Haberler
29 Mayıs 2023
Kapsül'den
Seçimin Z raporu
2014’ten 2019’a kadar neredeyse her yıl sandığa giden Türkiye’nin dört yıldır beklediği seçim, ikinci turda tamamlandı.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin kesin olmayan sonuçlarına göre, Erdoğan’ın oy oranı yüzde 52.18, Kılıçdaroğlu’nun oy oranı ise yüzde 47.82 oldu.
İlk tura göre Kılıçdaroğlu yaklaşık 1 milyon, Erdoğan ise 700 bin oy fazla aldı. Kılıçdaroğlu, ikinci tur seçimde oylarını yaklaşık yüzde 3, Erdoğan ise yüzde 2.5 dolayında artırdı. İlk turda pusulada yer alan Oğan ve İnce’nin oy oranları toplamı yüzde 5.6 olmuştu.
Sonuçlar, Hatay dışındaki tüm illerde ilk turdaki gibi oldu. İlk turda Kılıçdaroğlu’nun küçük bir farkla önde olduğu Hatay’da, bu kez benzer bir farkla Erdoğan ilk sırada yer aldı.
Seçime katılım oranı yüzde 84.15 olarak belirlendi. İlk turdaki katılım yüzde 86.89’di. Tunceli hariç tüm illerde katılım düştü. Katılım oranı en yüksek il Düzce, en düşük il ise Ağrı oldu.
Seçimde 685 bin oy geçersiz sayıldı, 18 yaşına giren 47 bin 523 yeni seçmen de ilk kez oy kullandı.
Erdoğan en yüksek oy oranını Bayburt’ta, Kılıçdaroğlu ise memleketi Tunceli’de yakaladı.
2 milyon 300 bin fark ile seçimleri kazanan Erdoğan, üç büyük ilde ve CHP yönetimindeki büyükşehirlerde Kılıçdaroğlu’nun gerisinde kaldı. Erdoğan, Orta Anadolu genelinde ve Karadeniz’in tamamında ise ezici bir çoğunluğa sahip.
İlk turda yurtdışı oylarının yüzde 57’sini alan Erdoğan, bu kez yüzde 59'u aştı. Kılıçdaroğlu, oyunu yüzde 39.57'den yüzde 40.61'e çıkardı.
İstanbul’da Erdoğan’a en yüksek oranda destek Sultanbeyli’den, Kılıçdaroğlu’na ise Beşiktaş’tan geldi. Ankara’da Çamlıdere ve Çankaya, İzmir’de ise Kiraz ve Narlıdere sırasıyla iki isme en çok destek veren ilçeler oldu.
Gece neler oldu?
Sandıklar kapandıktan sonra dikkat çeken ilk gelişme, ‘millet ittifakı’nın açıklama için seçtiği isim oldu. İlk turda kameraların karşısına çıkan İmamoğlu ve Yavaş’ın yerine CHP sözcüsü Öztrak tercih edildi.
Kılıçdaroğlu gece boyunca yaptığı tek açıklamada, yarıştaki eşitsiz koşulları hatırlattı ve “Yürüyüşümüz sürüyor, buradayız” dedi.
Geç saatlerde CHP’nin genel merkezinde bir araya gelen ittifak liderleri birlikte görüntü vermedi. Görüşme sonrası herhangi bir açıklama yapılmadı.
İmamoğlu, sonuç belli olduktan sonra ‘teşekkür’ mesajı paylaşan Yavaş’ın aksine gece boyunca sessiz kaldı. Sabah saatlerinde Twitter’dan bir video paylaşan İmamoğlu, “Kimse endişe etmesin, her şey yeniden başlıyor. Unutmayın, değişmeyen tek şey değişimdir. Aynı şeyleri yaparak farklı sonuç asla beklemeyeceğiz artık” dedi.
İstanbul Kısıklı’daki evinden ayrılmadan önce bekleyen kalabalığa ilk konuşmasını yapan Erdoğan, CHP’nin vekil sayısının azaldığını hatırlattı ve Kılıçdaroğlu’na yüklendi. Mart 2024’teki yerel seçimi hatırlatan Erdoğan, İstanbul’un kazanılması gerektiğini söyledi.
İlk kez Beştepe’de ‘balkon konuşması’ yapan Erdoğan, tıpkı seçim mitinglerinde olduğu gibi HDP’nin Kılıçdaroğlu’na verdiği desteği hatırlattı.
Kılıçdaroğlu’nun ardından Demirtaş’ı hedefine alan Erdoğan, “51 Kürt kardeşimizin ölümüne neden olan Selo'yu istediğin gibi dışarı çıkaramazsın. Hele hele bizim iktidarımızda böyle bir şeyin gerçekleşmesi mümkün değildir” dedi.
Erdoğan’ın konuşmasının ardından ittifakta yer alan tüm liderler sahneye çıktı. Bu isimler arasında Erdoğan’ın ilk turdaki rakiplerinden Oğan da vardı.
Süreç ve yeni dönem
Kesin sonuçlar 1 Haziran’da açıklanacak. Kesin sonuçların ilanını takip eden üçüncü gün, Meclis ‘en yaşlı üye’ sıfatıyla Bahçeli’nin başkanlığında toplanacak ve yemin töreni yapılacak.
Milletvekillerinin yemin töreninin ardından cumhurbaşkanı ve bakanlar yemin edecek.
‘Millet ittifakı’nı oluşturan partilerin liderlerinin tamamı yeni dönemde Meclis sıralarında olmayacak. Kurucularından olduğu İYİ Parti’yle ikinci kez seçim yaşayan Akşener, 2018’de cumhurbaşkanı adayı olduğu için Meclis’e girememişti.
Meclis'te 'cumhur ittifakı'nın 322, 'millet ittifakı'nın ise 212 milletvekili bulunuyor. Beş partinin grup kurma hakkı kazandığı Meclis'te, toplamda 16 parti temsil edilecek.
Milletvekili seçilen İçişleri Bakanı Soylu, Milli Savunma Bakanı Akar ve Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun görevlerine devam edeceği tahmin ediliyor. Bu isimlerin bakan olmak için milletvekilliğinden istifası gerekiyor.
CHP listesinden seçilen altı partiden 39 vekilin, partilerine dönmesi bekleniyor. Bu durumda CHP’nin sandalye sayısı 130’a düşecek.
İYİ Parti, 24 Haziran’da kurultaya gidecek. CHP’nin Temmuz 2022’de ‘bir yıl süreyle ertelediği’ kurultayını yaz aylarında yapması bekleniyor.
Dahası
Haritalı karşılaştırma: ‘2015’ten bugüne tüm seçim sonuçları’
Murat Yetkin’in yazısı: “‘Kalsın’ diyenlerin önemli bir kısmı her şeyin yolunda gittiği inancıyla değil, özellikle ekonomideki kötü gidişi yine Erdoğan’ın düzelteceği inancıyla ona oy verdi. Seçmenin bölünmesi ideolojik ve sosyolojik değil, tamamen siyasidir.”
Fatih Altaylı’nın yazısı: “Göçmen seçmenlerin sayısının oldukça fazla olduğunu söyledikçe CHP yönetimi yalanladı. Türkiye’de seçim sonuçlarını göçmen seçmenler tayin ediyor.”
Gökçer Tahincioğlu’nun yazısı: ‘Erdoğan’ın en sert balkon konuşması’
28 Mayıs 2023
Kapsül'den
Seçime ilişkin propaganda yasağı dün saat 18.00 itibarıyla başladı. Bugün saat 18.00-21.00 arasında sadece YSK’nın seçime ilişkin açıklamaları yayınlanabilecek. Saat 21.00'den sonra ise bütün yayınlar serbest olacak, YSK’nın bu saati her seçim olduğu gibi erkene alması bekleniyor. Saat 23.59’a kadar içki satışı yasak olacak.
Kılıçdaroğlu’nun TRT’deki propaganda konuşması: “Bu artık vatanını sevme veya sevmeme meselesi. Kuyruklu yalanlara inanma veya inanmama meselesi. Gerçek vatanseverlerin kim olduğunu görme meselesi.”
Kadri Gürsel’in yazısı: ‘Ümit Özdağ faktörü son anda neler değiştirdi?’
Cumhurbaşkanının süresi dolunca görevi sona eren bürokratların listesi.
Kılıçdaroğlu, seçilmesi hâlinde maçların TRT’de şifresiz yayınlanacağını söyledi.
Gazeteci Timur Soykan’ın tweet zinciri: ‘Kim kazansın?’
26 Mayıs 2023
#tarih'ten
Millet İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu tarafından seçmenlere gönderilen kısa mesajda, "Erdoğan’ın sebep olduğu ekonomik buhran yüzünden birikmiş kredi kartı borçlarınızı, devletimizin hazinesi, bankalardan devralacak. Kredi kartı borcunuzun faizi tamamen silinecek ve anapara 36 ay taksitlendirilecek. Böylece yüz binlerce vatandaşımız, bu yükün altında ezilmekten kurtulacak" ifadeleri kullanıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan CNN Türk’e verdiği röportajda Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda kendisini destekleme karşılığında İçişleri Bakanlığı görevini istediğini söyledi. Erdoğan ayrıca Kılıçdaroğlu’nun Özdağ'a üç bakanlık teklif ettiğini de iddia etti. Ancak kamuoyunda daha önce de yer alan bu iddia CHP tarafından reddedilmişti.
Ümit Özdağ, Habertürk’te katıldığı programda “Kavram olarak bakanlık geçmedi ama netice itibarıyla bu süreci yönetecekseniz bu sürecin içerisinde fiilen yer almanız lazım" ifadelerini kullandı. CHP Sözcüsü Faik Öztrak "Sayın Genel Başkanımızın Sayın Özdağ ile görüşmesinde bakanlık konusu gündeme gelmemiştir. Görüşmenin ana omurgasını kaçakların ve sığınmacıların durumu ile ulusal güvenlik konuları oluşturmuştur" diyerek iddiaları yalanlamıştı.
Millet İttifakı'nın Zafer Partisi'yle vardığı işbirliği kararı sonrası olağanüstü toplanan HDP ve Yeşil Sol Parti, 28 Mayıs seçimine dair tutumunu açıkladı. “Erdoğan bizim için asla seçenek değildir. Sandığa eksiksiz gideceğiz, tek adam rejimini değiştireceğiz” diyen HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, “28 Mayıs seçimi demokratik rejimden yana olanlarla bu tekçi rejimi sürdürmek isteyenler arasında bir referandum olma özelliğine sahip” vurgusu yaptı.
Buldan, “Ortak ve demokratik bir gelecek için mücadelemizi sürdüreceğiz. Göçmen veya mültecileri siyasi çıkarların malzemesi hâline getirmek yanlıştır ve insani değildir” sözleriyle de Millet İttifakı ve Zafer Partisi'nin protokolünü eleştirdi.
Milletvekilleri İbrahim Kaboğlu, Levent Gök ve Sezgin Tanrıkulu'dan oluşan CHP heyeti dün Diyarbakır'da sivil toplum örgütlerini ziyaret etti ve Gazeteciler Cemiyeti'nde basın açıklaması yaptı. Anayasa Hukukçusu Kaboğlu, belediyelere kayyum atanması uygulamasının Anayasa'ya aykırı olduğunu vurguladı. Sezgin Tanrıkulu da “Öncelikli hedefimiz Erdoğan rejimine son vermektir. Bu rejime son vermediğimiz sürece kayyum uygulaması devam edecek” dedi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu öncesi MYK toplantısı yapan Memleket Partisi'nden “tarafsızlık” kararı çıktı. Partinin Genel Başkanı Muharrem İnce, ilk turda seçime günler kala adaylıktan çekilmiş ancak herhangi bir tarafa destek çağrısı yapmamıştı. Parti, 2. turda da bu tutumunu korumaya karar verdi, karara dair açıklama yapılmayacağı aktarıldı.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a seslenerek “Sadece görüştüğünü söylemiyorum Erdoğan, sen teröristlerin hamisisin. Madem kanıt istiyorsun, meydan okuyorum sana. Kendi televizyonun TRT'de, bu akşam, yarın ya da Cumartesi günü çık karşıma. Teröristlerle işbirliği yapan bir namert olduğunu herkese ispat edeceğim” dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Kılıçdaroğlu'na verdiği yanıtta “Bunu ispatlayamazsan namertsin” ifadesini kullandı. Erdoğan, Kılıçdaroğlu’nun seçim öncesinde naklen yayın teklifini de “Ortaya koyduğun bir eser yok. Benimle ne konuşacaksın?” sözleriyle reddetti.
Adana'daki Millet Buluşması'nda uyuşturucu sorununa değinen Kılıçdaroğlu, Türkiye'nin uyuşturucu merkezi hâline geldiğini, İstanbul'da uyuşturucu baronlarının “at koşturduğunu” söyleyerek “O kadar rahatlar ki kimse bize dokunamaz diyorlar. Hapse girmiş uyuşturucu baronlarını bile çıkarıyorlar hapisten. Ülkeyi bu batağa sokanlara oy vermemeniz lazım” şeklinde konuştu.
Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan, 28 Mayıs'taki cumhurbaşkanı ikinci tur seçiminde 1. sınıf emniyet müdürü olan bazı polis başmüfettişlerinin seçim günü üç büyük kentte belirlenen okullarda hazır olacakları iddiasını paylaştı ve "Peki, amaç ne? Emniyet müdürlerine verilen sözlü talimatta, Oy ve Ötesi aracılığıyla gelen müşahitlerin sandık çevresine yaklaştırılmaması istenildi" dedi.
Okuma notu: Türkiye'de seçimlerde yaygın mükerrer oy kullanımı ihtimali var mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da mitinglerinde sık sık izlettiği, Kemal Kılıçdaroğlu ile PKK yöneticilerini birarada gösteren montajlı videoya “kişilik haklarına saldırı niteliğinde olduğu” gerekçesiyle mahkeme tarafından erişim engeli getirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, TRT'de katıldığı programda videolar hakkında “Kılıçdaroğlu'nun Kandil'dekilerle video çekimleri var. Ama montaj ama şu ama bu” ifadelerini kullanmıştı. Kılıçdaroğlu ise Erdoğan aleyhine 1 milyon TL'lik tazminat davası açmıştı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, birçok haber sitesinde Millet İttifakı’nın kampanya görseliyle verilen ilanlara tıklandığında kullanıcıların sahte bir siteye yönlendirildiğini söyledi. İlgezdi, "Kaset montajlarından sonra seçim kampanyamızın görseli ile verilen reklamlarla sahte bir internet sitesi kurmuşlar. Sahte bakanlar kurulu bile oluşturmuşlar. Sahteciliğe ve montaja doymadılar" dedi.
İstanbul'un Sultangazi ilçesindeki Gazi Mahallesi'nde otobüsle seçim turu atan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'yu protesto eden 7 kişi gözaltına alındı. Otobüsünden esnafı selamlayan Soylu, CHP seçim standının önündeki bazı yurttaşlar tarafından “Hak, hukuk, adalet” sloganıyla karşılandı. Bunun üzerine Soylu, otobüsten “PKK ile CHP'yi iç içe koymuşsunuz. Hayırlı günler diliyoruz, teşekkür ediyoruz” deyince ıslık ve yuhalamalarla protesto edildi. Bu sırada 7 kişi gözaltına alındı.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Bayrampaşa'daki pazarda esnaf ziyareti sırasında “PKK'lılar gelmesin, PKK'yla olanları istemiyorum” diyen bir kişiyle tartışma yaşadı. İmamoğlu şahıstan, esnaf da İmamoğlu'ndan şikayetçi oldu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, esnafın gözaltına alındığı iddiası üzerine açıklama yaparak “Bahse konu olayla ilgili esnaf vatandaşımız hakkında herhangi bir gözaltı kararı bulunmayıp kendisinin karakola müracaat etmesi nedeniyle şikayetçi olarak beyanı alınmıştır” dedi.
Kapsül'den
Kinci tur
Seçime 48 saatten az bir süre kala gündemin odak noktasında, liderlerin son mesajları ve ilk turda seçime giren adayların yaptığı açıklamalar var.
Sandıktaki durum
Yurtdışı temsilcilikleri ve gümrük kapılarında oy kullanan toplam seçmen sayısı 1 milyon 905 bin 601'e ulaştı. Bu sayı, ilk turda 1 milyon 839 bin 470 olmuştu.
İstanbul, Ankara ve İzmir’de 1. sınıf Emniyet müdürü olan polis başmüfettişleri, belirlenen okullarda hazır bulunacak. Cumhuriyet’ten Barış Pehlivan’ın haberine göre, sadece İstanbul’un 19 ilçesindeki okullarda 61 polis başmüfettişi görevlendirildi. Haberde, Oy ve Ötesi müşahitlerinin sandık çevresine yaklaştırılmaması için talimat verildiği belirtildi.
1 Kasım 2015’teki seçimde aynı şekilde Oy ve Ötesi’nin müşahitleri engellenmek istenmiş ancak YSK bu talebi reddetmişti.
CHP’nin Hatay vekili Servet Mullaoğlu, Samandağ ilçesinde aynı adreste 300 seçmen tespit ettiklerini açıkladı. İstanbul’un Ümraniye ilçesinde Çener ailesinin yaşadığı üç katlı müstakil eve, fazladan bir seçmen belgesi geldi. S.K. adına gelen belgede ilçe ve mahalle adı yazıldı ancak sokak ve kapı numarası kısmının boş bırakıldığı görüldü.
Türkiye geneli harita: Müşahit açığı olan sandıklar.
Oğan ve İnce
Erdoğan’a destek açıklayan Oğan, Kılıçdaroğlu’yla yaptığı görüşmede hiçbir talebinin olmadığını söyledi. Oğan’a yanıt veren Yavaş, “Makam talebiniz oldu. Hem de ‘Tabanımı ikna etmek için kamuoyuna deklare edilmesi gerekir, aksi hâlde ikna edemem’ dediniz” diye yazdı.
İlk tur öncesi sığınmacıların gönderilmesi gerektiğini sıklıkla yineleyen Oğan, TRT yayınında “Askerimizin olmadığı bir alanda sığınmacıları nasıl göndereceksiniz? Sınıra götüreceksiniz, mancınıkla karşıya mı atacaksınız?” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, kendisine destek açıklayan Oğan için “Adeta ‘cumhur ittifakı’nın bir elemanı gibi çalışmalara başlamış durumda” yorumunu yaptı. Erdoğan, 'çözüm süreci' kapsamında oluşturulan 'Akil İnsanlar Heyeti'ne ilişkin ise "Ne kadar entel-dantel, ne kadar kanaat önderi varsa buraya insanları biz davet ettik" ifadelerini kullandı.
İkinci turda alacağı pozisyon için İnce’yle görüşen Adana BB Başkanı Karalar, Kılıçdaroğlu'na destek istediğini ancak İnce'nin ''Kılıçdaroğlu'na oy vermek içimden gelmiyor'' dediğini söyledi. İnce, “Pazartesi günü üzerimizi çırpıp yeniden başlıyor, ‘içimizde Cumhuriyetin neşesi’ ile yollara düşüyoruz” dedi.
Açıklamalar
Fotoğraf: Depo Photos
Kılıçdaroğlu: “Kandil'deki teröristlerle görüştüğüme dair kasetler olduğunu söyledin. Böyle bir görüşmeye dair elinde gerçek bir kaset var da bunu yayınlayamıyorsan büyük bir yalancısın, müfterisin demektir. Samimi bir Müslüman olarak inandığım bütün mukaddesler üzerine yemin ediyorum. Hem vallahi hem billahi böyle bir görüşme yoktur, yalandır, iftiradır. Milletimizden özür dilemelisin Erdoğan.”
Demirtaş’ın mesajları (1), (2): “Sandıktan değişim çıkmazsa ekonomide ve demokraside felaket olacak. Sayın Kılıçdaroğlu'nu Cumhurbaşkanı yapalım, Türkiye nefes alsın. Sandığa gidin, 1 nefes için 1 oy verin. Sandıklar açıldığında oy sayımını izleyelim, ıslak imzalı tutanağın fotoğrafını çekelim. Hiçbir gerekçeniz yoksa bile hatırım için sandığa gidin lütfen.”
Kılıçdaroğlu’nun ‘kredi kartı’ mesajı: “Erdoğan’ın sebep olduğu ekonomik buhran yüzünden birikmiş kredi kartı borçlarınızı, devletimizin hazinesi, bankalardan devralacak. Kredi kartı borcunuzun faizi tamamen silinecek ve anapara 36 ay taksitlendirilecek.”
İmamoğlu: “Bir odak çalışma yaptırdım. Baktım ki, inanılmaz etkili olmuş; ‘Terör örgütü aşağıya, terör örgütü yukarıya…’ Utanıyoruz.”
Gelecek Partisi lideri Davutoğlu, Saadet ve DEVA partilerine Meclis’te ortak grup kurma çağrısı yaptı.
AKP’li eski bakan Mehmet Şimşek: “Dubai’ye yerleştiğime dair haberler gerçeği yansıtmıyor. Ankara’da yaşıyoruz. Yoğun işlerim için (özellikle Londra, Paris, New York, Dubai ve Doha’ya) çok sık seyahatlerim oluyor.”
Ahmet Türk: “Ya faşizme ya da onun karşısında halkımızın nefes alabileceği bir seçeneğe destek vereceğiz. Biz tercihimizi Kılıçdaroğlu’ndan yana yapacağız.”
Diğer gelişmeler:
Kılıçdaroğlu’nun SMS göndermesini engellemek için yasak kararı alan BTK, GSM operatörlerine 'yaptırım' mesajı verdi.
Kılıçdaroğlu’nun katıldığı ‘Mevzular Açık Mikrofon’ programının Bursa ve Antalya’daki gösterimleri, AKP’nin itirazı üzerine yasaklandı.
25 Mayıs 2023
#tarih'ten
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu ile düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunda Millet İttifakı'nı destekleyeceğini açıkladı. “Türkiye'nin en büyük sorunu ülkemizde yaşayan 13 milyon sığınmacı ve kaçağın ülkelerine geri gönderilmesidir. Bir ülke 13 milyon sığınmacıyla ekonomisini, güvenliğini doğru bir çizgiye oturtamaz” diyen Özdağ, AK Parti'yle yaptığı görüşmede partinin böyle bir hedefi olduğunu görmediğini, buna karşılık Kılıçdaroğlu'nun “net bir şekilde sığınmacıların ülkelerine dönmesi gerektiğini” açıkladığını söyledi. Kılıçdaroğlu ise anlaşmaya dair Twitter hesabından tek cümlelik bir paylaşım yaptı ve Cumhur İttifakı'yla anlaşan Sinan Oğan'ın sözlerine göndermede bulunarak “Cehennemin kapılarını kapatacağız” dedi.
Zafer Partisi ve Millet İttifakı bileşenleri, seçimin 2. turu ve sonrasındaki süreci kapsayan 7 maddelik bir işbirliği protokolü üzerinde anlaştı. Protokolün maddeleri arasında Anayasa'nın ilk 4 maddesi ve 66. maddesinin korunması, millî-üniter-laik devletten taviz verilmemesi, “sığınmacı ve kaçak”ların gönderilmesi, terörle mücadele, devlet görevlendirmelerinde liyakat esası, yolsuzlukla mücadele ve devletin vatandaşına karşı şeffaf olması gibi başlıklar yer aldı.
Ümit Özdağ'ın protokol açıklanmadan önce yaptığı “(Sığınmacıları) İçişleri Bakanı olarak ben göndereceğim” açıklaması tartışma yarattı ancak metinde buna dair bir ifade yer almadı. Özdağ’ın “belediyelere kayyum atanması uygulanmasının sürdürülmesi” talebine karşın protokol metninde kayyum ataması “yargı kararına” bağlandı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, 7 maddelik protokolde kendilerini rahatsız edecek herhangi bir şey olmadığını, dolayısıyla Zafer Partisi'yle işbirliğini desteklediklerini açıkladı. Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan ise “İlk gün olduğu gibi 6 siyasi parti olarak altına imza attığımız her belgenin arkasındayız” dedi.
Özdağ'ın Kılıçdaroğlu'na destek açıklamasının ardından AK Partili isimlerden arka arkaya eleştiriler geldi. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik "Kılıçdaroğlu açısından siyasi iflastır" derken, partinin Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, Özdağ'ın seçimden önce sarf ettiği "Kılıçdaroğlu seçilirse ülke bölünür, içsavaş çıkar" sözlerini hatırlattı. AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş ise Ümit Özdağ'ın “Kurtulmuş'un anlattığı şey sığınmacıların vatanlarına dönmesini içermiyordu” sözlerinin “gerçekdışı” olduğunu belirterek “Hükümetimiz, Suriyeli göçmenlerin güvenli ve gönüllü geri dönüşleriyle ilgili kapsamlı çalışmalarını hassasiyetle sürdürmektedir” dedi.
HDP ve Yeşil Sol Parti, protokolün açıklanması üzerine olağanüstü toplandı. Toplantı sonrası yapılan açıklamada “Halkın iradesini gasp eden kayyım atamaları, demokrasi ve hukuk açısından kabul edilemez. Protokoldeki bu konuyla ilgili belirlemeler evrensel demokratik ilkelere aykırıdır. Tutumumuz ve eleştirimiz net ve açıktır. Kayyım uygulamaları sadece Diyarbakır'ın değil İstanbul'un ve bir bütün olarak hepimizin sorunudur” denildi. HDP ve Yeşil Sol Parti, 2. tur seçimine dair tutumlarını bugün açıklayacaklarını duyurdu.
Okuma notu: Özdağ ve Kılıçdaroğlu'nun anlaşması Diyarbakır'da nasıl yorumlandı?
Okuma notu: Türkiye'deki Suriyeli göçmenlerin çoğu neden kayıt dışı çalışıyor, hükümetin bu konudaki tavrı ne?
Cumhurbaşkanı adayları Recep Tayyip Erdogan ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun TRT’deki propaganda konuşmaları yayımlandı. Cumhurbaşkanı ve Cumhur İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Erdoğan konuşmasında muhalefeti 14 Mayıs seçim sonuçlarının acısını depremzedelerden çıkarmaya çalışmakla suçlarken, Kılıçdaroğlu Erdoğan’ı TRT’de birlikte gazetecilerin sorularını yanıtlamaya çağırdı, “Erdoğan benim karşıma çıkmaya cesaret edemez” dedi.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun BaBaLa TV'de Oğuzhan Uğur'un moderatörlüğünü üstlendiği "Mevzular Açık Mikrofon" programına konuk olduğu bölüm, ilk 10 saatte 8 milyonun üzerinde kişi tarafından izlendi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Cumhurbaşkanı Danışmanı Ayhan Ogan'ın HDP'li seçmenlerin çoğunlukta olduğu şehirlerde Kemal Kılıçdaroğlu'nun yüksek oy almasına dair yaptığı “PKK” göndermesine tepki gösterdi. Halk TV yayınına katılan İmamoğlu, “Vanlı, Ardahanlı hemşerilerime PKK'lı diyor. Kılıçdaroğlu'na oy verenler PKK'lı! Şu şahsiyet bu imam-cemaat meselesi. Bu aklı yüklüyor ekibine. Böyle bir trollük görmedim ben” ifadelerini kullandı.
Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı yardımcısı adayı ABB Başkanı Mansur Yavaş, “Kandil’in ‘Sayın Kılıçdaroğlu’nu destekliyoruz, geleceğiz cezaevinin kapılarını kıracağız’ demesinin tek sebebi sayın Kılıçdaroğlu’na kaybettirmek. İleride göreceksiniz, Kandil’in ipi kimdedir bilemem ama, Kandil Cumhur İttifakı’na çalışmıştır. Böyle bir şey olmaz” dedi.
Okuma notu: Türkiye'de milliyetçilik yükseliyor mu?
Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu için yurtdışı temsilciliklerde oy verme işlemi tamamlandı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), yurtdışı temsilciliklerinde ve gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısının 1.839.488'e yükseldiğini ve ilk turdaki sayının geride bırakıldığını açıkladı. İlk turda 1.839.470 oy kullanılmıştı. Gümrüklerde oy kullanma işlemi 28 Mayıs'ta saat 17.00'ye kadar devam edecek.
Okuma notu: AA, ANKA ve CHP seçim sonuçlarını nasıl alıyor? 28 Mayıs’ta verileri nasıl takip etmeliyiz?
Kemal Kılıçdaroğlu'nun avukatı Celal Çelik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, mitinglerinde kullandığı “montaj video” nedeniyle 1 milyon TL'lik tazminat davası açtıklarını duyurdu. Çelik, konuya dair açıklamasında “Kemal Kılıçdaroğlu'nun talimatı gereğince Türk tarih ve kültürüyle özdeşleşmiş 'Mertçe Mücadele' etik değerinden bihaber olan, müfteriliği ise değer olarak benimseyip içselleştirmiş bulunan, montajcıbaşından yani Erdoğan'dan montaj video sahtekarlıklarının hesabını sormak üzere davamızı açtık” ifadelerini kullandı. Çelik, tazminatın şehitlerin çocuklarına eğitim bursu olarak dağıtılacağını belirtti.
Kapsül'den
Babala Meydanı
Kılıçdaroğlu’nun, ‘Mevzular Açık Mikrofon’ programına konuk olduğu bölüm dün (24 Mayıs) saat 21.30’da yayınlandı. Merakla beklenen program, an itibarıyla 14 milyon izlenmeyi geçti.
TİP’li eski vekil Barış Atay’ın katıldığı bölüm, dört ayda 20 milyon izlenmeyle şu anda zirvede.
Halk TV, bugün saat 21.00’de programın tam kaydını yayınlayacak. Programın sunucusu Oğuzhan Uğur, isteyen televizyon kanallarının programın tüm bölümlerini telif ödemeden yayınlayabileceklerini söyledi.
Uğur, yayını şöyle değerlendirdi: “Bence müthişti. İnsanlar tatmin olmuş, soruları anlamış. Kemal Bey, gündemde olan başlıkların farkındaydı. İyi çalışmışlar, iyi yanıtlar verildi.”
Program, CHP’li belediyelerin yönettiği birçok yerde meydanlarda kurulan ekranlardaki yayınlarla halka ulaştırıldı.
Yayında, İBB'den atıldığını söyleyen katılımcı yalanlandı. İBB Başkanı İmamoğlu’nun basın danışmanı Ongun, “Bu kişi İBB çalışanı değildir. Özel bir şirket elemanıdır. Şirketi ihaleyi alamadığı için işi sona ermiştir” dedi.
Kılıçdaroğlu, TRT’deki propaganda konuşmasında “İkimiz de er meydanına çıkalım, devletin televizyonu TRT’de, senin istediğin gazetecilerin sorularını yanıtlayalım. İstersen halk da soru sorsun” sözleriyle Erdoğan’a ‘ortak programa katılma’ çağrısı yaptı. Teklifi reddeden Erdoğan, “Şöhret olmak istiyorsun. Sana şöhret minderi vermeye niyetimiz yok” dedi.
Kılıçdaroğlu’nun yanıtı: “Sadece görüştüğünü söylemiyorum Erdoğan, sen teröristlerin hamisisin! Madem kanıt istiyorsun, meydan okuyorum sana. Kendi televizyonun TRT’de, bu akşam, yarın ya da cumartesi günü çık karşıma. Senin teröristlerle işbirliği yapan bir namert olduğunu herkese ispat edeceğim!”
Sandığa doğru
Fotoğraf: Sergey Ponomarev / The NYT
HDP ve Yeşil Sol Parti, "Sandığa eksiksiz gideceğiz ve tek adam rejimini değiştireceğiz" açıklamasıyla ikinci turda da Kılıçdaroğlu'na destek verme kararı aldı.
CHP, Özdağ ile imzalanan protokolün ardından milletvekilleri İbrahim Kaboğlu, Levent Gök ve Sezgin Tanrıkulu’ndan oluşan bir heyeti Diyarbakır’a gönderdi. ‘Millet ittifakı’nın ortak politikalar metnini hatırlatan Tanrıkulu, “Kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı olmadan hiçbir seçilmişin görevden alınmayacağına dair bir düzenleme var. Dünkü protokolde de bu ifade edilmiş” dedi.
Gazeteci Şaban Sevinç, partisinin MYK toplantısında konuşan İnce’nin “Çekilirken açıklama yapmıştım, yeniden açıklama yapmamı gerektiren bir durum yok” dediğini aktardı. İnce ve Memleket Partisi’nin ikinci tur için ‘tarafsız’ kalması bekleniyor.
Yurtdışı temsilciliklerde oy verme işlemi sona erdi. Gümrüklerde ise 28 Mayıs'ta saat 17.00'ye kadar oy kullanılabilecek. Temsilciliklerde oy kullanan seçmen sayısı 1 milyon 783 bin 107 oldu. Gümrüklerde kullanılan oylarla birlikte toplam oy sayısı, saat 10.00 itibarıyla 1 milyon 895 bin 430. Bu sayı, ilk turda 1 milyon 839 bin 470 olmuştu.
KONDA’nın 20-21 Mayıs tarihlerinde yaptığı ankete göre, kararsızlar dağıtıldığında Tayyip Erdoğan’ın oy oranı 52.7, Kılıçdaroğlu’nun oy oranı ise yüzde 47.3 olarak görüldü. Şirket, anket sonuçlarını etkileyebilecek üç dinamiği paylaştı: "Seçime kadar bir haftada yaşanacak olayların siyasi tercihlere etkisi, dağılan 'Ata ittifakı'nın tercihleri nedeniyle yaşanabilecek stratejik oy kaymaları ve ikinci turda oluşacak katılım oranı.”
AKP listesinden Batman’da milletvekili seçilen HÜDA PAR’lı Serkan Rahmanlı, “Meclis yemin metninin doğru bir metin olduğunu düşünmüyoruz. Yemin metni değişmeli” dedi.
YSK, milletvekili seçimlerinin kesin sonuçlarını hâlen açıklamadı. CHP’li Özel, HÜDA PAR vekillerinin “Türk milleti önünde ant içerim” ifadesine itiraz edeceğini, bu nedenle yemin töreninin ‘ikinci tur’ sonrasına ‘bırakıldığını’ söylemişti.
İlk tur kampanya sürecinde kendisine yer vermeyen TRT’yi kurum önünde protesto eden Oğan, bu akşam TRT Haber yayınına konuk olacak.
Diğer gelişmeler:
Erdoğan’ın ‘montaj’ olduğunu söylediği görüntülerle ilgili suç duyurusunda bulunmasının ardından ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla gözaltına alınan Oktay Avcu, ‘konutu terk etmeme’ şartıyla serbest bırakıldı. Yargı, ‘kişilik haklarına saldırı' gerekçesiyle 'montaj' görüntüleri paylaşan bir Twitter hesabının paylaşımın erişime engellenmesine karar verdi.
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), kişisel veri geçmişini içeren ‘KİM’ uygulamasını kullanan İçişleri Bakanı Soylu hakkında suç duyurusunda bulundu.
Seçim çalışmaları için İstanbul Gazi Mahallesi’ne giden İçişleri Bakanı Soylu’yu protesto edenler gözaltına alındı. Görüntülerde, Soylu'nun protestoculara “Nasıl CHP bu, PKK ile kol kola girmişsiniz. Ohhhh, ohhh” dediği duyuldu.
İstanbul Esenler’de yangın ihbarı üzerine itfaiye ekiplerinin gittiği bir dairede Pakistan uyruklu bir kişinin cansız bedenine ulaşıldı. DHA, bu kişinin domuz bağı yöntemiyle öldürüldüğünü yazdı. Bu ifade, AA’nın haberinde geçmedi. DHA daha sonra domuz bağı ibaresini ‘bacakları ve ağzı bağlanmış’ şeklinde değiştirdi.
24 Mayıs 2023
#tarih'ten
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, partisinin Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turuna dair kararını bugün açıklayacağını söyledi. Özdağ, Kemal Kılıçdaroğlu ile Hatay ziyareti sonrası biraraya geleceklerini belirterek bugün 11.00'de kamuoyuna bir açıklama yapmayı planladıklarını duyurdu. Özdağ, “İmzaya bağlanması için yüz yüze bazı görüşmeler yapılması gerekiyor. Şu ana kadar olumlu gelişen süreci bu aşamada da olumlu gerçekleştireceğimizi umuyoruz” dedi. Özdağ daha önce yaptığı açıklamada “göçmen politikası, Türklük tanımı, anayasanın başlangıç maddeleri ve terörle mücadele” konularında taahhütleri içeren bir protokol metni üzerinde çalışıldığını açıklamıştı.
Özdağ ile Kılıçdaroğlu'nun açıklamasının bir gün ertelenmesine “kayyum pürüzü”nün neden olduğu belirtildi. Özdağ, “terörle mücadele” adına kayyum uygulamasının sürmesi gerektiğini savunurken Millet İttifakı'nın ortak protokol metninde “Seçimle gelenin seçimle gitmesini güvence altına alacak, yerel yönetimlerde seçme ve seçilme hakkını yok sayan kayyum uygulamalarına son vereceğiz” ifadesi bulunuyor.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, “Sığınmacılar, Anayasa'nın değiştirilemez 4 maddesi ve 66. madde konusunda Millet İttifakı'nın bir itirazı yok” diyerek Kılıçdaroğlu ile Özdağ'ın “uzlaşacağından emin olduğunu” söyledi. Akşener ayrıca HÜDAPAR'ın kendisi hakkında suç duyurusunda bulunacağını açıklamasıyla ilgili, "Benim için şeref madalyasıdır" dedi.
Gazeteci İsmail Saymaz, dün akşam katıldığı yayında Zafer Partisi'nin Kemal Kılıçdaroğlu'nu destekleme kararı aldığını, Kılıçdaroğlu ve Özdağ'ın 7 maddelik mutabakat metni üzerinde anlaştığını öne sürdü. Saymaz, Zafer Partisi’nden iki ismin göç ve güvenlik politikaları konusunda etkin rol alacağını söyledi.
Okuma notu: Cumhuriyet yazarı Barış Pehlivan, eski askerî hakim ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in danışmanı Ahmet Zeki Üçok'un hem Akşener'e hem Cumhurbaşkanı adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na sunduğu projenin detaylarını yazdı. Pehlivan'ın aktardığına göre Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı olursa terör örgütleriyle mücadele ve sığınmacı meselesi için Güney Ordu Komutanlığı kurmayı istiyor.
Hatay'da Millet Buluşması'nda konuşan Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, hükümetin AB'yle yaptığı Geri Kabul Antlaşması'nın Türkiye'yi “sığınmacı deposu”na çevirdiğini söyledi. Sığınmacıları ülkeden gönderince Türkiye'nin bölgede barışın, dostluğun güvencesi olacağını belirten Kılıçdaroğlu, aleyhinde kullanılan montajlı videolara da tepki gösterdi. Kılıçdaroğlu, “Siyaset ahlak işidir. Rakibini eleştirebilirsin. Siyaset rakibine iftira atmak, kumpas kurmak değildir. Allah bizi sahtekarlık yapanlardan korusun” şeklinde konuştu.
Twitter hesabından bir video paylaşan Kılıçdaroğlu, “Bu bir referandumdur. Ekonomik yıkımı yaşayan güzel ülkemizi son çıkışta kurtaracak mıyız, yoksa uçurumdan aşağı yuvarlanacak mıyız? Vatanını seven sandığa gelsin” dedi ve seçimi kaybetmeleri durumunda doların 30 TL'ye kadar yükseleceğini söyledi.
İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Prof. Dr. Bilge Yılmaz, Türkiye ekonomisinin mevcut durumu ve seçim sonrası olasılıklarla ilgili açıklama yaptı. Yılmaz, "Merkez Bankası rezervleri tükenmek üzere, her ay 8-9 milyar dolar cari açık veriyoruz, şirketler üretimlerini/ticaretini sürdürebilmek, vatandaşlar ise sisteme güvenmedikleri için dolar talep ediyor. Burada cevaplanması gereken önemli bir soru var: Erdoğan bu pazar seçilirse 29 Mayıs'tan sonra piyasaların ihtiyacı olan doları nereden ve nasıl bulacak? Tabii ki bulamayacak ve sermaye kontrolleri genişleyecek. Bugün şirketlere 5 bin dolar gibi komik bir döviz limit getirenler haftaya bunu tamamen yasaklayabilir" sözlerini kullandı ve “Ekonomi duracak, şirketler iflas edecek, karaborsa olacak, işsizlik artacak” dedi.
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın mitinglerinde gösterilen montajlı videolara tepki olarak AK Parti İstanbul İl Başkanlığı'na üzerinde “Montajcı sahtekarlarla helalleşmeyeceğiz” yazılı siyah çelenk bıraktı. Kaftancıoğlu burada yaptığı konuşmada “Siz bu organize kötülüğü, şeytanı bile utandıracak kadar ileri bir seviyeye taşıdınız. Montaj kasetlerle olmayanı varmış gibi gösterdiniz, sahtekarlık yaptınız. Sahteliği her yerinden akan görüntüleri miting alanlarında göstermekle kalmadınız, 'mitingi canlı yayınlıyor' görüntüsü altında tüm yandaş kanallarınızdan milyonlara izlettirdiniz” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nu terör örgütü PKK’nın elebaşı ile beraber gösteren “montajlı” görüntülerle ilgili "CHP Genel Başkanı'na alenen oy istediler. Şimdi çıkmışlar bu gerçekleri 5 saniyeye sığdıran gençlerimizin kıvrak zekasının ürünü bir video üzerinde arsızca tepiniyorlar" dedi.
Malatya'da düzenlenen mitingde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçimdeki rakibi Kemal Kılıçdaroğlu'nun “terör örgütlerinin uzantılarıyla yürüdüğünü” savunarak “Malatyalı, insanımızı 'Alevi-Sünni, Kürt-Türk' diye bölmeye çalışanlara 'dur' dedi. Bay Bay Kemal talimatı nereden alıyor? Kandil'den alıyor. Ne kadar terörist varsa onlarla yürüyor” ifadelerini kullandı. Seçimin ilk turunda kendisine %69.5'e yakın oy veren Malatyalılara teşekkür eden Erdoğan, 2. turda bu oranın %70'in üzerine çıkmasını istedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Habertürk'e verdiği röportajda, “Seçimin sonucu ne olursa olsun 28 Mayıs'tan sonra Türk siyaseti yeni bir fay hattı üzerinden şekillenecek. Terörle aranıza ne kadar mesafe koyduğunuz meselesi olacak” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mitinglerinde gösterilen videolarda Kılıçdaroğlu, PKK yöneticilerini arkasına alarak reklam filmi çekmiş gibi gösteriliyor. Erdoğan, önceki gün bu görüntülerin montaj olduğunu “Ama montaj, ama şu, ama bu; video çekimlerini yaptılar. PKK'lılar videolarla bunlara destek verdiler” sözleriyle kabul etmişti.
CHP; Ankara, Antalya, Aydın, İstanbul, İzmir, Mersin ve Muğla'da bulunan depremzede seçmenlerin, kayıtlarının bulunduğu yerlere taşınması için il başkanlıklarına genelge gönderdi. Talepte bulunan depremzedeler Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya'ya ücretsiz taşınacak.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), yurtdışında ve gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısının saat 23.00 itibarıyla 1.733.940’a ulaştığını duyurdu. Yurtdışı temsilciliklerde oy verme işlemi bu akşam sona eriyor, gümrüklerde ise 28 Mayıs'ta saat 17.00'ye kadar oy verilebilecek. Temsilciliklerde kullanılan oylar diplomatik kuryeler eşliğinde Türkiye'ye getirilmeye başlandı.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, “Pusula küçük, tek zarf, tek pusula, kargaşa yok ortada” diyerek 28 Mayıs seçiminde sonuçları 1 saat içerisinde öğrenebileceklerini söyledi.
Binlerce gönüllü ile sandıklarda görev alan Oy ve Ötesi Derneği ile Millet İttifakı’nın sandık güvenliği platformu Türkiye Gönüllüleri, 28 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanı seçiminin 2. turu için 200 binden fazla gönüllünün sandıklarda bulunmak için başvuru yaptığını açıkladı. Türkiye Gönüllüleri’nden Sibel Uçar seçimin ilk turunda 110 bin gönüllü ile sandık başlarında olduklarını söyledi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Oy ve Ötesi Derneği’ne YSK'nın müdahale etmesi gerektiğini belirterek "Sandık ve seçim kurulana bir dernek girip müdahale edemez. Gayri kanunidir. Siyasi partiler vesayeti dışında kimse olamaz orada" dedi.
Kapsül'den
Altı + bir
Kılıçdaroğlu ve Zafer Partisi lideri Özdağ’ın günlerdir yürüttüğü temaslardan ‘destek’ kararı çıktı. İki isim, yedi maddelik protokol üzerinde uzlaştı. Kameraların karşısına geçen iki isimden Özdağ, “Türkiye’nin 'göçmenistan' olmaması için Kılıçdaroğlu’na oy verin” dedi.
İlk turda Zafer Partisi yüzde 2.2, partinin başını çektiği ‘Ata ittifakı’nın adayı Oğan ise yüzde 5.17 oranında oy almıştı.
Protokolde, ‘Anayasa’nın ilk dört maddesi ve 66. maddesinin değişmemesi’, ‘milli, üniter, laik devlet yapısından vazgeçilmemesi’, ‘sığınmacıların bir yıl içinde gönderilmesi’, ‘terörle mücadelenin sürdürülmesi’, ‘kayyum atamalarının yargı kararıyla sürdürülmesi’, ‘atamalarda liyakatin esas alınması’, ‘yolsuzlukla etkin mücadele edileceği’ maddeleri yer aldı.
Özdağ’ın ‘belediyelere kayyum atanması uygulanmasının sürdürülmesi’ talebine karşın protokol metninde kayyum ataması ‘yargı kararına’ bağlandı. Konu, ‘millet ittifakı’nın imzaladığı protokolde de aynı şekilde vurgulanıyor.
Daha önce sığınmacılar için "Gönüllü olmasa da göndereceğiz” diyen Özdağ, bugünkü açıklamasında 'uluslararası hukuka uygunluk' ve 'insan haklarını gözetme' vurgusu yaptı.
Özdağ, Kılıçdaroğlu’yla görüşmesinden önce sığınmacıları “İçişleri Bakanı olarak yollayacağım” dedi ancak protokol metninde bakanlığa ilişkin herhangi bir ifade yer almadı.
Görüşmeden sonra konuyla ilgili soruya yanıt veren Özdağ: “Bakanlık, hükümet kurulmadan konuşulmaz. Altılı masa da bu konuyu görüşmemiş. ‘28 Mayıs'tan sonra konuşuruz’ dedik. Bu, Kılıçdaroğlu’nun paydaşlarıyla konuşacağı bir konudur. Bizim dahlimiz olmaz.”
Kılıçdaroğlu da dün gece (23 Mayıs) katıldığı yayında, bakanların henüz belirlenmediğini söylemişti.
Akşener’in yorumu: “Metinde bizleri rahatsız edecek bir şey yok. Kılıçdaroğlu'nun yetkisi vardı, o yetkiyi yerine getirdi. Hayırlı uğurlu olsun.”
İki ismin görüşmesinde ‘bakanlık' konusunun gündeme gelmediğini söyleyen CHP sözcüsü Öztrak: “Görüşmenin ana omurgasını kaçakların ve sığınmacıların durumu ile ulusal güvenlik konuları oluşturmuştur."
Kılıçdaroğlu, Oğan’ın ilk tur öncesi sıklıkla kullandığı “Cehennemin kapılarını kapatacağız” dediği bir tweet paylaştı.
Mardin’de konuşan HDP’li Buldan, “Seçimde Erdoğan ve AKP’ye kaybettirmek bir kez daha bizlerin görev ve sorumluluğudur” dedi.
İlk sandıklar
Fotoğraf: BBC Türkçe
Yurtdışı temsilciliklerde oy verme işlemi bugün sona erecek. Gümrüklerde ise 28 Mayıs'ta saat 17.00'ye kadar oy kullanılabilecek. Saat 18.39 itibarıyla oy kullanan toplam seçmen sayısı 1 milyon 839 bin 470. Bu sayı, ilk turda verilen oyun üzerinde.
Erdoğan ilk turda, yurtdışında verilen oyların yüzde 57.5'ini, Kılıçdaroğlu ise yüzde 39.6'sını almıştı. Erdoğan, Mısır, Suudi Arabistan ve Belçika'da yüzde 70'in üzerinde oy aldı. Kılıçdaroğlu en yüksek oy oranına ulaştığı Portekiz'de yüzde 90'ın üzerine çıkarken Polonya, Çekya ve İrlanda'da yüzde 80'in üzerinde oy aldı.
Diğer gelişmeler
Erdoğan’ın ‘montaj’ olduğunu söylediği görüntülerle ilgili Mersin’de suç duyurusunda bulunan Oktay Avcu, dilekçesini vermesinin ardından gözaltına alındı. CHP, aynı görüntülerle ilgili Erdoğan’a 1 milyon liralık tazminat davası açtı. Diken’in haberine göre, montaj videoların reklamı için Mısırlı isimlerin Türkiye’de kurduğu şirketle anlaşma yapıldı.
Erdoğan: “Gençlerimizin kıvrak zekâsının ürünü bir video üzerinde arsızca tepiniyorlar.”
Kapıkule Sınır Kapısı'nda farklı ülke uyruklarına mensup yaklaşık 100 kişilik grup, 'Ahmedi Barış ve Işık Dini'ne bağlı olduklarını söyleyerek Avrupa’ya gitmek istedi. Grup, gözaltına alındı.
24 Mayıs saat 21.00 ile 21.10 arasında Erdoğan, saat 21.11 ile 21.21 arasında ise Kılıçdaroğlu propaganda konuşmasını TRT'de yapacak. 27 Mayıs'ta ise 17.39-17.49 arasında Kılıçdaroğlu, 17.50-18.00 arasında ise Erdoğan konuşacak.
Elazığ'dan bağımsız aday olan Prof. Dr. Yasemin Açık, aldığı oy ile ülke genelinde seçime giren beş partiyi geride bıraktı. Seçilemeyen Açık, en çok oy alan bağımsız aday da oldu.
AYM kararına göre, pandemide ödenen maske takma zorunluluğu ve diğer yasaklara ilişkin idari para cezaları geri alınabilecek. Gelir İdaresi Başkanlığı, Mart 2020 ile Kasım 2022 arasında kesilen para cezalarının tahsil edilmemesine karar vermişti.
Muğla Fethiye’de yer alan Kelebekler Vadisi’nin sahip olduğu 'doğal SİT alanı’ koruma statüsü, ‘nitelikli doğal koruma alanı’ olarak değiştirildi. Kararla, her türlü inşaatın yasak olduğu bölge yapılaşmaya açıldı.
Ankara Mamak’ta yer alan Üreğil Millet Bahçesi'nde özel kuruma ait işletmedeki bir ata, cinsel saldırıda bulunulduğu ortaya çıktı.
6 Şubat depremlerinin ardından çadır sattığı ortaya çıkan Kızılay'ın eski başkanı Kerem Kınık’ın, kurum bünyesindeki 11 şirkette yönetim kurulu başkanlığına devam ettiği belirlendi. Haberi yalanlayan Kızılay, Kınık’ın tüm görevlerini bıraktığını açıkladı.
İBB Başkanı İmamoğlu, Üsküdar Salacak'taki kaçak kafenin yıkım görüntüsünü paylaştı.
Kılıçdaroğlu’nun Hatay ziyaretinden fotoğraflar.
Timur Soykan’ın yazısı: “Malatya'daki hastanede tedavi gören, market açan, bal ticareti yapan, hatta çocuk sahibi olan IŞİD'in 'Rakka Kadısı' nasıl yakalanmadı?”
Gazeteci Kemal Can, ‘5 Soru 10 Cevap’ programında anlatıyor: ‘Milliyetçilik, büyük bir sayısal patlama mı yaşıyor?’
23 Mayıs 2023
#tarih'ten
TRT'de gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendi mitinglerinde izletilen ve CHP'nin "Haydi" reklam filmine montaj ile eklenen görüntüler hakkında "Kılıçdaroğlu’nun Kandil'dekilerle video çekimleri var, bunları yayımladılar" dedi. Erdoğan, "Ama montaj, ama şu, ama bu; video çekimlerini yaptılar. PKK’lılar videolarla bunlara destek verdiler" ifadeleriyle görüntülerin montaj olduğunu doğruladı.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın katıldığı yayının görüntülerini alıntılayarak "Montajcı sahtekar. Ben iftiraya uğramaktan yoruldum, bu bana iftira atmaktan yorulmadı. Sen kimin temiz olduğunu, kimin kirli olduğunu herkese göster ya Rabbi. Amin!" ifadelerini kullandı.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da "Cumhurbaşkanı Sn. Erdoğan, mitinglerde millete gerçek gibi gösterdiği Kemal Kılıçdaroğlu videosunun montaj olduğunu canlı yayında itiraf etti. Bir müslümana asla yakışmayan bu iftira ve kumpas kampanyası ayaklarına dolandı. Montaja, iftiraya ve kumpasa bu milletin ahlakı, vicdanı ve feraseti geçit vermeyecek" diye yazdı.
AK Parti Kahramanmaraş milletvekili Mahir Ünal ise “Bahar vadettiğin Kandil’deki dostlarının sana destek mesajları ile hazırlanmış kamuoyuna açık bir videonun neresi montaj” sözleriyle tartışmaya katıldı.
Okuma notu: Seçim propagandasının sınırları nedir? Montajlı video kullanmak siyasal iletişimin bir parçası olabilir mi?
Ata İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, seçimin 2. turunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleyeceğini açıkladı. Bu kararı “Atatürkçü ve milliyetçi ilkeler çerçevesinde hiçbir beklenti içerisinde olmadan aldığını” söyleyen Oğan, Millet İttifakı'nın kendisini ikna edecek bir perspektif sunamadığını belirtti. Seçimin ilk turunda “dip dalga”yı temsil ettiklerini kaydeden Oğan, “2. turun ana gündemini belirleme yetisine sahip olduk. Adaylar bizim söylemlerimize sarıldı. Sığınmacılar konusunda farkındalık oluşturduk. Cumhuriyetin 100. yılında Atatürk'ün koltuğuna oturacak kişiyi terörle arasına mesafe koyamayan HDP'nin belirlemesine engel olma hedefine ulaşmış bulunmaktayız” dedi. Oğan, “Yeni geçilen sistemde istikrarın temelinde meclisin ve cumhurbaşkanlığının aynı ittifakta olması önemlidir. Millet İttifakı parlamento çoğunluğunu sağlayamamış ve istikrar faktörünü ıskalamıştır” vurgusunda bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Oğan'a teşekkür ederken “Sinan Bey'le aramızda bir pazarlık kesinlikle olmadı. Bir Afet Bakanlığı kurulması gündeme gelebilir. Mültecilerin kısa zamanda güvenli geri dönüşü için çalışıyoruz. Suriye'nin kuzeyinden askeri çekmek güvenlik zafiyeti oluşturur. Biz başından beri insani yaklaştık, ülkemize yakışanı yapacağız” dedi. Erdoğan, “Anayasa'nın değişmez maddeleri” konusunda mutabık olduklarını, bunların kendilerinin de “kırmızı çizgisi” olduğunu dile getirdi.
Oğan'ın kararı sonrası açıklama yapan Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, “Oğan'ın açıklaması sadece kendi politik tercihidir. Bu açıklama Zafer Partisi'ni temsil etmemekte ve bağlamamaktadır. Zafer Partisi adına açıklama yarın (bugün) saat 11.00'de benim tarafımdan yapılacaktır” dedi. Özdağ ile Kemal Kılıçdaroğlu, Oğan'ın açıklaması sonrası bir görüşme gerçekleştirdi. Özdağ, görüşmeye dair yaptığı bilgilendirmede şartlarını içeren mutabakat metnini sunduğunu, Kılıçdaroğlu'nun yanıtını beklediğini söyledi.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, ilk açıklamasında “Kimin bu güzel vatandan kimin bu güzel vatanı satandan yana olduğu belli” diyerek “Biz bu ülkeyi terörden ve mültecilerden kurtarmaya geliyoruz. Bu bir referandumdur; artık kimse kimseyi kandıramayacak. Sandığa gelmeyen 8 milyon vatandaşımızı ve tüm gençlerimizi sandığa çağırıyorum” şeklinde konuştu.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Oğan'ın kararına şaşırmadığını ifade ederken “%5.2'lik kesim koştur koştur gidip Sayın Erdoğan'ı destekleyecek diye bir kavram yok” dedi. İBB Başkanı İmamoğlu da Sözcü TV'de katıldığı yayında “Hiçbir siyasetçi 'Ben ne karar verirsem oylar benim peşimden gelir' yargısıyla hareket etmemeli. Güvendiğimiz demokrasiye inanmış topluma hakaret etmiş oluruz” sözlerini kullandı.
İzleme notu: BBC Türkçe, Sinan Oğan'a oy veren 4 gençle seçmen tercihlerini nelerin belirlediğini, 2. turdan beklentilerini konuştu.
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, dün Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunda desteğini alabilmek için Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ile görüştü. Zafer Partisi Genel Merkezi'ndeki toplantıda göçmen politikası, terörle mücadele ve millî güvenlik konularının ele alındığı bildirildi. Kurtulmuş, verimli bir görüşme yaptıklarını söyleyerek Zafer Partisi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı desteklemesini umduklarını söyledi. Özdağ ise “Göçmenler konusunda aramızda belli farklılıklar olduğu açıktır” derken partilerinin Başkanlık Divanı'nda yapacakları toplantı sonrası yeniden görüşeceklerini belirtti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, mültecilerle ilgili olarak “Tamamını yüzde yüz göndereceğiz dersek bu doğru olmaz. Şu anda Türkiye'de tarım sektörü, sanayide, hallerde istihdama ihtiyaç var. Benim babamın koyunları var mesela çoban bulamıyorum diye söyleniyor. Şu anda iş gücüne ihtiyaç var” dedi.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, dün “Gelen kaçaklar kızlarımızın hayatını karartmadan, vatanını seven sandığa gelsin. Unutmayın bu bir referandumdur” başlığıyla yayımladığı videoda “Sen beni sevsen de sevmesen de kabulüm ama evladını seviyorsan karar ver. Kız çocuklarımıza kötü gözle bakan o zihniyet gelirse, kim bilir neler olacak? Unutma o oyu benim için değil, evladın için vereceksin” ifadelerini kullandı.
ATA İttifakı'ndan ayrıldığını açıklayan Adalet Partisi'nin Genel Başkanı Vecdet Öz, 28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. turunda Kemal Kılıçdaroğlu'nu destekleyeceklerini açıkladı. Öz, dün Kılıçdaroğlu ile görüştükten sonra yaptığı açıklamada “Bu ülkeyi 'Keşke Yunan kazansaydı' diyenlere asla teslim etmeyeceğiz” dedi.
Okuma notu: Muhalefet, AK Parti seçmenini ikna etmekte neden zorlanıyor?
Okuma notu: Sözcü yazarı İsmail Saymaz, bugünkü köşesinde BabalaTV’ye konuk olan Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na gelen soruları ve yanıtları aktardı.
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, hastaneden fotoğrafını paylaşarak “Bugünü hastanede siyasetin dışındaki bir gündemle geçirdim. Hakkımda bazı söylentiler çıkarıldığını duyuyorum. Tümü gerçekdışıdır” dedi. Dün, Oğan'ın Erdoğan'a destek kararı sonrası İnce'nin de Kemal Kılıçdaroğlu'na desteğini açıklayacağına dair iddialar çıkmıştı. İnce'nin “gerçekdışı söylenti” olarak bunları kastettiği yorumları yapıldı.
YSK, Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu için adayların propaganda tarihlerini açıkladı. Buna göre ilk konuşma, Cumhur İttifakı'nın adayı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 24 Mayıs'ta saat 21.00-21.10 arasında yapılacak. Millet İttifakı'nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise 21.11-21.21 arasında konuşacak. 2. propaganda konuşmaları ise seçimden bir gün önce 27 Mayıs'ta yapılacak. Kılıçdaroğlu, 17.39-17.49, Erdoğan ise 17.50-18.00 arasında seçmenlere hitap edecek.
Kapsül'den
Yazı tura
Zafer Partisi lideri Özdağ, Kılıçdaroğlu ile yaptığı görüşmelerin olumlu ilerlediğini ancak son kararı açıklamadan önce bir kez daha görüşeceklerini söyledi. Buna göre, iki ismin yarın (24 Mayıs) ortak bir açıklama yapması bekleniyor.
Özdağ, sığınmacıların ülkelerine gönderilme takvimi, Anayasa’daki Türklük tanımı ve ilk dört maddenin korunmasının yanı sıra terörle mücadele konusunda taahhüt içeren protokol metni üzerinde görüştüklerini açıkladı.
‘Terörle mücadele’ için ‘kayyum’ uygulamasının devamını isteyen Özdağ, Erdoğan’a desteğini açıklayan Oğan’ın kararının ‘kişisel’ olduğunu belirterek “Biz hâlâ cehennemin kapılarını kapatmaya çalışıyoruz” dedi.
Gazeteci İsmail Saymaz, iki ismin anlaştığını ve mutabakatın bu akşam imzalanacağını yazdı.
Mutabakat metninin henüz kendisine ulaşmadığını aktaran Akşener, sığınmacılar ve Anayasa'nın ilk dört maddesi konusunda ‘millet ittifakı’nın itirazı bulunmadığını söyledi. Akşener, uzlaşmanın sağlanacağına emin olduğunu söyledi.
Montaj
Fotoğraf: CHP
TRT yayınına katılan Erdoğan, PKK yöneticilerinden Murat Karayılan’ın ‘millet ittifakı’nın reklam filmine montajlanarak eklenmiş hâldeki videosu için “Ama montaj ama şu ama bu” dedi. Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın bu sözlerini alıntılayarak “Montajcı sahtekâr” diye yazdı.
CHP il başkanlıkları, AKP il başkanlıkları önüne siyah çelenk bıraktı.
Oğan ve İnce
DW Türkçe’nin kulis haberine göre, ilk turdan 5-6 gün önce de Erdoğan’la görüşen Oğan, son görüşmesine ise Özdağ'dan habersiz gitti.
Oğan’ın istifa eden danışmanı Hilal Gül, daha önce istifa eden ekip arkadaşı Alperen İnce’nin iddialarını doğruladı: “Kendisi bizlere de 'Bakanlıklarımız, müdürlüklerimiz olur, farklı imkânlarımız olur' demiştir.”
Gazeteci Şaban Sevinç, Memleket Partisi lideri İnce’nin ‘Kılıçdaroğlu’na destek açıklaması’ yapacağını öne sürdü. Twitter’dan hastane yatağında olduğu bir fotoğraf paylaşan İnce, “Hakkımda bazı söylentiler çıkarıldığını duyuyorum. Tümü gerçek dışıdır” dedi. Sevinç bunun üzerine “Perşembeyi bekleyin” yazdı.
Sandıktaki durum
TÜİK’in eski başkanı ve İYİ Parti lideri Akşener’in başdanışmanı Birol Aydemir, 6 milyon seçmeni kapsayan 22 bin sandığın şüpheli olduğunu söyledi. Erdoğan’a normalin dışında 775 bin ila 836 bin arasında oy gittiğini savunan Aydemir, “Bu, yüzde 1.47 ile 1.58 oranına denk geliyor. Bu sandıklar ağırlıkla Şanlıurfa, Malatya, Erzincan, Siirt, Tokat, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay'da” dedi.
Yurtdışı temsilciliklerinde ve gümrüklerde kullanılan oy sayısı 1 milyon 647 bin 987'ye yükseldi.
AKP Seçim İşleri Başkanı Yavuz, 28 Mayıs’taki seçim sonuçları için “Bir saatte alırız” dedi.
Gazeteci Murat Ağırel’in verileri: “YSK ve TÜİK yanıt vermiyor. 1.2 milyon seçmen kim ve oy kullandılar mı?”
Füsun Sarp Nebil’in yazısı: “2018 seçimine göre nüfus 3.8 milyon artarken seçmen sayısı 5.6 milyon artmış. YSK’nın buna açıklık getirmesi şart. Çünkü iki adayın farkı 2.3 milyon oydu.”
Diğer gelişmeler
Kılıçdaroğlu’nun katıldığı ‘Mevzular Açık Mikrofon’ programının uzun tanıtımı. Programın tamamı 24 Mayıs saat 21.30’da yayınlanacak.
TTB, Erdoğan’ın da katıldığı büyük bir törenle açılışı yapılan Hatay Defne Hastanesi’nde inşaatın devam ettiğini ve sadece poliklinik hizmeti verildiğine ilişkin görüntüler paylaştı.
Hastanenin yan tarafında inşaatın devam ettiğini gösteren video.
Su basan hastanenin içine dolan yağmur sularının çıkarılmaya çalışıldığı görüldü.
Kılıçdaroğlu’ndan yeni video: “Bu bir referandumdur. Ekonomik yıkımı yaşayan güzel ülkemizi son çıkışta kurtaracak mıyız, yoksa uçurumdan aşağı yuvarlanacak mıyız?”
Aday gösterilmeyen CHP’li eski vekil Abdüllatif Şener, NTV’ye konuştu: “Kemal Bey, meclis çoğunluğu 'cumhur ittifakı'ndayken verdiği sözlerden hiçbirini gerçekleştiremez.”
Sandık gönüllülerini anlatan dosya haber: ‘Kaç kişi başvuru yaptı, Türkiye'de dağılım ne durumda, nasıl görevlendiriliyorlar?’
Mardin’de AKP’li isimlerin ‘oy baskısı’ yaptığını söyleyen Ahmet Türk: “CHP’yi bilgilendirdik. Burada halkın tercihini Kılıçdaroğlu’ndan yana kullanacağına inanıyorum ama demokratik seçimi sağlayabilirlerse kazanabilirler, aksi hâlde mümkün değil.”
Nuray Babacan’ın kulis yazısı: “AKP’liler ‘seçmen rehavetinden’ korkuyor. Mehmet Şimşek’in seçim sonrasında çok net olarak ‘hiçbir görev üstlenmeyeceğini’ söylediği biliniyor.”
Saygı Öztürk’ün yazısı: “İYİ Parti’de ‘Güney Ordu Komutanlığı’nın kurulması için planlama hazır.”
Murat Ağırel’in yazısı: ‘Kanal İstanbul arazilerini kapatan para babalarının listesi’
İsmail Saymaz’ın yazısı: ‘BaBaLa TV’de Kılıçdaroğlu’na ne soruldu?’
22 Mayıs 2023
#tarih'ten
Ata İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, Cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçiminde destekleyecekleri adayı bugün saat 17.00’de bir basın toplantısıyla açıklayacağını duyurdu. Cuma günü Kemal Kılıçdaroğlu, Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'la görüşürken Recep Tayyip Erdoğan ise Sinan Oğan'la biraraya gelmişti. Zafer Partisi Genel Başkan Yardımcısı Uğur Batur “Bizim kriterlerimiz var. Sığınmacıların bir an önce gitmesi, Anayasa'nın ilk 4 maddesiyle hiçbir şekilde oynanmaması, Anayasa'nın 66. maddesiyle oynanmaması” hatırlatmalarında bulunurken Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ ise "Pazartesi günü Sayın Sinan Oğan bir açıklama yapacak. Zafer Partisi olarak bizim bir açıklamamız olmayacak" dedi.
ATA İttifakı bileşeni Adalet Partisi, ittifakın resmen sona erdiğini, partilerin dilediği kararı almakta özgür olduğunu açıkladı. Halk TV'ye konuşan Adalet Partisi Genel Başkanı Vecdet Öz, “İttifak biliyorsunuz, seçimle başlar, seçim bittiğinde nihayetlenir. 2. tura kalmışsanız devam eder. ATA İttifakı resmen sona ermiştir. Sinan Oğan bir oy almıştır, dilediği şekilde hareket edebilir. Saygı duyarız” dedi. Öz, “Biz yola çıkarken muhalefet ittifakı olarak çıktık. İktidarı desteklemek planımızda yoktu. Biz kazanmayı arzu ediyorduk” şeklinde konuştu.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, 14 Mayıs seçimlerinin ardından yaptığı ilk açıklamada, Oğan ile görüşmediğini, bu konuda Millet İttifakı'nın adayı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun yetkili olduğunu belirtti. Akşener, "Ya 2019'da PKK'ya, 2023'te de Hizbullah'a sırtını dayayanları seçeceksiniz ya da ülkemizde terörün gölgesini bile barındırmayacak olanları seçeceksiniz. Ya 'Suriyelileri gönderemeyiz' diyenleri seçeceksiniz ya da 'göndereceğiz' diyen bizleri seçeceksiniz" ifadesini kullandı.
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu katıldığı televizyon yayınında, Millet İttifakı'nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, kendisinden “Cumhurbaşkanlığı yardımcılığı görevinden feragat etmesini” istemesi hâlinde "bir an bile düşünmeden" ayrılacağını açıkladı.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu için yurtdışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında ikinci günde saat 19.35 itibarıyla 1 milyonun üzerinde oy kullanıldığını açıkladı. Yurtdışı temsilciliklerde 24 Mayıs'a, gümrüklerde ise 28 Mayıs saat 17.00'ye kadar oy kullanılabilecek. 14 Mayıs seçimleri için yurtdışında 1.817.010 kişi oy kullanmış, katılım oranı %52.69 olmuştu. Resmî olmayan sonuçlara göre oyların %57.47'sini Recep Tayyip Erdoğan, %39.57'sini Kemal Kılıçdaroğlu almıştı.
YSK’nın 14 Mayıs'ta yapılan Cumhurbaşkanı Seçimi'nin kesin sonuçlarına ilişkin kararı Resmî Gazete'nin 19 Mayıs Cuma günkü mükerrer sayısında yayımlandı. Kesinleşen sonuçlara göre Erdoğan geçerli oyların %49.52'sini, Kılıçdaroğlu %44.88'ini, Oğan %5.17'sini, İnce %0.43'ünü aldı.
Kemal Kılıçdaroğlu, yurtdışındaki seçmenlere seslenerek “Vatanınız için oy verin” dedi. “Vatan borcu” notuyla videosunu paylaşan Kılıçdaroğlu, “Bu bir seçimden öte bir referandumdur. Bir önceki referandumun ardından neler yaşadığımızı gördünüz. Bu seferki ise ülkemiz için son çıkıştır” şeklinde konuştu.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 28 Mayıs seçimlerinde görev alacak sandık görevlileri, müşahitler, hukukçular, Türkiye Gönüllüleri, Oy ve Ötesi üyeleriyle Maltepe'de biraraya geldi. Oy kullanma çağrısını yineleyen İmamoğlu, "Oy verirken çok derin düşünün, sadece kendinizi değil, çocuklarınızı düşünün" ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, deprem bölgesinde Adıyaman, Hatay ve Gaziantep'te miting ve halk buluşmaları düzenledi. Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu için seçmenlere sandığa gitme çağrısı yapan Erdoğan, “Asıl rakibimiz CHP Genel Başkanı değil rehavettir, zafer sarhoşluğudur. İnşallah Pazar günü yapılacak seçimde rehavete kapılmadan zaferi hep beraber kucaklayacağız” dedi. Erdoğan, “Kılıçdaroğlu'nun aksine”, 21 yıllık iktidarında “ayrıştıranlardan değil birleştirenlerden” olduğunu savundu.
CNN International sunucusu Becky Anderson'ın sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan "1 milyona yakın mültecinin topraklarına dönmesi için Suriye'de konut yapımıyla ilgili projeler hazırladık. Mültecilerin ülkelerine dönmesini sağlayacağız" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Twitter'dan gençlere seslendiği açıklamasında "Bu 21 yıl boyunca hiçbir genç kardeşimin hayat tarzına müdahale etmediğimiz gibi, kimsenin bir başkasının kılık kıyafetine, düşünce tarzına, beklentilerine, beğenilerine karışmasına da izin vermedik” dedi.
Kapsül'den
Er Oğan
İlk turda yüzde 5.17 oranında oy alan ‘Ata ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Oğan ikinci turda Erdoğan’ı desteklediğini açıkladı: “‘Millet ittifakı’ yeterli başarıyı gösterememiş, geleceğe dair tarafımızı ikna edememiştir. İstikrar faktörünü ıskalamıştır.”
Oğan’ın açıklamasının ardından bir mesaj paylaşan ittifak bileşeni Zafer Partisi’nin lideri Özdağ, “Sayın Oğan’ın açıklaması sadece kendi politik tercihidir” dedi. Özdağ, yarın (23 Mayıs) saat 11.00’de partisi adına bir açıklama yapacak.
Kılıçdaroğlu da Oğan’ın kararının ardından bir mesaj paylaştı: “Kimin bu güzel vatandan, kimin bu güzel vatanı satandan yana olduğu belli!"
İttifak, görüş ayrılığına düşülmesinin ardından dağıldı.
Kılıçdaroğlu, kendisine destek vereceğini açıklayan ittifak bileşenlerinden Adalet Partisi lideri Öz’le görüştü. Görüşmenin ardından konuşan Öz, partisinden Kılıçdaroğlu'na destek kararının oybirliği ile çıktığını söyledi.
Özdağ ve Kılıçdaroğlu, Oğan’ın açıklamasından kısa bir sonra bir araya geldi. Sözcü’nün haberine göre, anlaşmaya varan Kılıçdaroğlu ve Özdağ ’ortak metin’ üzerine çalışıyor.
Dünden bugüne Oğan
Oğan ve Kılıçdaroğlu’nun 17 Mayıs’ta görüştüğü ortaya çıktı. Erdoğan ve Oğan, 19 Mayıs’ta bir araya gelmişti.
İki isimle görüşmesinde de pazarlık yapmadığını söyleyen Oğan, ilkeler bazında konuştuklarını söyledi.
Fotoğraf: Zafer Partisi
Oğan, destek verecekleri adayı seçerken şartlarını ‘terörle mücadele, terör örgütlerinin desteklediği siyasi partilerle araya mesafe konması, mültecilerin geri gönderilmesi, anayasanın ilk 4 maddesi ve 66. maddesine asla dokunulmaması’ olarak açıklamıştı.
Seçim kampanyasında sıklıkla “İkinci turda ne yapacaksınız?” sorusuyla karşılaşan Oğan’ın yanıtı hep aynı olmuştu: “Cenneti vaat edemeyiz belki ama cehennemin kapılarını kapatmanın zamanı gelmiştir.”
Aynı dönemde ‘Mevzular Açık Mikrofon’ yayınına katılan Oğan, “Karşınızda Bahçeli olsa ne söylemek istersiniz?” sorusuna “Türk bayrağındaki Türk ismini çıkarmak isteyen HÜDA-PAR'la, Türk milliyetçileri nasıl yan yana gelebilir?” yanıtını vermişti. Oğan ayrıca mart ayındaki ‘Teke Tek’ yayınında, "HÜDA-PAR’la aynı sandığa bir ülkücüyü kessen girmez” demişti.
2017’deki referandumda partisinin aksine ‘Hayır’ oyu vereceğini açıklayan isimlerden biri olan Oğan, MHP’den ihraç edilmişti. Oğan bu dönemde verdiği söyleşide, "Tek adam rejimine 'Hayır' diyoruz. Parlamenter sistemin devamı için 'Hayır' diyoruz" demişti.
AKP ve Özdağ
AKP’li Kurtulmuş, öğle saatlerinde Zafer Partisi’nde Özdağ’la görüştü. Görüşmenin ardından konuşan Özdağ, sığınmacılara yönelik politikalara ilişkin “Aramızda belirli farklılıklar olduğu açıktır” dedi.
Aksoy Araştırma’nın analizine göre, her üç Oğan seçmeninden ikisi Kılıçdaroğlu’na, biri de Erdoğan’a oy veriyor. Oy vermem diyenlerin oranı yüzde 28.6.
BBC Türkçe’nin video haberi: “Oğan’a oy verdiklerini söyleyen dört genç anlatıyor.”
Murat Yetkin’in yazısı: “Aliyev’in bu görüşmenin yapılması doğrultusunda hem Oğan hem Erdoğan’a ilettiği öneriler olmuş muydu?”
Mesajlar:
Kılıçdaroğlu’nun videosu: “Gelen kaçaklar kızlarımızın hayatını tamamen karartmadan, vatanını seven sandığa gelsin. Unutmayın, bu bir referandumdur.”
Kılıçdaroğlu’nun dün gece katıldığı ‘Mevzular Açık Mikrofon’ yayınını takip eden CHP’li Kaftancıoğlu’nun izlenimleri: “Erdoğan’ın neden Kılıçdaroğlu’nun karşısına çıkmadığını ve çıkamayacağını görmüş oldum.”
Akşener: “Kılıçdaroğlu seçildiği gün parlamenter sistemi ‘cumhur ittifakı’ kendi isteyecek.”
Diğer gelişmeler:
YSK takvimine göre 19 Mayıs’ta açıklanması gereken milletvekili seçimlerin kesin sonuçları paylaşılmayınca, bugün (22 Mayıs) açılması beklenen TBMM toplanmadı.
YSK, yurtdışındaki temsilciliklerde ilk iki günde 1 milyon 153 bin 842 kişinin oy kullandığını açıkladı. Bu sayının 54 binini ise gümrüklerde kullanılan oylar oluşturuyor. Temsilciliklerde oy verme süreci 24 Mayıs’ta sona erecek.
Zonguldak Çaycuma’da Furkan Sevinç tarafından cinsel istismara uğrayan iki yaşındaki N.Ö., tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Sevinç ve anne Meryem Ö. dahil beş kişi tutuklandı.
İYİ Parti, olağan kurultay tarihini 24-25 Haziran olarak belirledi.
Sandık başında görev almak için Oy ve Ötesi’ne yapılan başvuru sayısı 210 bine ulaştı.
Mehmet Tezkan’ın yazısı: “Karamollaoğlu, Uysal, Babacan ve Davutoğlu'nu tarihi bir karar bekliyor. Cumhurbaşkanı yardımcısı adayı olmaktan feragat etmeliler.”
Kemal Can’ın yazısı: “Benim de aralarında olduğum gözlemci ve yorumcuların ciddi yanılgıları, büyük ölçüde araştırmalarla desteklenen ‘referans’ kaymasıyla da ilgili sanırım.”
21 Mayıs 2023
Kapsül'den
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turuna günler kala alacağı tavır merakla beklenen Oğan, kararını yarın (22 Mayıs) açıklayacak. Yurtdışı temsilcliklerde ve gümrük kapılarında oy kullanma süreci başladı.
Saygı Öztürk’ün yazısı: “Özdağ, partisinin genel idare kurulu toplantısında, Sinan Oğan’la yollarının ayrılabileceğini, ancak iletişimin devam edeceğini belirtti.”
‘Ata ittifakı’ndan Adalet Partisi, Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini duyurdu.
Kılıçdaroğlu’nun videosu: “Bu artık bir seçim değil, referandumdur.”
Seçimin ardından ilk kez konuşan Akşener: “Kılıçdaroğlu'nun seçilmesi için hepimiz en şiddetli şekilde, elimizden gelenin sonuna kadar çalışacağız.”
Yavaş: “İddia ediyorum, ilk anlarda yine Erdoğan'ı çok önde gösterecekler. İlk anlarda yüksek açıklamalarının sebebi, sandıkların başını boşaltmak.”
Soylu: “Sandıklarda siyasi partilerin birer temsilcileri ve müşahitleri olabilir. Oy ve Ötesi diye bir dernek orada olamaz.”
20 Mayıs 2023
Kapsül'den
Seçim işleri: Ankara'dan Twitter'a
Hazırlayan: Nazlı Selin Özkan
Twitter, 14 Mayıs seçimlerinden önceki gece dört hesap ve 409 tweete erişimi engellediğini açıkladı. Erişim engellemesine yönelik mahkeme kararları aldığını belirten şirket, ‘Twitter’ın Türkiye’de kullanıma açık kalmasını sağlamak amacıyla’ mahkeme kararlarına uyduğunu belirtti. Erişime engellenen hesapların Türkiye dışında erişilir olmaya devam ettiği de eklendi.
Twitter’ın açıklamaları global medyada yoğun eleştiri aldı. Nitekim şirketin sahibi Musk platformda ifade özgürlüğünü koruyacağını söylemiş, Federal Soruşturma Bürosu’nun talebi üzerine bazı hesaplara erişimi engellediği için Eski Twitter yönetimini eleştirmişti. Oysa ki, yasal şikâyetleri ve çevrimiçi materyallerin kaldırılmasına yönelik talepleri toplayan Lumen veri tabanına göre Musk’ın Twitter’ı devralmasını takiben, Twitter’ın devletlerin sansür ve gözetim taleplerine uyma oranı yüzde 50’den yüzde 80’e yükselmiş durumda. Aynı veri tabanına göre, Musk’ın Twitter’ı devraldığı 27 Ekim 2022 tarihinden bu yana Twitter’a en çok talep gönderen ülke ise Türkiye.
Eleştiriler üzerine tekrar açıklama yapan Twitter Küresel Hükümet İşleri (Twitter Global Government Affairs), Türk hükûmetinden mevcut mahkeme kararlarına uymayan tek sosyal medya platformu olduğu gerekçesiyle uyarı aldığını ve platformu seçim süresince kullanılabilir durumda tutmak için mahkeme kararına uyduklarını belirtti.
Yargı kararlarına itiraz ettiğini belirten şirket, mahkeme kararlarını ve düzenleyici kurum yazışmalarını da kamuoyuyla paylaştı.
19 Mayıs 2023
#tarih'ten
14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nin ilk turunda %5'i aşkın oy alarak 2. turun kilit ismi olan Sinan Oğan'ın bugün Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmesi bekleniyor. Çarşamba günü Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ile yaklaşık 3 saat görüşen Oğan, seçimin 2. turunda kimi destekleyeceğini bugün açıklayacağını duyurmuştu. Seçimin 2. turunda Oğan'ın milliyetçi çizgisine yakın bir stratejiyi benimseyen Kılıçdaroğlu'nun görüşmede ATA İttifakı'nın desteğini isteyeceği belirtiliyor.
The New York Times gazetesine konuşan Oğan, bir adayı destekleme karşılığında yeni yönetimde üst düzey bir görev istediğini "Cumhurbaşkanı yardımcısı olabilecekken neden Bakan olayım?" sözleriyle duyurdu. Bugüne kadar Oğan ve Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'dan gelen açıklamalara göre, destek için başta mültecilerin ülkelerine gönderilmesi gibi bir dizi şart koşuldu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, cumhurbaşkanı seçimlerinin ikinci tura kalmasına ilişkin olarak, Sinan Oğan ile pazarlık görüşmesi yapmayacaklarını söyledi.
Okuma notu: İlk turda sandığa gitmeyenler kimler, partiler ikinci turda bu seçmenleri ikna edebilir mi?
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, “Türkiye için karar ver” sloganıyla 28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. turu çalışmalarını başlattı. İlk tura kıyasla kampanya dilini sertleştiren Kılıçdaroğlu, sandığa gitmeyen ve özellikle Sinan Oğan'a oy verenleri “Vatanını seven sandığa gelsin” diyerek oy vermeye ve sandıkların başında durmaya çağırdı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı “terör örgütleriyle gizli görüşmeler yapmakla” suçlayan CHP Genel Başkanı, “Ben terör örgütleriyle masaya asla oturmadım ve hiçbir zaman da oturmayacağım” ifadesini kullandı. 14 Mayıs'ta sandıktan “iktidara karşı memnuniyetsizlik ve değişim mesajı” çıktığını söyleyen ve seçmene “Mesajınızı aldık” diyen Kılıçdaroğlu seçimi kazanırsa tüm göçmenleri ülkelerine göndereceğini dile getirdi.
FOX TV'ye konuk olan CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, 28 Mayıs seçimlerinin Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin “varlık ve yokluk seçimi” olacağını söyleyerek “Neredeyse Afganistan örneğini birebir yaşayacağız gelecekte, bu tehlikeyi vatandaşlara anlatacağız” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, Kılıçdaroğlu'nun talimatıyla 1 aydır Ankara'da devletin durumunu incelediğini ve “hasar tespit” raporu hazırladığını söyleyerek en ağır tablonun Merkez Bankası'nda yaşandığını iddia etti. Erdoğdu'ya göre döviz rezervleri eksi 70 milyar dolara kadar inmiş durumda ve Merkez Bankası'nın teknik iflas durumu sebebiyle her an dış borç ödeme krizi baş gösterebilir.
CHP'de görevden alınan Onursal Adıgüzel'in yerine Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevine Devrim Barış Çelik getirildi. 45 yaşındaki Çelik daha önce CHP'de Doğu Masası Koordinatörlüğü görevini yürütmüştü.
Okuma notu: Türkiye'de sandık başlarında ne gibi sorunlar yaşanıyor, görevli olmak gerçekten bir fark yaratabilir mi? BBC Türkçe müşahitler, avukatlar ve gönüllü müşahit oluşumlarıyla konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da Şoförler buluşmasında "Vergileri düşürerek esnafımıza ve çiftçimize özel sübvansiyonlar yaparak, insanımızı rahatlatacağız" dedi. Erdoğan “Karadeniz gazını bir ay müddetle ücretsiz olarak halkımıza ulaştırdık mı? Bir yıl boyunca mutfakta yüzde 25 indirimle vereceğimizi halkımıza duyurduk mu? Şimdi sırada neresi var? Gabar” sözlerini kullandı.
Erdoğan, yarın seçimin ikinci turu için oy kullanmaya başlayacak yurtdışı seçmenlere "sandığa gidin" çağrısı yaptı. Paylaştığı Twitter mesajında yurtdışı seçmenlere seslenen Erdoğan, "Sizlerden, bulunduğunuz ülkelerdeki seçim tarihlerini yakından takip ederek, demokratik hakkınızı muhakkak kullanmanızı rica ediyorum" dedi.
MHP lideri Devlet Bahçeli'nin danışmanı ve MHP'nin yayın organı TÜRKGÜN gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Yıldıray Çiçek, Fenerbahçe-Trabzonspor maçında "Mecliste Hizbullah istemiyoruz" sloganları atan sarı-lacivertli taraftarlara "embesiller" diye hitap etti. Çiçek “Hadi HÜDA PAR'ı Hizbullah görüyorsanız 4 vekili var, PKK'nın siyasi uzantısı HDP'nin 62 vekili var. Kansızlığınız Kandil'in tavrına mı bağlı?” dedi.
Sözcü’nün haberine göre, Diyarbakır'da Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi eski Genel Sekreteri İbrahim Sarı’nın aracından indirilerek kara çarşaf giydirilip kaçırıldıktan sonra domuz bağıyla öldürülmesi de dahil olmak üzere 20 kişinin öldürülmesi, 31 kişinin satır ve silahla yaralanması eylemlerine katılan 4 Hizbullah tetikçisinin, “yargılamanın yenilenmesi” ile “infaz durdurma” kararı verilerek serbest bırakıldıkları ortaya çıktı.
HÜDA PAR Genel İdare Kurulu Üyesi Aynur Sülün, 6284 sayılı yasayla ilgili, bazı maddelerin ayıklanması ya da kaldırılıp daha ahlaki bir düzenlemeye gidilmesi gerektiğini savunurken, "İki tarafın da hakları gözetilmeli. Erkeğin de mağdur olmasına mahal vermeyecek şekilde olmalı" dedi. İstanbul Sözleşmesi'ndeki "toplumsal cinsiyet eşitliği" ifadesine vurgu yapan Sülün, “Bu, cinsel sapkınlıkların normalleşmesi, açıktan propagandasının yapılması hedefini taşıyan bir söylem. İnsan fıtratına aykırı cinsel sapkınlıkları biz kabul etmiyoruz" sözlerini kullandı.
Adana'da, 14 Mayıs seçimlerinin ardından deprem bölgesinde oy kullananlara sosyal medya hesaplarından “hakaret ettikleri” ve “provokatif paylaşım yaptıkları” gerekçesiyle 8 kişi gözaltına alındı. Toplamda 15 kişi hakkında gözaltı kararı olduğu belirtilirken adreslerinde bulunamayan 7 kişinin arandığı bildirildi.
Emek Partisi (EMEP) Genel Başkanı Ercüment Akdeniz'in hem görevinden hem parti üyeliğinden istifasının ardından toplanan Genel Yönetim Kurulu, Genel Başkanlık görevine, Genel Başkan Yardımcısı Selma Gürkan’ı getirdi.
Yüksek Öğretim Kurulu, üniversitelerde bahar dönemi final sınavlarını, 6 Şubat depremlerini gözönüne alarak 1 Haziran sonrasına erteledi. Kararın, öğrencilerin mağduriyet yaşamaması adına alındığı belirtildi. CHP ve İYİ Parti'den de 28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. turu gerekçesiyle erteleme talebi gelmişti.
Gazeteci Deniz Yücel'in “cumhurbaşkanına hakaret” ve “devleti ve yargı organlarını alenen aşağılamak” suçlamalarıyla yargılandığı davada, istinabe talebi işleme alınmadı ve savunmasının alınması için yakalama kararı çıkarıldı. Duruşma 17 Ekim'e ertelendi. Yücel hakkında 1 yıl 8 aydan 6 yıl 8 aya kadar hapis cezası talep ediliyor.
18 Aralık 2002’de evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybeden Necip Hablemitoğlu suikastına ilişkin davada, eski ÖKK MAK Alay Komutanı emekli Albay Levent Göktaş, tetikçi olmakla suçlanan eski Özel Kuvvetçi Tarkan Mumcuoğlu ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Ukrayna’dan Türkiye’ye getirilişini bizzat duyurduğu Nuri Gökhan Bozkır ve Fikret Emek’in de aralarında bulunduğu 6 sanığın tahliyesine karar verdi. Böylece davada tutuklu sanık kalmadı.
Kapsül'den
Oğansılık hesabı
Kararını 19 Mayıs’ta açıklayacağını duyuran Oğan, bugün gündemin ilk sırasındaydı.
Sabah saatlerinde CNN’e konuşan Erdoğan, Oğan'ın 'mülteci politikası’ vurgusuna “Onun isteklerine boyun eğmeyeceğim. Bu şekilde müzakere etmeyi seven biri değilim” yanıtını verdi.
Fotoğraf: Alp Eren Kaya / Depo Photos
Öğle saatlerinde Kılıçdaroğlu ve Zafer Partisi lideri Özdağ bir araya geldi. Görüşmenin ardından iki isim kameraların karşısına çıktı. Kılıçdaroğlu, seçim öncesi Zafer Partisi’ni ziyaret etmemişti.
Kılıçdaroğlu: “Türkiye'nin demokrasiye, dayanışmaya, sorunları aşmaya ihtiyacı var. Sayın başkan, arkadaşları ile görüşecek. Biz düşüncelerimizi aktardık.”
Özdağ: “Bazı sorularımız vardı, onları sorduk. Ayrıntılı cevaplar aldık. Değerlendirmeler yapacağız. Kısa süre içerisinde görüşlerimizi paylaşacağız.”
Bu görüşmenin ardından Erdoğan ve Oğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde bir araya geldi. Talebin Cumhurbaşkanlığı’ndan geldiği öğrenildi. Görüşmenin ardından açıklama yapılmadı.
Alman haber ajansı dpa, Oğan’ın kararını haftaya açıklayacağını yazdı.
MHP lideri Bahçeli, 19 Mayıs mesajında, Oğan için isim vermeden “Fırsatçı aciz” dedi.
Oğan ve Davutoğlu’nun yaptığı görüşmede yer alan Gelecek Partili Üstün, “Bize yakın olduğunu hissettim. Diğer tarafla alakalı kafasında bir şey yok” dedi. Oğan, CHP’li Bolu Belediye Başkanı Özcan’la da bir araya geldi. Gazeteci İsmail Saymaz’a konuşan HDP’li bir yetkili, “Oğan’la görüşülmesine karşı mısınız?” sorusuna “Son tahillde belirleyici olan aday ve adayın üslubudur” yanıtını verdi.
Kesin sonuçlar
YSK, yurtiçi, yurtdışı ve gümrük kapıları sandıkları dahil Cumhurbaşkanı seçiminin resmî sonucunu açıkladı.
Erdoğan 27 milyon 133 bin 849 oy ile oyların yüzde 49.52'sini, Kılıçdaroğlu ise 24 milyon 495 bin 178 oy ile yüzde 44.88'ini aldı.
Oğan 2 milyon 831 bin 239 oy ile oyların yüzde 5.17'sini, İnce de 235 bin 783 oy ile oyların yüzde 0.43'ünü aldı.
Fotoğraf: Depo Photos
İkinci turda geçerli oyların çoğunluğunu alan, cumhurbaşkanı seçilecek. Yurtdışı temsilcilikleri ve gümrük kapılarında oy verme işlemi yarın (20 Mayıs) başlayacak ve 24 Mayıs’ta sona erecek. İki aday arasındaki yurtdışı oyları farkı 302 bin, gümrük kapılarında ise 24 binden biraz fazla.
Seçime katılım oranı yüzde 87.04 oldu. Katılım oranının yüzde 85'in altında olduğu 19 il bulunuyor. Bu illerin 14'ü, Kılıçdaroğlu'nun ilk turu önde bitirdiği iller. Bu 19 ilin Gümüşhane ve Hatay dışında kalan diğer 17'si HDP'nin yüksek oy aldığı Doğu ve Güneydoğu Anadolu illeri.
Meclis
YSK’nın açıklamasında, milletvekili seçiminin kesin sonuçlarına yer verilmedi. Yasaya göre, sonuçların açıklanmasını takip eden üçüncü günde TBMM’nin çağrısız olarak toplanması gerekiyor. Bu oturumda yemin töreninin de yapılması gerekiyor.
CHP’li Özel, HÜDA PAR vekillerinin “Türk milleti önünde ant içerim” ifadesine itiraz edeceğini, bu nedenle yemin töreninin ‘ikinci tur’ sonrasına kalacağını öne sürdü: “Seçmen tercihinin etkilenmemesi isteniyor. ‘En yaşlı üye’ sıfatıyla Bahçeli’nin yöneteceği bir yemin töreninde sorun çıkmasını istemiyorlar.”
Milletvekili seçilen 16 bakan, yemin ettikten sonra bakanlık görevine devam edemeyecek.
“HÜDA PAR sizi zorladı mı?” sorusuna yanıt veren MHP Genel Başkan Yardımcısı Yıldız: “Listeden aday oldular, geçti gitti. Sonraki beyanlarına baktık. Artık devletle, cumhuriyetle barışık beyanlarını gördük.”
Mesajlar:
Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın izlettiği montajlanmış görüntülere, AKP döneminde yaşananlardan kesitlerle yanıt verdi: ‘Vatanını seven sandığa gelsin!’
Oğan’la görüşmesinden önce konuşan Erdoğan: “1 milyona yakın mültecinin dönmesi için Suriye’de konut yapımı projeleri hazırladık.”
Demirtaş: “Kimse benim suçsuz yere yattığım hapislik üzerinden siyasi şantaj, kirli hesap yapmasın. Halk özgür değilse benim çıkmamın bir önemi yok. Bin ömrüm olsa hepsini halkım için feda ederim. Moralli olun, dik durun, direnin.”
18 Mayıs 2023
#tarih'ten
AK Parti'nin Ankara il teşkilatı ve ilçe belediye başkanlarıyla görüştükten sonra açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seçimin 2. turunda fire vermemek ve diğer adaylara oy veren seçmenleri kazanmak için çalışacaklarını söyledi. “Gerek deprem bölgesi gerek çay sezonunun açılmasıyla Karadeniz'de gerek ülkemizin diğer yerlerine seçim bölgelerinin dışına giden insanlarımızın mutlaka sandık başında olmasını temin edeceğiz” diyen Erdoğan, “Her zaman söylediğimiz gibi Türkiye'nin en büyük problemi, vizyoner, programcı, projeci, hayırda yarışmayı esas alan muhalefete sahip olmamasıdır. Ülkemizde her şeyi değiştirdik ancak muhalefeti maalesef değiştiremedik. Bu seçimin inşallah yıllardır beklediğimiz bu değişime de vesile olacağına inanıyorum” şeklinde konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna'yla Rusya arasındaki Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın 2 ay uzatıldığını da duyurdu. Rusya ve Ukrayna yetkilileri de daha sonra Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın 18 Temmuz'a kadar uzatıldığını teyit etti.
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, seçim sürecine ilişkin gelişmeleri değerlendirdi. Kurtulmuş, “Azıcık siyasetin kuralları ile hareket edeceksek seçimi kaybetmiş bir Kılıçdaroğlu’nun CHP’nin başında durması imkansızdır” derken Sinan Oğan’a oy verenlerin ikinci turda Erdoğan’ı destekleyeceğini düşündüğünü söyledi. Kurtulmuş, “Sadece CHP için değil HDP çok ciddi siyasal bir program değişikliğine gitmek zorundadır. CHP dahil bütün bileşenlerin siyasette yeniden yapılanma içerisine girmesi kaçınılmazdır” sözlerini kullandı.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, katıldığı tv100 programında KONDA araştırma şirketinin genel müdürü Bekir Ağırdır'ı isim vererek hedef aldı, "Türkiye’de bir anket mafyası var ve Türkiye’ye operasyon çekiyor. Bu adam uluslararası sistemin Türkiye’deki etki ajanıdır. Bu adamlardan Türkiye yakasını kurtarmalıdır" dedi.
Okuma notu: AK Parti'nin kaybettiği oylar hangi partilere gitti?
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, “Türkiye için Karar Ver” başlıklı bir videoyla seçmenlere seslendi. Milliyetçi bir ton kullandığı konuşmasına “Sınır namustur” diyerek başlayan Kılıçdaroğlu, “Namusumuzu korumaktan aciz, her gün akın akın damarlarımıza sızan bu başı bozuk insan selini seyreden, yarın öbür gün 10 milyondan 30 milyona çıkıp bu mülteci akını karşısında ithal oy ümidi uğruna kılını kıpırdatmayanlara vatanımızı bırakmayacağız” dedi. Kılıçdaroğlu konuşmasında “Kadınlara eşya gibi bakıp, onları eşya gibi sahiplendireceğini söyleyenlere, kadınları domuz bağıyla katledenlere, küçücük çocuklara, evlatlara göz koyanlara vatanımızı bırakmayacağız” ifadelerini kullandı; ayrıca Erdoğan'ın Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) Eş Başkanı olmasını anımsatarak "Şimdi kapısında el pençe divan durduğu Rusya'nın güdümüne giren çakma bir dünya liderine vatanımızı bırakmayacağız" sözlerine yer verdi. Deprem felaketiyle ilgili ise “On binlerce vatandaş, depremde canından olurken korkusundan deprem sabahı askere dur emrini veren insanlar enkaz altında yardım beklerken kan satan, çadır satan bu zihniyete vatanımızı bırakmayacağız” dedi.
Millet İttifakı mensubu siyasi partilerin liderleri Kılıçdaroğlu'nun evsahipliğinde toplandı. Liderler, toplantıda Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunda izlenecek stratejiyi netleştirdi. İlk turda “pozitif kampanya” yürüten Kılıçdaroğlu, terörle mücadele konusunda daha somut ve net mesajlar verecek, kampanya dilini sertleştirecek ve “Kılıçdaroğlu gelirse istikrarsızlık olur” söylemine karşı söylem geliştirecek.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, Beylikdüzü’ndeki pazar ziyareti sırasında "İlk turda kazanan yok. İkinci turda kazanacağız inşallah. Onların demesine bakma. ‘Adam kazanamadı' yani” dedi. Gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını da yanıtlayan İmamoğlu, “Ekonominin sorumlusu, bu ülkeyi yöneten Cumhurbaşkanı ve onun hükümeti. Ve başarısızlar” dedi.
Okuma notu: Ekonomik kriz neden sandığa yansımadı?
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, itiraz süreçlerine dair açıklamasında “Sosyal medyadaki görsellerin YSK ile ilgisi bulunmamaktadır. Kamuoyunu yanıltmaya yönelik asılsız iddialara itibar edilmemeli” dedi. Yener, itirazları “yasanın öngördüğü sürede” görüşüp sonlandıracaklarını belirtti.
AK Parti Isparta İl Başkanı Serkan Keskin, merkez ilçe seçim kuruluna itirazlarından sonra yapılan düzeltmelerle kentte partilerinin milletvekili sayısının 2'ye yükseldiğini bildirdi. Kentte ilk sonuçlara göre AK Parti, CHP, İYİ Parti ve MHP 1'er milletvekili çıkarmıştı. Keskin, düzeltmeler sonucu İYİ Parti'nin milletvekilliğinin kendilerine geçtiğini ifade etti.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, 14 Mayıs Cumhurbaşkanı seçiminde 2.269, milletvekili seçiminde 4.825, olmak üzere toplam 7.094 sandıkta CHP ve İYİ Parti aleyhine uyuşmazlık tespit ettiklerini söyleyerek tüm itirazları yaptıklarını belirtti. Erkek, “Genel sonuçları değiştirmeyecek nitelikte de olsa her bir oyu takip ediyoruz. Milletvekilliğinde bazı yerlerde 100, 200 oyla farklılıklar olabilir. Maraş'ta 2. milletvekilliği için, İstanbul 2. bölge için, her oy yakın şekilde takip ediliyor” dedi.
Okuma notu: Resmî olmayan sonuçlara göre Meclis nasıl şekillendi?
14 Mayıs seçiminin ardından önce Kemal Kılıçdaroğlu tarafından görevden alındığı duyurulan, ardından istifa ettiğini açıklayan eski CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, Tele1 yayınında, seçim sisteminin dijital olarak sorunsuz işlediğini savundu. Adıgüzel, gece saatlerinde CHP'nin sisteminden veri alınamamasının nedeninin iletişim ekibinin talimatı olduğunu iddia etti.
Depremzedelerin kaldıkları otelden çıkarılma girişiminde bulunulduğu iddiasının ardından Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi yetkilileri hakkında soruşturma başlatıldı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, soruşturma hakkında "Belediyemiz, 569 depremzedemizi 8 Şubat’tan bu yana misafir ederek, ihtiyaçlarını karşılıyor. Otel anlaşması sona erince, süre uzatımı yapılarak hizmetin devamı sağlanıyor. Buradan belediyemize saldırıp soruşturma açmak algı operasyonudur" dedi.
HDP Merkez Yürütme Kurulu ile Yeşil Sol Parti Merkez Koordinasyonu ortak toplantı yaparak seçim çalışmalarını ve sonuçlarını değerlendirdi. Partilerin yaptığı 10 maddelik açıklamada “Meclis'in 3. büyük partisi olarak, seçimlerin ilk turunda kazanmasına imkan vermediğimiz rejime, 2. turda kaybettirme kararlılığımız sürmektedir” denildi. Açıklamada “Bütün baskılara ve kumpaslara rağmen Yeşil Sol Parti ile Meclis'te Türkiye'nin 3. büyük temsiliyetine ulaşma başarısını son derece önemli buluyoruz. Fakat genel olarak istediğimiz ve öngördüğümüz seçim sonuçlarını elde edemediğimiz de ortadadır” vurguları yapıldı.
Yeşil Sol Parti'nin Gaziantep milletvekili adayları, seçim günü binlerce seçmenin kendi iradeleri dışında Vatan Partisi'nden sandık görevlisi olarak gösterilip oy kullanmalarına engel olunduğu gerekçesiyle YSK'ya başvurarak kentteki seçimlerin iptalini ve yenilenmesini talep etti.
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce'ye yönelik sosyal medya paylaşımları üzerine resen başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan 14 şüpheliden 1'i tutuklandı. Diğer şüpheliler ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Kapsül'den
İki yol
İkinci tura adım adım yaklaşırken kampanya detayları belirginleşti, Oğan iki adaya da ‘mesaj’ yolladı.
Seçim gecesinin ardından ilk kez kameraların karşısına çıkan Kılıçdaroğlu, ikinci tur kampanyasını başlattı.
Fotoğraf: CHP
Kılıçdaroğlu, özetle şunları söyledi: “O gün, iki aday ve iki farklı anlayış sıfırdan milletimizin karşısına çıkacak. Tüm tutanaklar elimizdedir. Son bir oy doğru yazılana dek tepelerindeyiz. Her sandıkta en az beş kişiye ihtiyacımız var. Bunlar kalırsa 10 milyondan fazla sığınmacı daha Türkiye’ye gelecek, dolar 30 TL’ye dayanacak, bir kuru ekmek 10 TL’ye çıktığında sefalet derinleşecek. İktidara gelir gelmez tüm mültecileri evlerine göndereceğim.”
‘Millet ittifakı’ toplantısı
Seçim sonrasında ilk kez bir araya gelen ‘millet ittifakı’ liderlerinin toplantısının ardından açıklama yapılmadı.
Kulislere yansıyan bilgilere göre, toplantıdan ‘terörle mücadele’ konusunda ‘somut ve net mesajlar’ verilmesi kararı çıktı. Saha çalışmalarında Cumhurbaşkanı’nın geniş yetkileri ön plana çıkarılacak ve Meclis'in ‘denge-denetleme’ işlevine vurgu yapılacak.
Liderler sahada ayrı ayrı bölgelerde çalışma yürütecek, büyük mitingler düzenlenmeyecek. Başta deprem bölgesi olmak üzere farklı toplum kesimleri, kanaat önderleri, sivil toplum örgütleri, esnaf ziyaretleri gibi yüz yüze ve dar kapsamlı toplantılar yapılacak.
T24’ten Murat Sabuncu’nun kulis haberine göre, İYİ Parti lideri Akşener ‘bürokrasi kadrolarını ve kabine üyelerini seçim öncesi açıklama’ fikrine karşı çıktı ve bu düşünceden vazgeçildi.
Kampanya
Kılıçdaroğlu, kampanyasında ‘Türkiye için karar ver!’ sloganını kullanacak. Erdoğan’ın kampanya sloganı ise ‘Bir kez daha, güçlü şekilde hazırız’ olacak.
Seçime katılım oranı yüzde 88.92 olarak belirlendi. Oy kullanmayan seçmen sayısı 8 milyon 429 bin 206, geçersiz oy sayısı 1 milyon 20 bin 963 oldu.
İkinci turda, 18 yaşını doldurarak oy kullanmaya hak kazanan 47 bin seçmenin de sandığa gitmesi için çalışmalar yapılacak. Sandığa gitmeyen 1 milyon 'genç seçmen' olduğu, deprem bölgesinde toplam 1.5 milyon seçmenin oy kullanmadığı hesaplandı.
Oğan ve ittifaklar
Bir adayı desteklemesi hâlinde üst düzey bir görev talep eden Oğan, “Cumhurbaşkanı yardımcısı olabilecekken neden bakan olayım” dedi. Oğan, Erdoğan’ın çalışma disiplinini takdir ettiğini ancak tek başına karar aldığını söyledi. Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan kadar çalışkan olmadığını düşünen Oğan, CHP liderinin herkesin görüşüne açık olduğunu vurguladı.
Fotoğraf: Abdurrahman Antakyalı / Depo Photos
Oğan, ‘ikinci tur’ için kararını yarın (19 Mayıs) duyuracak. Kılıçdaroğlu ve Oğan’ın, karar açıklaması öncesi bir araya geleceği bilgisi verildi.
Oğan ve Davutoğlu, ‘ikinci tur’ gündemiyle üç saatlik bir görüşme gerçekleştirdi. Gelecek Partili Feramuz Üstün’ün ofisinde yapılan görüşmenin, ‘olumlu geçtiği’ açıklandı.
Sandık güvenliği
CHP’de ‘tartışmalı seçim gecesi’ sonrası görevden alınan Onursal Adıgüzel’in yerine Devrim Barış Çelik getirildi. İzmir’den milletvekili adayı olan ancak seçilemeyen parti meclisi üyesi Çelik, bilgi ve iletişim teknolojilerinden sorumlu olacak.
Seçim gecesiyle ilgili konuşan Adıgüzel, toplam 313 sandıkta CHP’nin müşahit ve sandık görevlisinin olmadığını söyledi. Ülke genelinde 600’den fazla sandıkta Kılıçdaroğlu’na oy çıkmadığını aktaran Adıgüzel, “Demek ki orada görevlimiz yoktu. Sıfır oy aldığın sandıkta görevlin yoktur” dedi.
İletişim ekibinin talimatıyla veri akışının basına verilmediğini belirten Adıgüzel, “Sandıkların yüzde 99’unu tespit ettik. Yüzde 1 sandıkta problem var. Hem aleyhimize hem lehimize” dedi.
‘Millet ittifakı’ liderleri, seçim gecesi oy sayım işlerinin sürdüğü süreçte parti yöneticileri ve milletvekillerinin sandık başında olmasına karar verdi.
TİP, 4 milyon 200 bin oyun kullanıldığı yaklaşık 20 bin sandığın ‘şaibeli’ olduğunu öne sürdü: "Bu operasyonda, milletvekili seçiminde MHP gözetilmiştir. Oğan, ilk dakikada kaç oy oranı gösterildiyse, sonuna kadar o oranda kalmıştır. Bunun istatistik ve istatistik bilimiyle açıklanması mümkün değildir."
Diğer gelişmeler:
İçişleri Bakanı Soylu, araştırmacı Bekir Ağırdır’ı hedef aldı: “Bir anket mafyası var ve o adam bir mafya. Bekir Ağırdır… Bu adam, her seçimde operasyon çekiyor. Bu adam, uluslararası sistemin Türkiye’deki etki ajanıdır.”
KONDA, seçime üç gün kala paylaştığı anketinde Kılıçdaroğlu’nun oyunu yüzde 49.3, Erdoğan’ın oyunu ise yüzde 43.7 olarak duyurmuştu.
Diyarbakır'da 20 kişinin öldürülmesi, 31 kişinin satır ve silahla yaralanmasından sorumlu tutulan Hizbullah üyesi dört kişinin, 'yargılamanın yenilenmesi' ile 'infaz durdurma' kararı verilerek serbest bırakıldıkları ortaya çıktı.
32. Gün arşivinden (2001): ‘İtirafçılarla Hizbullah Gerçeği’
Giresun’da CHP'den Elvan Işık Gezmiş ve Nevşehir’de MHP'den Filiz Kılıç; bu illerden seçilen ilk kadın milletvekilleri oldu. 81 ilin 30'unda ise sadece erkek adaylar milletvekili seçildi.
Ercüment Akdeniz’in istifasının ardından EMEP’in yeni genel başkanı Selma Gürkan oldu.
Üniversitelerde bahar dönemi sınavları, 1 Haziran'dan sonra yapılacak.
Oy ve Ötesi, hangi illerde kaç müşahide daha ihtiyaç olduğunu açıkladı. Türkiye Gönüllüleri, müşahit çağrısı yaptı.
Siyasal iletişim uzmanı Necati Özkan, GAİN Haber yayınında Mirgün Cabas’la konuşuyor: ‘İkinci tur seçim stratejileri nasıl olacak?'
Muharrem Sarıkaya’nın yazısı: “Akşener’in partisinin oylarını arttırmaya odaklanması nedeniyle tek başına odaklanamadığı Cumhurbaşkanlığı seçimine bu kez tam asılacak olması bir avantaj.”
İsmail Saymaz’ın yazısı: “Böylesi berbat bir pazarlığın nihayetinde, kaybeden CHP'liler oldu. Gelecek, DEVA, Saadet ve Demokrat kazançlı çıktı. Bu yüzden mahalle yas tutarken Davutoğlu, milletvekilleriyle poz veriyor.”
Sedat Ergin’in yazısı: ‘İstanbul’daki sandıkların 2018’den bugüne analizi’
Milletvekillerine verilecek rozet, altın kurunun yüksek ve değişken olması nedeniyle metal olarak tercih edildi. 250 liradan satılacak metal rozetleri tercih etmeyen vekiller, altın rozet talebi için Darphane’yle iletişime geçebilecek.