KADER NEDİR?

• Kelime olarak kader; ölçü, miktar, belirlemek, bir şeye gücü yetmek, biçimlendirmek, planlamak, anlamlarına gelir.

• Terim olarak ise kader; Allah’ın (c.c.) sonsuz ilmi ve kudretiyle, evrende olacak her şeyi planlaması, programlaması ve takdir etmesidir.

KAZA NEDİR?

• Kelime olarak kaza, hükmetmek, emretmek, yaratmak ve gerçekleştirmek anlamlarına gelir.

• Terim anlamı ise kaza, ezelde bilinen ve takdir edilen şeyin, zamanı ve yeri geldiğinde Allah (c.c.) tarafından yaratılması demektir.

KADER VE KAZA İLE İLGİLİ ALLAH’IN SIFATLARI

İLİM : Allah’ın her şeyi bilmesi

İRADE : Allah’ın dilemesi, istemesi

KUDRET : Allah’ın her şeye gücü yetmesi

TEKVİN : Allah’ın yaratması

EVRENSEL YASALAR ÜÇ KISIMDA İNCELENİR:

1.FİZİKSEL YASALAR

2. BİYOLOJİK YASALAR

3. TOPLUMSAL YASALAR

Bu yasaların tamamına Sünnetullah veya âdetullah da denir.

EVRENSEL YASALARIN ÖZELLİKLERİ

• Allah’ın (c.c.) koyduğu bu yasalar evrenseldir.

• Deney gözlem ve araştırmalar sonucu insanlar tarafından tespit edilir.

• Allah’ın evrende yarattığı düzenin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur

• Bu yasalara uyumlu yaşamak insan hayatını kolaylaştırır.

FİZİKSEL YASALARA ÖRNEKLER

Gece-gündüzün oluşumu

Mevsimlerin oluşumu

Gök cisimlerin hareketleri

Yerçekimi

Suyun kaldırma kuvveti

Basınç-Kütle

BİYOLOJİK YASALARA ÖRNEKLER

Canlıların yapısı, beslenmesi, çoğalması

Balıkların suda yaşamaları için solungacı olması

Etle beslenen hayvanlar ile otla beslenen hayvanların çene yapılarının faklı olması

Devenin çöllerde susuzluğa uzun süre dayanması

Bazı hayvanların kış uykusuna yatması

Sürü içinde en zayıf olanın kolay avlanması

TOPLUMSAL YASALARA ÖRNEKLER

Adalet, eşitlik, hak hukuk, çalışma…

Gelir dağılımının adil olmadığı toplumlarda toplumsal barış bozulur

Çeşitli sebeplerle insanların göç etmeleri

Toplumsal yasalara uymayan geçmiş toplumların helak olmaları

Birlik beraberliğin bozulduğu toplumlar yok olmaya mahkumdur.

İyiliği yaymak –kötülüğe engel olmak

KADER İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

EMEK VE RIZIK

Emek, insanın bir amaca ulaşması, bir yarar elde etmesi için zihinsel ve bedensel olarak çaba sarf etmesi, gayret göstermesidir.

Rızık ise canlıların ihtiyaç duyduğu ve yararlandığı Allah tarafından sağlanan her türlü nimet anlamına gelir.

" İnsan ancak çalıştığının karşılığına sahip olur. Onun çalışması şüphesiz görülecek ve ona karşılığı tastamam verilecektir." Necm Suresi 39-41

İslam’a göre rızkımızı elde etmek için emek harcamalıyız.

Rızkımızı helal yollarda kazanmalıyız. (Hırsızlık, faiz, rüşvet vb haramdır)

Nimetleri israf etmemeliyiz.

Peygamberler de rızıkları için çalışmışlardır.

İslam’da dilencilik hoş görülmemiştir. Peygamberimiz " Sizden herhangi birinizin sırtına bir bağ odun yüklenip satması, dilenmesinden hayırlıdır. " buyurmuş.

ECEL VE ÖMÜR

Ecel: Sözlükte; vakit, süre, vaktin bitimi, sürenin sona ermesi anlamındadır.

Terim olarak ecel, insan hayatı ve diğer canlılar için belirlenmiş süreyi ve bu sürenin sonunu, yani ölüm anını ifade eder.

Ömür: Canlıların doğumundan ölümüne kadar geçen sınırlı zaman dilimidir.

" Allah’ın izni olmadan hiçbir kişi ölmez. (Ölüm) Belirli bir süreye göre yazılmıştır."

Âli İmrân Suresi 145

" Her canlı ölümü tadacaktır." (Ali İmran, ayet 185)

TEVEKKÜL

Tevekkül: Allah'a teslim olmak, güvenmek, dayanmak,bağlanmak ve sığınmak demektir. Dini terim olarak ise, bir amaca ulaşmak için gerekli olan her türlü önlemi alarak; elinden gelen tüm gayreti gösterdikten sonra kalben Allah'a bağlanıp ona güvenmek, sonucu Allah'tan beklemek demektir.

Örnekler:

1. Bir çiftçinin tarlasını ekip, gerekli bakımı (sulama, ilaçlama vs.) yaptıktan sonra Allah’tan bol ürün dilemesi.

2. Bir öğrencinin; derslerine zamanında çalışıp sınavdan yüksek not almak istemesi-bunun için Allah’a dua etmesi.

3. Bir hastanın iyileşebilmesi için önce doktora gidip tedavi olması, gerekli ilaçları kullanması daha sonra Allah’tan şifa beklemesi

Örnek olaylar:

• Peygamberimiz, bir adama devesini bağladıktan sonra tevekkül etmesini tavsiye etmiş.

• Hz Ömer, çalışmadan tevekkül eden insanlara kızmış ve onları “müteekkil-hazır yiyici” olarak nitelendirmiştir.

BAŞARI-BAŞARISIZLIK

• Başarılı olmak için kişinin çalışması, çabalaması, yaptığı işlerle ilgili gerekli her türlü gayreti göstermesi ve sorumluluklarını yerine getirmesi gerekir.

• Bu yüzden kişi öncelikle çok çalışmalı ve başarılı olmayı Allah’tan (c.c.) beklemelidir.

• Çok çalışmasına rağmen arzu ettiği başarıya ulaşamayan insan da “Ben ne bahtsızım.” diyerek Allah’ın (c.c.) takdirine isyan etmemeli, gayreti elden bırakmamalıdır.

• Hak ve adaletten ayrılarak zulüm ve haksızlıkla bir şeyleri elde etmek başarı sayılmaz

• Başarı yolunda insan bir engelle karşılaştığında hemen vazgeçmemeli ve sorumluluktan kaçmamalıdır.

SAĞLIK VE HASTALIK

İnsanlar öncelikle sağlıklarına dikkat etmelidir. Vücudumuz bize Allah’ın bir emanetidir. Sağlığımızı korumak için dengeli beslenmeli, spor yapmalı ve içki sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıdır.

Bu konuyla ilgili Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur: “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin!..”

Ayrıca beden, elbise ve çevre temizliğine dikkat etmekle ilgili ayetlerde “Giysilerini temiz tut. Kötü şeylerden sakın.” buyrularak bu konuya dikkat çekilmiştir

Bütün tedbirlerine rağmen hasta olduysak tedavi olmalı ve Allah’tan şifa beklemelidir.

Hz. Muhammed (s.a.v.) “Ey Allah’ın kulları! Tedavi olunuz. Şüphesiz Allah her hastalığın şifasını yaratmıştır.” buyurarak bu konuda bizlere yol göstermiştir.

AYETEL KÜRSİ

Ayetel Kürsi, Bakara Suresinin 255. ayetidir.

Tevhid ilmiyle alakalı en büyük Ayet-i kerimedir.

İçinde "kürsi" kelimesi geçtiği için "Ayetel-Kürsi" adını almıştır.

Bu ayet, Allah’ın yüce sıfatlarını ve eşsiz kudretini anlatmaktadır.

Ayetel Kürsi namaz içinde sure şeklinde okunduğu gibi, namazın bitiminde tesbihden önce de okunur.

Ayetel Kürsi’de geçen Allah’ın sıfatları

HAYY : Allah’ın canlı ve diri olması

KAYYUM: Bütün varlığı idare eden, gözeten ve koruyan olması

ALİYY: Allah’ın yüce olması

AZİM: Allah’ın büyük olması

Ayetel kürsi’de şunlar anlatılır:

Allah’tan başka ilah yoktur. (Allah’ın birliği-Tevhid inancı)(VAHDANİYET SIFATI)

Allah uyumaz ve uyuklamaz

Göklerdeki her şey, yerdeki her şey Allah’ındır.

Allah her şeyi bilir(İLİM SIFATI), insanlar ise Allah’ın bildirdiği kadar bilir.

Allah izin vermeden kimse kimseye şefaat (manevi yardım) edemez.

Allah’ın KÜRSİ’si yani SONSUZ KUDRET-GÜCÜ her şeyi kuşatır.

Allah en yücedir en büyüktür. (ALİYY ve AZİM SIFATLARI)