၄.၃.၉.၁။ ပွံက်သာသၚ်္ကသိက္ခာပိုဒ်
၆၅၄) ပြာလုပ်ဒဂိုန်တုဲပ္ဍဲကြဴ မ္ဂးဂှ် ကုခမဳမဒၠိုက်ကတဵု နူဝှ်တုဲဂမၠိုၚ်။ တ္ၚဲဂိတုကထိုန်ပေၚ် မ္ဂးဂှ် သ္ဂးတဴ ကတ္တိကဂိတုကထိုန် လအိတ်ဂိတုဗြဲပန်ဂိတုရ။ ပ္ဍဲအရာ ယြဴဘာဂြိုပ်ဂမၠိုၚ် ဂှ် ဘာဂြိုပ်မ္ဂးဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဘာမၞုံခရာမသုန်ကၠံဇဵုတ္ၚရ။
မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာရ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအာရှာမ် ဥပစာအာရှာမ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ဌာန်လုပ် ဌာန်စ ဌာန်ဒတူ ဌာန်ဂဇအ် ဌာန်တိက် ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ်ရ။
မၞုံကဵုပရိုက်ဘဲရ မ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲအာရှာမ် ဥပစာအာရှာမ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် မဂပ်ဝ်ဂစိုတ်လဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ် ညးမဂပ်ဝ်ပၠံၚ်ၜးရ၊ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်ညးမဂပ်ဝ်ၜုၚ်တက်ပြိုက်ပျဲရ။
ခမဳ မပဒတဴပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴမဖှ်သာ်ဂှ်ဂှ် မ္ဂးဂှ် ခမဳ မပဒတဴပ္ဍဲဘာဂမၠိုၚ် မၞုံသဘဴရဴဝွံ။ နွံပၟိက် မ္ဂးဂှ် ရာဒနာမိက်မ္ဂး။ ပၞောဝ်ကဵုသ္ၚာဂမၠိုၚ်ပိဂတှေ် သ္ၚာမွဲမွဲဂတှေ် မ္ဂးဂှ် သကိုပ်ကီု သ္ၚာကီု သပိုၚ်ကီု။ သ္ဒးဒေပ်စွံပတန် ပ္ဍဲကွာန်ရ မ္ဂးဂှ် သ္ဒးစွံပ္ဍဲပွဳပွူ ကွာန်ဂေါစရဂါမ်ရ။ တၞဟ်နစာ်စ္ဍးကေုာံသ္ၚာဂှ်တုဲ ပဒတဴ ဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ နွံကုခမဳဂှ် မ္ဂးဂှ် ဟိုတ်နွံမ္ဂး၊ ကေၚ်ကာထေက်ကဵုဒးပတုဲနွံမ္ဂး။
လုကဴကာလအပိုၚ်အခြာတြဴဗ္တမ် ခမဳဂှ် စာ်စ္ဍးကေုာံသ္ၚာဂှ်တုဲ ပဒတဴမာန်ရ မ္ဂးဂှ် နဒဒှ်စဵုကဵုဗၞတ်တြဴဗ္တမ် စာ်စ္ဍးတုဲ ပဒတဴမာန်ရ။ ဝေၚ်ကၠေံ ပွမကလိဂွံသမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဂးဂှ် ပါဲကၠေံပွမကလိဂွံသမ္မုတိ ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ။ စာ်စ္ဍးလောန်လတူဂှ် ယဝ်ပဒတဴ မ္ဂးဂှ် အရှိုဏ်မရနုက်ကဵုထပှ် တိုန်မ္ဂး မၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမသ္ဒးသၠးကၠေံရ၊ သ္ဒးသၠးကၠေံ ကုသၚ်ကီု ကုဂိုဏ်ကီု ကုပူဂိုလ်ကီုရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ သ္ဒးသၠးကၠေံရ ။ ပ ။
“ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သ္ၚာအဲဍိက်ဝွံ သီုဟွံကလိဂွံသမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် စာ်စ္ဍးလောန်လတူတြဴဗ္တမ်တုဲ ဂပ်ဝ်ပဒတဴဒးတုဲ မၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံရ၊ သ္ၚာဝွံ အဲဍိက် သၠးကဵုကုသၚ်ရ” ။ ပ ။ ရဴဝွံ ဒးကလေၚ်ရ ။ ပ ။ ရဴဝွံ ဒးကလေၚ်ကဵုအိုတ်ရ ။ ပ ။ ကလေၚ်ကဵုကုတဳလပိုဉ်ရ ရဴဝွံ (ဒးကလေၚ်ကဵုရ)။
၆၅၅) သီုဟွံကလိဂွံ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲမစာ်စ္ဍးလောန်လတူတြဴဗ္တမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်တုဲ စာ်စ္ဍးတုဲပဒတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ။ သီုဟွံကလိဂွံ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲမစာ်စ္ဍး လောန်လတူတြဴဗ္တမ်ဂှ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာတုဲ စာ်စ္ဍးတုဲပဒတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ။ သီုဟွံကလိဂွံသမ္မုတိ ခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲမစာ်စ္ဍးလောန်လတူတြဴဗ္တမ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီယုတ်ဒေက်တုဲ စာ်စ္ဍးတုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ။
ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်သ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ် (သၠးကၠေံ) ဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂပ်ဝ်သ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်တုဲဒှ်တုဲ ။ ပ ။ ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်သၠးကၠေံဏီဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ သၠးကၠေံတုဲမ္ဂး။ ပ္ဍဲမဟွံကၠေံလေၚ်အာဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ကၠေံလေၚ်မ္ဂး။ ပ္ဍဲမဟွံလီုလာ်အာဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ လီုလာ်အာမ္ဂး။ ပ္ဍဲမဟွံတူအာပၟတ်ဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ တူအာပၟတ်မ္ဂး၊ ဟွံဟွံကလိဂွံ သမ္မုတိခမဳဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲမဟဂပ်ဝ်ပၠံၚ်ၜးဏာဂှ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီ ဂပ်ဝ်ပၠံၚ်ၜးဏာတုဲ စာ်စ္ဍးတုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ။
ဟွံသၠးကၠေံ သ္ၚာမၞုံကဵု (ဝိနယ်ကမ်) ပွမဒးသၠးကၠေံတုဲ ပြဘိုဂ်သုၚ်စောဲမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်တြဴဗ္တမ် မၞုံကဵုစၟတ်သမ္တီလောန်မ္ဂ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမယုတ်ဒေက်သၟဝ်တြဴဗ္တမ် မၞုံကဵုသၠေဟ်ပၟာမ္ဂး၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ။ ပ္ဍဲမယုတ်သၟတ်တြဴဗ္တမ် မၞဒဴကဵုစၟတ်သမ္တီ ယုတ်ဒေက်မ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ။
၆၅၆) စာ်စ္ဍးလုကဴတြဴဗ္တမ်တုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ စာ်စ္ဍးသၟဝ်တြဴဗ္တမ်တုဲ ပဒတဴမ္ဂး၊ စာ်စ္ဍးလုကဴတြဴဗ္တမ်တုဲ ပဒတဴတုဲပ္ဍဲကြဴ မွဲလှ်ေပၠန် တၞီလုပ်ဂါမသိမ် ‘အပိုၚ်အခြာကွာန်’ တုဲ ပဒတဴတုဲမှ ပါဲစ္ဍးအာမ္ဂး၊ အပ္ဍဲတြဴဗ္တမ် သ္ပပစ္စုဒ္ဓိုရ်မ္ဂး၊ သၠးကၠေံမ္ဂး၊ ကၠေံလေၚ်အာမ္ဂး၊ လီုလာ်အာမ္ဂး၊ တူအာပၟတ်မ္ဂး၊ ပၠံၚ်ၜးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ ဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်တုဲ ဂိုၚ်ကေတ်အိုတ်မ္ဂး၊ ကလိဂွံသမ္မုတိမ္ဂး၊ ဟွံဒးအာပတ်ရ၊ ကုခမဳကြအ်ဥမ္မတ် ခမဳကလိလောန်ကၠာတဲ ဟွံဒးအာပတ်ရ။
သာသၚ်္ကသိက္ခာပိုဒ် နဝမတုဲရ။