ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center) NFE@TLC

1. ความเป็นมา

จากการนิเทศติดตามงานการศึกษาตามอัธยาศัย โดยในสำนักงาน กศน.จังหวัดตรังนั้น มีห้องสมุดเฉลิมราชกุมารี จำนวน 2 แห่ง ห้องสมุดประชาชนจังหวัดตรัง จำนวน 1 แห่ง และห้องสมุดอำเภอ จำนวน 7 แห่ง รวม 10 แห่ง

ด้วยสภาพสังคมไทยในปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลง เนื่องจากมีสื่อและสิ่งเร้าต่างๆที่มีอิทธิพลต่อชีวิตมากขึ้น และผนวกกับสถานการณ์ตอนนี้คือประสบปัญหาสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 covid-19 พบว่า ผู้ใช้บริการในห้องสมุดลดน้อยลง เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคม ความเป็นอยู่ การศึกษาและค่านิยมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมรวมทั้งสภาพแวดล้อมในปัจจุบันอีกด้วย ในขณะเดียวกันการเรียนรู้สิ่งต่างๆ ในสังคมนั้นไม่ได้มาจากการอ่านหนังสือเพียงอย่างเดียว แต่หากจะมีสื่อชนิดอื่นที่มีอิทธิพลเพิ่มขึ้นมาในสังคมอีกมากมาย เช่น อินเตอร์เน็ต มือถือคอมพิวเตอร์แบบพกพา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนความรู้ และความสามารถสืบค้นหาความรู้จากสื่อนั้นได้ ไม่ว่าจะเป็นความรู้ด้านวิชาการ บันเทิง หรือประสบการณ์ต่าง ๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้ทุกคน มีช่องทางในการค้นหาความรู้มากขึ้น เพราะมีความรวดเร็ว สะดวกสบาย และประหยัดเวลา สื่อเรียนรู้ใหม่ ๆ เช่น อินเตอร์เน็ต ที่มีอิทธิพลต่อคนในปัจจุบันมาก ข้อสังเกต ปัจจุบันผู้มารับบริการ ส่วนใหญ่ใช้เวลา ไปกับโทรศัพท์ ไม่ว่าการแชท หรือ การอ่านบทความต่าง ๆ จากสื่อออนไลน์

เนื่องจากนโยบายเร่งด่วนในการขับเคลื่อนงาน กศน.การเรียนรู้ ไร้ขีดจำกัด (ONIE UNLOCK) โดยประกอบด้วย Smart Center, Smart Learning และ Smart Activity ซึ่งระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center) ตอบโจทย์นโยบายในเรื่องการเรียนรู้ไร้ขีดจำกัด (Learning foe All) โดยเฉพาะ Smart Learning ระบบการเรียนรู้ ONIE Digital Learning Platform การเรียนรู้ในรูปแบบออนไลน์ (Online) ด้าน Smart Activity มีการประชาสัมพันธ์ยกระดับผลิตภัณฑ์/สินค้า กศน. ขยายช่องทางการจำหน่าย ด้าน Smart Center ตอบโจทย์ในเรื่อง Digital Library

จากนโยบายและแนวทางต่าง ๆ สำนักงาน กศน.จังหวัดตรัง ได้พัฒนา ระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center) ก็เพื่อส่งเสริมให้ทุกช่วงวัยหันมาอ่านหนังสือมากขึ้นโดยเน้นกลยุทธ์ เพื่อส่งเสริมการอ่านโดยการใช้สื่อออนไลน์ ผ่านกลวิธีต่าง ๆ เป็นการสร้างความน่าสนใจ ในการเรียนรู้ออนไลน์ผ่านรถอ่านดี การปรับห้องสมุดโฉมใหม่และนำสื่อออนไลน์ไปประยุกต์ การส่งเสริมให้ผู้รับบริการเรียนรู้การใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ผ่านหลักสูตร ความเข้าใจดิจิทัล (Digital Literacy)ในทั้ง 10 อำเภอ เพื่อต่อยอดการใช้ระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center) ทั้งนี้ก็เพื่อสร้างนิสัยรักการอ่าน โดยหลักคิดสำคัญในการส่งเสริมการอ่านออนไลน์โดยใช้สื่อดิจิทัลในจังหวัดตรัง คือการออกแบบสื่อ ให้มีความน่าสนใจ ตอบโจทย์ ทุกช่วงวัย มีรูปแบบที่ทันสมัย เนื้อหาเป็นเรื่องใกล้ตัว และเป็นประโยชน์ ให้ผู้รับบริการได้เรียนรู้ด้วยตัวเอง ตามความสนใจ ศักยภาพ ความพร้อมและโอกาส โดยสามารถศึกษาจากบุคคล ประสบการณ์สังคม สภาพแวดล้อม สื่อ หรือ แหล่งความรู้อื่น ๆ จากรูปแบบของการจัดการศึกษาแบบออนไลน์

2. พันธกิจสำคัญ ด้านการศึกษาตามอัธยาศัย สำนักงาน กศน.จังหวัดตรัง

1. ส่งเสริมการพัฒนาสื่อและนวัตกรรมการอ่านสำหรับนักศึกษาและประชาชนในยุคศตวรรษที่ 21 ให้ผู้อ่านสามารถอ่าน และเรียนรู้ตามความต้องการและความสนใจเพื่อพัฒนาตนเองสู่การอ่านและการเรียนรู้ตลอดชีวิต ระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center)

2. ส่งเสริมและสนับสนุนภาคีเครือข่ายเข้ามามีส่วนร่วมในการส่งเสริมการอ่านในพื้นที่ห่างไกลโดยรถมินิโมบายส่งเสริมการอ่าน (รถอ่านดี) โดยนำระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center) เข้าไปส่งเสริมผ่านช่องทาง QR-Code

3. ส่งเสริมและพัฒนาห้องสมุดเฉลิมราชกุมารีเฉลิมพระเกียรติ ห้องสมุดประชาชนจังหวัด ห้องสมุดประชาชนอำเภอให้มีบริการส่งเสริมการอ่านที่หลากหลายตอบโจทย์ความต้องการของผู้รับบริการ อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีการนำ ระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center)

4. ส่งเสริมและสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีสมาร์ทโฟนมาใช้ในการส่งเสริมการอ่าน ผ่านแอปพลิเคชั่นไลน์ เฟสบุค และการเรียนรู้ผ่านระบบ TLC ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง (Trang Nfe Learning Center)

3. ความคาดหวังจากผลการศึกษา

3.1 นำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาสภาพการส่งเสริมการอ่านออนไลน์ของจังหวัดตรัง โดยประกอบด้วย กศน.อำเภอทั้ง 10 แห่ง เป็นแนวคิดในการพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการอ่าน

3.2 พัฒนา ปรับปรุง รูปแบบแนวทางการให้บริการการอ่านออนไลน์ได้อย่างทั่วถึงทุกกลุ่มเป้าหมาย ทุกช่วงวัย

3.3 ส่งผลให้ นักศึกษา ประชาชน มีนิสัยรักการอ่าน เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต นำไปสู่ตรังเมืองแห่งการเรียนรู้

4. ประโยชน์จาการศึกษา

4.1 การพัฒนาตนเอง ทั้งภูมิรู้ ภูมิธรรม และภูมิฐาน โดยสิ่งสำคัญที่ได้ในครั้งนี้ คือ การพัฒนาและใช้นวัตกรรมการบริหารจนเกิดผลงานที่มีคุณภาพสูงขึ้นเป็นลำดับ โดยนวัตกรรมการบริหาร เป็นเครื่องมือสำคัญของผู้บริหารในการนำไปสู่ผลงานที่มี คุณภาพและประสิทธิภาพสูงขึ้นเป็นลำดับ ผู้บริหารมืออาชีพต้องมีความรู้ในการบริหารแนวใหม่ๆ เลือกและปรับปรุงใช้นวัตกรรมได้หลากหลาย ตรงกับสภาพการณ์ เงื่อนไข ข้อจำกัดของงานและองค์กรจนนำไปสู่ผลได้จริง เพื่อให้องค์กรก้าวหน้าพัฒนาอย่างไม่หยุดยั้ง ผู้ร่วมงานทุกคนได้ใช้ศักยภาพอย่างเต็มที่ มีความภาคภูมิใจในผลงานร่วมกัน โดยรูปแบบแนวทางการให้บริการการอ่านออนไลน์ ของสำนักงาน กศน.จังหวัดตรัง ผู้บริหารสามารถพัฒนาตนเอง หน่วยงาน สถานศึกษา กศน.อำเภอ กศน.ตำบล ศูนย์การเรียนชุมชน ตลอดจน ห้องสมุด การส่งเสริมการเรียนรู้กับนักศึกษาผู้รับบริการ บุคลากรทางการศึกษา หน่วยงานและสถานศึกษา มีแนวทางการส่งเสริมการอ่านที่ดี ทันสมัย เข้าถึงง่าย ทุกที่ ทุกเวลา ทุกโอกาส สามารถประยุกต์ใช้กับการบริหารงานของ กศน.ในด้านต่างๆ ได้ด้วย

4.2 ให้ทีมงานมีส่วนร่วมสำคัญ ในการร่วมคิด ร่วมทำ และพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการอ่าน ทำให้เกิดกระบวนการทำงานเป็นทีม เป็นการนำสภาพปัญหาไปสู่การพัฒนารูปแบบ การส่งเสริมการอ่าน โดยสิ่งสำคัญที่จะเกิดขึ้นกับ ทีมงาน คือ มีทักษะ กระบวนการ ในการจัดการ และแนวทางการส่งเสริมการอ่าน การเรียนรู้ โดยใช้ “ศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง Trang Learning Center (TLC)” รวมทั้งสิ้น 190 คน ประกอบด้วย ผู้อำนวยการการศึกษา 1 คน ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอ 9 คน ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา 17 คน ครู อาสาสมัคร 17 คน ครู กศน.ตำบล 86 คน ครู ศรช.3 คน ครูสอนคนพิการ 10 คน

และบรรณารักษ์ 12 คน อื่นๆ 35 คน

4.3 หน่วยงานและสถานศึกษา ได้แนวทางการส่งเสริมการอ่านออนไลน์ในยุคดิจิทัล โดยใช้สื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา ทำให้หน่วยงานและสถานศึกษา มีสื่อ และกระบวนการในการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย ทันสมัย สะดวกต่อการเข้าถึงสื่อต่างๆ นำไปใช้ ทั้งกับการให้บริการประชาชนทั่วไปที่มาใช้บริการ ห้องสมุดเฉลิมราชกุมารีฯ และห้องสมุดประชาชน การให้บริการทั้งภายในห้องสมุด การส่งเสริมการอ่าน ทั้งบ้านหนังสือ ห้องสมุดชาวตลาด เป็นต้น ตลอดจนการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านให้กับนักศึกษา ของ สำนักงาน กศน.ตรัง โดยสื่อออนไลน์ที่ได้พัฒนาขึ้น นั้น ตอบโจทย์ความน่าสนใจ และเหมาะกับสถานการณ์ในยุคปัจจุบัน

4.4 ตามนโยบายรัฐบาล ได้เล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนาคุณภาพประชากรผ่านการอ่าน การแสวงหาความรู้อย่างต่อเนื่อง ตลอดจนการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์และการปลูกฝังผ่านมิติทางวัฒนธรรมซึ่งเป็นวิธีที่เข้าถึงประชาชนทุกกลุ่มเป้าหมาย เริ่มจากครอบครัว ชุมชน และสังคม โดยการหลอมรวมกับแนวทางวิถีการดำเนินชีวิต ค่านิยม ประเพณีอันเป็นเอกลักษณ์ของชาติ และยังเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาคนและสังคมมาช้านาน โดยศูนย์เรียนรู้ออนไลน์ กศน.ตรัง Trang Learning Center (TLC) ตอบสนองการดำเนินการดังกล่าวได้เป็นอย่างดี รองรับสังคมดิจิทัลในปัจจุบัน

4.5 จากการติดตามและการายงานผลการจัดการเรียนรู้ของห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” ห้องสมุดประชาชนจังหวัด ห้องสมุดประชาชนอำเภอ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัยอำเภอ และ กศน.ตำบล จะพบผลที่เกิดกับนักศึกษา ประชาชน ผู้รับบริการ และประชาชนทั่วไป ได้พัฒนาการอ่านเพิ่มมากขึ้น การนำเอาความรู้จากการอ่านไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ รวมทั้ง การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันจากการอ่านออนไลน์ ทำให้มีความสะดวก รวดเร็ว ในการอ่านออนไลน์ และการนำเอาความรู้ที่ได้จากการอ่านมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เป็นการส่งเสริมให้บุคคลทุกช่วงวัย สามารถเรียนรู้ได้ในระดับที่เท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะเป็นผู้พิการหรือคนปกติทั่วไปสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง และใช้วิธีที่ไม่ซับซ้อน และมีประสิทธิภาพ