၄.၁.၅။ စဳဝရပဋိဂ္ဂဟဏ သိက္ခာပိုဒ်
508) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် မဒှ်ဒၞာဲကဵုစၞ ကုယန်လမ္စံက်ဂမၠိုၚ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ဂှ် ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် သ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပဠေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် လုပ်အာဍုၚ်သာရဝှ်ရ။ တၞဟ်နဂေတ်ဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ် ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ ကဵုပိုဉ်တ္ၚဲပ္ဍဲကြဴ ပါဲစ္ဍးအာနူဇြပ်ကဵုပိုဉ်တုဲမ္ဂး တၞဟ်နသ္ပဒတဴတ္ၚဲ ပြာပ်အာဂြိုပ်အန္ဓဝိန်ရ၊ တၞီလုပ်အာ ဂြိုပ်အန္ဓဝိုန်တုဲ သွက်ဂွံပဒတဴတ္ၚဲ ဂဇအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲတမ်ဆုမွဲရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ်ကမၠတ်ဒမၠဂမၠိုၚ် မသ္ပကမၠောန်ကေၚ်ကာကၠတ်တုဲဂှ် ဂစိုတ်ဂၠဴတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ဖျုန်ဂၠဴတုဲမ္ဂး လုပ်အာဂြိုပ်အန္ဓဝိုန်အိုတ်ရ။ ကမၠတ်ဒမၠဇၞော်ဂှ် ညာတ်ဒး ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် မဂဇအ်တဴဒၟံၚ်တ္ၚဲ ပ္ဍဲဂြိုပ်အန္ဓဝိုန် ပ္ဍဲတမ်ဆုမွဲမ္ဂး “ယဝ်ကောန်အဲဂမၠိုၚ် ဒေံဍောတ်အဲဂမၠိုၚ် ညာတ်ဒးအိုတ်မ္ဂး ကြက်ပျဲပျာံရာန်သတိုတ် ခမဳဗြဴဝွံအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ချပ်တုဲ အာတဴ နဂၠံၚ်တရဴသအာၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကမၠတ်ဒမၠဇၞော်ဂှ် ဖျုန်ဂၠဴစိန်မ္ဂး ဂိုၚ်ကေတ်ဖျုန်ခိုဟ်ခိုဟ်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဂွဳကၠေံနကဵုသၠတုဲမ္ဂး ကွက်စွံပ္ဍဲတၞံဆု ဇရေၚ်ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ “ယြဴခမဳဗၞးမွဲ ညာတ်ရ၊ ဂပ်ဝ်ကဵုဒါန် (ကုညးဂှ်) တုဲဟေၚ်ရ၊ ဩဝ်ရေၚ်တၠုၚ်ကေတ်ဏာညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးတုဲ ပါဲစ္ဍးအာရ။ ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် ဒၠိုက်ကတဵုနူသမာဓိမ္ဂး မိၚ်ဒးဂလာန် ကမၠန်ဒမၠဇၞော်ဟီုသ္ဂးဝွံရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် ဂိုၚ်ကေတ်ဖျုန်ဂၠဴဂှ်တုဲ စဴအာဘာခမဳဗြဴရ။ ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် ပ္ဍဲအခိၚ်ကလိလောန်အာဗ္တမ်ဂှ် ဆန်ၜန်စဳရေၚ်ဖျုန်ဂၠဴတုဲ ဒက်ဂွဳစိုက်နကဵုသ္ၚာကၞေဟ်တုဲမ္ဂး ကလာၚ်တိုန်အကးတုဲ တန်တဴတူရူ ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ်လုပ်ဒၟံၚ်အပ္ဍဲကွာန်ရ။ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ သှေ်ၜက်မၚ်ဒၟံၚ်ဘာရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ်ပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳတုဲ— “ယွံတဳလပိုဉ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ နွံအလဵုရော?” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ယွံဒေံဗြဴ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တၞဟ်နပိဏ္ဍပါတ် လုပ်ဒၟံၚ်အပ္ဍဲကွာန်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံတဳလပိုဉ် ဖျုန်ဂၠဴဝွံ ဩဝ်ကဵုဒါန် ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံဒေံဗြဴ တၠအဲ ဂပ်ဝ်ကဵုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တရိုပ်စိုတ် နကဵုဖျုန်ဂၠဴတုဲရ၊ ယဝ်တၠအဲကဵုဒါန်သပိုၚ် ကုအဲမ္ဂး အဲဂှ်လေဝ် ကဵုတရိုပ်စိုတ် နကဵုသပိုၚ်တုဲ ဒှ်အာရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံတဳလပိုဉ် ပိုဲဍိက်တအ် မာတုဂါမ်ဂမၠိုၚ်မ္ဂးဂှ် မၞုံကဵုလာဘ် သီုဒှ်လၟောၚ်လၟေတ်အိုတ်ရ။ (မၞုံကဵုလာဘ် အောန်ကြဳအိုတ်ရ။) သ္ၚာဝွံလေဝ် သ္ၚာမရနုက်ကဵုမသုန်ဂတှေ် မဒှ်လအိတ်အိုတ် အဲဍိက်ရ၊ အဲဍိက်ကဵုဒါန်ဟွံမာန်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံဒေံဗြဴ ဗွဲဥပမာမ္ဂး တြုံဂှ် ကဵုဒါန်စိၚ်တုဲ သၟဟ်ညံၚ်ထၞေန်စပ်ဗာန်ခြပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဇုက်ဒက်ဂၞိၚ်ကီု တုပ်သၟဟ်သာ်ဝွံ တၠအဲ ကဵုဒါန်ဖျုန်ဂၠဴ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ ဟွံဂံၚ်ကဵုဒါန်သပိုၚ်ကုအဲရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဂပ်ဝ်ဟီုကရေပ်ကရောတ်အတေၚ်ဒှ်တုဲ ကဵုဒါန်သပိုၚ်တုဲမ္ဂး စဴအာဘာခမဳဗြဴရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဟောဝ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဗဗေၚ်သ္ၚာခမဳဗြဴ ဥပ္ပလဝဏ်အိုတ်မ္ဂး “ယွံနာဲဗြဴ သပိုၚ်နာဲဗြဴဂှ် ညးဍေံဂှ်ရော?” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဥပ္ပလဝဏ် ဟီုလဴဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မုဟိုတ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သ္ၚာခမဳဗြဴဂှ်ရော?” မာတုဂါမ်ဂှ် လာဘ်အောန်ကြဳရ” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မုဟုတ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သ္ၚာခမဳဗြဴဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုဝ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ်တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သ္ၚာခမဳဗြဴရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံဥဒါယဳ ဒှ်ကဠောမသ ကေုာံတၠအဲဟာ၊ ဟွံဒှ်ကဠောမသဟာ ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်ဂှ်)— ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ဟွံဒှ်ကဠောမသရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တြုံဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် ဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု ဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ကီု နွံကီု ဟွံမွဲကီု ဒဒက်တဴဗြဴ ဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသဂှ် တီကေတ်ဟွံမာန်ရ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာ နူတဲ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသရသွံ။ ယွံတြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲ သ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံ အိုတ်ညိ။
509) ယြဴခမဳမွဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာနူတဲ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး၊ (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ် နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။ ရဴဝွံဟေၚ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်တဴသိက္ခာပိုဒ်ဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။
510) ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂမၠိုၚ်ဒှ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သ္ၚာမလှာဲဂတး ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ်ဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် သ္ၚာမလှဲဂတး ပိုဲညးဂမၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ်သ္ဂောံမိၚ်ကေတ် ဂလာန်ခမဳဗြဴဂမၠိုၚ် မဟီုဂရိုဟ်ပျုတ်ဗ္ဒေက် ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ဟေၚ်ရ။ ခမဳဂမၠိုၚ် ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ တွံဂလာန်ဓရ်တုဲ “ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာမလှာဲဂတး သဟဓရ်ဂမၠိုၚ်မသုန်မတွံဂး ခမဳတြုံ ခမဳဗြဴ သိက္ခာမာန် သာမဏဳတြုံ သာမဏဳဗြဴဂှ် ကဵုအခေါၚ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
511) ယြဴခမဳမွဲ ပါဲကၠေံ သ္ၚာဲလှာဲဂတးတုဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်သ္ၚာ နူတဲ ခမဳဗြဴဟွံသေၚ်ကဵုကဠောမသမ္ဂး (ကုခမဳဂှ်) ဒးအာပတ်နိဿဂ္ဂိပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးအိုတ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ)။
