ถาม การเอกซเรย์บ่อยๆอันตรายหรือไม่ ?

ตอบ การเอกซเรย์โดยทั่วไปมีความปลอดภัย เพราะร่างกายจะได้รับรังสีเอ็กซ์ในปริมาณน้อยมาก ความเสี่ยงการเกิดมะเร็งจากการเอกซเรย์มีน้อยมาก อีกทั้งในปัจจุบันมีการเฝ้าระวังและแนะนำให้ใช้ปริมาณรังสีที่น้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ในการตรวจผู้ป่วยแต่ละครั้ง ทางเจ้าหน้าที่รังสีได้ระมัดระวัง และดูแลผู้ป่วยให้เป็นไปตามมาตรฐานอย่างปลอดภัยที่สุด 

ถาม หญิง ตั้งครรภ์ เอกซเรย์ร่างกายได้หรือไม่ ?

ตอบ การเอกซเรย์ในขณะตั้งครรภ์สามารถส่งผลกับทารกในครรภ์ได้ ขึ้นอยู่กับปริมาณของรังสีและอายุครรภ์ ซึ่งผลกระทบที่อาจเกิดกับทารกในครรภ์ ได้แก่ การแท้งบุตร ภาวะเติบโตช้า อวัยวะต่าง ๆ พิการแต่กำเนิด ศีรษะเล็กกว่าปกติ ปัญญาอ่อน ฯลฯ ดังนั้น จึงควรแจ้งเจ้าหน้าที่หรือแพทย์หากกำลังตั้งครรภ์หรือสงสัยว่ามีการตั้งครรภ์ก่อนการเอกซเรย์   

ถาม การตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์มีอันตรายจากการตรวจหรือไม่ ?

ตอบ 

• การได้รับรังสีเข้าสู่ร่างกาย อาจเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพจากการได้รับรังสีมากเกินไป แต่ยังไม่พบว่าการทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จะส่งผลกระทบที่เป็นอันตรายในระยะยาวได้ และด้วยเทคโนโลยีทางการแพทย์ในปัจจุบัน มีโอกาสที่ผู้ป่วยจะเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งจากรังสีในการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์น้อยมาก อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งในผู้ป่วยที่ทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จะเพิ่มสูงขึ้นเมื่อผู้ป่วยเป็นเด็ก หรือเด็กโต และผู้ที่เข้ารับการตรวจด้วยการฉายรังสีเป็นประจำ

• ปฏิกิริยาตอบสนองต่อสารทึบรังสี มีโอกาสที่ผู้ป่วยที่ต้องใช้สารทึบรังสีจะมีอาการแพ้หลังจากได้รับสารเข้าสู่ร่างกาย เช่น มีผดผื่นคัน หายใจติดขัด ปวดท้อง ระบบทางเดินอาหารผิดปกติ เป็นต้น

• เสี่ยงเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ รังสีจากการสแกนอาจกระทบต่อทารกในครรภ์และทำให้เกิดความผิดปกติซึ่งเป็นอันตรายต่อเด็กที่จะเกิดมา หากผู้ป่วยตั้งครรภ์ แพทย์จะแนะนำให้ใช้วิธีการอื่นในการตรวจวินิจฉัย

• เสี่ยงเกิดอันตรายต่อทารกแรกเกิด สารทึบแสงที่อยู่ภายในร่างกายอาจส่งผ่านไปยังทารกในขณะที่ผู้ป่วยให้นมบุตร ทำให้เด็กมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพจากการได้รับสารทึบรังสีเข้าสู่ร่างกาย

ถาม ขณะมานัดตรวจช่องท้องส่วนล่างเพื่อดูลำไส้จะมียาให้รับประทาน คือยาเม็ด 2 เม็ด ยาน้ำ 1 ขวด ยานี้คือยาอะไร ทำไมต้องรับประทาน ?

ตอบ ยาเม็ดเป็นยาระบายและยาน้ำคือน้ำมันละหุ่ง ซึ่งเป็นยากระตุ้นการขับถ่ายเพื่อเตรียมลำไส้ไม่ให้มีเศษอุจจาระเหลือตกค้างในลำไส้ รับประทาน 2 วันก่อนการตรวจ โดยรับประทานยาเม็ด 1 เม็ด ยาน้ำครึ่งขวด ต่อวันหลังอาหารเช้าหรือเย็น   

ถาม เหตุใดจึงเจาะเลือดก่อนทำการตรวจเอกซเรย์พิวเตอร์  

ตอบ เพื่อดูค่าการทำงานของ ไต ก่อนได้รับสารทึบรังสี   

ถาม สารทึบรังสีคืออะไร อันตรายหรือไม่ อาการข้างเคียงมีอะไรบ้าง 

ตอบ สารทึบรังสีคือสารที่ใช้ในการวินิจฉัยทางรังสี เพื่อให้เกิดความแตกต่างของสารทึบต่อรังสีเอกซ์ ระหว่างอวัยวะที่ต้องการตรวจได้ชัดเจน เป็นสารประกอบของไอโอดีนกับอินทรีย์สาร มีอยู่ 2 ชนิดคือ

• ชนิดแตกตัวเป็นประจุ มีราคาถูก

• ชนิดไม่แตกตัวเป็นประจุ มีราคาสูงเกิดอาการข้างเคียงน้อยกว่าชนิดแตกตัวเป็นประจุ 

แต่ทั้ง 2 ชนิด ยังทำให้เกิดอาการแพ้ได้ การเลือกชนิดของสารทึบรังสี อยู่ในดุลพินิจของรังสีแพทย์

อาการข้างเคียง

อาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยหลังฉีดสารทึบรังสีได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นแดง เจ็บปวดและร้อนทั่วร่างการ อาการดังกล่าวจะบรรเทาลงหลังฉีดสารทึบรังสี อาการอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ หนาวสั่น มีไข้เหงื่อออก ปวดศีรษะมึนงง อ่อนเพลีย ความดันโลหิตผิดปกติ อาการคัน ลมพิษ จาม ไอ จนถึงอาการสิ้นสติได้ ซึ่งอาการแพ้จนสิ้นสตินี้เกิดขึ้นได้น้อยมาก ซึ่งโดยปกติรังสีแพทย์ บุคลากรทางรังสี และพยาบาล จะคอยดูแลและระงับอาการแพ้สารทึบรังสีขั้นต้นก่อนที่จะเกิดการแพ้ขั้นรุนแรงต่อไป