၁၄၇.၁။ ဝတ္ထုသောဏကောဠိဝိသ
၂၄၂။ ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒဵုဂိဇ္ၛကုဋ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး အုပ်ဓုပ်ပိုၚ်ပြဳ သ္ပဒၟံၚ်သၟိၚ် ပ္ဍဲကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် အပ္ဍဲဍုၚ်စမ္မာ ကောန်သေဌဳမၞုံယၟုသောဏ မတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူကောဠိဝိသဂှ် ဍိုန်ဍောတ်ၜတ်တကတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂၠးဂတာဇိုၚ် သောဏဂမၠိုၚ်ဂှ် တသော်ဂမၠိုၚ် တိုန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ကဵုကောန်ကွာန်ဒ္စံက်လက်ဂမၠိုၚ် ကောံဓရီုတုဲ နကဵုကိစ္စကေၚ်ကာမမိက်ကဵုမွဲမွဲ “သောဏ ဩဝ်ကဵုကၠုၚ်ညိ၊ နွံပၟိက်ကဵုသောဏ ကၠုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဗလးဏာကလုတ် ဇရေၚ်သောဏ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူ ကောဠိဝသရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် မိမသောဏ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူကောဠိဝိသဂမၠိုၚ် “ယွံကောန်သ္ဍိုက်ဆာန် သောဏ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ် သၟိက်ဗဵုသ္ၚေဝ် ဇိုၚ်တဲအဲဂမၠိုၚ်ရ၊ ယွံကောန်သ္ဍိုက်ဆာန်သောဏ တၠအဲ လ္ပပၠးကသဵုဏာဇိုၚ်ဂမၠိုၚ် လပါ်ဌာန်သၟိၚ်ဇၞော် နွံညိ။ ဩဝ်ဂဇအ် ပ္ဍဲဂတသိုၚ်ဇၞော် နမတၚ်ထွာဲညိ။ သၟိၚ်ဇၞော် ကြက်သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ဇိုၚ်တၠအဲမဂဇအ်ဒၟံၚ်ဂမၠိုၚ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵုသောဏ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူကောဠိဝိသရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ယိုက်ဂၠေၚ်ရၚ်တၠုၚ်ဏာ သောဏမကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူကောဠိဝသ နကဵုဝဝ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သောဏမတဵုဒှ် ပ္ဍဲကောဠိဝသဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးတုဲ လ္ၚောဝ်တဴသၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရးတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂတသၟိၚ်ဇၞော် နမတၚ်ထွာဲရ။
သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး သ္ဂောံညာတ်ကေတ် တသော်ဂမၠိုၚ်မတိုန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠးဂတာဇိုၚ် သောဏ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူကောဠိဝိသရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်ဗိမ္ဗိသာရ မၞုံယၟုသေနိယ တၠညးမဂဓရး ဒၠောံဗတောန်ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက် ဒတုဲဖဵုမဂပ်ဝ်ဒုၚ်စသုၚ် ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်တုဲ “ယွံမၞးတအ် အဲ ဂပ်ဝ်ဒၠောံဗတောန် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲဒတုဲဖဵုမဂပ်ဝ်ဒုၚ်စသိုၚ် ပ္ဍဲဘဝပစ္စုပ္ပန်တုဲအိုတ်ရ၊ ဩဝ်အာအိုတ်ညိ၊ ဩဝ်ပြာပ်ခသဳကၠဳ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ်အိုတ်ညိ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် ကြက်ဒၠောံဗတောန် ပ္ဍဲဒတုဲဖဵုမဒှ်ပ္ဍဲဘဝပရလိုက်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဂးတုဲ) ဗလးဏာရ၊ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ဂှ် ပြာပ်အာဒဵုဂိိဇ္ၛိကုဋ် အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ဒှ်ညးကၠောန်ၜိုတ်ဥပကာ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ဂှ် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလပိုဉ်သာဂတတုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ဝွံ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပြာပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဘာဝွံအိုတ်ရ၊ အာတ်ပါန်အခေါၚ်ရ ယွံတဳလပိုဉ်၊ ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မိက်ဂွံလိဂွဴ တၞဟ်နပွမဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်သာဂတအိုတ်ရ။
ယွံဒကာတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သၟိက်ဗဵုလ္ၚောဝ်သာ်ဂှ်အိုတ်မ္ဂး အဲဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ဗၞတ်မွဲခဏဍောတ် ဩဝ်တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံအိုတ်ညိ ရဴဝွံ (ဟီုသ္ဂးရ)။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ပ္ဍဲဂတမုက် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက် မဗဵုသ္ၚေဝ်ဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ဗၠိုပ်စှ်ေအာ ပ္ဍဲတၟံလးမလးလဝ်က္ဍိုပ်တၞိန်တုဲ မံက်တိုန်ပ္ဍဲဂတမုက် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ဝွံ တၞဟ်နဗဵုလ္ၚောဝ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲပြာပ်စိုပ်ကၠုၚ် ဘာဝွံအိုတ်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ပ္ဍဲအခိၚ်လၟုဟ်ဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဩဝ်တီကေတ်အခိၚ်အခါညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
ယွံသာဂတ မိက်ဗဵုလ္ၚောဝ်သာ်ဂှ်အိုတ်မ္ဂး တၠအဲ ဩဝ်လးပညပ်သၞာ ပ္ဍဲသၞိၚ်လအိတ်မုဟ်ဘာညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ “ခိုဟ်သန်ရ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်သာဂတ ဒုၚ်ဝန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ကေတ်ဂတဵုဒလာဲတုဲ နူဂတမုက် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ဗၠိုပ်စှ်ေတုဲ မံက်တိုန်ပ္ဍဲတၟံလး မလးလဝ်က္ဍိုပ်တၞိန် ပ္ဍဲဂတမုက် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက် မဗဵုသ္ၚေဝ်ဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ဟေၚ်တုဲ လးပညပ်စွံလဝ်သၞာ ပ္ဍဲသၞိၚ်လအိတ်မုဟ်ဘာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဘာတုဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာမလးပညပ်လဝ် ပ္ဍဲသၞိၚ်လအိတ်မုဟ်ဘာရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက် ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲမွဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ် သ္ပပၠုပ်စိုတ် တဳလပိုဉ်သာဂတဟေၚ်အိုတ်ရ၊ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန် ဟွံသ္ပပၠုပ်စိုတ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ကသပ်စိုတ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံလက်ဂှ်နကဵုစိုတ်ဇကုတုဲ “ယွံသာဂတ ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး တၠအဲ လောန်လတူဗၞတ်တွဵု ဩဝ်ထ္ၜးတဴဣဒ္ဓိပါဋိဟာ မဒှ်ဓရ်ပြဲလောန် လတူဓရ်ကသလကမ္မထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုတဳလပိုဉ်သာဂတရ။
“ခိုဟ်သန်ရ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ တဳလပိုဉ်သာဂတ ဒုၚ်ဝန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲမ္ဂး ကလာၚ်တိုန်အကးတုဲ ပ္ဍဲလတူအကးစူ ချူခရက်ဟွံပြာကဋ်ဂှ် ကွာ်လေဝ်ကွာ်စၚ်္ကြမ်ရ၊ ဒတူလေဝ်ဒတူရ၊ ဂဇအ်လေဝ်ဂဇအ်ရ၊ ပွမတိက်ဂှ်လေဝ်သ္ပရ၊ ယက်လေဝ်ဗလးရ၊ သၞပၟတ်လေဝ်ဗလးရ၊ ကၠေံလေဝ်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ၊ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလပိုဉ်သာဂတ ထ္ၜးတဴဣဒ္ဓိပါဋိဟာ မဒှ်ဓရ်ပြဲလောန် လတူဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် မဒှ်ဂြပ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲလတူအကးစူ ချူခရက်ဟွံပြာကဋ်တုဲမ္ဂး ဖျေံက္ဍိုပ်လ္ၚောဝ် ပ္ဍဲဇိုၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုဲ “ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဂှ် ဒှ်အ္စာအဲဍိက်ရ၊ အဲဍိက်ဂှ် ဒှ်ကွးရ။ ပ ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ်” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ် “ယွံသ္ကအ်တအ် ဒှ်အမ်သဝ်ကွေံရ၊ ဟွံကေၚ်ဒှ်မွဲလှ်ေဒှ်ကၠုၚ်ရ၊ ၜိုတ်ကောန်ကွးလေဝ် ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဇၞော်ရဴဝွံဏီရ၊ အာနုဘဴဇၞော်ရဴဝွံဏီရ၊ အ္စာဂှ်သာတုဲဟွံထေက်ကဵုဒှ်အမ်သဝ်ဟာ” ရဴဝွံ (ဗှ်ဗၞုဟ်ကေတ်အိုတ်တုဲ) သ္ပပၠုပ်စိုတ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲဟေၚ်အိုတ်ရ၊ တဳလပိုဉ်သာဂတဂှ် ဟွံသ္ပပၠုပ်စိုတ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ကသပ်စိုတ် ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ် နကဵုစိုတ်ဇကုတုဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ် မဒှ်အတိုၚ်လၟေၚ်ရ၊ ဂလာန်ဓရ်ဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော? ဂလာန်မစပ်ကဵုဒါနကီု၊ ဂလာန်မစပ်ကဵုသဳလကီု၊ ဂလာန်မစပ်ကဵုဍုၚ်သွဝ်ကီု၊ ဒုဟ်ကီု၊ ပွမယုတ်သဝ်ကီု၊ ပွမကၠိခ္ဍက်ကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဖဵုပ္ဍဲပွမတိတ်ဗၠး (နူကာမဂုဏ်ဂမၠိုၚ်) ကီု ထ္ၜးကဵုရ။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲအခိၚ်မတီကေတ် မၞုံကဵုစိုတ်မဒုၚ်စရၚ် မၞုံကဵုစိုတ်မဍိုန်ညောန် မၞုံကဵုစိုတ်စာ်စ္ဍးနူ ‘နဳဝရဏ’ ကၟာတ်လဒဵု မၞုံကဵုစိုတ်မြဟ်တိုန် မၞုံကဵုစိုတ်မလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက် ပ္ဍဲကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ် ထ္ၜးကဵု ‘ဒုက္ခသစ္စ’ ဒဒိုခ်ကီု၊ ‘သမုဒယသစ္စ’ ဟိုတ်ဒဒိုခ် ကတဵုဒှ်ကီု၊ ‘နိရောဓသစ္စ’ အရာဒဒိုခ်ပၠိုတ်ကီု၊ ‘မဂ္ဂသစ္စ’ ဂၠံၚ်တရဴဒှ်ဟိုတ်အာစိုပ်အရာဒဒိုခ်ပၠိုတ်ကီု မဒှ်ဓရ်ဒေသနာ ‘သာမုက္ကံသိက’ မတီညာတ်ဓမံက်ပတိတ် အလဵုဇကုကျာ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ယာတ်ဗုသအးမစာ်စ္ဍးနူကမၠိ ကၠိခ္ဍက်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဍာံလွံက် ဗွဲမဒးရးကီု တုပ်တဴသာ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်ဟေၚ် “ဓရ်အိုတ်သီု မၞုံသဘဴပွမကတဵုဒှ်ဂှ် မၞုံသဘဴပၠိုတ်ရ” ရဴဝွံ ‘သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်’ မတ်ဓရ် မဟွံမွဲကဵုမၠိုက် မစာ်စ္ဍးနူကၠိုက်လ္ၚေၚ်ကိလေသဂှ် ကတဵုဒှ် ကုကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ်ရ။
ကောန်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဒ္စာံဠက်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ အာစိုပ်ဓရ်တုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ တီကေတ်ဓရ်တုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ တၞီလုပ်အာဓရ်တုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ကလိလောန်အာသၠေဟ်ပၟာတုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ စာ်စ္ဍးနူချပ်သၠေဟ်ပၟာ သာ်တေံဟာ, သာ်ဏအ်ဟာတုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ အာစိုပ်ဂံၚ်သကာ (သက်လှက်) ပ္ဍဲသာသနာကျာ်တြဲတုဲဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံမွဲကဵုညးလျုၚ်ပတှ်ေ မသအာၚ်နူကျာ်ဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ–
“ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် (ဓရ်ဂှ်) ထေက်ကဵုသ္ဍိုက်မၠိုက်လောန်ရ၊ ဗွဲဥပမာမ္ဂးတုန် ဝတ္ထုဗကပ်စွံလဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဂတးလ္ၚာကဵုကီု၊ ဝတ္ထုဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဲပံက်ထ္ၜးကဵုကီု၊ ကုညးမတ်ဂေတ်တၠိၚ်ဂၠံၚ်ဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴဟီုလဴကဵုဂၠံၚ်ဍာန် ဍာံစၟတ်ကီု “ညးမၞုံကဵုမတ်မညာတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြက်ဂွံညာတ်ကေတ် ရုပ်သာ်ဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ပ္ဍဲတိုက်ဒမၠုဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴစံၚ်ဗဂဵုကဵု ပၟတ်ကၠေၚ်သ္ဍဴကီု၊ တုပ်သၟဟ်သာ်ဂှ်ဟေၚ်ရ တဳလမၞုံပိုဉ်ဂှ် နကဵုဟိုတ်တၞဟ်တၞဟ် တွံထ္ၜးကဵုဓရ်ရ၊ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဂှ် ပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒကဵု တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ၊ ဓရ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒရ၊ သၚ်ဂှ်လေဝ် ပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒရ။ ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ဂှ် သ္ပတမ်နူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုလမျီုပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ဥပးပြာပ်ခသ္ပစ္ၜုဲစ္ၜော်သကအ်ဗ္ဒဂမၠိုၚ် ရဴဝွံ ဩဝ်ဂိုၚ်သမ္တီလဝ်ညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။
