၁၅၈။ ခဏ်ထ္ၜးကဵုလာဘ်မဟာကစ္စာဲမသုန်သာ်
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် လိုက်ဝှ်တုဲ ကုတဳလပိုဉ်သောဏ မပြာပ်အာဌာန်လ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲ ပဒတဴဒၟံၚ်ဗွဲမသ္ၚိတ်ဇြ “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် မၞုံကဵုဂုဏ်ရူပကာယမြဴသာ်ဝွံရ၊ မၞုံကဵုဂုဏ်ဓမ္မကာယမြဴသာ်ဝွံရ ရဴဝွံ အဲ အယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်ဟေၚ်ရ၊ အဲဟွံကေၚ်ညာတ်ကေတ် ဂတမတ်ပြာပြာကဋ်ကဋ်ရ၊ ယဝ်အ္စာဥပဇ္ၛာယ် ကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲမ္ဂး၊ အဲ အာတဴ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ် မဂြၚ်တီကေတ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု အလဵုဇကုမဍာံစၟတ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ဒှ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သောဏ ပ္ဍဲအခိၚ်ပယျာံသဝ် ဒၠိုက်ကတဵုနူမသတၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ကုအဲဍိက် မပြာပ်အာဌာန်လ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲ ပဒတဴဒၟံၚ် ဗွဲမသ္ၚိတ်ဇြဂှ် ‘တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် မၞုံကဵုဂုဏ် ရူပကာယမြဴသာ်ဝွံရ၊ မၞုံကဵုဂုဏ်ဓမ္မကာယမြဴသာ်ဝွံရ ရဴဝွံ အဲ အယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်ဟေၚ်ရ၊ အဲဟွံကေၚ်ညာတ်ကေတ် ဂတမတ်ထေၚ်ထေၚ်ရ၊ ယဝ်အ္စာဥပဇ္ၛာယ် ကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲမ္ဂး၊ အဲ အာတဴ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ် မဂြၚ်တီကေတ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု အလဵုဇကုမဍာံစၟတ်ဂှ်ရ’ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ဒှ်ရ။
ယွံတဳလပိုဉ် ယဝ်အ္စာဥပဇ္ၛာယ် ကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်မ္ဂး၊ အဲဍိက် အာတဴ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ် မဂြၚ်တီကေတ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု အလဵုဇကုမဍာံစၟတ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ(ဂရၚ်ပတီရ)။
ယွံသောဏ ခိုဟ်သန်ရ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံသောဏ တၠအဲ ဩဝ်အာတဴ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ဒုၚ်ပူဇဴတၟေၚ် မဂြၚ်တီကေတ် ဓရ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု အလဵုဇကုမဍာံစၟတ်ညိ။ ယွံသောဏ တၠအဲ ကြက်သ္ဂောံဗဵုလ္ၚောဝ်ကေတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မထေက်ကဵုဗဵုလ္ၚောဝ် မၞုံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် မၞုံကဵုဣန္ဒြဳမညိၚ်ဝတ် မၞုံကဵုဂၠမ်စိုတ်ၜိုဟ်သတိုတ် မအာစိုပ်ပညာမပြဲ ပွမတန်ကြန်မပြဲတုဲ မၞုံကဵုဂၠမ်စိုတ်မယေန်သၞာၚ် မၞုံကဵုဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်သဳလမသ္ၚဵလလမ်မၚ်မွဲ မၞုံကဵုဝဳရိယိန္ဒြဳမဂပ်ဝ်ပတိတ်ဇြဟတ် မစ္ဍးသ္ၚောဲအာနူပွသရာပါပ်ဂှ်ရ။
ယွံသောဏ အာသာ်ဂှ်တုဲမ္ဂး တၠအဲဂှ် “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာယ် အ္စာဥပဇ္ၛာယ် အဲဍိက်ဂှ် လ္ၚောဝ်ဂၠးဇိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် နကဵုကၞိပ်မပြဲရ” ရဴဝွံ နကဵုဂလာန်အဲ ဩဝ်လ္ၚောဝ်ဂၠးဇိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် နကဵုကၞိပ်မပြဲညိ။ ရဴဝွံလေဝ် ဩဝ်ဂရၚ်ပတီညိ။
(၁) “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဝန္တိရး ဇနပိုဒ်ဒက္ခိဏာပထဂှ် ခမဳအောန်တဴရ၊ အဲဍိက် နမကလိလောန်ပိသၞာံ ဗွဲမဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် ကဵုဂကောံခမဳ မၞုံဂကောံစှ်ဇကု နူဌာန်ဂှ်ဂှ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး ကလိဂွံဒဒှ်ခမဳပယျၚ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရးဇနပိုဒ်ဒက္ခိဏာပထ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ဥပသမ္ပဒကမ် နကဵုဂိုဏ်မအောန်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
(၂) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် တိကမၠေတ်လမ္စံက်မတိုန်လတူတိပၞေတ်ဇိုၚ်ဂၠဴ ‘တိခလံက်ခနက်’ ဂှ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်သကာတ်မြဟ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ဒၞပ်မဂၠိုၚ်ကဵုဂၠးထပ်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
(၃) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် သ္ပဇၞော်ကဵုပွမဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုကွေတ် ရဴဝွံမ္ဂး သအးဇ္ၚးကဵုဍာ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ပွမဟုမ်ဍာ်လၟိုန်ဟွံပိုတ်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
(၄) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ်ဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာဲဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဗွဲဥပမာမ္ဂး ပ္ဍဲဇနပိုဒ်မဇ္ၛိမရးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴလးတဴသကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ကြဴကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်သ္ၚေအ်ကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ် မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဒလုံကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဇန္တူကီု ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂး စၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ်သၞာလးစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
(၅) ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ‘ကဵုဒါန်သ္ၚာဝွံ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ’ ရဴဝွံ ကဵုတဴဒါန်သ္ၚာ ကုခမဳဂမၠိုၚ်မအာစိုပ်မ္ၚးသိမ်အိုတ်ရ။ ခမဳသဟဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကၠုၚ်တုဲ ‘ယွံကောန်တၠတအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞုံယၟုဝွံ ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကုတၠအဲရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘လ္ပကဵုဒှ်ဝိနယ်ကမ်ပွမဒးသၠး ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ညိ’ ရဴဝွံ (သမ္တိကေတ်တုဲ) မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာရဴဝွံမ္ဂးဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုပြယာဲမဂပ်ဝ်ပ္ဍဲသ္ၚာဟာလေဝ် ဟွံတီရ ရဴဝွံ ဩဝ်ဂရၚ်ပတီညိ” ရဴဝွံ (ဟီုဗကန်ရ)။
“ခိုဟ်သန်ရ ယွံတဳလပိုဉ်” ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်သောဏ ဒုၚ်ဝန် ကုတဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာယ် ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် သ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် သၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲ သီုမဂိုၚ်ကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာ က္ညစ္ဍးအာဍုၚ်သာရဝှ်ရ။ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညအာမ္ဂး ပြာပ်စိုပ်အာဘာဇေတဝန် မဒှ်အာရှာမ်အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ အဒှ်ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ် ဇရေၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒမံၚ် ပ္ဍဲဒၞါဲမွဲရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် “ယွံအာနန္ဒ ဩဝ်လးကဵုဒၞါဲ သွက်ခမဳကၟုဲအာဂန္တုကဝွံညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အာနန္ဒဂှ် “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ‘ယွံအာနန္ဒ ဩဝ်လးကဵုဒၞါဲ သွက်ခမဳ ကၟုဲအာဂန္တုကဝွံညိ’ ရဴဝွံ ဖအောဝ်စကာအဲရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နွံပၟိက်တၞဟ်နပဒတဴ ပ္ဍဲမွဲဘာဓဝ် ကေုာံခမဳဂှ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နွံပၟိက်တၞဟ်နပဒတဴပ္ဍဲမွဲဘာ ‘ဂန္ဓကုဋဳ’ ဓဝ် ကေုာံတဳလပိုဉ်သောဏရ” ရဴဝွံ (ဗှ်ဗၞုဟ်ကေတ်တုဲ) ကုတဳလပိုဉ်သောဏ ပ္ဍဲဘာဂန္ဓကုဋဳ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပဒတဴရ။
၂၅၈။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိဒဉ်ကျာ်တြဲဂှ် စဵုကဵုဗ္တံဂၠးလောန် ကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) ပ္ဍဲအမှဲအာကးတုဲ လုပ်အာဘာရ။ တဳလပိုဉ်သောဏလေဝ် စဵုကဵုဗ္တံဂၠုလောန် ကဵုကလိလောန်အာ (အခိၚ်) ပ္ဍဲအမှဲအကးတုဲ လုပ်အာဘာရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်ဖလာၚ်ဂယးပြဟ် ဗ္တံဂှ် ဒၠိုက်ကတဵုတုဲ “ယွံခမဳ ဓရ်သွက်ဂွံ ဖ္ဍောတ်ဂှ် ဩဝ်ကဵုပြာကဋ် ဉာဏ်တၠအဲညိ” ရဴဝွံ ဗတိုက်ဖအောဝ် တဳလပိုဉ်သောဏရ။
“ခိုဟ်သန်ရ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်သောဏ ဒုၚ်ဝန် ကုတဳလမၞုံပုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဖ္ဍောတ်တဴ သုတ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု (မပ္တံသုတ်ကာမ) မကၠုၚ်ပ္ဍဲအဋ္ဌကဝဂ် နကဵုရမျာၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲလအိတ်မဖ္ဍောတ်ဗွဲမသာယျာ တဳလပိုဉ်သောဏဂှ် ကဵုသာဓုကာရ။
ယွံခမဳ ခိုဟ်သန်ရ ခိုဟ်သန်ရ၊ ယွံခမဳ ဗွဲစၟတ် တၠအဲ ကတ်ဗတောန်လဝ် သုတ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု (မပ္တံသုတ်ကာမ) မကၠုၚ်ပ္ဍဲအဋ္ဌကဝဂ် ဗွဲမ္ဒးရးရ၊ သ္ပပၠုပ်လဝ်စိုတ်ဗွဲမ္ဒးရး၊ ပကၚ်ရၚ်လဝ်ဗွဲမ္ဒးရးရ၊ (ဍိုက်ပေၚ်တဴမပ္တံဌာန်ကရိုဏ်တုဲ) ကေုာံရမျာၚ်ခိုဟ်ဆာဲလေဝ် ဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ကေုာံဂလာန် မသောၚ်ကၠးဖ္ဍး ဒုဟ်လေဝ်ဟွံမွဲ ပွမပဠဴဟဠူလေဝ်ဟွံမွဲ မလေပ်ကဵုတီကေတ် အရထလေဝ်ဍိုက်ပေၚ်ရ၊ ယွံခမဳ တၠအဲ ဂွံမုစိဝသ်ရော? ရဴဝွံ သၟာန်တိုန်ဂှ် ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက် ဂွံမွဲဝသ်ဟေၚ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။
ယွံခမဳ တၠအဲ မုဟိုတ် လအ်လရဴဝွံမှ ဂွံသ္ပခမဳရော? ရဴဝွံ သၟာန်တိုန်ဂှ် “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက် ညာတ်ကေတ်ဗွဝ်ဒုဟ် ပ္ဍဲကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ဝွံတုန် လအ်လကာဖာရ၊ ၜိုန်ညာတ်သာ်ဂှ်လေဝ် ညးမပဒတဴပ္ဍဲအဝေါၚ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် က္ဍန်ဂြက်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုကမၠောန်ကေၚ်ကာဂၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုဒးကၠောန်သ္ပဂၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါဂှ်−
“ညးမဒှ်ညးသပ္ပုရိုဟ်ဂှ် ညာတ်ကေတ် ဗွဝ်ဒုဟ် ပ္ဍဲလောကတုဲ ဟိုတ်မတီကေတ်ဓရ်နိဗ္ဗာန်မစာ်စ္ဍးနူဥပဓိဂှ်ရ ဟွံမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲပွသရာံပါပ်ရ၊ ပူဂိုလ်မသအးဇ္ၚးဂှ် ဟွံမိပ်လဟိၚ် ပ္ဍဲပွသရာံပါပ်ရ” ရဴဝွံ ကြီုဂအောတ်မြော်တိုန် ဥဒါန်ဝွံရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သောဏဂှ် “အခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဟီုဂလာန်ကဵုအဲ ဗွဲမအိုဟ်တၟိုဟ်ဝွံတုန် ဒှ်အခိၚ် (သွက်ဂွံဂရၚ်ပတီ) ဂလာန်ဗကန် အ္စာဥဇ္ၛာယ်အဲမဗကန်နၚ်ရ” ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်သောဏ ဒၠိုက်ကတဵုနူဒၞါဲတုဲ လ္ၜက်ကၠေဟ်ပတိုန် သ္ၚာကၞေဟ် ပ္ဍဲလတူပၞးပါဲမွဲလပါ် မာဖျေံက္ဍိုပ် ပ္ဍဲဂၠးဇိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုဲ ဂရၚ်ပတီတိုန် ရဴဝွံရ။
“ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလပိုဉ်မဟာကစ္စာယ် မဒှ်အ္စာဥပဇ္ၛာယ်အဲဍိက်ဂှ် လ္ၚောဝ်ဂၠးဇိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် နကဵုကၞိပ်မပြဲရ၊ ရဴဝွံ ဩဝ်ဂရၚ်ပတီညိ။
‘ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဝန္တိရး ဇနပိုဒ်ဒက္ခိဏာပထဂှ် ခမဳအောန်တဴရ၊ အဲဍိက် နမကလိလောန်ပိသၞာံ ဗွဲမဒှ်လၟောၚ်ဍောၚ်ၜိုတ် ကဵုဂကောံခမဳ မၞုံဂကောံစှ်ဇကု နူဌာန်ဂှ်ဂှ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး ကလိဂွံဒဒှ်ခမဳပယျၚ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးသကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ဥပသမ္ပဒကမ် နကဵုဂိုဏ်မအောန်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် တိကမၠေတ်လမ္စံက်မတိုန်လတူတိပၞေတ်ဇိုၚ်ဂၠဴ ‘တိခလံက်ခနက်’ ဂှ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်သကာတ်မြဟ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ဒၞပ်မဂၠိုၚ်ကဵုဂၠးထပ်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်သ္ပဇၞော်ကဵုပွမဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုကွေတ် ရဴဝွံမ္ဂး သအးဇ္ၚးကဵုဍာ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ် ပွမဟုမ်ဍာ်လၟိုန်ဟွံပိုတ်ဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ်ဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာဲဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ဗွဲဥပမာမ္ဂး ပ္ဍဲဇနပိုဒ်မဇ္ၛိမရးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴလးတဴ သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ကြဴကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်သ္ၚေအ်ကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ် မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဒလုံကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဇန္တူကီု ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂး စၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုအခေါၚ်သၞာလးစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲဟာလေဝ် ဟွံတီရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ‘ကဵုဒါန်သ္ၚာဝွံ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ’ ရဴဝွံ ကဵုတဴဒါန်သ္ၚာ ကုခမဳဂမၠိုၚ်မအာစိုပ်မ္ၚးသိမ်အိုတ်ရ။ ခမဳသဟဓရ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကၠုၚ်တုဲ ‘ယွံကောန်တၠတအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞုံယၟုဝွံ ကဵုဒါန်သ္ၚာ ကုတၠအဲရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ‘လ္ပကဵုဒှ်ဝိနယ်ကမ်ပွမဒးသၠး ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်ညိ’ ရဴဝွံ (သမ္တိကေတ်တုဲ) မၞုံကဵု ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာရဴဝွံမ္ဂး ဟွံဂပ်ဝ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုပြယာယ်မဂပ်ဝ်ပ္ဍဲသ္ၚာဟာလေဝ် ဟွံတီရ” ရဴဝွံ (ဩဝ်ဂရၚ်ပတီညိ ရဴဝွံ) ဂရၚ်ပတီရ။
၂၅၉။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး ကော်လၟိၚ်တိုန် ခမဳဂမၠိုၚ်ရ၊ “ယွံခမဳတအ် အဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် ခမဳအောန်တဴရ၊ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ကဵုအခေါၚ်သ္ပယျၚ် နကဵုဂိုဏ်မၞုံကဵုမသုန်ဇကုမ္ဂး ဝိနယ်ဓိုရ်ရ။
ပ္ဍဲဂလာန်ဂှ် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲလပါ်ဒိုဟ်ဗၟံက် နိဂီုမၞုံယၟုဂဇၚ်္ဂလ နွံရ။ နူလပါ်မ္ၚးနိဂီုဂှ် တၞံအံၚ်ရေၚ်ဇၞော် နွံရ၊ လပါ်မ္ၚးနူတၞံအံၚ်ရေၚ်ဇၞော်ဂှ်တုန် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်မ္ဂးရ၊ လပါ်အပ္ဍဲတုန် မဇ္ၛိမရးမ္ဂးရ။
ပ္ဍဲလပါ်ဒိုဟ်အဂၞဲ ကြုၚ်မၞုံယၟုသလ္လဝတဳ နွံရ၊ လပါ်မ္ၚးနူကြုၚ်သလ္လဝတဳဂှ်တုန် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်မ္ဂးရ၊ လပါ်အပ္ဍဲတုန် မဇ္ၛိမရးမ္ဂးရ။ ပ္ဍဲလပါ်ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ နိဂီုမၞုံယၟုသောတကဏ္ဏိ နွံရ၊ လပါ်မ္ၚးနူနိဂီုဂှ်တုန် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ် မ္ဂးရ၊ လပါ်အပ္ဍဲတုန် မဇ္ၛိမရးမ္ဂးရ။ လပါ်ဒိုဟ်ပလိုတ် ကွာန်ဗဗၞးမၞုံယၟုထူဏ နွံရ၊ လပါ်မ္ၚးကွာန်ဂှ်တုန် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်မ္ဂးရ၊ လပါ်အပ္ဍဲတုန် မဇ္ၛိမရးမ္ဂးရ။ ပ္ဍဲလပါ်ဒိုဟ်သၟဝ်ကျာ ဒဵုမၞုံယၟုဥသဳရဒ္ဓဇ နွံရ၊ လပါ်မ္ၚးနူဒဵုဂှ်တုန် ဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်မ္ဂးရ၊ လပါ်အပ္ဍဲတုန် မဇ္ၛိမရးမ္ဂးရ။
ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴရဴဝွံ ကဵုအခေါၚ်ပပယျၚ် နကဵုဂိုဏ်မၞုံကဵုမသုန်ဇကုမ္ဂး ဝိနယ်ဓိုရ်ရ။
ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် တိကမၠေတ်လမ္စံက်မတိုန်လတူ တိပၞေတ်ဇိုၚ်ဂၠဴ ‘တိခလံက်ခနက်’ ဂှ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်သကာတ်မြဟ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ကဵုအခေါၚ် ဒၞပ်မဂၠိုၚ်ကဵုဂၠးထပ်ရ။
ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပဇၞော်ကဵုပွမဟုမ်ဍာ်အိုတ်ရ၊ မၞုံကဵုကွေတ်ရဴဝွံမ္ဂး သအးဇ္ၚးနကဵုဍာ်အိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ကဵုအခေါၚ် ပွမဟုမ်ဍာ်လၟိုန်ဟွံပိုတ်ရ။
ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာ်ဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာဲဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်မဇ္ၛိမရးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ရဴလးတဴ သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ကြဴကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်သ္ၚေအ်ကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ် မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဒလုံကီု သကဝ်ဂမၠိုၚ်မတာန်လဝ် နကဵုကၟတ်ဇန္တူကီု ယွံခမဳတအ် တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအဝန္တိရး ရးဒကုတ်သၠုၚ်ကျာဂှ် လးတဴစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂး စၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇနပိုဒ်ပစ္စန္တရးဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ကဵုအခေါၚ် သၞာလးစၞာံဂမၠိုၚ် မတွံဂးစၞာံသဵု စၞာံဗ္ၜေံ စၞာံဒြာဲရ။
ယွံခမဳတအ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ‘ကဵုဒါန်သ္ၚာဝွံ ကုခမဳမၞုံယၟုဝွံရ’ ရဴဝွံ ကဵုတဴဒါန်သ္ၚာ ကုခမဳဂမၠိုၚ် မအာစိုပ်မ္ၚး (ဥပစာရ) သိမ်အိုတ်မ္ဂး၊ ယွံခမဳတအ် ဗၞတ်ဟွံစိုပ်တဲဇကုဏီ ဟွံအာစိုပ်ရိုဟ်လၟိဟ် (မဂပ်ဝ်ပတိုန်အဓိဋ္ဌာန်) ရ။ ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။
စမ္မက္ခန္ဓကပဥ္စမတုဲရ။
