၁။ ပွမကတဵုဒှ်ကျာ်
၁။ ပ္ဍဲကာလမွဲအခိၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲဗောဓိ မဒှ်ဗ္ဒာဲသြၚ်ကြုၚ်နေရဉ္ဇရာ ဇရေၚ်ဂြိုပ်ဥရဝေလရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သီုမဒုၚ်စသိုၚ်တသိုခ်အရဟတ္တဖိုလ် လုကဴထပှ်တ္ၚဲ ပ္ဍဲသၟဝ်တၞံဇြဲဗောဓိဂှ် သ္ပပဒတဴဒၟံၚ် နမဂဇအ်တၚ်ထွာဲမွဲထွာဲဓဝ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ လုကဴပယာံကိုပ်ကၠာဗ္တံ သ္ပပၠုပ်စိုတ် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဗွဲအနုလုံ, ပဋိလုံ ‘ဒှ်လီု’ ရ။
အနုလုံ
“ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘အဝိဇ္ဇာ’ ပွမဟွံတီဂှ် ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂှ် ‘ဝိဉာဏ်’ ပွမတီ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘ဝိဉာဏ်’ ပွမတီဂှ် နာမ်ရုပ် ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂးနာမ်ရုပ်ဂှ် ‘အာယတန’ ဒရာဒတန်တြဴပြကာ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘အာယတန’ အရာဒတန်တြဴပြက ယာဂှ် ‘ဖဿ’ ပွမတၟတ်ဒွံ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ် မတွံဂး ‘ဖဿ’ ပွမတၟတ်ဒွံဂှ် ‘ဝေဒနာ’ ပွမဒုၚ်စသုၚ် ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘ဝေဒနာ’ ပွမဒုၚ်စသိုၚ်ဂှ် ‘တဏှာ’ ပွမထၞေန်စပ်ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘တဏှာ’ ပွမထၞေန်စပ်ဂှ် ‘ဥပဒါန်’ ပွမစောဲလာံ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ် မတွံဂး ‘ဥပါဒါန်’ ပွမစောဲလာံဂှ် ‘ဘဝ’ ကမ်ဒှ်ဟိုတ် ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘ဘဝ’ ကမ်ဒှ်ဟိုတ် ကတဵုဒှ်ဂှ် ‘ဇာတိ’ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ် မတွံဂးဇာတိဂှ် ‘ဇရာ’ ပွမဗျု ‘မရဏ’ ပွမချိုတ် ‘သောက’ ပွမစံၚ်တူပူဆာ ‘ပရိဒေဝ’ ပွမလရိုအ်ယာံ ‘ဒုက္ခ’ ပွမဒှ်ဒဒိုက်ဇကု ‘ဒေါမနဿ’ ပွမဒှ်ဒဒိုခ်စိုတ် ‘ဥပါယာသ’ ပွမဍောၚ်ၜိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ဂမၠိုၚ်ကတဵုဒှ်အိုတ်ရ။ နနဲဝွံ ပွမကတဵုဒှ် ဗွဝ်ဒဒိုခ်သက်သက်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။
ပဋိလုံ
ဟိုတ်နူ ‘အဝိဇ္ဇာ’ ပွမဟွံတီဟေၚ် ပၠိုတ်အာမသက္ကုသၟေဟ် (နကဵုအရဟတ္တမဂ်) ဂှ် ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ပၠိုတ်ဂှ် ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီပၠိုတ်ဂှ် နာပ်မရုပ်ပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူနာမ်ရုပ်ပၠိုတ်ဂှ် ‘အာယတန’ အရာဒတန်တြဴပြကာပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘အာယတန’ အရာဒတန်တြဴပြကာပၠိုတ်ဂှ် ‘ဖဿ’ ပွမတၟတ်ဒွံပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘ဖဿ’ ပွမတၟတ်ဒွံပၠိုတ်ဂှ် ‘ဝေဒနာ’ ပွမဒုၚ်စသိုၚ်ပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘ဝေဒနာ’ ပွမဒုၚ်စသိုက်ပၠိုတ်ဂှ် ‘တဏှာ’ ပွမထၞောန်စပ်ပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘တဏှာ’ ပွမထၞောန်စပ်ပၠိုတ်ဂှ် ‘ဥပါဒါန်’ ပွမစောဲလာံပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘ဥပါဒါန်’ ပွမစောဲလာံပၠိုတ်ဂှ် ‘ဘဝ’ ကမ်ဒှ်ဟိုတ်ကတဵုဒှ်ပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူ ‘ဘဝ’ ကမ်ဒှ်ဟိုတ်ကတဵုဒှ်ပၠိုတ်ဂှ် ‘ဇာတိ’ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိပၠိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဇာတိပၠိုတ်ဂှ် ‘ဇရာ’ ပွမဗျု ‘မရဏ’ ပွမချိုတ် ‘သောက’ ပွမစံၚ်တူပူဆာ ‘ပရိဒေဝ’ ပွမလရိုအ်ယာံ ‘ဒုက္ခ’ ပွမဒှ်ဒဒိုခ်ဇကု ‘ဒေါမနဿ’ ပွမဒှ်ဒဒိုက်စိုတ် ‘ဥပါယာသ’ ပွမဍေၚ်ၜိုတ်ဗွဲမသကာတ်မြဟ်ဂမၠိုၚ် ပၠိုတ်အိုတ်ရ။ နနဲဝွံ ပွမပၠိုတ် ဗွဝ်ဒဒိုခ်သက်သက်ဝွံ ပၠိုတ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ပပၠုပ်စိုတ်ရ)။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ဟိုတ်ဝွံတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါဂှ် ကြီုဂအောတ်တိုန်ဥဒါန် ‘ဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုဟ်တၟိုဟ်’ ဝွံရ—
ဥဒါန်
“ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ဗွဲစၟတ် ဓရ်ဗောဓိပက္ခိယဂမၠိုၚ်ပိစှော်ထပှ်ပြကာ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ကုတၠအရှန် မသ္ပကၠေံပွသရာံပါပ်မ္ၚးတုဲ မၞုံကဵုလွဳပရာ မလေပ်ကဵုကတဴကတာန်ကၠေံ ကိလေသ မလေပ်စံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံ ပွမသရာံပါပ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်မတီကေတ်ဓရ်ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဒှ်မွဲဟာန်ကေုာံဟိုတ် ဗွဲတၟေၚ်ပကာရဂှ်ရ ပွမသၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်အိုတ်သီု ကၠေံစ္ဍးအကုတၠအရှန်ဂှ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ကြီု ဂအောတ်တိုန်ဥဒါန်ရ)။
၂။ ပ္ဍဲကြနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ လုကဴပယာံသ္ဂာဗ္တံ သ္ပပၠုပ်စိုတ်ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဗွဲအနုလုံပဋိလုံ ‘ဒှ်လီု’ ရ။
အနုလုံ ပဋိလုံ
“ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘အဝိဇ္ဇာ’ ပွမဟွံတီဂှ် ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂှ် ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီဂှ် နာမ်ရုပ်ကတဵုဒှ်ရ ။ ပ ။ နနဲဝွံ ပွမကတဵုဒှ် ဗွဝ်ဒဒိုခ်သက်သက်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ရ ။ ပ ။ ပၠိုတ်ရ”။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ဟိုတ်ဝွံတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါဂှ် ကြီုဂအောတ်တိုန်ဥဒါန် ‘ဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုတ်တၟိုဟ်’ ဝွံရ—
ဥဒါန်
“ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ဗွဲစၟတ် ဓရ်ဗောဓိပက္ခိယဂမၠိုၚ်ပိစှော်ထပှ်ပြကာ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ကုတၠအရှန် မသ္ပကၠေံပွမသရာပါပ်မ္ၚးတုဲ မၞုံကဵုလွဳပရာ မလေပ်ကဵုကတဴကတာန်ကၠေံကိလေသ မလေပ်စံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံ ပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်မတီကေတ်နိဗ္ဗာန် ဒှ်အရာအိုတ် ဒဒက်တဴဓရ်ဂမၠိုၚ် (မပ္တံအဝိဇ္ဖာ) ဂှ်ရ ပွမသၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်အိုတ်သီုကၠေံစ္ဍးအာ ကုတၠအရှန်ဂှ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ (ကြီုဂအောတ်တိုန်ဥဒါန်ရ)။
၃။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ လုကဴပယာံဖလာၚ်ဂယး သ္ပပၠုပ်စိုတ် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဗွဲအနုလုံပဋိလုံ ‘ဒှ်လီု’ ရ။
အနုလုံ ပဋိလုံ
“ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘အဝိဇ္ဇား’ ပွမဟွံတီဂှ် ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်အိုတ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘သၚ်္ခါရ’ ပွမပြုပြေၚ်စဳရေၚ်ဂှ် ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီ ကတဵုဒှ်ရ၊ ဟိုတ်နူဟိုတ်မတွံဂး ‘ဝိညာဏ်’ ပွမတီဂှ် နာမ်ရုပ် ကတဵုဒှ်ရ ။ ပ ။ နနဲဝွံ ပွမကတဵုဒှ် ဗွဝ်ဒဒိုခ်သက်သက်ဝွံ ဒှ်ကၠုၚ်ရ ။ ပ ။ ပၠိုတ်ရ”။
ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တီကေတ်ဟိုတ်ဝွံတုဲ ပ္ဍဲအခိၚ်အခါဂှ် ကြီုဂအောတ်တိုန်ဥဒါန် ‘ဂလာန်မိပ်စိုတ်အိုတ်တၟိုဟ်’ ဝွံရ—
ဥဒါန်
“ယြဴပ္ဍဲအခိၚ်မွဲ ဗွဲစၟတ် ဓရ်ဗောဓိပက္ခိယဂမၠိုၚ်ပိစှော်ထပှ်ပြကာ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ကုတၠအရှန် မသ္ပကၠေံပွသရာပါပ်မ္ၚးတုဲ မၞုံကဵုလွဳပရာ မလေပ်ကဵုကတဴကတာန်ကၠေံကိလေသ မလေပ်စံၚ်ပၠေၚ်ကၠေံ ပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟိၚ်တ္ၚဲမကဵုယးတၟးတဴအကးဂှ် သၟဟ်ညံၚ်ရဴမတန်တဴဒၟံၚ် (သီုမပလီုပလာ်ကၠေံတိုက်ဒမၠု) ကီု (တၠအရှန်ဂှ်) တန်တဴဒၟံၚ် သီုမပလီုပလာ်ကၠေံ ပၞာန်မာရ်ရ” ရဴဝွံ (ကြီုဂအောတ်တိုန်ဥဒါန်ရ)။
ပွမကတဵုဒှ်ကျာ်တုဲရ။