ภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวบ้าน การจักสานไม้ไผ่ พ่อทา วงษา

ในตำบลดอนเตยนั้น ไม้ไผ่เป็นไม้หาได้ไม่ยากในพื้นที่และสามารถนำมาใช้ประโยชน์ ได้หลายอย่าง อย่างเช่น การนำมาใช้ประโยชน์ในการจักสานเป็นสิ่งของหรืออุปกรณ์เครื่องใช้ในการดำรงชีวิต ของชาวบ้านในตำบลดอนเตย อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งในที่นี้จะกล่าวถึง การจักสานไม้ไผ่ ของพ่อทา วงษา หรือ นายทา วงษา ปัจจุบัน อายุ 68 ปี เป็นชาวบ้านดอนเตย ตำบลดอนเตย อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม ซึ่งเป็นปราชญ์ชาวบ้าน ซึ่งปราชญ์ชาวบ้านนั้น หมายถึงบุคคลที่เป็นเจ้าของภูมิปัญญาชาวบ้าน และนำภูมิปัญญานั้นไปใช้ประโยชน์ ในการดำรงชีวิตจนประสบความสำเร็จ และสามารถถ่ายทอดความรู้สู่ลูกหลานและบุคคลที่สนใจได้

จุดเริ่มต้น ของภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวบ้าน การจักสานไม้ไผ่ ของพ่อทา วงษา นั้น พ่อทา ได้เล่าว่า เมื่อสมัยก่อนเมื่อ ประมาณ 50 ปี ที่แล้ว เมื่อท่านได้มีครอบครัว ก็เริ่มทำการจักสานไม้ไผ่อย่างจริงจัง เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการดำรงชีพ และหาเลี้ยงครอบครัว ซึ่งพื้นที่ใน ตำบลดอนเตย อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม มีแหล่งน้ำตามธรรมชาติ และมี ปู ปลา กุ้ง หอย ตามธรรมชาติอย่างมากมาย หากใครที่มีความขยัน มีความรู้ในการหาปลา ดักปลา ตามทุ่งนา หรือแหล่งน้ำ ก็สามารถเป็นช่องทาง หาเลี้ยงครอบครัวได้อีกทางหนึ่ง ซึ่งจุดนี้เองเป็นแรงบันดาลใจ ให้ พ่อทา หรือ นายทา วงษา นำไม้ไผ่ที่มีอยู่ในชุมชน จากไม้ไผ่ที่เป็นเพียงแค่ไม้ ที่ไม่ค่อยมีค่า แต่เมื่อนำมาจักสานเป็น ตะกร้าใส่ของ ตะกร้าใส่ปลา ข้องใส่ปลา ลอบดักปลา ไซดักปลา กระด้ง แล้ว ก็สามารถเพิ่มมูลค่าเพิ่มมากขึ้น และนำมาใช้ประโยชน์ในการดำรงชีพอย่างมาก สำหรับวัสดุอุปกรณ์ที่นำมาจักสานนั้น ได้แก่ ไม้ไผ่ เชือกในลอนเขียว สายไฟที่เหลือใช้ และนำไม้เสียว กับไม้อ่ำไอ่ มาทำวงกลมเพื่อเป็นโครงในการจักสาน

สรุปได้ว่า การจักสานไม้ไผ่ แบบภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวบ้าน ก็ยังมีความสำคัญเพื่อประโยชน์ในการดำรงชีพ ของชาวบ้าน ไม่ว่าตั้งสมัยอดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งดูได้จาก พ่อทา วงษา ชาวบ้านดอนเตย ตำบลดอนเตย อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม ที่มีวิถีชีวิตเกี่ยวข้องและใช้ประโยชน์จากความรู้ ทักษะ ในการจักสานไม้ไผ่ เครื่องมือในการทำประมง หาปลาแบบวิถีชาวบ้าน เพื่อหาเลี้ยงครอบครัว และจำหน่าย ให้กับผู้ที่สนใจสั่งซื้อผลิตภัณฑ์จากการจักสานไม้ไผ่ของ พ่อทา วงษา ดังที่กล่าวมา