Xuất phát và ý nghĩa lễ hội chọi trâu Đồ Sơn vào ngày 9/8 âm lịch

Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn là lễ hội truyền thống mang từ lâu đời của người dân vạn chài tại vùng biển Đồ Sơn, Hải Phòng. Hàng năm cứ vào ngày 9/8 âm lịch, ở tại Đồ Sơn (Hải Phòng) lại diễn ra lễ hội chọi trâu lôi kéo sự chú ý của người dân địa phương và du khách trên cả nước. Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn hay còn được gọi là đấu ngưu, là một tập tục cổ tồn tại từ vô cùng lâu đời và được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2013.

Trong văn hóa cùng đồng người dân Hải Phòng, còn lưu truyền câu ca cổ: “Dù ai buôn đâu bán đâu/ Mùng chín tháng tám chọi Trâu thì về/ Dù ai marketing trăm nghề/ Mùng chín tháng tám nhớ về chọi Trâu”. Câu ca được lưu truyền từ đời này sang đời khác, như 1 minh chứng về tầm quan trọng của lễ hội chọi trâu đã in sâu trong tâm thức của người dân Đồ Sơn. Đọc thêm nhiều hơn tại Five88 nhé.

Xem thêm: Lá bài Joker

Căn nguyên lễ hội chọi trâu

Cho tới nay vẫn chưa xác định được chính xác lịch sử hình thành lễ hội chọi trâu. Trong dân gian, sở hữu mọi truyền thuyết và sự tích về lễ hội được lưu truyền như sau.

Thần tích Tước Điểm Đại Vương

Sách Đồng Khánh Địa Dư Chí Lược (biên soạn vào thời triều Nguyễn, cuối thế kỷ 19) cho rằng lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, Hải Phòng sở hữu liên quan thần tích "Tước Điểm Đại Vương" là vị tôn thần của người dân vạn chài nơi đây. Sách ghi lại truyền thuyết rằng một số người dân đi qua đền thờ vị tôn thần này và gặp hai con trâu húc nhau. thế nhưng lúc thấy động thì chúng bỏ chạy xuống biển. Từ đấy, người dân địa phương mở hội chọi trâu vào mùng 9/8 âm lịch hàng năm. Vào thời điểm diễn ra lễ hội, thường sở hữu mưa to gió to. Người dân nơi đây cũng quan niệm ấy là thời điểm thủy thần Đồ Sơn hiển linh.

Huyền tích Bà Đế

Lịch sử của lễ hội chọi trâu cũng được cho là gắn sở hữu huyền thoại về 1 cô thôn nữ xinh đẹp tên là Đế. Sau này cô gái đấy trở thành vợ vua Thủy Tề. Bãi biển nơi vua Thủy Tề đón nàng về cung từ ấy sở hữu rất nhiều tôm cá. Về sau, người dân địa phương bắt đầu tổ chức lễ hội chọi trâu. giả dụ làng chài nào thắng thì được độc chiếm bãi cá này, đồng thời dùng con trâu thắng cuộc được đem đi hiến tế thủy thần để mong phù hộ được mùa tôm cá.

Vả lại cùng với sự tích cho rằng cô gái nghèo tên Đế này do lỡ sở hữu thai với vua Thủy Tề mà bị dân làng phạt vạ, quan lại địa phương có cô ra biển dìm. Cô gái oan ức, hiển linh, sau ấy địa phương lập đền thờ, tên gọi đền Bà Đế. Bãi biển nơi Bà Đế bị chết, tôm cá kéo đến tụ họp ngày 1 nhiều. Năm này qua năm khác, nhiều vạn chài kéo tới đánh cá. Về sau, cộng đồng địa phương tổ chức lễ hội chọi trâu, nhiều con trâu thắng mang ra biển cúng tế Bà.

Cũng với ý kiến cho rằng, truyền thuyết dìm chết nàng Đế ở không tính khơi Hòn Độc là di vết của tục hiến sinh mọi cô gái cho Thủy Thần với từ thời kỳ nguyên thủy đến thời sơ kỳ phong kiến; về sau, khi trình độ xã hội vững mạnh, việc hiến sinh con vật được thay thế.

Thần tích cá Kình

Lễ hội chọi trâu hay mổ trâu bắt nguồn từ lễ hiến tế trâu để ngư dân Đồ Sơn không bị cá kình ăn thịt. Dân làng chài nhắc lại rằng dân chài thường bị cá kình ăn thịt bắt buộc lập đàn cầu thần linh phù hộ vào thượng tuần tháng sáu và hứa sẽ mổ trâu, mổ lợn để cảm tạ. Sau đó hai tháng, vào một buổi tối mưa bão gió giật, sáng ra thấy xác cá kình chết, trên hầu có vết chim cắn, 1 loại chim thần giáng thế độ dân. Từ đấy, dân làng không bị cá ăn thịt nữa. Như đã hứa, hàng năm dân làng với trâu đến lễ thần ở đền Nghè. Lúc làm lễ, trâu dứt đứt dây, chọi nhau quyết liệt. mọi người cho rằng thần linh rất thích xem trâu chọi. bởi vậy hàng năm, dân làng tổ chức lễ hội chọi trâu và ngày ấy đã vươn lên là đại sự, ngày hội truyền thống của dân vạn chài.

Ý nghĩa của lễ hội chọi trâu

Lễ hội chọi trâu được đánh giá là 1 trong các lễ hội đặc sắc nhất của cư dân miền biển, với sự giao thoa giữa mọi yếu tố văn hoá nông nghiệp đồng bằng sở hữu văn hoá cư dân ven biển; sở hữu sắc thái riêng, gắn ngay tắp lự việc thờ cúng thuỷ thần sở hữu nghi lễ chọi và hiến sinh trâu; thể hiện bản sắc văn hóa truyền thống, tinh thần cùng thể chất đặc thù của người dân miền biển hàng ngày đối diện với biển khơi và bão tố để mưu sinh.

Ban đầu lễ hội chọi trâu có ý nghĩa là để tưởng nhớ công ơn của các vị thần, duy trì kỷ cương làng xã, để cầu nguyện cho "nhân khang, vật thịnh", khẳng định tinh thần đoàn kết, duy trì ý thực cùng đồng.

Lễ hội chọi trâu có đậm nét văn hoá tâm linh của người dân miền biển, góp phần tạo phải thời trang vô cùng riêng cho 1 vùng duyên hải. Trong quan niệm cổ xưa, ví như trâu làng nào thắng trận trong lễ hội, năm ấy cả làng sẽ gặp mọi may mắn, mưa thuận gió hoà, mọi người bình yên trong suốt hành trình đi biển. 1 ý nghĩa tốt đẹp khác nữa là dù thắng hay thua, sau khi kết thúc lễ hội, mọi trâu đều được mổ thịt tế lễ trời đất, cầu mùa màng thuận hoà. Người dân Đồ Sơn tin rằng giả dụ được ăn thịt trâu chọi trong dịp lễ hội, sẽ gặp nhiều điều may mắn và rẻ lành.