เย็บด้วยจักรปักด้วยมือ

ในพื้นที่ตำบลโพนทอง อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม อาชีพที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน

จากบรรพบุรุษ ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ ประจำท้องถิ่น คือ ผ้าพื้นเมือง ผ้าฝ้ายพื้นเมือง ที่เป็นสีพื้นเรียบๆเป็นเอกลักษณ์พื้นบ้านของชนเผ่าภูไท ที่ผ่านการตัดเย็บเป็นผืนก่อนนำมาตัดเป็นเสื้อ ผ้าถุง เป็นรูปทรงต่างๆ

นางสมจิต อินทะโร ประธานกลุ่มทอผ้าและเสื้อปักมือ และสมาชิก บ้านหนองลาดควาย หมู่ ๗ ตำบลโพนทอง อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม เล่าว่า “ได้เข้ารับอบรมพัฒนาฝีมือจากหน่วยงานต่างๆ และได้นำเอาภูมิปัญญาที่มีในท้องถิ่นนำมาประยุกต์ทำลวดลายซึ่งมาจากเรณูที่แปลว่า “ดอกกุหลาบ” ซึ่งดั้งเดิมคนเรณูจะปักดอกกุหลาบตกแต่งเสื้อผ้าซึ่งใช้เฉพาะในกลุ่มของคนเรณูนครเท่านั้น จากที่ประสบปัญหาทอผ้าแล้วขายไม่ได้ จึงได้ร่วมกันคิดค้นลายต่างๆ เพื่อให้ทันสมัยโดยใช้วิธีการปักมือ ซึ่งจะใช้เพียง กรรไกร เข็มและด้ายหลากสีเท่านั้น เสื้อ 1 ตัว จะใช้เวลาตัดเย็บและปักลายประมาณ 2-5 วัน โดยจะใช้เวลามากหน่อยก็ตรงที่ต้องปักลายด้วยมือแม้จะทำยาก แต่ถือเป็นความสำเร็จของกลุ่มที่เสื้อปักลาย เริ่มเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายและมียอดสั่งซื้อล่วงหน้า พร้อมทั้งมีการถ่ายทอดให้ความรู้กับประชาชนในหมู่บ้านหนองลาดควายจนเกิดเป็นอาชีพในปัจจุบันนี้”

ผลิตภัณฑ์ผ้าพื้นเมืองของตำบลโพนทอง แต่ละลวดลายแต่ละฝีมือปักล้วนทรงคุณค่า เป็นเอกลักษณ์สืบทอดการทอผ้าจากคนรุ่นหลัง ซึ่งมักใช้เวลาว่างจากการทำนา ทอผ้าใช้สำหรับครัวเรือนเมื่อชุมชนได้รวมกลุ่มกันจึงเกิดความคิดร่วมกันว่าแทนที่ทุกบ้านจะทอผ้าใช้เองในครัวเรือนเป็นของฝาก ให้กับญาติมิตร สหาย หรือทอสำหรับแจกในงานเทศกาล บุญต่างๆ จึงเกิดแนวคิดเพิ่มรายได้ให้แก่ครัวเรือนในชุมชนบ้านหนองลาดควายในตำบลโพนทอง นำเสื้อที่ตัดมาปักลวดลายด้วยมือ มีลวดลายตามธรรมชาติ จากปักลายธรรมดาที่ง่ายๆ ไปจนถึงลายที่ยาก ได้พัฒนามาตามลำดับ การเลือกสีด้ายปัก ไม่ว่าจะเป็นลายปักดอกไม้ ใบไม้ ก้านดอก ต้นไม้ สัตว์ หรือเทพเจ้า ที่หลากหลายบรรจงปักเป็นรูปร่างบนตัวเสื้อทำให้ชิ้นงานออกมาประณีต สวยงาม เพิ่มมูลค่าให้กับสินค้า ค่าปักตัวละ 200-400 บาท ขึ้นอยู่กับลวดลายปัก อย่างลายที่นิยมปัก คือ ลายมังกร ลายดอกกุหลาบ ลายคาราบาว ลายพญานาค

ผลิตภัณฑ์เย็บด้วยจักรปักด้วยมือ ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ชาวบ้านที่ทำส่งจำหน่ายได้ทั่วไป

รวมทั้งได้รับใบประกาศเกียรติคุณเป็นกลุ่มสตรีทอผ้าเย็บด้วยจักรปักด้วยมือ จังหวัดนครพนม รางวัลผู้ประกอบการร้านค้าออนไลน์ดีเด่น ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๐ โดยสำนักงานคณะกรรมการดิจิทัล เพื่อเศรษฐกิจและสังคม ในปัจจุบันก็ยังไม่การทำอย่างต่อเนื่อง

ผู้ให้ข้อมูล นางสมจิตร อินทะโร

นางสาวนิดหน่อย ศรียะวงษ์

ผู้เรียบเรียง นางสาวรัศมี มาแพง