ดอยม่อนจอง

ดอยม่อนจอง ตั้งอยู่บนทิวเขาถนนธงชัยตอนกลาง ครอบคลุมพื้นที่อำเภออมก๋อยจังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอสามเงา จังหวัดตาก โดยคำว่า “ม่อน” เป็นภาษาคำเมืองที่หมายถึง “ดอยหรือเนินเขา” ส่วนคำว่า “จอง” นั้น ภาษาคำเมืองจะออกเสียงว่า “จ๋อง” หมายถึง “ลักษณะจั่วสามเหลี่ยมที่อยู่สูงที่สุด” ซึ่งเรียกตามลักษณะภูมิประเทศที่เป็นยอดเขา และมีหน้าผาสูงชัน ดอยแห่งนี้ มีสภาพทางธรณีวิทยาเป็นภูเขาหินปูนผสมหินทราย หินเชลล์ และหินแกรนิตปะปนกัน ทำให้ดอยแห่งนี้มีลักษณะตื่นตาตื่นใจ คือ ไหล่เขาด้านตะวันออก จะค่อย ๆ ลาดลงไปและถูกปกคลุมไปด้วยป่าดิบเขาแน่นขนัด ส่วนด้านตะวันตก เป็นหน้าผาตัดสูงชันดำทะมึน มองไกลออกไปตามสันเขาแคบ ๆ ที่เลียบเลาะไปตามไหล่ผาอย่างน่าหวาดเสียวสู่ทิศใต้ ก็จะเห็นยอดภูผาดอยม่อนจอง ที่มีลักษณะคล้ายหัวสิงห์ ชูยอดเด่นตระหง่านอย่างน่าเกรงขาม โดยดอยหัวสิงเป็นจุดสูงสุดจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,929 เมตร ดอยม่อนจอง นับเป็นดินแดนแห่งสรรพสัตว์ที่ใช้ชีวิตอยู่อย่างอิสระเสรี เช่น กวางผา หรือม้าเทวดา และ เลียงผา ซึ่งเป็นสัตว์ป่าสงวน 2 ใน 15 ชนิดของเมืองไทย รวมทั้งฝูงช้างป่า และ “กุหลาบพันปี” ที่ว่ากันว่า เป็นต้นกุหลาบพันปี ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ดอยม่อนจอง มีอากาศหนาวเย็นตลอดทั้งปี เป็นดอยสวยงามอีกดอยหนึ่งที่นักท่องเที่ยวมักจะไม่ค่อยรู้จัก บางคนได้เคยได้ยินได้ฟังมาบ้างเกี่ยวกับดอยม่อนจองว่าที่นี่เป็นแหล่งที่ อยู่ของเลียงผา กวางผา ดอยม่อนจองไม่ใช่อุทยานแห่งชาติเป็นเพียงเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าสังกัดอยู่ กับเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าออมก๋อย ผืนป่าดอยม่อนจองเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ ป่า เป็นป่าต้นน้ำของแม่น้ำปิงที่ไหลลงสู่เขื่อนภูมิพล ในด้านการท่องเที่ยว ดอยม่อนจองเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่มีทัศนียภาพที่สวยงาม บนเส้นทางเดินบนสันดอยไปสู่ยอดสูงสุดกว่า 3 กิโลเมตรเป็นจุดชมวิวที่เปิดโล่ง ทางด้านซ้ายเป็นหน้าผาสูงมองลงไปจะเห็นเทือกเขาสลับซับซ้อน ทางด้านขวาเป็นป่าทึบซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า และป่าทางด้านซ้ายนี้ยังมีพันธ์ไม้ที่สำคัญคือต้นกุหลาบพันปี มีขึ้นอยู่เป็นดงๆ แต่ละต้นมีขนาดใหญ่มากเรียกได้ว่าทีนี่เป็นแหล่งของกุหลาบพันปีที่สมบูรณ์ มาก ในช่วงฤดูหนาวจะออกดอกสีแดงสะพรั่งงดงามยิ่งนัก เมื่อกุหลาบพันปีมีดอกก็จะเป็นจุดดึงดูดให้นกสวยงามนานาชนิดมารวมกันที่นี้ เพื่อดูดกินน้ำหวาน นักท่องเที่ยวที่ไปเที่ยวจะได้เห็นทั้งดอกกุหลาบพันปีและได้ ดูนกสวยงาม

ดอยม่อนจอง ขึ้นอยู่กับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย ซึ่งครอบคลุมพื้นที่อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ และ อำเภอสามเงา จังหวัดตาก สิ่งที่ดึงดูดให้นักท่องไพรมายังดอยม่อนจองก็คือ กวางผาหรือม้าเทวดาซึ่งมีถิ่นอาศัยอยู่ที่นี่ และทิวทัศน์ที่สวยงามของทิวเขา และถ้ามาในช่วงเดือนธันวาคม-มกราคม จะได้พบดอกกุหลาบพันปีที่กำลังบาน ว่ากันว่าเป็นต้นที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย นกหายากที่พบที่นี่ ได้แก่ เหยี่ยวนกเขาท้องขาว นกอินทรีแถบปีกดำ นกอินทรีเล็ก นกเปล้าท้องขาว นกมุ่นรกคอแดง นกเดินดงคอดำ เป็นต้น

การเดินขึ้นดอยม่อนจองสามารถไปเช้าเย็นกลับได้ แต่จะเหนื่อยมาก ต้องเริ่มออกเดินตั้งแต่ 06.30 น. เป็นอย่างน้อย หากเดินแบบไม่เหนื่อยเกินไปนักควรใช้เวลา 2 วัน 1 คืน ก่อนเดินขึ้นดอยต้องติดต่อขออนุญาตจากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย หน่วยมูเซอซึ่งเป็นที่ตั้งที่ทำการเขตรักษาพันธุ์ฯ

การเดินทาง ไปยังศูนย์บริการการท่องเที่ยวดอยม่อนจอง (ศูนย์พัฒนาสังคมฯ บ้านมูเซอปากทาง) จากเชียงใหม่ใช้ทางหลวงหมายเลข 108 แล้วเลี้ยวขวาสามแยกอำเภอฮอดผ่านอุทยานแห่งชาติออบหลวง เลยจุดตรวจบ่อหลวง 1 กิโลเมตร เข้าแยกซ้ายทางหลวงหมายเลข 1099 ไปประมาณ 50 กิโลเมตรจนถึงตัวอำเภออมก๋อย และตรงต่อไปตามทางหลวง 1099 ประมาณ 40 กิโลเมตร จะพบหน่วยมูเซออยู่ทางด้านซ้ายมือ จากหน่วยฯไปยังศูนย์บริการการท่องเที่ยวบ้านมูเซอปากทาง (ซ้ายมือ) 1 กิโลเมตร จากศูนย์บริการฯ ถึงจุดเริ่มเดินอีกประมาณ 15 กิโลเมตร การเดินทางต้องใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อและคนขับที่มีความชำนาญเป็นอย่างมาก เนื่องจากสภาพทางเป็นดินลูกรัง และแคบคดเคี้ยวริมผา ผู้ที่เดินทางโดยรถโดยสารประจำทาง จากอำเภอเมืองเชียงใหม่มีคิวรถจากประตูช้างเผือก มายังอมก๋อย รถออกประมาณ 07.50 น. (ทุกวัน)

คำขวัญอำเภออมก๋อย

ดินแดนในหุบเขา ใต้ร่มเงาพระเจ้าแสนทอง ดอยม่อนจองสูงสง่า สัตว์ป่าล้วนมากมี ประเพณีหลายเผ่าพันธุ์