historia komputerów

Jak powstały komputery

Historia komputerów sięga dalej, niż możemy sobie wyobrazić. Obecnie rozumiemy komputer jako "elektroniczną maszynę przetwarzającą informacje". Jako takie pojawiły się stosunkowo niedawno - w latach 40-tych XX wieku (powszechnie prądu elektrycznego zaczęto używać w XIX wieku). Jednak mechaniczne urządzenia służące do liczenia - pierwowzory komputerów - pojawiły się dużo, dużo wcześniej.

Szczypta historii

rzymskie liczydło

Pierwsze "maszyny liczące" pojawiły się ok. 3000 roku p.n.e. w Mezopotamii. Był to abakus (rodzaj liczydła). Rozmaitych rodzajów liczydła używano przez stulecia w starożytnym Egipcie, Grecji, Rzymie, Chinach itp.

suwak logarytmiczny

Został wynaleziony w XVII w. Jest przyrządem ułatwiającym obliczenia. Używany był np. przez inżynierów, przed upowszechnieniem kalkulatorów. Choć przypomina linijkę, nie służy do mierzenia odległości.

Pascalina

Arytmometr

Mechaniczna maszyna licząca (pierwowzór kalkulatora), stworzona w 1623 r. przez Wilhelma Schickarda na zamówienie astronoma Jana Keplera, umożliwiała dodawanie i odejmowanie. Bardzo znaną wersją arytmometru była Pascalina, zbudowana w 1645 r. przez Blaise Pascala.

kod dwójkowy

System dwójkowy

Pomysłodawcą systemu dwójkowego (binarnego) jest Gottfried Wilhelm Leibniz. Wykorzystuje tylko 2 cyfry: 0 i 1. System binarny powstał ok. 1679 r. Współczesne komputery używają tego systemu liczbowego do zapisu danych. Leibniz był też twórcą maszyny liczącej.

maszyna analityczna

Maszyna analityczna

Ok. 1830 r. angielski matematyk Charles Babbage wymyślił i opracował urządzenie, które nazwał maszyną analityczną. Nie zdołał go niestety zbudować. Urządzenie miało kilka cech współczesnych komputerów - np. miało przechowywać wprowadzone dane, wyniki końcowe itp.

Augusta Ada King, Countess of Lovelace

Pierwsza programistka

Ada Lovelace, brytyjska matematyczka, uważana jest za pierwszą programistkę. Napisała wiele prac dotyczących maszyny analitycznej, a szczególną sławę zapewnił jej pierwszy opublikowany algorytm przeznaczony do wykonania przez urządzenie (ok 1843 r.).

XX wiek

Lata 30-te i 40-te XX wieku i postęp technologiczny dokonany w tym okresie przyniosły powstanie pierwszych maszyn, jakie możemy nazwać komputerami. Podczas II wojny światowej niemal równolegle w różnych krajach powstawały urządzenia mające pomóc w wykonywaniu obliczeń balistycznych, łamaniu szyfrów i innych militarnych zastosowaniach. Do dziś trwają spory, która z tych maszyn (np. ABC, Z3, Harvard Mark 1, Colossus) ma nosić zaszczytne miano pierwszego komputera. Powszechnie jednak uważa się na niego komputer ENIAC.

Konrad Zuse

Z1, Z3, Z4

W 1938 r. Niemiec Konrad Zuse stworzył pierwszą binarną maszynę liczącą, nazwaną Z1. Podczas II wojny światowej zbudował programowalny kalkulator Z3 (1941 r.) oraz jego następcę, Z4.

Alan Turing

Alan Turing i COLOSSUS

W 1943 r. Brytyjczyk Alan Turing (wynalazca Maszyny Turinga) zbudował elektroniczną maszynę zwaną Colossus, przeznaczoną do łamania niemieckich szyfrów wojskowych. Alan Turing jest również autorem Testu Turinga.

ENIAC i jego programistki przy pracy

Eniac

Eniac (skrót od Electronic Numerical Integrator And Computer) został zaprojektowany i zbudowany na potrzeby armii USA. Rozpoczął działanie w 1946 roku. Potrafił w kilka minut wykonać obliczenia, które wcześniej zajmowały wojskowym matematykom 3 miesiące. Składał się z 40 szaf, mieszczących 18 tysięcy lamp elektronowych, 10 tysięcy kondensatorów i wiele innych części. Całość ważyła ponad 27 ton i zajmowała powierzchnię ok. 3 sal lekcyjnych. Potrzebował 200 kilowatów energii, aby działać. Był bardzo awaryjny. Przez około 90% czasu zamiast wykorzystywać jego możliwości, pracownicy szukali i wymieniali przepalone lampy elektronowe. Dopiero wynalezienie w 1947 roku tranzystora, który zastąpił awaryjne lampy elektronowe, oraz wymyślenie (1952 r.) i zbudowanie (1958 r.) układów scalonych pozwoliło na konstrukcję komputerów przypominających dzisiejsze.

architektura von Neumanna

architektura von Neumanna

Matematyk John von Neumann w 1945 roku opracował koncepcję konstrukcji komputera zwaną architekturą von Neumanna, na której do dziś z grubsza oparta jest budowa współczesnych komputerów

model pierwszego tranzystora

tranzystor

Wynalezienie w 1947 roku tranzystora pozwoliło na zastąpienie dużych, wydzielających dużo ciepła i pobierających dużo prądu lamp elektronowych. Tranzystory pozwoliły na produkcję dużo mniejszych urządzeń elektronicznych.

układ scalony

układ scalony

Jeden z przełomowych wynalazków XX wieku. Układ scalony to zminiaturyzowany układ elektroniczny. Obecnie układy scalone są podstawą wszystkich urządzeń elektronicznych, również komputerów.

procesor

mikroprocesor

Pojedynczy układ scalony o wielkim stopniu integracji - a więc bardzo mocno zminiaturyzowany. Pierwszy działający mikroprocesor powstał w 1971 roku. Obecnie procesory sterują pracą nie tylko komputerów, ale też np. samochodu czy kuchenki mikrofalowej.

komputer Apple II

Apple II

Komputer Apple II (pierwszy model sprzedano w 1977 roku) był pierwszym komputerem, który wyświetlał kolorową grafikę. Dzięki temu był łatwy w obsłudze i bardzo przyczynił się do popularyzacji komputerów.

fragment interfejsu graficznego

graficzny interfejs użytkownika

Dziś oczywiste jest dla nas, że używając komputera, na ekranie widzimy okno programu, grafikę itp. Nie zawsze tak było. Graficzny interfejs użytkownika wynalazła firma Xerox, ale to Apple i jego założyciele rozpowszechnili jego użycie.

Simon Personal Communicator

smartfony

Dla większości osób historia smartfonów (urządzeń łączących telefon komórkowy z funkcjami komputera) rozpoczyna się w 2007 roku wraz z premierą pierwszego iPhone'a. Małe urządzenia z ekranem dotykowym pojawiły się jednak wiele lat wcześniej. Za pierwszego smartfona uważa się Simon Personal Communicator firmy IBM (1993 rok).

przyszłość komputerów....

Nie sposób przewidzieć, jak komputery będą wyglądały i działały w przyszłości. Czy powstaną od dawna zapowiadane komputery kwantowe? Czy budowane będą kolejne superkomputery? Czy staniemy się cyborgami? A może na zawsze najdoskonalszym komputerem pozostanie ludzki mózg? Jak myślisz???