กลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองลายโบราณบ้านสระบัวก่ำ
คุณยายเล่าว่าทอผ้ามาตั้งแต่สาว ๆ ทอไว้ใช้กันเองภายในบ้านเรือน และเป็นของกำนัลสำหรับงานบุญงานประเพณี เช่น งานบวช งานแต่ง ฯลฯ ต่อมาเป็นกลุ่มผ้าทอเล็กๆกลุ่มนี้มีซิ่นจกต่อตีนจก ลาวครั่ง ซิ่นฝ้ายยืนย้อม. ครามธรรมชาติ!!!!!จกด้วยฝ้ายย้อมธรรมชาติ!!!เหมือนกันต่อตีนจกฝ้ายต่อมาก่อตั้งเป็นกลุ่มอาชีพผ้าทอที่บ้านสระบัวก่ำ ดงอู่ทอง และปัจจุบันได้ให้ นางสายชล เชาวรัตน์ ซึ่งเป็นลูกสาวได้สืบกิจการต่อ
การสร้างสรรค์ผลงานที่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ้าทอตีนจกลายโบราณ จะมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ บ่งบอกถึงวิถีการดำเนินชีวิต ความเป็นอยู่ ความเชื่อขนบธรรมเนียม ประเพณี ของคนลาวครั่งในพื้นถิ่นบ้านสระบัวก่ำ มีความละเอียดสวยงาม การเลือก สีฝ้ายให้มีความกลมกลืนกับลวดลาย ทอด้วยมือซึ่งต้องใช้เวลานับเดือนในการสร้างสรรค์ชิ้นงานของผ้าแต่ละผืน ทำให้ผ้าแต่ละผืนจะมีคุณค่าความประณีตบรรจง
สมาชิกส่วนใหญ่มีการสืบทอดภูมิปัญญาการทอผ้าจากบรรพบุรุษที่สืบเชื้อสายมาจากลาวครั่ง มีวัฒนธรรมและประเพณีที่เป็น เอกลักษณ์ จึงต้องการสืบทอดมรดกด้านการทอผ้าไม่ให้สูญหายไป และต้องการอนุรักษ์ภูมิปัญญาและการส่งเสริมอาชีพแก่คนในชุมชนโดยดึงเอาภูมิปัญญาที่มีอยู่มาประยุกต์ใช้ โดย นางสายชล เชาวรัตน์ และคนในชุมชนจำนวนหนึ่ง ได้รวมกลุ่มกันทำผ้าทอจากภูมิปัญญาที่มีอยู่ไว้ใช้เอง จากกี่ทอผ้าที่มีอยู่เสมือนอุปกรณ์ประจำบ้าน และเมื่อฝีมือดีขึ้นทางกลุ่มจึงเล็งเห็นว่าน่าจะสามารถผลิตเพื่อจำหน่ายเป็นรายได้เสริมได้ จึงได้ทำการทอผ้าพื้นเมืองลายโบราณเพื่อจำหน่าย และจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2549 ในชื่อวิสาหกิจชุมชนกลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองลายโบราณบ้านสระบัวก่ำ สมาชิกเริ่มแรกจำนวน 50 คน เป็นผู้สูงอายุที่ไม่สามารถไปทำไร่ และแม่บ้านเกษตรกรในหมู่บ้าน เริ่มแรกการทอลายตีนจกผู้สูงอายุจะทำการทอ จากนั้นจึงมีการสอนให้สมาชิกที่อ่อนกว่า โดยจับมือหัดสอน เป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาให้คนรุ่นหลัง
ผ้าทอพื้นเมืองลายโบราณมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ บอกถึงวิถีการดำเนินชีวิต ความเชื่อ ขนบธรรมเนียมประเพณี มีความละเอียดสวยงาม การเลือกสี ความกลมกลืนของลวดลาย ทอด้วยมือทั้งผืน ใช้เวลานานนับเดือน วัตถุดิบต่างๆ ได้จากชุมชนเองบางส่วน ทำให้เกิดการกระจายรายได้ภายในชุมชน การขึ้นลายผ้าทำโดยผู้เฒ่าผู้แก่ ปัจจุบันมีการพัฒนาลายใหม่ขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาด มีทั้งหมด 11 ลายผ้า แต่ละชิ้นจำนวนลายผ้าจะไม่เท่ากัน ถ้าจำนวนลายผ้ามากราคาจะสูง
ปัจจุบัน วิสาหกิจชุมชนกลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองลายโบราณบ้านสระบัวก่ำ ได้ให้ทางโรงเรียนนำนักเรียนมาเรียนรู้วิธีการทอผ้าพื้นเมืองที่ทำการกลุ่ม และมีนักเรียนที่กลับไปทำการทอผ้าเป็นอาชีพเสริม และมีการรับสมัครสมาชิกเพิ่มเติมแก่ผู้ที่สนใจในการทอผ้า โดยมีสมาชิกรุ่นเก่าเป็นผู้ถ่ายทอดการทอผ้าเพื่อเป็น การสืบทอดภูมิปัญญาการทอผ้าพื้นเมือง ทางกลุ่มได้มีการนำข้อมูลภูมิปัญญาต่างๆมาประยุกต์ใช้และประสานกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ในการผลิตเพื่อพัฒนาสินค้าให้มีความโดดเด่นเป็นที่ต้องการของตลาด และได้มีการประชาสัมพันธ์สินค้าของกลุ่มผ่านช่องทางออนไลน์ ประกอบด้วย Facebook ชื่อกลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองบ้านสระบัวก่ำ Instagram ชื่อ กลุ่มสตรีทอผ้าพื้นเมืองบ้านสระบัวก่ำ และ LINE
การสร้างสรรค์ผลงานที่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ้าทอตีนจกลายโบราณ จะมีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ บ่งบอกถึงวิถีการดำเนินชีวิต ความเป็นอยู่ ความเชื่อขนบธรรมเนียม ประเพณี ของคนลาวครั่งในพื้นถิ่นบ้านสระบัวก่ำ มีความละเอียดสวยงาม การเลือกสีฝ้ายให้มีความกลมกลืนกับลวดลาย ทอด้วยมือซึ่งต้องใช้เวลานับเดือนในการสร้างสรรค์ชิ้นงานของผ้าแต่ละผืน ทำให้ผ้าแต่ละผืนจะมีคุณค่าความประณีตบรรจง ผลิตภัณฑ์ผ้าทอของวิสาหกิจชุมชน เกิดจากการประยุกต์ระหว่างภูมิปัญญาท้องถิ่นโบราณ และความสมัยใหม่ ทำให้เกิดความคลาสิค และร่วมสมัย เป็นผลิตภัณฑ์ที่คนรุ่นใหม่ก็สามารถสวมใส่ได้อย่างสวยงาม ประกอบกับสมาชิกกลุ่มเองก็มีความสามารถในการทอผ้าที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ทำให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกสู่ตลาดมีความสวยงาม โดดเด่น มีเอกลักษณ์ และเป็นที่ถูกใจของผู้บริโภคระดับบน
ผู้ให้ข้อมูลโดย นางสายชล เชาวรัตน์
เจ้าหน้าที่เกษตรอำเภอ
ผู้เรียบเรียงโดย นางสาวศิริวรรณ วิมูลชาติ
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวศิริวรรณ วิมูลชาติ
นางสายชล เชาวรัตน์