CSRF là gì? Đây là một kiểu tấn công mạng tinh vi, cho phép hacker đánh lừa hệ thống bằng cách gửi các yêu cầu trái phép dưới danh nghĩa người dùng đã đăng nhập. Khi một trang web không được bảo vệ đúng cách, kẻ tấn công có thể thực hiện các hành động thay người dùng mà không cần sự đồng thuận từ họ. Không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân, CSRF còn là mối đe dọa nghiêm trọng đối với uy tín và bảo mật của doanh nghiệp. Trong bài viết này, TopOnTech sẽ cùng bạn khám phá CSRF là gì, cách hoạt động của nó và các biện pháp phòng chống hiệu quả nhất.
CSRF (Cross-Site Request Forgery) là một cuộc tấn công lợi dụng lòng tin của website đối với trình duyệt người dùng đã xác thực. Khi người dùng đăng nhập vào một trang web, trình duyệt sẽ lưu lại thông tin xác thực – thường là cookie – để duy trì phiên làm việc. Cookie này sẽ tự động đính kèm theo mỗi yêu cầu gửi đến máy chủ.
Tuy nhiên, nếu trang web không có biện pháp xác thực bổ sung ngoài cookie, kẻ tấn công có thể tạo một trang độc hại hoặc chèn mã độc vào một trang khác. Khi người dùng truy cập vào trang bị cài mã độc trong khi vẫn đăng nhập, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến trang web gốc với cookie hợp lệ, khiến máy chủ xử lý yêu cầu mà không phân biệt được thật – giả. Hậu quả là người dùng có thể bị thay đổi mật khẩu, chuyển tiền hoặc thực hiện hành động không mong muốn mà không hề hay biết.
CSRF khai thác sự tin cậy giữa website và trình duyệt đã xác thực. Kẻ tấn công không cần biết thông tin đăng nhập của người dùng, mà chỉ cần họ đang trong trạng thái đăng nhập hợp lệ. Hacker tạo một yêu cầu giả mạo – thường là một liên kết, biểu mẫu, hoặc thẻ HTML – và đánh lừa người dùng kích hoạt yêu cầu đó trong khi trình duyệt vẫn đang lưu cookie xác thực.
Ví dụ, sau khi người dùng đăng nhập thành công, cookie sẽ được lưu để hỗ trợ việc nhận diện trong các lần tương tác tiếp theo. Nếu ứng dụng web bị bỏ ngỏ CSRF, kẻ xấu có thể gửi các yêu cầu như đổi mật khẩu, chuyển khoản hay thay đổi thông tin người dùng mà không bị hệ thống phát hiện.
Ví dụ minh họa:
Giả sử bạn đang sử dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến tại địa chỉ: https://mybank.com. Tình huống tấn công có thể diễn ra như sau:
Bạn đăng nhập vào tài khoản ngân hàng và chưa đăng xuất.
Hacker dựng một trang web giả: http://hack-trang-web.com, kèm theo đoạn mã độc:
<img src="http://mybank.com/account/transfer?amount=1000&accountNumber=425654" width="0" height="0">
Người dùng vô tình truy cập trang giả mạo – có thể qua email, bình luận, tin nhắn… chứa mã độc trên.
Trình duyệt, vì đang lưu phiên đăng nhập, sẽ tự động gửi yêu cầu tới ngân hàng kèm theo cookie hợp lệ. Nếu máy chủ không kiểm tra kỹ, tiền sẽ bị chuyển đi mà người dùng không hề hay biết.
CSRF có thể gây thiệt hại nghiêm trọng, nhất là trong các hệ thống liên quan đến giao dịch tài chính, dữ liệu nhạy cảm hay quyền quản trị. Những mối đe dọa điển hình bao gồm:
Hành vi bị thao túng mà người dùng không hay biết: Các hành động như chuyển tiền, đổi mật khẩu hoặc xóa tài khoản có thể xảy ra trong nền mà không có dấu hiệu rõ ràng.
Không cần đánh cắp thông tin đăng nhập: CSRF chỉ cần cookie phiên còn hiệu lực để lợi dụng, không yêu cầu hacker phải biết mật khẩu người dùng.
Khó phát hiện bằng mắt thường: Không giống như lừa đảo qua email, CSRF không yêu cầu người dùng tương tác trực tiếp hay cung cấp dữ liệu.
Rủi ro mất mát tài chính và dữ liệu cá nhân: Hacker có thể thay đổi thông tin quan trọng, chiếm đoạt tiền trong tài khoản hoặc làm rò rỉ dữ liệu riêng tư.
Người dùng khó tự bảo vệ: Nếu website không triển khai cơ chế bảo mật CSRF token hay xác thực bổ sung, việc ngăn chặn hoàn toàn phụ thuộc vào phía server.
Người dùng vẫn có thể đóng vai trò chủ động trong việc bảo vệ bản thân nếu tuân thủ các nguyên tắc bảo mật sau:
Đăng xuất sau khi sử dụng: Đặc biệt quan trọng khi sử dụng thiết bị công cộng hoặc mạng không bảo mật.
Tránh nhấp vào đường dẫn không đáng tin: Không truy cập các link lạ trong email, tin nhắn hay bài viết từ nguồn không rõ ràng.
Luôn cập nhật trình duyệt và phần mềm bảo mật: Các bản vá mới giúp ngăn chặn lỗ hổng có thể bị khai thác qua CSRF.
Cẩn trọng với yêu cầu xác nhận thông tin: Nếu nhận được yêu cầu thay đổi dữ liệu cá nhân, hãy kiểm tra kỹ URL và tính xác thực của nguồn gửi.
Trách nhiệm chính trong việc ngăn ngừa CSRF thuộc về nhà phát triển và quản trị viên hệ thống. Các biện pháp kỹ thuật bao gồm:
CSRF Token: Gán token ngẫu nhiên cho mỗi phiên và bắt buộc gửi kèm token này trong mọi yêu cầu thay đổi dữ liệu. Máy chủ xác thực token để đảm bảo yêu cầu là hợp lệ.
Thiết lập SameSite Cookies: Cấu hình thuộc tính SameSite trong cookie giúp giới hạn việc cookie bị gửi từ các domain khác, từ đó giảm nguy cơ tấn công.
Kiểm tra Origin và Referer: Đối chiếu header Origin và Referer để xác định nguồn gửi yêu cầu có hợp lệ không.
Sử dụng CAPTCHA hoặc OTP: Với các hành động quan trọng như giao dịch tài chính hoặc cập nhật thông tin, việc yêu cầu người dùng xác minh qua CAPTCHA hoặc mã OTP có thể giảm thiểu rủi ro.
Xác thực đa yếu tố (MFA): Yêu cầu người dùng xác nhận qua nhiều bước giúp tăng độ an toàn nếu một lớp bảo vệ bị phá vỡ.
Qua bài viết này, TopOnTech hy vọng bạn đã hiểu rõ CSRF là gì, cách mà hacker lợi dụng cơ chế xác thực người dùng để thực hiện các hành vi trái phép, cũng như các biện pháp phòng tránh phù hợp từ cả phía người dùng lẫn phía hệ thống. Việc trang bị kiến thức và thực thi đúng đắn các giải pháp bảo mật sẽ giúp website của bạn tránh xa các cuộc tấn công nguy hiểm, duy trì sự an toàn và uy tín lâu dài.