บทที่1.การป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้าและระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า 

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1

หน่วยที่ 1 การป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้าและระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า

ชื่อวิชา การติดตั้งไฟฟ้าในอาคาร รหัสวิชา 20104–2005

เวลาเรียนรวม 90 คาบ

ชื่อหน่วย  การป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้าและระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า (สอนครั้งที่ 1-2/18)

ชื่อเรื่อง  การป้องกันอุบัติภัยฯและระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า   (จำนวน  10  คาบ)

หัวข้อเรื่อง

       1.1 อันตรายที่เกิดจากไฟฟ้า                          1.2 การป้องกันอุบัติภัยจากกระแส ไฟฟ้า

  1.3 หลักการปฏิบัติเกี่ยวกับไฟฟ้าเพื่อความปลอดภัย   1.4 การช่วยเหลือผู้ประสบอุบัติภัยทางไฟฟ้า

       1.5 ระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า                         1.6 สรุปสาระสำคัญ

สมรรถนะย่อย

          1. แสดงความรู้เกี่ยวกับการป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้าและระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า

2. นำเสนอการป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้า

3. เขียนระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้าในสถานศึกษา

วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม

      ด้านความรู้

1. อธิบายอันตรายที่เกิดจากไฟฟ้าได้

2. อธิบายวิธีป้องกันอุบัติภัยจากกระแสไฟฟ้าได้ 

3. บอกหลักปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยขณะปฏิบัติงานติดตั้งไฟฟ้าได้ไม่ต่ำกว่า 7 ข้อ

4. บอกหลักปฏิบัติทั่วไปเพื่อความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินได้ไม่ต่ำกว่า 10 ข้อ

5. อธิบายวิธีช่วยเหลือผู้ประสบอุบัติภัยทางไฟฟ้าได้

6. อธิบายระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้าได้

ด้านทักษะ

1. บอกวิธีป้องกันอุบัติภัยในการปฏิบัติงานทางไฟฟ้าได้

2. บริหารจัดการกลุ่มตามที่ได้รับมอบหมายได้

3. นำเสนอข้อมูลได้ถูกต้อง

4. เขียนระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้าในสถานศึกษาได้

ด้านคุณธรรม จริยธรรม/บูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

         แสดงออกด้านความสนใจใฝ่รู้ การตรงต่อเวลา ความซื่อสัตย์ สุจริต ความมีน้ำใจและแบ่งบัน

ความร่วมมือ/ยอมรับความคิดเห็นส่วนใหญ่

เนื้อหาสาระ

     1.1 อันตรายที่เกิดจากไฟฟ้า

           1.1.1 ไฟฟ้าทำอันตรายแก่ร่างกายได้อย่างไร

           1.1.2 องค์ประกอบที่ก่อให้เกิดความรุนแรงของอุบัติภัยจากไฟฟ้า

   1.2 การป้องกันอุบัติภัยจากกระแส ไฟฟ้า

      1.2.1 การต่อลงดิน (Ground)

      1.2.2 การใช้ฉนวนป้องกันการสัมผัส (Insulation)

      1.2.3 การใช้เครื่องตัดไฟรั่ว (Residual Current Device: RCD)

   1.3 หลักการปฏิบัติเกี่ยวกับไฟฟ้าเพื่อความปลอดภัย

      1.3.1 การปฏิบัติเพื่อให้เกิดความปลอดภัยขณะปฏิบัติงานติดตั้งไฟฟ้า

      1.3.2 การปฏิบัติเพื่อให้เกิดความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน

   1.4 การช่วยเหลือผู้ประสบอุบัติภัยทางไฟฟ้า

      1.4.1 วิธีช่วยเหลือผู้ถูกกระแสไฟฟ้าดูด

      1.4.2 การช่วยเหลือด้วยวิธีการปฐมพยาบาล

     1.5 ระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้า

           1.5.1 ระบบไฟฟ้า 1 เฟส                       

   1.5.2 ระบบไฟฟ้า 3 เฟส 

     1.6 สรุปสาระสำคัญ

           1.  ไฟฟ้าจะทำอันตรายต่อร่างกายและชีวิตของมนุษย์ได้ต่อเมื่อเกิดเหตุการณ์ คือ กระแสไฟฟ้าใช้ร่างกายเป็นทางผ่านลงดิน ร่างกายต่อเป็นส่วนหนึ่งของวงจรไฟฟ้าโดยไม่ผ่านลงดิน และเกิดจากความร้อนและแสงสว่างที่เกิดจากกระแสไฟฟ้าลัดวงจร ซึ่งความรุนแรงของอุบัติภัยเกิดจากปริมาณกระแสไฟฟ้า ระยะเวลา ความต้านทานของร่างกาย แรงดันไฟฟ้าและเส้นทางที่กระแสไฟฟ้าไหลผ่านอวัยวะภายในร่างกาย

           2.  การป้องกันอุบัติภัยจากไฟฟ้า พอจำแนกวิธีป้องกันหลัก ๆ ได้คือการต่อลงดิน การใช้ฉนวนป้องกันการสัมผัสและการใช้เครื่องตัดไฟรั่ว

           3.  การปฏิบัติเพื่อให้เกิดความปลอดภัยขณะปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้า เช่น คำนึงถึงความปลอดภัยเป็นลำดับแรก ช่างติดตั้งต้องเป็นผู้มีความรู้และประสบการณ์ ทำงานร่วมกันอย่างน้อย 2 คน ตัดไฟฟ้าออกก่อนปฏิบัติงาน และติดตั้งไฟฟ้าตามมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้า เป็นต้น

           4.  การปฏิบัติเพื่อให้เกิดความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน เช่น ใช้เต้ารับและเต้าเสียบชนิดมีขั้วสายดิน ใช้อุปกรณ์ที่มีคุณภาพผ่านการรับรองตามมาตรฐาน ไม่ปฏิบัติงานไฟฟ้าโดยไม่มีความรู้ อย่าใช้สายไฟเสียบเต้ารับโดยไม่มีเต้าเสียบ เป็นต้น    

           5.  ระบบการจ่ายกำลังไฟฟ้าแรงดันต่ำ หมายถึง ระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าระหว่างเฟส (Phase) ไม่เกิน 1,000 โวลต์ โดยทั่วไปมี 2 ระบบ คือ

              (1) ระบบไฟฟ้า 1 เฟส มี 2 ระบบ คือ ระบบไฟฟ้า 1 เฟส 2 สายและระบบไฟฟ้า 1 เฟส 3 สาย

              (2) ระบบไฟฟ้า 3 เฟส มี 2 ระบบ คือ ระบบไฟฟ้า 3 เฟส 3 สายและระบบไฟฟ้า 3 เฟส 4 สาย