၄.၂.၁။ ကောသိယသိက္ခာပိုဒ်
542) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ‘အဂ္ဂါဠဝစေတဳ’ ဇရေၚ်ဍုၚ်အာဠဝဳဂှ်ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ညးသ္ပတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ “ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ၜိုဟ်တဴ စၟဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ညိ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ကဵုအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံပၟိက်တၞဟ်နခၞံသၞာသောန် မနှဴရဴကေုာံတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။ ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဂမၠိုၚ် မဒှ်တၞောဝ်ကျာ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ်ဝွံ ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ပိုဲညးဂမၠိုၚ်တုဲ ‘ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ၜိုဟ်တဴစၟဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ညိ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ကဵုအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံပၟိက်တၞဟ်နခၞံသၞာသောန် မနှဴရဴကေုာံတောဝ်အိက်စၟ(တောဝ်သုတ်) အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ မုဟိုတ် ဟီုသ္ဂးအိုတ်ဂှ်ရော? ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ်ဟွံဒးရးရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုက်လေဝ် ဂပ်ဝ်ကလိဂွံဒဒှ်မၞိဟ် ဗွဲဟွံဒးရရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်ပွမဂယိုၚ်လမျီုကီု ဟိုတ်နူဟိုတ်ကောန်သမ္ဘာကီု သ္ဒးပြိုက်ဂစိုတ် သတ်သၟတ်ဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ညးသ္ပတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) ဂမၠိုၚ်တုဲ ‘ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ၜိုဟ်တဴ စၟဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်အိုတ်ညိ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ကဵုအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံပၟိက်တၞဟ်နခၞံသၞာသောန် မနှဴရဴကေုာံတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ မုဟိုတ် ဟီုသ္ဂးအိုတ်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုၚ် နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ညးသ္ပတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) ဂမၠိုၚ်တုဲ ‘ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ၜိုဟ်တဴ စၟဂမၠိုၚ်အိုတ်ညိ၊ ကုပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် ဩဝ်ကဵုအိုတ်ညိ၊ ပိုဲညးဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံပၟိက်တၞဟ်နခၞံသၞာသောန် မနှဴရဴကေုာံတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်အိုတ်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴတွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ ။ ပ ။ ယွံတြုံမလ္ၚုတၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် မၞ:တအ်ညးဂမၠိုၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ် ညးသ္ပတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) ဂမၠိုၚ်တုဲ ‘ယွံဒကာတအ် ဩဝ်ၜိုဟ်တဴ စၟဂမၠိုၚ်မဂၠိုၚ်အိုတ်ညိ၊ မနှဴရဴကေုာံတောဝ်အိက်စၟ (တောဝ်သုတ်) အိုတ်ရ’ ရဴဝွံ မုဟိုတ် ဟီုသ္ဂးအိုတ်ဂှ်ရော? ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တအ် (ပွမၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
543) ယြဴခမဳမွဲ ကဵုခၞံသၞာသောန် မနှဴရဴကေုာံတောဝ်သုတ်မ္ဂး၊ (ကုခမဳ) ဂှ် ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။