ΣΟΛΩΝ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ (1905 – 1979)
Συνθέτης, μαέστρος, μουσικολόγος, παιδαγωγός
Γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 12 Νοεμβρίου 1905 και απεβίωσε στην Αθήνα στις 10 Σεπτεμβρίου 1979.
Το 1925 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο του Παγκυπρίου Γυμνασίου με άριστα και ακολούθως εργάστηκε μερικά χρόνια ως δημοδιδάσκαλος.
Από το 1927 μέχρι το 1930 σπούδασε στο “Trinity College of Music” του Λονδίνου πιάνο, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας.
Από το 1930 μέχρι το 1934 σπούδασε στο Παρίσι, στην “École Normale de Musique”, με τη Nadia Boulanger αρμονία, αντίστιξη και φούγκα και με τους Pierre Maire και Alfred Cortot πιάνο. Στο “Institute de Pédagogie Musicale” μελέτησε παιδαγωγικά και με τον Raymond Thiberger πιάνο. Στη “Scola Cantorum” μελέτησε με τoν Guy de Lioncourt σύνθεση και με τον Marcel Labey διεύθυνση ορχήστρας.
Μετά την αποφοίτησή του και από τις τρεις αυτές σχολές επέστρεψε στην Κύπρο. Τον Οκτώβριο του 1934 ίδρυσε το Ωδείο Λεμεσού, τον Σύλλογο Συναυλιών Λεμεσού και το 1935 την πρώτη συμφωνική ορχήστρα Κύπρου δημιουργώντας έτσι μια εξαιρετικά σημαντική μουσική κίνηση στην πόλη και σε ολόκληρο το νησί.
Από το 1941 μέχρι το 1956 δίδαξε μουσική στο Λανίτειο Γυμνάσιο Λεμεσού.
Το 1957, ύστερα από πρόσκληση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας της Ελλάδας, ανέλαβε τη διεύθυνση του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, όπου ταυτόχρονα δίδασκε ανώτερα θεωρητικά (αρμονία, αντίστιξη, φούγκα, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας).
Το 1959 ίδρυσε τη Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος η οποία μετά την κρατικοποίηση της το 1969 μετονομάστηκε σε Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης. Υπήρξε Γενικός Διευθυντής και Αρχιμουσικός μέχρι την αφυπηρέτηση του το 1970.
Είχε επανειλημμένα δεχθεί προσκλήσεις για να διευθύνει συμφωνικές ορχήστρες στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία.
Από το 1946 υπήρξε συνεργάτης του BBC και φιλοξενούμενος ομιλητής σε αμερικανικά πανεπιστήμια (Γέιλ, Μάρσαλ κ.ά.). Έδωσε επίσης διαλέξεις σε μουσικά συνέδρια στην Ευρώπη (Βασιλεία, Βενετία, Βιέννη, Βρυξέλλες, Λιέγη, Λονδίνο, Όσλο), Καναδά (Κεμπέκ) και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (Νέα Υόρκη κ.α.).
Οι συνθέσεις του Σόλωνα Μιχαηλίδη έτυχαν διεθνούς αναγνώρισης και πολλά έργα του, κυρίως συμφωνικά, έχουν εκτελεστεί στην Ευρώπη (Ελλάδα, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιταλία, Ρουμανία), την Αμερική και την Ασία.
Έργα του έχουν εκδοθεί από την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας της Ελλάδας και από ξένους μουσικούς οίκους. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά περιοδικά.
Από το 1948 μέχρι το 1968 υπήρξε μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Δημοτικής Μουσικής στο Λονδίνο. Διετέλεσε επίσης μέλος κριτικών επιτροπών σε διεθνείς μουσικούς διαγωνισμούς στο Arezzo και στο Bolzano της Ιταλίας, στη Βάρνα της Βουλγαρίας, στο Μοντρέ της Ελβετίας κ.α.
Το 1952 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Honorary Fellow του Trinity College of Music του Λονδίνου και το 1966 επίσης ο τίτλος του Honorary Fellow της Αμερικανικής Εθνομουσικολογικής Εταιρείας.
Το 1965 τιμήθηκε από το Ελληνικό κράτος με το Παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος.
Το 1974 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη γενική μουσική του δραστηριότητα στην Ελλάδα και το 1977 του απονεμήθηκε ένα δεύτερο βραβείο για την εγκυκλοπαίδειά του “The Music of Ancient Greece”.
Ο Σόλων Μιχαηλίδης ως συνθέτης συνεχίζει την ελληνική παράδοση της Εθνικής Σχολής. Χρησιμοποιεί τους αρχαίους ελληνικούς τρόπους και παίρνει στοιχεία από τη δημοτική και τη βυζαντινή μουσική. Στη μουσική του είναι εμφανής η επίδραση του γαλλικού Ιμπρεσιονισμού. Τις συνθέσεις του, όπως ο ίδιος τονίζει σε συνέντευξη στον συνθέτη Θεόδωρο Αντωνίου του, τις χαρακτηρίζει η απλότητα, η λιτότητα και η διαύγεια σκέψης και αισθημάτων.
1. Μουσικολογικά συγγράμματα
Η Σύγχρονη Αγγλική Μουσική (Λευκωσία 1939).
Η Φινλανδική Μουσική (1940).
Η Κυπριακή Λαϊκή Μούσα (Λευκωσία 1944, 1956).
Αρμονία της Σύγχρονης Μουσικής (Λεμεσός 1945 σε δύο τόμους).
Η Νεοελληνική Μουσική (Λευκωσία 1945, 1952).
The Music of Ancient Greece: An Encyclopaedia (Λονδίνο 1978).
Εγκυκλοπαίδεια της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής (Αθήνα 1982).
Άρθρα σε διάφορα αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά περιοδικά.
Άρθρα για την ελληνική μουσική και Έλληνες συνθέτες στο αγγλικό Λεξικό της Μουσικής “Grove” (Λονδίνο 1954).
2. Συνθέσεις:
Για ορχήστρα:
“Κυπριώτικος Γάμος” (Le mariage du village) για ορχήστρα εγχόρδων και σόλο φλάουτο (1934), “Δύο Βυζαντινά Σκίτσα” για ορχήστρα εγχόρδων (1934), δύο συμφωνικές εικόνες “Αυγή στον Παρθενώνα” και “Το Πανηγύρι της Κακάβας”, εμπνευσμένες από το “Δωδεκάλογο του Γύφτου” του Κωστή Παλαμά, (1936), “Η Ζωή εν Τάφω” (De Profundis), συμφωνικό ποίημα (1933/1949), “Βυζαντινό Αφιέρωμα” για ορχήστρα εγχόρδων (1944), “Αρχαϊκή Σουίτα” για φλάουτο, όμποε, άρπα και ορχήστρα εγχόρδων (1954), “Κυπριακά Ελευθέρια”, συμφωνικό ποίημα για χορωδία και ορχήστρα (1959), “Ύμνος της Κυπριακής Δημοκρατίας” (1963), “In Memoriam”, (Αφιέρωμα στα Φυλακισμένα Μνήματα ) για ορχήστρα εγχόρδων (1974), “Κερύνεια”, συμφωνική εικόνα (1976).
Κονσέρτο για πιάνο (1966)
Μουσική σκηνής:
Για τις τραγωδίες “Ηλέκτρα” (1941), “Ιφιγένεια εν Ταύροις” (1943), “Μήδεια” (1944) του Ευριπίδη και “Οιδίποδα Τύραννο” (δίχως ημερομηνία) του Σοφοκλή. Μπαλέτο “Ναυσικά” (1950).
Μελοδραματική μουσική:
“Οδυσσέας”, όπερα σε τρεις πράξεις σε λιμπρέτο του συνθέτη (1951, αναθ. 1972/73), “Η Φοβητσιάρα” παιδικό μιούζικαλ, 1943.
Καντάτες:
“Ο Τάφος” για αφηγητή, μετζοσοπράνο, βαρύτονο, χορωδία και ορχήστρα σε στίχους Κωστή Παλαμά (1936), “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι” για σοπράνο, βαρύτονο, χορωδία και ορχήστρα/πιάνο σε στίχους Διονυσίου Σολωμού (1955), “Ύμνος και Θρήνος για την Κύπρο” για βαρύτονο, μικτή χορωδία και ορχήστρα/ πιάνο σε στίχους Γιάννη Ρίτσου (1975).
Χορωδιακά:
“Η Χαρά” (Σόλων Μιχαηλίδης) για γυναικεία χορωδία, 1946, “Η Ιτιά” (Άγις Θέρος) για μικτή χορωδία, 1947, “Crux Fidelis” (Πιστός Σταυρός), μοτέτο για μικτή χορωδία, 1934?, “Ave Maria” (Χαίρε Μαρία) για ανδρική χορωδία, 1943 a capella, “Ύμνος στην Ελευθερία” (Διονύσιος Σολωμός) για μικτή χορωδία και πιάνο, 1962, “Κερήνεια μου” (Κύπρος Χρυσάνθης) για σοπράνο, μικτή χορωδία και ορχήστρα ,(1979).
Μουσική δωματίου:
Κουαρτέτο εγχόρδων 1934, Φούγκα σε Ρε Ελάσσονα για κουαρτέτο εγχόρδων (?), Τρίο για πιάνο 1946,
Ενόργανη μουσική:
“Nostalgie/Mélodie Grecque” για βιολοντσέλο και πιάνο 1931, “Prélude” για άρπα 1933, χάθηκε, Σονάτα για πιάνο 1934, “Λύρα της Σαπφούς”, πρελούδιο για πιάνο 1934?, “Λαμπρή”, πρελούδιο για πιάνο 1937, “Ελληνική Σουίτα” για πιάνο 1964, Σουίτα για βιολοντσέλο και πιάνο, 1964, “Ωδή” για βιολοντσέλο και πιάνο 1969, “Prélude” για βιολί και πιάνο 1970, “Παιάν” για τούμπα και πιάνο 1974, ”Φλογέρα” για σόλο φλάουτο (χωρίς ημερομηνία), “Θύμησες” για πιάνο (χωρίς ημερομηνία).
Τραγούδια:
La Flûte (André Chénier) για σοπράνο/τενόρο, πιάνο/ορχήστρα 1934, “Τα Μαύρα Μάτια” (Δημήτρης Λιπέρτης) για σοπράνο/τενόρο, πιάνο 1935, “Η Προσευχή του Ταπεινού” (Ζαχαρίας Παπαντωνίου) για μετζοσοπράνο/βαρύτονο πιάνο, 1953/ορχήστρα 1960, “Τα Μάτια σου” (Νίκος Κρανιδιώτης) για σοπράνο/τενόρο, πιάνο 1956, “Κερήνεια μου” (Κύπρος Χρυσάνθης) για σοπράνο/τενόρο, πιάνο (1976).
SOLON MICHAELIDES
Composer, Conductor and Musicologist
Solon Michaelides was born on 12th November 1905 in Nicosia, Cyprus and died on 10th September 1979 in Athens, Greece.
Upon graduating from high school he was qualified and worked as an elementary school teacher.
Between 1927and 1930 he studied piano, composition and conducting at the Trinity College of Music in London.
1930 – 1934 he studied in Paris at the “École Normale de Musique”, with Nadia Boulanger (harmony counterpoint and fugue), R. Thiberger, Pierre Maire and A. Cortot (Piano). He finally studied composition under Guy de Lioncourt and conducting with Marcel Labey at the “Scola Cantorum”.
In 1934 he founded and directed the Conservatory of Limassol, and in 1935 he founded and directed the Limassol Concert Association as well as the Symphony Orchestra of Cyprus, positions he held until 1956.
From 1941 to 1956 he worked as music teacher at Lanition High School in Limassol.
In 1957, invited by the Greek Ministry of Education, he became the director of the State Conservatory of Thessaloniki, teaching harmony, counterpoint, the art of fugue, composition and conducting. He remained director of SCT until 1970.
In 1959 he founded the Thessaloniki Symphony Orchestra and was appointed and served as orchestra´s general director and principal conductor until his retirement in 1970.
He was repeatedly invited to conduct in Europe, USA and Asia.
From 1946 onwards, he has been as a guest collaborator at the BBC as well as guest lecturer at numerous American Universities and at conferences across Europe (Venice, Vienna, London, Oslo, Brussels, etc) and New York. He also contributed to the fifth edition of the Grove Dictionary of Music (1954).
Solon Michaelides compositions have received worldwide recognition and his works have been performed in Greece, England, France, Germany, Switzerland, Italy, Romania, USA and across Asia.
His also published numerus articles in Greek and international journals.
Between 1948 and 1968 he was a member of the International Folk Music Council in London. He was a jury member at many international competitions such as Arrezo, Bolzano, and Varna, Montreux and Llangollen and adjudicator at various music festivals in Europe.
In 1952 he was awarded the title of the Honorary Fellow of the “Trinity College of Music” in London and was also honoured by the American Ethnomusicology Company in 1996.
In 1965 he was honoured by the Greek State with the medal of the commander of the Greek Order of “Phoenix”.
In 1974 the Academy of Athens awarded him two more prizes, in 1974 for his overall contribution to music and in 1977 for his encyclopaedia “The Music of Ancient Greece”.
Solon Michaelides is a composer whose style is firmly based on Hellenic tradition with the use of ancient Greek modes and elements of folk and Byzantine music. One can also detect aspects from the school of French impressionism in his music. His compositions are characterised, in his own words by “pureness and clarity both in concept and emotion”.
Publications:
Modern English Music (Nicosia 1936)
Finnish Music (1940)
Cypriot Folk Music (Nicosia 1944, 1956)
Modern Harmony (Limassol 1945)
The Neohellenic Folk Music (Limassol 1948)
Modern Greek Music (Nicosia 1952)
The Music of Ancient Greece an Encyclopaedia (London 1978 Gk. Trans. (Publication) 1982)
Articles on Greek composers in Grove 5.
Compositions:
Orchestral: De profundis, 1933, rev. 1949; 2 Byzantine Sketches, str. 1934; Cypriot Wedding, fl Str. 1935; 2 Greek Sym. Pictures 1936; Byzantine Offering, str. 1944; Archaic Suite, fl, ob, harp, str. 1954; Kypriaka Eleftheria (To Cypriot Freedom), 1959; Piano Concert 1966; In Memoriam, str. 1974; Hymnos stin Kypriaki Demokratia (Cypriot national anthem), orch. 1962; Kyrenia Sym. Picture, 1976.
Concert for Piano (1966)
Stage:
Nausicaa / Ballet, 1950; Ulysses / Opera in 3 Acts (unfinished) 1951/ rev. 1972/73; Music for 5 Gk tragedies (Euripides – Medea, Electra, Iphigenia in Taurus and Iphigenia in Aulis and Sophocles – Oedipus rex); The cowardly Girl / Children’s musical (undated)
Cantatas:
O Tafos (The Tomb) (Palamas), S, Bar, Chorus, orch, 1936; Eleftheroi poliorkimenoi (The Free Besieged) (D. Solomos), S. Bar, chorus, orch/pf 1955; Hymnos ke threnos ya tin Kypro (Hymn and Lament for Cyprus) (Y. Ritsos),
Choral:
I Hara (The Joy) (S. Michaelides), Female, 1946; I Itia (The Poplar) (A. Theros) 1947; Crux fidelis for mixed chorus, 1934? Ave Maria, male, 1950; Hymnos stin eleftheria (Hymn to Freedom), (D. Solomos) mixed chorus and piano, 1962; Kyrenia mou (My Kyrenia) (K. Chrysanthis), S, mixed chorus, orch. 1979).
Chamber Music:
Str. Quartet, 1934; Fuge in D minor for str. Quartet (?), Pf Trio 1946.
Instrumental:
Nostalgie/Melodie Grecque, vc, pf, 1931; Prelude, hp 1933; Pf Sonata, 1934; Sappho’s Lyre, pf 1948 (1934); Lambri / Easter), pf 1956; Greek Suite pf, 1964; arr. vc pf, 1964; Ode, vc, pf, 1969; Prelude vl, pf 1970; Paean, tuba, pf 1975; Fl solo (undated) Girl of thirteen years old, pf (undated).
Songs:
La flûte (A. Chénier), S/T,pf/orch.1934; Ta mavra matia ( Dark Eyes) (D. Libertis), S/T, pf, 1935; I prosefhi tou tapeinou (The Prayer of the Humble one) (Z. Papantoniou), Mez/Bar, pf/orch. 1953/1960; Ta matia sou (Your Eyes) (N. Kranidiotis), S/T, pf, 1956; Kyrenia mou (My Kyrenia) (K. Chrysanthis), S, pf, 1979.