Nhà Tâm lý học người Áo Alfred Adler đã chỉ ra những khuynh hướng chính sau đây:

Con trưởng từ khi mới ra đời thường được cha mẹ và mọi người xung quanh kỳ vọng rất nhiều, đương nhiên cũng được yêu chiều từ nhỏ. Từng hành động, lời nói của con trưởng đều được mọi người chú ý và cổ vũ, khiến họ cho rằng “Mình được coi trọng”, đồng thời luôn có suy nghĩ “Mình là con cả, mình phải thể hiện tốt hơn mấy đứa em”. Những suy nghĩ này chi phối con trưởng trong suốt quá trình trưởng thành, kết quả hình thành nên tính cách độc lập, luôn cho mình là trung tâm.

Con trưởng là người có xu hướng có khả năng định hướng, có trách nhiệm và có đầu óc của một nhà lãnh đạo. Theo nghiên cứu, con đầu cũng là đối tượng dễ mắc phải các rối loạn tâm lý như lo lắng, trầm cảm, căng thẳng vì trên thực tế con trưởng là đối tượng cha mẹ đặt hy vọng cao sẽ chịu nhiều áp lực hơn các em… Ngoài ra, trẻ cũng dễ có cảm giác ghen tị và bất an khi cha mẹ không chú ý nhiều đến mình và quan tâm đến những đứa trẻ khác trong gia đình.

Mặt khác những đứa trẻ sinh sau con trưởng dễ mất tự tin, ít tự trọng hơn các anh các chị vì thường có tâm lý bị xem là vô hình. Con thứ không phải là trung tâm chú ý của mọi người, do đó không cần gánh vác quá nhiều trách nhiệm như con trưởng, ngược lại, do đã có con trưởng làm gương nên con thứ chỉ phải chịu áp lực vừa phải. Con thứ có thể giải quyết mọi việc một cách ổn thỏa, có thể phát huy tài năng tốt hơn con trưởng. Con thứ có khả năng có khả năng giao tiếp, làm việc nhóm tốt và kết nối mọi người với nhau. Vì thế các bạn không thích ở chung với phụ huynh mà thân thiết với bạn bè nhiều hơn.

Con út có thể nói là đứa trẻ nhận được nhiều tình yêu thương đến từ các anh chị và bố mẹ. Bên cạnh đối với một số gia đình cách giáo dục của phụ huynh với con út cũng thoải mái rất nhiều, tự do khám phá vì thế nên các bạn sẽ rất liều lĩnh và rất sáng tạo. Tuy nhiên, con út lại có khuynh hướng vô trách nhiệm và phụ thuộc nhiều vào cha mẹ, anh chị. Điều này có thể khiến trẻ dễ bỏ việc khi trưởng thành. Con út sẽ có năng khiếu về thể thao, âm nhạc và nghệ thuật.

Nhưng trên thực tế nhiều gia đình lại muốn đưa con út vào khuôn khổ của con trưởng, làm cho đứa bé cảm thấy rằng mình chỉ là bản sao thậm chí suy nghĩ rằng “mình không nên được sinh ra”, tạo nên những tổn thương tâm lý cho bé. Con út được sinh ra sẽ có tính cách cáu gắt, bị ám ảnh tâm lý chống đối xã hội, thậm chí là sa vào tệ nạn xã hội.

Con một thường rất tự tin vì trẻ nhận được tất cả tình yêu thương nhưng cũng phải là nơi gửi gắm hy vọng lẫn niềm tin của cha mẹ. Đa phần trẻ chỉ thích ở một mình vì không có ai để trò chuyện và chơi chung và không có ai để cạnh tranh, để noi theo. Từ đó hình thành nên bên trong trẻ tính cách ích kỷ, tự phụ và xem mình là khí oxi ai cũng cần. Điều này sẽ làm trẻ gặp khó khăn hơn trong quá trình phát triển trong việc làm nhóm với các bạn trẻ có anh chị em.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ chỉ ra rằng, thứ tự ra đời có ảnh hưởng nhất định đến tính cách và trí tuệ của con người. Anh chị lớn trong nhà thường theo chủ nghĩa hoàn mỹ. Em trai, em gái lại thường có tính cách hướng ngoại, giàu tình cảm và khoan dung với người khác. Vì thế các bậc phụ huynh cũng không nên đặt áp lực nặng cho con cái và hãy đối xử công bằng giữa các thành viên trong gia đình. Còn bạn thì sao, bạn thuộc nhóm nào?