ตำบลหนองฉาง พื้นที่ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม การทำนา ซึ่งการทำนาได้ทำกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน การทำนาในสมัยก่อนกับสมัยนี้มีความแตกต่างกันมาก ในสมัยก่อนชาวบ้านจะเลี้ยงควายไว้ช่วยในการไถนา สมัยปัจจุบันมีเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการทำการเกษตรมากขึ้น จากการใช้ควายในการไถนา และเปลี่ยนเป็นรถไถเดินตาม พัฒนาขึ้นมาเป็นรถไถปั่นนา แต่การทำนาในสมัยก่อนไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย เช่นค่าน้ำมัน ค่ายา ค่าปุ๋ย ค่ายากำจัดหอยเชอรี่ที่กำลังระบาดในนาข้าว ทำให้ชาวนาต้องเสียค่าใช้จ่ายในการทำนาเพิ่มมากขึ้น
ปัจจุบันการทำนาของคนในชุมชนตำบลหนองฉาง มีวิธีการทำนา โดย การเตรียมพันธ์ข้าวที่จะใช้ทำนา โดยจะดูจากอายุของข้าว และความทนต่อโรค ในกรณีที่เข้าสู่ฤดูฝน ฝนตกต้องตามฤดูกาล ชาวนาจะเริ่มไถนา โดยไถนาทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ เพื่อให้เกิดการย่อยสลายในดิน จะทำให้ดินดี มีแร่ธาตุเพิ่มมากขึ้นจากการเน่าเปื่อยของหญ้า จากนั้นอาจจะใช้รถไถเดินตามคราดให้เรียบเสมอกัน ทำการแถกร่อง ในกรณีฝนตกจะทำให้น้ำฝนที่ตกลงร่องจะทำให้ข้าวไม่แช่น้ำ ก่อนที่จะทำการหว่านข้าว จำนวน 2 วัน ชาวนาจะนำพันธุ์ข้าวปลูกที่เตรียมไว้ ไปแช่ในน้ำจำนวน 1 คืน รั้งขึ้นนำขึ้นจากน้ำ พักไว้ ตกเย็นน้ำสะอาดมาราดหรือรดที่กระสอบข้าวอีกครั้ง สังเกตว่ามีตุ่มตางอกรึไม่ ทำการหว่านข้าวไรละประมาณ 2 ถัง ถึง3 ถัง แล้วแต่ความชอบของแต่ละบุคคลว่าจะชอบข้าวถี่หรือชอบข้าวห่าง เรียกการหว่านข้าวแบบนี้ว่าการหว่านข้าวแบบนาตม
หากฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล ชาวนาบางส่วนจะจ้างรถไถมาปั่นนา หรือไถทิ้งไว้เพื่อฆ่าหญ้าและปรับหน้าดิน พอหญ้าตายก็ใช้รถไถคราดอีกครั้ง ทำการหว่านข้าวโดยใช้ข้าวดิบ ไม่ต้องแช่ หว่านข้าวประมาณไร่ละ 3 ถัง แล้วไถคราดกลบ เรียกอีกอย่างว่าการหว่านแห้ง
ส่วนการทำนา แบบดำ ชาวนาไม่นิยมทำนาแบบดำนา เพราะต้นทุนในการผลิตสูงไม่คุ้มค่ากับการลงทุน โดยหลังจากหว่านข้าวไปประมาณ 3 วัน ข้าวจะงอกผลิตาเป็นสีขาวนวลพอได้ประมาณ 7 – 15 วัน กล้าข้าวจะยาวประมาณ 10 เซนติเมตร จะทำการฉีดยาเพื่อคุมหญ้าในนาข้าวซึ่งการฉีดยาคุมหญ้าไม่ให้งอกขึ้นมา ในพื้นที่นาต้องมีความชื้นเพื่อเวลาฉีดยาคุมหญ้ารากจะดูดซึม ทิ้งไว้สัก 1-2 วัน ให้หญ้าตาย หลังจากนั้นเอาน้ำใส่นาให้ได้ครึ่งของต้นข้าว เพื่อคุมไม่ให้หญ้างอกได้ทัน ระหว่างนี้ต้องคอยดูเรื่องแมลง และหอยเชอรี่ที่ระบาดหนักในพื้นที่การทำนาข้าวในเขนอำเภอหนองฉาง ระหว่างรอการใส่ปุ๋ยในช่วงข้าวมีอายุประมาณ 1 เดือน
ต้นข้าวได้ประมาณ 1 เดือน ให้ทำการใส่ปุ๋ย อาจจะใช้ปุ๋ยอินทรีย์หรือปุ๋ยเคมีก็ได้ แล้วแต่ความชอบในช่วงนี้ข้าวต้องการน้ำ อย่าให้ข้าวขาดน้ำ จนกระทั่งข้าวได้ประมาณ 65 -70 วันให้ทำการใส่ปุ๋ยอีกครั้งเป็นการบำรุงต้นข้าวที่พร้อมจะออกรวง ช่วงนี้ต้นข้าวต้องการน้ำเป็นอย่างมาก พอต้นข้าวออกรวงให้ฉีดฮอร์โมนบำรุงเมล็ดข้าว ไม่เมล็ดข้าวลีบ ข้าวมีน้ำหนัก และรวงข้าวเป็นสีดำ หมั้นสังเกตแมลง และเพลี้ยกระโดด รวงข้าวมีสีเหลืองหรือเริ่มแก่ ให้เอาน้ำออกจากนา ข้าวได้ประมาณ 101-105 วัน พร้อมที่จะเก็บเกี่ยวผลผลิต ส่วนที่จะทำพันธุ์ข้าวในรุ่นต่อไป จะคัดพันธ์ข้าวโดยจะใช้วิธีการสังเกตต้นข้าว และตรงข้าวที่ไม่มีต้นหญ้า หรือสิ่งเจือปน
การทำงานทุกอย่างล้วนแล้วแต่มีอุปสรรค หากทุกคนฝึกฝน คิด สังเกต แก้ไขในสิ่งที่ตนได้ลงมือปฏิบัติ อาจจะลำบากในช่วงระยะเวลาที่ทำ แต่หากเห็นผลของการะทำที่ยอมเหน็ดเหนื่อย มันก็เป็นสิ่งที่คุ้มค่ากับการรอคอย
ขอบคุณสถานที่ พื้นที่ทำการเกษตรตำบลหนองฉาง อำเภอหนองฉาง จังหวัดอุทัยธานี การเดินทาง ใช้เส้นหนองฉาง – ตำบลหนองฉาง ผ่านหน้าโรงงานรองเท้า
ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวกนลรัตน์ เก่งเขตรกรณ์
ภาพถ่าย / ภาพประกอบ โดย นางสาวกนลรัตน์ เก่งเขตรกรณ์