เกร็ดความรู้สั้นๆ

บทความของ HS1IWX นพดล  เต็มกมลรัตน์ 

เตรียมตัวให้พร้อมกับ TFDC 2025

การแข่งขัน TFDC 2025 กำลังใกล้เข้ามา! หลายทีมกำลังเตรียมตัวกันอย่างขะมักเขม้น ส่วนตัวผมเองไม่ได้อยู่ไทย มาหลายปี ปีนี้เลยตั้งใจจะเข้าร่วมดูสักครั้ง แม้ว่าสภาพสถานีของผมจะไม่สมบูรณ์แบบเท่าไหร่ เสาอากาศบางตัว พังไปเพราะไม่ได้ใช้งานนาน แต่ก็ไม่เป็นไร อะไรที่ยังใช้ได้ก็ใช้ไปก่อน!

ความท้าทายของการแข่งขันในย่าน VHF (2m)

ย่านความถี่ VHF หรือ 2m เป็นสนามแข่งที่มีความท้าทายสูง มีรายละเอียดที่ต้องศึกษาเยอะ โดยเฉพาะการติดต่อ ทางไกล (DXing) ซึ่งต้องเข้าใจพฤติกรรมของคลื่นสัญญาณว่ามันเดินทางอย่างไร และอะไรเป็นตัวช่วยให้คลื่นไปได้ ไกลขึ้น การแข่งขัน 24 ชั่วโมงไม่ใช่เรื่องง่าย ถ้าเปิดวิทยุแล้วกดคีย์ตะโกน "CQ Field Day Contest" อย่างเดียวก็ เบื่อแย่ ดังนั้นผมเลยวางแผนเล่นๆ ว่าจะใช้โหมดอะไรและเล่นช่วงเวลาไหนเพื่อให้สนุกและไม่เหนื่อยเกินไป

แผนการเล่นและโหมดที่เลือกใช้

1. FM (Simplex)

o ใช้ติดต่อในระยะไม่เกิน 100 กม.

o เหมาะสำหรับเก็บคะแนนจากนักวิทยุในพื้นที่

o ใช้เสา Vertical Omni หรือ Yagi แนวดิ่ง เพื่อกระจายสัญญาณกว้างในแบบ Direct Sight

2. SSB (USB)

o ใช้สำหรับ DX VHF ติดต่อระยะไกลเกิน 100 กม.+

o อาศัยปรากฏการณ์ Tropospheric Propagation หรือ Sporadic-E 

o ต้องใช้เสา Yagi แนวระนาบ (Horizontal Polarization)

o ควร CQ ในช่วงที่ Propagation ดีเพื่อเพิ่มโอกาสทำ DX 3. CW

o เหมาะกับการติดต่อ DX โดยใช้พลังงานต่ำ (QRP)

o ใช้ได้ดีในช่วงกลางคืนถึงเช้า เพราะเป็นเวลาที่ Propagation เงียบ

o ควรใช้เสาแนวระนาบเพื่อการติดต่อระยะไกลที่มีประสิทธิภาพสูงสุด

4. FT8 (144.174 MHz USB)

o เหมาะกับการ DX ที่สัญญาณอ่อน

o ทำงานได้ดีแม้ในช่วงที่ Propagation ไม่ดี

o ต้องมีคอมพิวเตอร์และซอฟต์แวร์ WSJT-X ช่วยในการถอดรหัสสัญญาณ

o ควรออกอากาศในช่วง 16:00-18:00 น. และ 00:00-06:00 น.

แผนการตรวจสอบสภาพอากาศ & Propagation

1. Hepburn Tropo Forecast Maps (เว็บไซต์)

o ให้ข้อมูลพยากรณ์ Tropo Ducting เป็นแผนที่สี

o แสดงความแรงของ Tropo (สีแดง-สีม่วง = ดีมาก)

o อัปเดตทุก 6 ชั่วโมง

o รองรับทั่วโลก รวมถึงเอเชียและไทย

2. DXMaps (เว็บไซต์) 

o แสดง Real-time VHF DX Spots 

o ใช้ข้อมูลจากเครือข่าย HAM ทั่วโลก 

o มีฟังก์ชัน Tropo scatter และ Sporadic-E 3. PSKReporter (WSJT-X Integration) (เว็บไซต์) 

o แสดงสถานีที่ได้รับสัญญาณ FT8, JT65, CW ในช่วง VHF 

o ช่วยให้ดูว่ามีการเปิด Tropo หรือ Es หรือไม่ 

o รองรับการกรอง เฉพาะ 144 MHz 

หมายเหตุ: หากมี Tropospheric Ducting หรือ Sporadic-E → ให้เน้น SSB และ FT8 แผนเสาอากาศที่เหมาะสม

• FM (Simplex) → เสา Vertical Omni หรือ Yagi แนวดิ่ง • SSB / CW / FT8 → เสา Yagi แนวราบ (Horizontal Polarization) แผนบันทึก 

Logbook ทุก QSO

• ใช้ Log ของผู้จัด ซึ่งสามารถดาวน์โหลดได้ที่ เว็บไซต์การแข่งขัน

• ส่ง Log ไปยังผู้จัดการแข่งขันภายในวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2568

แผนการตั้งค่ากำลังส่ง (Power Setting)

เนื่องจากเป็นการออกอากาศระยะยาว การบริหารจัดการพลังงานเป็นสิ่งสำคัญ บางท่านอาจใช้แบตเตอรี่ การ ใช้กำลังสูงสุดตลอดการแข่งขันอาจไม่สามารถทำได้ และการเพิ่มกำลังส่งโดยไม่จำเป็นก็เป็นการสิ้นเปลืองพลังงาน การเพิ่มระดับสัญญาณ (S) เพียง 6 dB ต้องใช้พลังงานเพิ่มขึ้นถึง 4 เท่า ดังนั้นควรตั้งค่ากำลังส่งให้เหมาะสม ดังนี้:

• FM Simplex: ใช้ 25-50W สำหรับการติดต่อภายในพื้นที่รอบๆ

• SSB DX: ใช้ 50-100W (หากใช้ Beam Antenna อาจลดกำลังส่งได้)

• CW / FT8: ใช้ ต่ำกว่า 25W

แผนช่วงเวลาการออกอากาศ

• FM: ใช้ช่วงเปิดและปิด, ติดต่อในพื้นที่

• SSB: ใช้กลางวันและช่วงดึกสำหรับ DX

• CW: ใช้ช่วงเย็นและช่วงดึกสำหรับ QRP

• FT8: ใช้กลางวันและช่วงดึกสำหรับ DX แบบดิจิทัล

เป้าหมายของผมใน TFDC 2025 คือการทดลองและสนุกไปกับการแข่งขัน พร้อมทดสอบการตั้ง ค่าต่างๆ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด หวังว่าแผนนี้จะช่วยให้ผมและเพื่อนๆ นักวิทยุสมัครเล่นมีการแข่งขันที่ สนุกและประสบความสำเร็จ!

ขอให้โชคดีและสนุกกับการแข่งขันครับ! DE HS1IWX….SK