Samen dansen en variaties
(last update : 21/08/2025)
(last update : 21/08/2025)
Rueda Café gebruikt als referentie de figuren beschreven door RuedaStandard.com, maar dit wil niet zeggen dat we er niet af en toe van afwijken of dat we variaties en extra figuren niet in ons oefenschema opnemen. Het doel van onze oefensessies is natuurlijk onze eigen kennis zo goed mogelijk inoefenen, maar ook die kennis wat uit te breiden en ons zelf een zo breed mogelijke basis te geven om met andere groepen mee te dansen. En juist om met die andere groepen te kunnen dansen, gaan we vaak een compromis aan...
Dromen over één standaard die iedereen volgt is niet realistisch. Het is normaal dat iedere dansleraar zijn ervaring, zijn logica en prioriteiten in zijn lessen gaat toepassen, waardoor er altijd verschillen zullen zijn tussen de scholen onderling. En alhoewel Rueda Café wel zou willen pleiten voor een "geuniformiseerde basis" vinden we het heel logisch dat elke school zijn eigen identiteit en speciale figuren heeft.
De onderstaande tekst hoopt een beetje bij te dragen tot een betere verstaanbaarheid van de variaties tussen figuren die heel vaak voorkomen in de verschillende scholen. We hopen dan ook dat het de rueda-dansers zal aanzetten om meer te experimenteren, om meer te proberen vaker een rueda mee te dansen bij een andere groep.
Eén van de belangrijkste regels is het goed in 't oog houden van de "lider" of "cantante", de persoon die de rueda leidt. Zeker bij een "sociale rueda" kun je via die persoon al heel wat afleiden van wat er van je verwacht wordt; bovendien zal hij normaal gezien ook "nieuwkomers" in 't oog houden en zijn roepen hieraan wat aanpassen.
De start van de rueda, met "al centro", "al media " of "rueda ! ", hangt af van de dansschool, is verschillend, maar naar mijn ervaring conform de 2 manieren erkend door RuedaStandard.com ... dus : volg de “cantante” en meestal wacht die wel tot iedereen zijn ritme / uitvoering volgt. Afhankelijk van de startmethode “lijkt” de “arriba” die hier meestal op volgt sneller te beginnen... hoe dan ook de eerste stap in de "arriba" is op de “1”
De beweging van de "vamos arriba tiempo españa" is bij alle scholen gelijk, maar het "vamos" en het “tiempo españa” aanhangsel wordt bijna nergens gebruikt en men roept men meestal gewoon "arriba". Gewoonweg "abajo" roepen als tegenhanger voor "arriba" levert echter vaak verwarring : gaan we hier gewoonweg achteruit, of doen we de "oorspronkelijke abajo" die vandaag bij veel scholen - en in de standaard - vervangen wordt door "aguajea", "adentro y afuera" of "paseala" ? … Rueda Café gaat voor een “abajo” als antwoord op “arriba”, gewoon achteruit wandelen, en kiest voor "aguajea" of "adentro y afuera" - eventueel aangevuld met "y abajo" voor de "oude abajo"; "paseala" roepen we hier niet omdat dit ons inziens verwarrend is met de "paseala" in open positie.
In de RuedaStandard.com figuren vinden we figuren waarbij automatisch gewisseld wordt van partner, maar ook figuren waarbij men op het einde bij zijn dame blijft. Bijna altijd hebben we bij de "standaard" dat :
we wisselen van dame bij alle "enchuflas", "dames" en "primas" (of "adios" - zie verder) ; we wisselen NIET bij die figuren als we het "quédate" (blijf erbij) (of "con dile que no") commando erbij horen; (nota : vroeger vonden we in de Noorse Rueda Standaard en bij vele dansscholen terug dat men bij de "prima con la hermana" bij de dame bleef - vandaag geeft RuedaStandard.com ook aan van dame te wisselen - iets wat we bij Rueda Café al een tijdje deden)
we wisselen van dame als de figuur het "vraagt" (bvb. "tumba francesa", ...);
bij alle andere figuren blijven we bij de oorspronkelijke dame; we wisselen WEL als we het "con dame" commando erbij horen.
OPGEPAST : soms vereist - in "guapea" positie - een figuur dat er eerst een "enchufla y quedaté" gebeurt alvorens de werkelijke figuur wordt uitgevoerd (neem bvb "paseala", "rodeo",...) ; die "enchufla y quedaté" zal vaak niet explicitiet vernoemd worden ... MAAR met de Rueda Atomica in het hoofd gaan we die "enchufla con/y" er misschien ook maar steeds bijroepen.
NB. sommige scholen gaan standaard "altijd" door (Salsa Charanga, Salsa Chicho, ..) ; Rueda Café gaat vaak de "quédate / con dile que no" of "con dame" toevoegen om die variatie tussen de scholen op te vangen.
De RuedaStandard.com gebruikt de naam "prima con la hermana, familia..." waar sommige scholen, ook veel van onze Nederlandse collega's, en het internet "adios con la hermana, familia .." gebruiken... Ooit las ik dat de oorspronkelijke namen "adios con la prima", "adios con la prima y la hermana", enz.. waren en dat die verwarring eigenlijk kwam door het gebruik van verschillende manieren om die namen af te korten. We vinden vandaag zelfs de naam "familia" terug voor zijn veel langere oorspronkelijke naam ... begrijpelijk als je snel en kort wil roepen ... de "prima" of "adios" keuze gaf tot hiertoe weinig problemen wanneer leden van verschillende groepen samen dansen.
MAAR ...
zowel in open als gesloten positie vinden we vaak een figuur terug waarbij de danspartners samen 360° draaien en dan verder gaan met wat ze bezig waren. In gesloten positie spreekt Bailando van "adios", in "open positie" heeft "de standaard" een "adios" (maar dat is eigenlijk een "dubbele draai + quédate"), Coco Brazil een "caminar"; bij Salsa Charanga vinden we in open positie ook een "adios con .. ", maar dat is eigenlijk een "draai + prima con ..." - extra probleem voor diegenen die een "adios con la hermana" uitvoeren als "prima con la hermana" zoals vaak op het internet terug te vinden is)
Hier gaan we dus een compromis aan : Rueda Café gaat voor een "adios" (= 360° draai), zowel in open als gesloten positie en kent een "adios con la prima", "adios con la prima y la hermana", "adios con la prima y la familia" : eerst de 360° draai en dan de prima-variatie erna ...
Verschillende figuren worden vaak gecombineerd tot een "festival de ...", waarbij er steeds 3x een figuur wordt gedanst, resp. met 1, 2 of 3 klappen in de handen (start op “1”) tijdens het wisselen van partner (via “dame/dile que no”), ... In de standaard start dat klappen op "7" (zie video) , maar de meeste dansscholen in en rond Antwerpen starten met dat klappen op de volgende "1".. Rueda Café danst volgens dit laatste principe.
Verschillende figuren worden vaak gecombineerd tot een "festival de ...", waarbij er steeds 3x een figuur wordt gedanst, resp. met 1, 2 of 3 klappen in de handen tijdens het wisselen van partner (via “dame/dile que no”), ... In de standaard start dat klappen op "7" (zie video) of “6” , maar de meeste dansscholen in en rond Antwerpen starten met dat klappen op de volgende "1".. Rueda Café danst volgens dit laatste principe.
Rueda Café gebruikt volgende min-of-meer standaard "festival de"- combinaties (maar dus met klappen op “1”) :
"festival de dame" : (see MNSP video) telkens een "dame" met klappen op één tijdens het "halen" van de volgende volger ( géén "guapea" tussenin)
"festival de pelota (con giro/vuelta )" (see standard) : de standaard en het idee waaruit de andere festivals uit voor komen; er wordt bij Rueda Café ook vaak "tres pelotas" geroepen, een naam die Salsa Charanga gebruikt
Rueda Café heeft enkele extra "festivals" geïntroduceerd om telkens een drietal basisfiguren te combineren .. meer info vind je op deze link ... in principe gaat het steeds over 3 basisfiguren (daarom zeggen we ook vaak "los tres ...") die we samen voegen ...
"Uno", "dos", "doce" ... zijn allen variaties op de basis "cubanita"- en "cubanito"-figuren... op het internet vinden we verschillende variaties :
de "uno" wordt vaak beëindigd met een "sombrero", maar soms ook door iets wat lijkt op een "(enchufla y) escondeté"
de "dos" wordt bijna altijd beëindigd met een "sombrero"
bij de "doce" worden vaak achtereenvolgens "cubanita" en "cubanito" gedaan, waarbij het wisselen tussen die twee gebeurt door een "se fue", vaak wordt hier geëindigd door iets wat lijkt op een "(enchufla y) escondeté"
Wij houden ons aan volgende versie, ietswat afwijkend van die die we in onze begin jaren van de rueda-lessen zagen ... de versie van "de broertjes Hernandez"
"uno" : 2x 1x "cubanita", beëindigd met rechterhand hoog en een "escondeté" een "sombrero"+ "dile que no"
"dos" : "enchufla" + 2x "cubanito", beëindigd met "sombrero" + "dile que no"
"doce" : 1x "cubanita", "enchufla" + 1x "cubanito" + "sombrero" + "dile que no"
Over de "cero" is er niet echt discussie - soms wel over een klap of niet, maar over "seis" en "nueve" stellen we twee belangrijke variaties vast :
één variatie gebaseerd op "beginnen met de "setenta"-beweging, zoals we konden terugvinden in het vroegere Norwegian Rueda Standard (maar niet in RuedaStandard.com)
een andere variatie gebaseerd op de "cero" waaraan, na die "cero" een "streepje naar rechts ("seis" - volgende dame) of links ("nueve" - vorige dame) wordt "getrokken" ..
Rueda Café kiest voor de versie die we terug vinden in een video van Ritmos Latinas Nava , maar noemt de "cero doble" die hier gepresenteerd wordt "cero los dos"; voor de "cero doble" houden we ons bij de uitvoering van 2x "cero" (zoals RuedaStandard.com aangeeft); we blijven de figuren gebaseerd op de "setenta" op ons schema terugvinden onder de namen "setenta y seis" en "setenta y nueve"
"Vacilala "wordt in de standaard gedanst als volgt : https://www.youtube.com/watch?v=OpPDZUydVrQ ; in het Antwerpse vinden we vaak andere namen zoals "botala" (Bailando) en "mirala" (Salsa Charanga,) ... en er bestaat bij Salsa Charanga ook een "vacilala" die voor ons eerder een variatie is op " vacilala por la mano y enchufla" ... de "vacilala", eigenlijk een basisbeweging, wordt dan ook bij Rueda Café enkel geroepen als we zeker zijn dat de deelnemers hem kennen, of tijdens de oefenavonden na een korte "toelichting".
De "enchufla y quedaté" wordt gedanst volgens de standaard (we doen een "enchufla", gaan niet door naar de volgende volger maar doen de "dile que no" met onze eigen danspartner) ... in de rueda worden er vaak figuren geroepen die in werkelijkheid maar eerst starten als onze danspartner rechts van de leider staat... die beginnen dan ook meestal met een "enchufla y quedaté" om de volger in die positie te krijgen (vb. "paseala")... meestal wordt die "enchufla y quedaté" er niet bijgeroepen, maar mag .. de roeper beslist... opgepast : roept die roeper een "enchufla y paseala" dan gaan we er bij Rueda Café vanuit dat we eerst naar de volgende volger gaan en daar onmiddellijk de "paseala" mee uitvoeren !
Sommige figuren eindigen eigenlijk met de volger rechts van ons (bvb "setenta") ... hierbij kan de roeper beslissen om er een extra figuur / een modifier "aan te hangen" (bvb "setenta y exhibela") ... wordt er niets geroepen dan volgt in die positie automatisch een "dile que no" ... maar de roeper kan altijd beslissen om die "dile que no" er bij te roepen.
Enkele namen van Standard.com gebruiken we niet om verwarring zoveel mogelijk te vermijden
"Paseala" (in closed position) (=aguajea = adentro y afuera *) ... doet ons teveel denken aan het rondbrengen van de dame
"Cadena y complicaté" : het woord "cadena" ligt ons te dicht bij de "(enchufla) y cadeneta"; wij gebruiken "cable ... con mujeres ... y hombres"
"Patin pa'mujeres" : we gebruiken enkel de "patineta" waarbij we bij dezelfde dame blijven (en dus NIET een dame terug gaan)
"Parte el Brazo" : de Standard.com figuur is complexer dan welke in het Antwerpse Rueda milieu wordt gedanst en zou tot teveel verwarring leiden; we houden ons bij de "cubanita/o" variaties
"Puente doble" : een mooie figuur, maar vanwege de "gewone puente", onze eigen " tres puentes de Cuba" en om verwarring te vermijden niet in het repertorium opgenomen.
"enchufla moderno" kennen we en we gebruikten ook lang die naam; vandaag echter roepen we die figuur als "enchufla doble complicado" wat iets duidelijker refereert naar de uitvoering van die figuur, een naam die we ook al terugvinden sinds 2009 bij Media Noche Salsa Production
"treinta y tres" : alternatieve namen "reloj" (e.g. Salsa Charanga) en "San Marco" (e.g. Rubio Salsa Club en Coco Brazil); de RuedaStandard heeft een gelijkaardige figuur, "caja de bolas", maar daarbij gaan de heren rechts, de dames links, onbeperkt tot het volgend commando bvb "cero", ... wij kozen voor de in 2009 gepubliceerde naam gebruikt door Media Noche Salsa Production, maar trachten ook voor de andere namen alert te blijven
onze "72 complicado" is eigenlijk de "siete setenta" die we verschillende keren terugvinden op youtube; wij gebruiken als naam "72 complicado" omdat deze naam beter refereert naar de uitvoering : eerste deel van de "72" + 2de deel van de "70 complicado"