wordt en we met zen allen van deze soort kunnen genieten. Na de waarschijnlijke Balkanvliegenvanger van 2020 en de nu zekere vogel van 2021 hoeft dat wellicht helemaal zo lang niet meer te duren. Overigens gaat het met zekerheid om twee verschillende vogels aangezien deze vogel ongeringd was en de vogel van 2020 geringd werd nadat die was gevangen.

Eerst hebben we nog wat uurtjes tijd te doden. Gijs moet weg in verband met werk en Willem en ik besluiten maar eens om het opslagterrein uit te kammen. Aan de voorkant komen we een hek tegen, dus lopen we maar langs het strand. Ten tijde van de Oostelijke Blonde Tapuit (die toevallig net eindelijk geaccepteerd is) en de Bruinkopgors kon je hier nog bovenlangs door het duin lopen. Nu staat er een bord dat dit verboden is. Het rondje bijna voltooid te hebben blijkt aan de achterkant van het opslagterrein een hek wel open te zijn en speuren we het terrein even af. Er zit niks dus besluiten we om door te gaan. Bij de parkeerplaats waar de Huisgierzwaluw eerder was gezien zouden volgens Gijs twee Zomertortels rondvliegen. We besluiten die maar eens te gaan zoeken. Onderweg zien we een auto in de berm staan en Willem denkt Pim Wolf in die auto te herkennen. Willem krijgt dan telefoon en ik stap alvast uit om de Zomertortels te zoeken. Deze zal ik niet zien, want op dat moment komt een appje binnen dat de Huisgierzwaluw weer is gezien. STRESS!! we krijgen verschillende locaties door, maar zien nergens vogelaars. Het is voor ons volstrekt onduidelijk wie nu waar de vogel heeft gezien. Dan krijgen we een appje dat Pim Wolf degene was die de vogel had teruggevonden. We wisten waar Pim op de dijk stond en racen die kant op. We ploffen naast Pim in het gras, maar helaas is hij de vogel alweer uit beed verloren. Snel beginnen we de zwaluwen en gierzwaluwen in het Vroon af te zoeken. Al snel heb ik de Huisgierzwaluw in beeld en minutenlang roep ik alles wat in mijn beeld verschijnt: Een koe, een groene schuur met witte rand, vliegt laag, voor paaltjes langs, nu Aalscholvers, Nu witte gans, weer Koe, bij hek nu, gaat naar kijkscherm, weer voor paaltjes langs, weer hek, het ijzeren hek, nu weer bij koe. En dan lukt het iedereen de vogel op te pikken. Ik dirigeer Willem om links van mij te komen zitten zodat hij de scoop kan overnemen. Dit lukt, maar dan besluit de Huisgierzwaluw om een retourtje dijk te doen. Ik gris de camera en weet er net een paar pixels met wit stuitje uit te persen. Dan is het juichen van blijdschap. Toch nog gelukt!!!

Vanaf dat moment allemaal telefoontjes: Ronald de Lange, Marten Miske, Maurits Martens. Allemaal willen ze weten hoe het ervoor staat. Tegen allen zeg ik: Kom gewoon hier zo snel mogelijk heen. Hangt hier nog rond en wij zoeken verder. We blijven vervolgens scannen, maar kunnen de Huisgierzwaluw er niet meer tussen vinden. Halverwege het vroon staat nog een groep vogelaars te zoeken en die lijken op een gegeven moment iets in beeld te hebben. We besluiten die kant op te gaan. En inderdaad de vogel vliegt helemaal aan de andere kant van de achterste plas. Weer de auto in en die kant op. Daar krijgen we dan eindelijk de show waarvoor we gekomen zijn. In een groep van enkele tientallen Gierzwaluwen vliegt de Huisgierzwaluw rond. Soms boven de plas en soms boven een weiland. Daarbij vliegt deze soms rakelings over onze hoofden en je hoort de camera's ratelen. De Huisgierzwaluw is echter zo snel dat mijn camera het niet allemaal bij kan houden. Toch weet ik er enkele scherpe plaatjes uit te persen. Wat een heerlijke twitch! Voldaan beginnen we aan onze lange reis terug. Op naar de volgende!

Het is dan nog even de vraag hoe we het allemaal gaan organiseren. Ik wil niet te laat slapen, omdat we de volgende dag weer vroeg op moeten en tevens moet ik na de twitch nog naar kantoor in Arnhem. Afgesproken wordt dat Willem om 4:30 afgezet wordt bij de P&R Hoogkerk en dat we vanaf daar naar het zuiden rijden. Als we de vogel hebben gezien rijden we naar Arnhem. Vanaf daar gaat Willem met het OV weer naar huis. Zo gezegd, zo gedaan. Om 6:45 arriveren we op de plek van bestemming. We zien een tweetal auto’s alweer akelig dicht bij het bosje geparkeerd staan. Als dat maar goed gaat. De groep vogelaars splits zich in 3 en op elke hoek van het bosje staat een groep. Mocht de vogel in het bosje zitten en er op een gegeven moment uit vliegen dan moet deze worden opgepikt.

1,5 uur verstrijken echter en van een arend geen spoor. Wel valt op dat een groep Kraaien op een gegeven moment iets lastig lijken te vallen wat in het bosje zit. Naar verloop van tijd worden de kraaien weer rustig en is het dus gissen of ze nu wel of niet reageerden op de arend. Rond half 9 wordt besloten om over de weg van de ene naar de andere groep te lopen om zo goed te kunnen kijken of de arend ergens in de bomen zit. Mocht dit niet het geval zijn dan zit de vogel wellicht net ergens anders en kunnen we ons beter opsplitsen om de vogel terug te vinden. Met een paar man lopen we rustig van de ene groep naar de andere groep als opeens één van de jongens die achter mij loopt een roofvogel tussen de bladeren ziet zitten. Het is even onduidelijk, maar dan volgt de kreet dat het de Schreeuwarend is. Ik zie echter niets en degene die wel wat gezien hebben staan al feest te vieren zonder ons uit te leggen waar we moeten kijken. Dat is niet echt hoe het hoort. We besluiten toch om weer terug te lopen, om de arend niet onnodig te verstoren. We gebaren tevens naar de andere groep dat ze rustig moeten blijven. Het duurt dan niet lang of de arend vliegt op uit de boom en blijft een tijd lang boven ons zweven. De eerste foto’s kunnen worden gemaakt, maar in vergelijking met de topplaten van de dagen ervoor stelt het weinig voor.

De arend besluit om iets verderop in een akker te gaan zitten. Hier kan ik wat foto’s en een filmpje maken voordat de vogel besluit om een ontbijt bij elkaar te jagen. Het duurt maar even en hij heeft iets te pakken. Voor Willem en ik is het Schreeuwarend avontuur daarmee tot een einde gekomen. Blij en opgelucht togen we richting Arnhem. Nu hopelijk een herkansing voor een Bastaardarend.

De foto liegt er niet om. Het is er echt één! Het probleem met de zeldzame zee-eenden in Nederland is het feit dat ze zich meestal net te ver van de kust ophouden zodat zelfs met een hele goede telescoop niet meer zichtbaar is dan een groepje zwarte stippen op zee. Ook deze vogel lijkt in eerste instantie te ver uit de kust te zitten. Ik bel daarom met Martin Olthof om te kijken wat de mogelijkheden zijn om zelf een boot te regelen. Aan de andere kant wordt de Schiermonnikoog app in de gaten gehouden. Inmiddels zijn er vogelaars op Schiermonnikoog het strand op gegaan om te zoeken. Ze hebben alleen een verrekijker bij zich en zien wel een groep zee-eenden en ook de betreffende boot de Dageraad varen. Door een gebrek aan een telescoop lukt het hun niet om te zoeken naar de Amerikaanse Zee-eend.

Dan krijg ik weer telefoon van Martin. Hij heeft een watertaxi geregeld en we kunnen om 13:15 opstappen in Lauwersoog. We hebben dan 1,5 uur om te zoeken, want daarna moet de watertaxi weer terug naar Lauwersoog. Onder het mom van niet geschoten is altijd mis sturen we dit door in twee appgroepen, maar als na 10 minuten maar één reactie is gekomen besluiten we dit plan, gezien de kosten en de korte zoektijd toch weer te skippen. Ik zat op dat moment al in de auto en keer weer huiswaarts. Martin besluit verder te bellen om te kijken naar de mogelijkheden voor de volgende dag. Ik wacht weer rustig af. Na een half uur weer telefoon van Martin. We kunnen zaterdag mee op de watertaxi. We vertrekken dan om 11:00 en moeten weer rond 3 uur 's middags in de haven van Lauwersoog zijn. Enig nadeel is de prijs: 350 euro ex btw per uur. Zelfs met 12 man ben je dan toch al gauw 150 euro per persoon kwijt. Echter blijkt het achteraf bijna altijd goedkoper om direct te gaan dan om af te wachten, te laat te gaan, de soort te missen en dan jaren later nog een keer te moeten. Ik zeg dus toe en Martin gaat verder bellen. Niet veel later komt dan een bericht door dat de vogel teruggevonden is vanaf het strand van Schiermonnikoog. Inmiddels zijn daar enkele vogelaars met telescoop gearriveerd en lukt hen wat wij schier onmogelijk achtten: De vogel zit in het kleine groepje Zwarte Zee-eenden dat het dichtst bij het strand zit. Hoe is het mogelijk. Ik heb het appje nog niet verwerkt of Martin belt weer: Toch maar de half 4 veerboot naar Schier nemen? Tuurlijk, doen, niet geschoten is altijd mis en als we hem die dag nog hebben scheelt dat stress en kosten op zaterdag.

Die ochtend had ik Jannie naar haar werk gebracht en ik zou haar 's middags ophalen om daarna naar haar ouders te gaan. Gelukkig heb ik de tijd om eerst nog haar fiets naar haar salon te brengen. Dat betekent dat ik gelijk Willem kan oppikken die bij Siska is. Siska woont vlakbij de salon van Jannie dus dat komt mooi uit. Ik bel Willem op om het te bespreken en het blijkt dat Willem en Siska net in de auto zitten op weg naar het centraal station. Willem zou al met Robert en enkele anderen een weekend naar Schier gaan dus dit komt weer allemaal mooi uit. Willem en Siska rijden weer naar huis en een half uurtje later sta ik voor hun deur. Willem en ik zetten koers naar Lauwersoog en op de boot zien we naast Martin ook nog Jan-Willem Fontijn en Andre Sikkema die ook net de boot hebben gehaald. Wij zoeken Robert en co op die op het autodek staan. We praten even bij over de minder leuke dingen in het leven, maar zetten daarna de knop weer om naar de vogels. Een paar dagen eerder was vanaf de veerboot een Zwarte Zeekoet gezien en die willen we wel even oppikken. Dit lukt helaas niet.

Op het eiland is het rennen van de boot naar de fietsen. Willem en ik gaan direct naar de vogel. Robert en co gaan eerst de spullen wegbrengen en volgen later. Ik spreek met Willem af dat ik alvast vooruit fiets, omdat Willem me waarschijnlijk toch wel inhaalt. Ik fiets me het snot voor de ogen en arriveer op het strand. Het blijkt dat Willem mij inderdaad ingehaald heeft, want hij staat er al. Hij is blijkbaar via een andere route gekomen. Ook zie ik Martin, Andre en Jan-Willem al staan. Zij hadden een elektrische fiets gehuurd. Ik wist niet eens dat ze die bij de boot verhuurden. Weer wat geleerd. In ieder geval zijn we allen mooi op tijd, want de vogel is gelukkig nog steeds in beeld. Een enorme zucht van opluchting volgt. We hebben het gehaald! Een dik uur genieten we van de vogel en ik besluit een sfeerplaatje te maken:

De vogel zit voor een zee-eend erg dichtbij, maar dit betekent dat de vogel nog steeds veel te ver zit voor een mooie foto. Ik probeer op verschillende manieren beelden van de vogel te maken, maar het beste resultaat krijg ik nog door met de telefoon een filmpje door de telescoop te maken.

Een dik uur later is er wat rumoer. Een groep vogelaars met onder andere Arnoud van den Berg en Martin Olthof staan een stuk oostelijker en zijn ineens uiterst scherp. Arnoud staat met zijn parabool te richten en wij besluiten maar even die kant op te lopen. Dan horen we inderdaad een spannend ' teck' uit een bosje komen. Dick Groenendijk, die naast me staat, meent dat de kans dat dit de spotvogel is zeer groot is. We blijven scherp, maar horen of zien niets meer. Pas een drie kwartier later gebeurt ongeveer hetzelfde. Echter pas na vier uur komt er schot in de zaak. Ik zie op een gegeven moment weer wat rumoer onder wat vogelaars links van me, waaronder Jan van der Laan die wat gebaren maakt, om volgens mij de bewegingen van een vogel na te doen. De tit and warbler mix wordt aangezet, maar daar komt alleen een Tjiftjaf op af. Dan komt er een bericht van Arnout Linckens in de telegram app dat hij de vogel hoort roepen vanaf het vakantiepark met de vraag of er getaped wordt. Ik stuur hem persoonlijk even een bericht dat er bij ons niet wordt getaped en dat wij de vogel ook een paar keer horen roepen. Dan is het weer stil dus Willem en ik besluiten het vakantiepark op te lopen. Net als we aankomen op de plek van Arnout wordt de vogel mogelijk gezien in een achtertuin van een vakantiehuisje. Snel richten we onze kijkers en zien iets schieten. Gespannen wachten we af en na wat aanwijzingen her en der zien we de vogel onderin een roos het typische pompen met de staart vertonen. Hij is binnen!

We raken de vogel echter snel kwijt in de dichtere begroeiing, net voordat de grote meute aankomt. Wij besluiten om dan om te lopen en de aangrenzende tuinen af te zoeken mocht de vogel daarnaartoe zijn gegaan. Dit is niet het geval en de vogel wordt weer aan de andere kant gezien. We trekken een sprintje en ik besluit een filmpje te maken.

We schuiven weer aan, maar er is weinig ruimte voor zoveel vogelaars. De bewoner wordt gevraagd of het okee is om in de tuin te staan. We mogen wel naast het huis staan, maar niet in de achtertuin. Hier staan we een tijd terwijl de vogel zich af en toe even in een berkje laat zien. Onderstaande foto's zijn het enige wat lukt. Velen hebben de vogel nog niet (goed) gezien en als ik de vogel weer in beeld krijg geef ik eerst aanwijzingen waar de vogel zit. Nog voordat iedereen de vogel in beeld heeft verdwijnt deze weer. Op dat moment heb ik de camera dus nog niet gereed. Toch ben ik erg blij met deze twee bewijsplaatjes.

Tegen zes uur neemt het licht af en moet de iso toch omhoog voor foto's. We besluiten dus om het voor gezien te houden. Gijs gaat terug naar huis en Willem en ik rijden, nadat we even stoppen bij de Mac naar Egmond om daar in een stayokay te overnachten zodat we de volgende dag daar over zee kunnen kijken. De zeetrek valt de volgende dag tegen, maar de Walrus zit nog bij Den Helder die we besluiten mee te pakken. Als we bij de Walrus staan komt er een melding van een langs vliegend Stormvogeltje bij de Eemshaven. We rijden direct naar de haven van Lauwersoog, maar daar komt het 'stovje' niet langs. Mogelijk wordt de vogel van de Eemshaven nog gezien op Schiermonnikoog, waar aan het einde van de middag ook een 'stovje' langs vliegt. Die bewaren we voor een andere keer.

Seconden die uren lijken verstrijken en nadat nog een grote groep het gebied uit is mogen wij ook. De sprint wordt weer ingezet en de ene na de andere vogelaar roept me toe dat ik rustig kan doen want de vogel zit rustig ter plaatse. Ja, dat hebben we vaker gehoord. Een vogel heeft vleugels en er hoeft maar een roofvogel over komen of deze is weg. Zo heb ik ooit een steady tp Kleine Trap op een minuut gemist omdat ik niet de maximaal toegestane snelheid reed op de snelweg.

Gelukkig zit de vogel er bij aankomst nog steeds mooi en kan het genieten beginnen. Er worden weer de nodige foto's en filmpjes gemaakt. Onderweg naar huis weer even videobellen met Jannie en alvast het voorstukje van de formule 1 opzetten. Wat een ongelofelijke dag, maand en jaar. Zou het nu dan over zijn met de pret of zou het nog gekker kunnen?