1.1. De polen in het migratiedebat

Het migratiedebat is vandaag erg gepolariseerd. Het lijkt wel alsof het enkel nog gevoerd wordt tussen hevige voor- en tegenstanders. Ze roepen om ter luidst hun mening:

Er gaat veel aandacht naar de boodschap van beide polen.

Dat merk je tijdens een discussie op café, wanneer politici reageren op migratievraagstukken, of wanneer de media bericht over migratie.

Zoals bijvoorbeeld in deze berichtgeving over de reactie op een mogelijk nieuw opvangcentrum in Boom:

"Boom zonder haat" "Geen asielcentrum in onze buurt", zoals je ziet krijgen enkel de uitgesproken voor- en tegenstanders een stem in de media.

Uitgesproken meningen zijn belangrijk om druk te zetten voor verandering, maar het maakt het gesprek over migratie ook harder, eenzijdiger en extremer.

Het huidige debat heeft weinig aandacht voor de menselijke verhalen over migratie en de meer genuanceerde meningen die migratie als een veelzijdig fenomeen erkennen.

Nochtans, kijk even naar deze cijfers:

Volgens een onderzoek van IPSOS verdeelt het migratiedebat zich in 29% hevige voorstanders en 20% hevige tegenstanders.

51% zit daartussen in, wie zijn zij?

En waarom horen we hen niet in het migratiedebat?

1.2. Het beweegbare midden

51%, dat betekent dat er een grote groep mensen stil blijft in het migratiedebat of dat er geen aandacht naartoe gaat. Het zijn de twijfelaars, de mensen die sceptisch zijn of geen mening hebben over migratie.

Wie is dat beweegbare midden juist?

Een bezorgde conservatief kan bijvoorbeeld een nonkel zijn aan de familietafel die stilletjes oppert dat "hij niets heeft tegen migratie, maar zich niet meer in eigen land voelt als hij tegenwoordig over straat loopt en nergens nog Nederlands hoort."

Een sceptische toeschouwer is bijvoorbeeld jouw buur die er op wijst dat "als wij ons aanpassen aan migranten, zij zich ook moeten aanpassen aan ons."

Een gematigde supporter in jouw vriendenkring herken je aan het feit dat die open staat voor migratie en supportert voor een humaner beeld, maar daarvoor niet op de barricaden gaat staan.

Het beweegbare midden is divers. Dat is logisch, die 51% denkt niet allemaal hetzelfde over migratie. Wat ze wel gemeen hebben, is dat ze niet uitgesproken voor of tegen migratie zijn.

Net dat maakt het beweegbare midden een onmisbare doelgroep om te betrekken bij een genuanceerdere communicatie over migratie!

Ze hebben doorgaans een genuanceerdere mening en staan open voor een meer menselijke en realistische kijk op migratie. Hen betrekken vergroot het draagvlak voor migratie.

3.1. Het maakt niet uit welke boodschap je brengt, maar wel hoe je het brengt

Vaak weet je wel welk thema je onder de aandacht wil brengen, maar bereik je toch niet zo'n groot publiek als je voor ogen had. Of je boodschap slaat aan, maar de verwachte actie blijft uit. De oplossing is dan niet om jouw thema te veranderen, wel om na te gaan hoe je dat thema brengt.

Neem bijvoorbeeld onze communicatie (= belangenorganisaties die uitgesproken voor migratie pleiten). We bereiken onze achterban, maar het grote publiek blijft achterwege. Hoe komt dat?

Kijk eerst eens naar deze veelvoorkomende campagnebeelden:

Wat valt jou op aan deze beelden?

Welke woorden zie je veel terugkeren?

Deel je antwoord hiernaast!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------->

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Inderdaad! De affiche bevat veel negatie. We zouden de hevige voorstanders daarom ook de "nee, geen, stop - beweging" kunnen noemen.

Het resultaat? Belangenorganisaties voor migratie zetten het argument waar ze het niet mee eens zijn nog eens in de verf. Met andere woorden, slechte reclame is ook reclame! Én ondertussen weet het publiek niet waar hevige voorstanders wél voor staan.

Moeten we onze thema's aanpassen? Nee, maar we moeten de thema's wel anders brengen.

Toon wat je wél wil zien.

Stel jezelf de vraag: Hoe ziet de wereld die ik wil zien eruit? Hoe wil ik dat in de verf zetten zonder te benoemen wat ik niet wil?

Een voorbeeldje:

Je bent vrijwilliger en vangt in jouw gemeente nieuwkomers op. Je ervaart in je buurt veel argwaan en scepsis tegenover nieuwkomers. Dat vind je spijtig en je wil daar graag iets aan doen. De boodschap die je wil brengen is dat nieuwkomers welkom heten een kleine moeite is én je een open kijk geeft op de mensen achter hun migratieverhaal. Je zou een affiche kunnen schrijven met de quotes: “Een nieuwkomer is geen indringer!” of “Stop de vooroordelen tegen migratie”. Eigenlijk herhaal je zo de gedachten van de buurman en je zal hem hoogstwaarschijnlijk niet overtuigen van het tegendeel. Je kan je boodschap ook anders brengen, door je eigen gastvrijheid in de verf te zetten en te tonen dat er niets moeilijks of ingewikkelds is aan een warm welkom. Een verhaal dat de mooie ontmoeting tussen jou en een nieuwkomer vertelt, zal waarschijnlijk meer de nieuwsgierigheid van sceptische buren wekken om toch eens langs te komen bij de vrijwilligersorganisatie.

3.2. Houd rekening met de waarden van jouw publiek

Of je nu een triestig, hoopvol of krachtig verhaal vertelt, het is belangrijk dat je publiek zich aangesproken voelt door jouw boodschap.

Wanneer je verhaal raakt aan de belangen van jouw doelgroep, kunnen ze niet anders dan jouw boodschap ter harte nemen. Mensen herkennen zich dan in jouw verhaal en reageren empathischer.

Hoe vind je dan de raakvlakken met jouw publiek?

Daarvoor is de waardenmap van Shalom Shwartz een handig hulpmiddel.

De sociaal psycholoog identificeerde 56 waarden die door iedereen, wereldwijd, worden erkend. Ze vormen de basis van onze motivatie en een maatstaf waarmee we onze eigen en anderen hun acties beoordelen.

Die 56 waarden structureerde hij op deze waardenmap:

Hoe moet je deze waardenmap begrijpen?

• We herkennen alle waarden, maar we verschillen in hoe belangrijk we elke waarde vinden.

• Een verandering van omgeving of plotse gebeurtenissen kunnen het belang dat je hecht aan bepaalde waarden sterk veranderen.

• De waarden die op de map dicht bij elkaar liggen, zijn nauw verbonden. Als je bijvoorbeeld eerlijkheid zeer belangrijk vindt, is de kans groter dat je ook veel belang hecht aan loyaliteit (beide in het donkergroene kader) en minder belang hecht aan invloed (in het rode kader).

Wat maakt de waardenmap nu interessant voor jouw verhaal?

Wanneer de waarden van jouw publiek dicht liggen bij de waarden uit jouw boodschap, kan je ervan uitgaan dat ze empathie zullen voelen voor jouw verhaal.

Omgekeerd, wanneer de waarden van jouw boodschap ver liggen van de waarden van jouw publiek, kan je ervan uitgaan dat ze eerder onverschillig reageren op jouw verhaal.

Kijk nog eens naar de waardenmap. Welke waarden vind jij belangrijk als je het hebt over migratie?

Wanneer hevige voorstanders op de barricaden staan voor migratie gebruiken ze vaak argumenten uit de "universalisme-hoek" zoals eerlijkheid, sociale rechtvaardigheid, een vredevolle wereld, ...

Dat toont bijvoorbeeld dit campagnebeeld van Amnesty International:

Het zijn waarden die belangenorganisaties, maar daarom niet noodzakelijk het beweegbare midden, logisch vindt in het gesprek over migratie.

Uit onderzoek blijkt dat het beweegbare midden, als het over migratie gaat, vooral belang hecht aan waarden zoals familie, gezelligheid, loyaliteit, ... Als je kijkt naar de waardenmap dan situeren die zich vooral in het donkergroene kader van "welwillendheid":

Het heeft geen zin om enkel te communiceren vanuit de waarden die jij belangrijk vindt. Zo verspreidt je boodschap zich niet. Slimmer is het om te zoeken naar de waarden die jouw publiek belangrijk vindt én die dicht bij jouw boodschap liggen. In het geval van migratie koppel je dus best jouw argumenten voor gelijkheid en sociale rechtvaardigheid aan waarden zoals familie en gezelligheid.

Een goed voorbeeld is dit Australische filmpje dat de situatie van vrouwen met een migratieachtergrond in detentiecentra aanklaagt. Ze gebruiken het moederschap als een verbindende waarde die niemand koud laat. Bekijk de video hiernaast:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------->

3.3. Bedenk de strategie van jouw verhaal

Je weet nu al dat jouw verhaal best benadrukt wat je wél wil zien in de (nabije) toekomst in plaats van wat niet meer. En dat een verhaal jouw publiek beter bereikt als het hun waarden ook aanspreekt.

Maar nu concreet. Je wil iets teweegbrengen, maar bij welk publiek? En wat wil je teweegbrengen? En waarom zit dat publiek te wachten op jouw verhaal? Beter gezegd, wat is de strategie achter jouw verhaal?

Rudy bepaalt aan de hand van deze vragen de strategie van jouw verhaal. Kijk de video hiernaast:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------->

Wat onhoud je best uit deel 3?

• Vermijd boodschappen die herhalen wat je niet wil zien. Benadruk welke verandering je wél wil zien.

• Houd jouw publiek goed voor ogen. Welke waarden vinden zij belangrijk?

• Voorbereiding is key! Bepaal de strategie van jouw verhaal. Stel jezelf daarbij drie vragen:

  • • Aan wie wil ik iets vertellen? Maak je doelgroep zo concreet mogelijk.

    • Wat wil ik daarmee bereiken? Bepaal je call to action.

    • Hoe wordt de doelgroep daar beter van? Hou de behoeften van jouw doelgroep in het achterhoofd.

Je verhaal ligt er! Het is klaar om met de wereld te delen.

Maar hoe verspreid je het nu? Je kan het live vertellen aan jouw publiek, maar je kan het ook verspreiden via jouw sociale media, in een nieuwsbrief, of op een website.

Elk kanaal vraagt een andere communicatiestijl.

Rudy geeft jou enkele tips:

Website

• Breng al je verhalen samen op je website, bij voorkeur op één plek, bijvoorbeeld op een pagina Verhalen. Ook als je verhalen op YouTube hebt staan, kun je daarnaartoe linken vanop je website.

• Is je verhaal een tekst? Plaats er dan altijd de foto van de hoofdpersoon bij. Wie je website bezoekt, kijkt eerst naar de beelden en begint dan pas te lezen.

• Verwijs in de kop van je verhaal naar het obstakel van de hoofdpersoon, bijvoorbeeld in de vorm van een quote. Mensen herkennen dat meteen.

Nieuwsbrief

• Kondig in je nieuwsbrief niet alleen activiteiten en projecten aan. Zet in elke nieuwsbrief ook minstens één verhaal.

• Verwijs in je nieuwsbrief met een link naar de website waar ze het volledige verhaal kunnen lezen. Is je nieuwsbrieflezer geïnteresseerd? Dan klikt hij door naar je website.

• Verwijs ook hier in de kop van je bericht naar het obstakel van de hoofdpersoon.

Instagram

• Heb je een sprekende foto van de hoofdpersoon, maak er dan een Instagram-bericht mee. In het tekstgedeelte kun je het verhaal vertellen, bij voorkeur een samenvatting met enkele quotes erin. Vergeet daarbij geen hashtags toe te voegen.

• Video's doen het ook goed op Instagram.

• Voeg je verhaal ook toe aan Instagram Stories. Bijvoorbeeld een foto van de hoofdpersoon met een pakkende quote erbij, met een link naar het volledige verhaal op je website.