Bóng đá là gì?

Bóng đá là môn thể thao vua, chắc chắn là như vậy phải đến cả trăm năm rồi. Cơ bản thì đây là một môn thể thao đối kháng trực tiếp, nên rằng có vẻ như nó sẽ hấp dẫn hơn khi được chơi bởi nam giới.

Những kỹ năng trong bóng đá có gì?

1. Kỹ năng cá nhân

1.1. Đỡ bước một

Đây có lẽ là kỹ năng không nhiều người để ý đến nhưng nó là sự cơ bản nhất nếu muốn chơi thành thạo môn bóng đá. Thực tế là những cầu thủ tiến lên từ trình độ làm quen đến đẳng cấp chuyên nghiệp đều có sự khác biệt ở khâu đỡ bước một.

Và sự khác biệt cũng đến ở cấp độ cao nhất của bóng đá: Đỉnh cao (cấp độ cao nhất của 5 giải vô địch quốc gia châu Âu và cấp độ đội tuyển quốc gia vô địch châu lục).

Nếu bạn chăm chỉ theo dõi bóng đá đỉnh cao trên tivi thì có thể tĩnh lại mà nhận ra sự out trình giữa Modric, Iniesta, Berbatov, Messi, Ronaldo, Zidane, Pirlo, Paul Scholes, Xavi, Busquets, Bergkamp, Marcelo với những cầu thủ khác trong đỡ nhịp một.

Bước một hoàn hảo sẽ làm cho đối thủ “bị áp lực” vô hình nếu muốn ập vào pressing, nó như một phép thuật làm cho đối phương thấy sợ khi phải nhảy vào tranh chấp với người đang có bóng. Chắc chắn đây là một điểm để đánh giá trình độ một cầu thủ. Nó cũng là kỹ năng đi theo cầu thủ lâu dài được bởi sự khoảnh khắc trong việc thực thi, tức không ngốn quá nhiều lực và năng lượng sử dụng không nhiều.

1.2. Chuyền bóng

Đỡ xong thì chuyền, nó là điều dĩ nhiên thương xuyên xảy ra. Những đường chuyền trung bình với cự ly 13m đến 25m, hay chuyền dài gần 30m trở lên thì cần một sự tập luyện đều đặn, nghiêm túc với sự tập trung cao mới có thể ổn định độ chính xác cao được: vì như Beckham, Paul Scholes, Xavi, Pirlo, Alonso, Kroos, Gerrard, họ là bậc thầy rồi.

Còn với những đường chuyền ngắn dưới 12m thì thực sự không khó với bất kỳ cầu thủ nào (kể cả cấp độ phong trào). Nhưng bạn có biết chuyền ngắn cũng thực sự khó khăn nếu trước đó bạn đã làm không tốt một bước không?

Phải, đó là ĐỠ BƯỚC MỘT, nó sẽ giúp cầu thủ dễ dàng hơn khi sau đó chuyền ngắn, trung bình hay dài. Nhắc lại để thấy rằng điều mà chúng ta không hay để ý lắm thì lại là “thứ” quyết định ai là kẻ thống trị trên sân bóng.

Vì đây là một động tác không phải quá khó với lực cần dùng nhiều, nên hành động chuyền bóng sẽ luôn được duy trì lâu dài, sự kế thừa là có.

1.3. Đánh đầu

Đây là một kỹ năng khá kén người chơi thành thạo. Vì nó cần khả năng bật nhảy bởi một đôi chân khỏe. Chiều cao sẽ ảnh hưởng lớn đến người thực hiện kỹ năng này. Nhưng một lần nữa chúng ta lại bị ám thị bởi những điều gây ấn tượng rồi.

Thực tế thì đánh đầu tốt nó phụ thuộc cực lớn vào việc chọn vị trí (kỹ năng sẽ được đề cập ở phần Kỹ năng tập thể) và người chuyền quả bóng đến người đánh đầu. Vậy nếu người chuyền bóng muốn chuyền được một đường bóng đẹp cho đồng đội thì đầu tiền họ cần phải ĐỠ BƯỚC MỘT thật hoàn hảo. Bạn nghĩ xem yếu tố nào mới là quan trọng nhất để thực thi được kỹ năng đánh đầu xuất sắc?

Và đánh đầu là một kỹ năng có khả năng kế thừa được vì mang tính khoảnh khắc trong việc dùng lực.

1.4. Sút bóng

Những họng pháo nổi danh thế giới bóng đá có: Ibrahimovic, Ronaldo (CR7), Ronaldo De Lima, Rooney, Lewan, Batisuta, Lampard.. nhiều lắm, sút bóng thì rất nhiều cầu thủ sút tốt. Vì sao nhỉ, vì đây là kỹ năng dễ dàng được tung hô nhất (giống kỹ năng cuối cùng dưới đây).

Một đôi chân khỏe, lấy nhiều đà là thứ bạn nghĩ là quyết định để có thể sút bóng được tốt sao? Một cú sút tốt phải gồm: Lực sút + Độ chính xác. Vì vậy, đây là kỹ năng có khả năng kế thừa được bởi lực sút và sự chính xác có thể vẫn duy trì được nhờ tập luyện thường xuyên.

Chỉ một điểm tiếp xúc, thời khắc phù hợp là hoàn toàn có thể tung một cú sút ngon lành về phía khung thành. Sẽ có sự kém đi theo thời gian nhưng về tổng quan, kỹ năng này nó là tính khoảnh khắc khi dùng lực, nên có thể lặp lại được lâu.

Tiếp xúc bóng là điều cực kỳ quan trọng nếu muốn đưa trái bóng đi chính xác và uy lực nhất.

Muốn tiếp xúc được bóng tốt cần có thời gian căn chỉnh, thời gian căn chỉnh càng ngắn thì càng tăng sự nguy hiểm cho cú sút vì khi đó khoảng trống mở ra là còn đủ rộng.

Muốn tiếp xúc bóng với thời gian ngắn nhất và đưa trạng thái hành động tối ưu nhất bắt buộc bạn cần thực hiện được bước một bóng xuất sắc. Một lần nữa, khâu thực thi tưởng như quan trọng nhất thì lại không phải vậy.

1.5. Rê bóng

Bạn nghĩ đến ai? Messi là chắc rồi. Nhưng còn ai khác nữa? CR7, Ronaldo, Neymar, Iniesta, Hazard, Salah, Robben, Ribéry. Đây là kỹ năng được tung hô nhiều nhất vì nó đem lại cảm xúc điên cuồng cho khán giả, cũng như sự phấn khích cho cầu thủ và đồng đội của họ.

Rê bóng được mô tả như là một thứ phép thuật có thể lấy đi con tim của bất kỳ ai, kể cả họ chả biết gì về bóng đá. Đi bóng giỏi sẽ dễ tạo ra cơ hội, dễ phá vỡ sự bế tắc cho đội bóng, dễ ghi những bàn thắng mà vì bàn thắng đó được sinh ra từ việc rê bóng nên nó cũng dễ được vinh danh hơn.

Tại sao đi bóng là được tôn sùng vậy? Không chuyền được thì đi bóng sẽ có thể tạo được cơ hội, không sút được thì có thể rê bóng để tạo ra vị trí, thời điểm tốt hơn để ra chân. Có thể thấy đi bóng sẽ khắc phục được khi mà những công việc khác bế tắc.

Nó như là tất cả trong bóng đá vậy, ai sở hữu kỹ năng này ở mức thượng thừa thì có thể được xưng tục là Vua bóng đá.

Nhưng nó có điểm yếu đấy, đó là khó có tính kế thừa, bản thân người xuất chúng nhất cũng không phải lúc nào cũng xuất chúng với kỹ năng này được. Nó không thể hoàn hảo khi bạn đuối sức, khi cảm giác bóng không còn hoàn hảo, hai điểm yếu này sẽ triệt tiêu khả năng rê bóng của cầu thủ dù cảm quan không gian của họ vẫn rất tốt. Và thời gian thực hiện kỹ năng này đủ dài để nó phải cần đến một sự dẻo dai nhất định để đặt điểm hoàn hảo.

2. Kỹ năng tập thể

Di chuyển không bóng hay Chạy chỗ, đây là tất cả trong khi tập luyện trên sân. Nó giúp khai mở thế trận, phá vỡ những thời khắc bị đối phương áp chế mạnh mẽ. Di chuyển để nhận bóng bước một, di chuyển để nhận bóng và sút, di chuyển để có bối cảnh thuận lợi cho việc rê bóng, di chuyển để đánh đầu, di chuyển để phối hợp với nhau thông qua những đường chuyền.

Đây cũng chính là sự khác biệt nhất giữa các cấp độ cầu thủ và trình độ chơi bóng của các đội. Khi sở hữu được cảnh giới cao nhất của ĐỠ BƯỚC MỘT và DI CHUYỂN KHÔNG BÓNG, thì cầu thủ đó, đội bóng đó là số một.

3. Vậy bóng đá là gì?

Những điều trên đều quan trọng, thật ngớ ngẩn nếu nói cần có một là đủ.

Chuyền kiểu gì khi mà đỡ bóng không xong, chuyền cho ai khi mà đồng đội di chuyển tối như tiền đồ chị Dậu, sút bóng liệu có thoải mái không nếu đỡ bước một chưa chuẩn.

Hậu vệ sẽ phá bóng trước khi bạn có thể đánh đầu khi mà bạn chọn sai vị trí và người chuyền cũng đỡ bóng không hoàn hảo từ ban đầu, rê bóng thật khó mà qua người được mãi, sẽ phải chuyền thôi, nhưng chuyền cho ai nếu không rèn luyện kỹ năng tập thể.

Vậy câu hỏi đặt ra không phải là kĩ năng nào là quan trọng nhất trong môn bóng đá, mà phải đặt câu hỏi là MỤC ĐÍCH CUỐI CÙNG CỦA BÓNG ĐÁ LÀ GÌ?

Bóng đá giống như đa phần nhiều môn thể thao ghi điểm khác. Nó có mục tiêu cụ thể hướng đến. Ghi điểm và Bảo toàn lợi thế là tất cả trong bóng đá.

Vậy sẽ chia bóng đá làm hai phần là tấn công và phòng thủ.

3.1. Phòng thủ

Với việc phòng thủ bị đánh giá là dễ hơn tấn công, điều này không hẳn sai vì khi tập trung bảo số đông vệ một khu vực 181.048 cm2 thì nó hẳn phải dễ hơn việc tấn công vì tính chính xác. Thời gian bóng bay đến gôn và cần sự chuẩn chỉnh so với việc cầu thủ phòng ngự nhảy vào lấp khoảng trống thì phòng ngự có phần dễ hơn thật.

Nhưng đó không phải là điều đáng nói, quan trọng là mục tiêu cuối cùng là bảo toàn khung thành. Khi cầu thủ A xoạc bóng thành công thì nó cũng phải được đánh giá ngang bằng một pha tì đè lấy bóng của cầu thủ B hay một pha bay người tuyệt đẹp của thủ môn C. Không có hành động nào là hơn hành động nào hết vì đơn giản chúng đều hiệu quả tuyệt đối, đem lại an toàn tuyệt đối cho khung thành.

Điều mà để có thể so sánh được là việc một cầu thủ phòng ngự họ hiệu quả được nhiều không, và được lâu không. Chúng ta có chắc là Nesta hay hơn Vidic không? hãy điểm lại hiệu quả của họ trong những hành động cụ thể khi phòng ngự: đoạt bóng, xoạc thành công, phá bóng, gây áp lực buộc đối phương phải tìm phương án khác ít nguy hiểm đến khung thành hơn. Sẽ có sự thỏa mãn hơn nếu chúng ta phân định rõ ràng bằng sự hiệu quả, vì bóng đá là môn thể thao có mục địch rõ ràng.

3.2. Tấn công

Cũng giống như phòng ngự thôi, mục tiêu cuối của việc tấn công là phải ghi được bàn thắng, không nói nhiều.

Rê qua 5 người mà không ghi bàn thì cũng không bằng đứng trước gôn đệm bóng vào gôn. Nếu bạn đệm bóng vào gôn được nhiều và lâu dài làm được việc đó, thì đương nhiên hiệu quả bạn mang lại trong môn thể thao này là tuyệt vời (Chicharito được khen cũng rất xứng đáng).

Không có chuyện đứng đệm bóng vào gôn hay sút 11m lại kém hiệu quả hơn với rê bóng hay sút xa đẹp mắt. Nó bằng nhau. 100% là như vậy.

Một cầu thủ thường xuyên tạo ra những pha qua người hay chuyền những đường chuyền xé toang hàng phòng ngự là việc rất đáng được ngợi ca, còn đáng được ngợi ca hơn khi mà họ làm điều đó lâu dài, nó có nghĩa là họ đang chứng minh sự kế thừa về sự hiệu quả đó.

Và cầu thủ mà ghi những bàn thắng tưởng như dễ dàng hay không có tính duy mỹ? Nó chẳng quan trọng, vì sao ư? Vì họ đã cho thấy sự hiệu quả đó có tính lâu dài, kế thừa được về sau. Họ đã chứng minh trong môn thể thao có mục đích rõ ràng này là họ HIỆU QUẢ, và sự hiệu quả đó không phải là ăn may. Mà nếu có ăn may suốt thời gian dài thì nó cũng vẫn là sự HIỆU QUẢ không thể phủ nhận, và chỉ có ngu ngốc mới phủ nhận. Có những pha bóng thực sự may thật như bàn thắng "ma" mà thủ môn Pepe Reina của Liverpool đã từng nhận khi bóng đập trúng một trái bóng bay, đơn giản là pha đó quá hiếm và nằm ngoài phạm vi của môn thể thao này (nên không nên tính đến để bắt lỗi nhau).

Trong bóng đá, môn thể thao có mục địch rõ ràng, bóng đá không đánh giá ai giỏi giống như thể dục dụng cụ (được chấm điểm dựa trên độ khó của động tác), nếu bóng đá mà chấm điểm kiểu thể dục dụng cụ thì Ronaldo không bao giờ có cửa thắng Messi.

Nhưng bóng đá rất rõ ràng, phòng ngự thì phải giải được NGUY, tấn công thì phải GHI ĐƯỢC BÀN. Bàn thắng của Messi vào lưới của Getafe 2005 rõ ràng là đẹp hơn nhiều bàn thắng mà Ronaldo ghi vào lưới tuyển Đức ở Euro 2020. Nhưng nó là mỹ quan, còn hiệu quả: HỌ BẰNG NHAU, không tranh cãi, không lý luận.

3.3. Tổng kết

Sự kế thừa đã đề cập nhiều lần ở trên là rất quan trọng trong việc đánh giá. Nó thể hiện sự hiệu quả của cầu thủ hay cách chơi của một đội bóng thực sự tốt chứ không phải chỉ là nhất thời, nhất thời sẽ gồm nhiều yếu tố ngoại vi tác động: may mắn, sự cố nào đó trên sân gây ảnh hưởng tâm lý... và vì vậy sự nhất thời sẽ không bao giờ được đánh giá cao (gọi đó là phong độ), còn kéo dài một cách chủ động được sự hiểu quả có chủ ý thì rõ ràng là đẳng cấp, nó là điều bóng đá nói riêng hay các môn thể thao khác nói chung đều hướng đến.

4. Cũng như vậy, so Cristiano Ronaldo với Messi ai hơn ai ?

Chúng ta có cảm giác là Messi đóng góp vào lối chơi nhiều hơn Ronaldo, tạo ra nhiều pha bóng gây nguy hiểm hơn theo nhiều cách so với CR7, và duy trì nó lâu dài.

Có vẻ cảm giác đó đúng đấy, nhưng xét theo mục đích cuối của môn bóng đá là sự hiệu quả. Thì Ronaldo cho thấy anh ấy đang hiệu quả nhất, đóng góp gián tiếp để gây nên hiệu quả có thể không bằng M10 nhưng trực tiếp gây nên hiệu quả trong tấn công thì Ronaldo làm tốt và cực kỳ lâu dài, chỉ có Messi là ngang Ronaldo mà thôi.

Ronaldo gây nên sự hiệu quả khác với Messi (CR7 đóng góp trực tiếp tỉ lệ nhiều hơn hẳn gián tiếp), nhưng hai cầu thủ này BẰNG NHAU vì cùng tạo nên sự hiệu quả tối đa và lâu dài về cả chỉ số bàn thắng lẫn danh hiệu tập thể 33 CR7 - 41 M10 (người nhiều nhất là Dani Alves với 43 danh hiệu tập thể).

Messi cho cảm giác gây nguy hiểm theo cả trực tiếp (ghi bàn) lẫn gián tiếp (đóng góp lối chơi), còn Ronaldo thiên về gây nguy hiểm trực tiếp hơn. Nhưng nguy hiểm thì vẫn là nguy hiểm, và hiệu quả họ mang lại đều như nhau vì Ronaldo ít gián tiếp hơn Messi nhưng lại nhiều trực tiếp hơn (815 bàn CR7 - 771 bàn M10).

Ronaldo sẽ nghỉ hưu sớm hơn Messi (có lẽ vậy vì anh hơn M10 2 tuổi), và Messi có đóng góp trực tiếp lẫn gián tiếp cho từng trận đấu tiếp theo thế nào thì cũng rất khó vượt quá xa được Ronaldo đã làm. Kể cả nó là các trận đấu quan trọng hay giao hữu, thật khó hiểu khi nói có cúp trong tay là vĩ đại hơn ?? Bóng đá là tập thể, khi cầu thủ đóng góp cho chiến thắng ở các trận đấu chính thức thì về mặt cá nhân, chiến tích của họ bằng nhau.

Còn về mặt danh hiệu có được nó thuộc về tập thể, không thể nói ai đó có cúp lại hơn cầu thủ khác vì họ không có cái cúp đó. Danh hiệu thì hãy lấy tập thể ra để đối chiếu, còn cá nhân là hiệu quả trong từng trận đấu, dù có là trận đấu vòng loại hay chung kết đều như nhau (miễn là không phải giao hữu).

Không thể nói chung kết sẽ khó hơn một trận vòng loại. Khó hơn ở điểm gì ? Trận đấu mà Liverpool thua 0-3 Barca ở bán kết lượt đi cúp C1 2019 có dễ hơn trận chung kết mà cũng chính Liverpool đã đá với Tottenham không? Bằng tất cả sự tôn trọng dành cho Tottenham, xin tuyên bố thẳng thắn là trận chung kết đó dễ hơn so với trận lượt đi vòng bán kết với Barca rất nhiều. Nên lấy danh vị của trận đấu nào đó để hạ thấp, so sánh với cầu thủ khác, đội bóng nào đó sẽ thật bất công cho sự cống hiến tuyệt vời mà họ đã đem đến trong trận đấu.

Ronaldo đã thực sự tỏa sáng, rất sáng trong trận đấu ở tứ kết cúp C1 với Porto năm 2009. Đó thực sự là trận đấu khó khăn, nó còn khó hơn nhiều trận bán kết mà MU đối đầu với Arsenal năm đó (MU đá dễ hơn hẳn so với trận Porto trước đó). Trong bóng đá, trận đấu khó khăn là trận đấu lớn, chứ không phải do tên tuổi đội bóng.

Vậy nên BÓNG ĐÁ LÀ SỰ HIỆU QUẢ.