Σκοπός της εισήγησης είναι να παρουσιαστούν τα βασικά χαρακτηριστικά των δομών που λειτουργούν υποστηρικτικά προς το διδακτικό έργο και ειδικά αυτών στις οποίες συμμετέχουν μέλη κάθε Συλλόγου Διδασκόντων, δηλαδή Εκπαιδευτικών, Ψυχολόγων και Κοινωνικών Λειτουργών, όσων συμμετέχουν στα Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης και τις Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης. Θα συζητηθεί επίσης και το πλαίσιο ενεργειών που προτείνεται για την υποστήριξη κάθε μαθητή/μαθήτριας στην καθημερινότητα της σχολικής μονάδας και θα συζητηθούν τα νομοθετήματα που περιγράφουν την φιλοσοφία και τις διαδικασίες υποστήριξης που μπορούν να αναπτυχθούν σήμερα στο σχολείο. Η ψήφιση του Ν. 4823/21 έφερε αλλαγές στην καθημερινότητα των σχολικών μονάδων. Δύο νέες συνθήκες, η συνεργασία μεταξύ όλων των μελών όλων των ειδικοτήτων της σχολικής κοινότητας και η διεπιστημονικότητα – συνθήκες που η μία συνδέεται και επηρεάζει την άλλη – φαίνεται πως χαρακτηρίζουν άμεσα τις ενέργειες που πρέπει να αναπτυχθούν στη σχολική μονάδα που «αγκαλιάζει» κάθε παιδί. Δομές που είχαν δημιουργηθεί με παλαιότερα νομοθετήματα, οργανώνονται πλέον διαφορετικά ως προς το έργο τους και το πλαίσιο στο οποίο καλούνται να αναπτύξουν τις ενέργειές τους. Η νομοθέτηση γραφειοκρατικών συνθηκών όπως για παράδειγμα η ύπαρξη ωρολογίου προγράμματος για τη λειτουργία των Επιτροπών Διεπιστημονικής Υποστήριξης αντανακλούν τη βούληση της Πολιτείας για την εφαρμογή του μέτρου. Εκτός όμως των όρων λειτουργίας των δομών, αναφορά γίνεται και στις διαδικασίες που προβλέπονται να αναπτυχθούν και συζητιέται η εφαρμογή τους.

Τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ), όπως μετονομάστηκαν τα ΚΕΣΥ (πρώην ΚΕΔΔΥ – πρώην ΚΔΑΥ), έχουν ως αποστολή την υποστήριξη των σχολικών μονάδων της περιοχής αρμοδιότητάς τους για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και την προάσπιση της αρμονικής ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης και προόδου. Τα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. διενεργούν ατομικές αξιολογήσεις και εκδίδουν αξιολογικές εκθέσεις σύμφωνα με όσα ορίζονται στον Ν. 4823/2018, στις οποίες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται προτάσεις προς το σχολείο και την οικογένεια για την υποστήριξη του μαθητή και διατυπώνονται οι βασικοί άξονες για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των Εξατομικευμένων Προγραμμάτων Εκπαίδευσης. Επίσης, ο νόμος προβλέπει για τα ΚΕΔΑΣΥ την αποκλειστική αρμοδιότητα σε μια σειρά ζητημάτων, όπως, για παράδειγμα, τη λήψη απόφασης για αντικατάσταση των γραπτών δοκιμασιών με προφορικές. Με τον ίδιο νόμο προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία Επιτροπών Διεπιστημονικής Υποστήριξης (ΕΔΥ) με σκοπό την ανάπτυξη συνεργατικών πρακτικών εκπαιδευτικής αξιολόγησης των μαθητών, συμβουλευτικής και υποστήριξης και η λειτουργία τους στηρίζεται στις πρακτικές που επιτάσσουν η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού και η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες.

Η σημερινή εισήγηση επικεντρώνεται στον ρόλο των δύο παραπάνω θεσμών, στη Διεπιστημονική Αξιολόγηση και Υποστήριξη των μαθητών στη σημερινή συγκυρία λειτουργίας των σχολείων μετά την εμπειρία της «τηλεκπαίδευσης», επιχειρώντας να διερευνήσει πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η επιστροφή στη σχολική «κανονικότητα».

Η ψήφιση του Ν.4823/2021, η έκδοση του Ενιαίου Κανονισμού Λειτουργίας των ΣΔΕΥ - ΕΔΥ, καθώς και η άμεση υλοποίησή τους στα σχολεία, δημιουργούν ένα νέο τοπίο στη γενική και ειδική εκπαίδευση. Στο νέο αυτό τοπίο συναντιούνται οι εκπαιδευτικές παραδόσεις και επαγγελματικές ταυτότητες δεκαετιών με σύγχρονες αντιλήψεις για τη διαφορετικότητα, την αναπηρία, τη διάγνωση και τον ρόλο του σχολείου. Συχνά, οι παραπάνω νομοθετικές ρυθμίσεις συνδέονται με διαφορετικά θεωρητικά πλαίσια, όπως με τη Ανταπόκριση στην Παρέμβαση, τη διαφοροποιημένη διδασκαλία ή την Προώθηση της Θετικής συμπεριφοράς στα σχολεία και με διαφορετικά μοντέλα υλοποίησής τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να ερμηνεύονται οι αναγκαιότητες της διεπιστημονικής συνεργασίας αλλά και τα εμπόδια στην καθημερινή πράξη με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Στο πλαίσιο αυτής της εισήγησης, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ερμηνεία των ρόλων που περιγράφονται στον κανονισμό λειτουργίας των ΕΔΥ στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα και θα εστιάσουμε στην ανάδειξη συγκεκριμένων προκλήσεων κυρίως για τους/τις ψυχολόγους που εμπλέκονται. Οι προκλήσεις που θα συζητηθούν αφορούν 4 διαστάσεις σε σχέση με τη λειτουργία των ΕΔΥ: α) την υποστήριξη από την ηγεσία του σχολείου, β) τους πρακτικούς περιορισμούς γ) τις αντιστάσεις των εκπαιδευτικών και δ) τις αντιστάσεις των ψυχολόγων. Με αφετηρία τις προκλήσεις που συγκροτούνται, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη ενός κοινού κώδικα επιστημονικής επικοινωνίας, στον προσδιορισμό συστηματικών διαδικασιών καθώς και στην επιμόρφωση σε βέλτιστες πρακτικές παρέμβασης.