၃.၁။ ပဌမအနိယတသိက္ခာပိုဒ်
ယွံတၠဇမၠိၚ်အာယုက်တအ် အာပတ်အနိယတဂမၠိုၚ် ၜါပြကာဝွံ အာစိုပ်ဒဒှ်ဂပ်ဝ်စၞောန်ထ္ၜး ဗွဲသရုပ်အိုတ်ရ။
443) ပ္ဍဲအခိၚ်တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဇေတ၀န် မဒှ်အာရှာမ် အနာထပိဏ္ဍိကသေဌဳ ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ဒှ်ခမဳမလေပ်ပြာပ်စဴသ္ၚိ (ခမဳအ္စာ) ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ်ရ၊ ပြာပ်စဴသ္ၚိဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် သၟတ်ဗြဴသ္ၚိဒကာကၠောန်ၜိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳဂှ် ကဵုစ ကုသၟတ်တြုံ သ္ၚိဂကူသအာၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပ္ဍဲအခိၚ်နူဂယး သၠောံရုၚ်လတက်ပလေဝ်သ္ၚာတုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ထ္ၜကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ ပြာပ်စဴအာသ္ၚိဂကူဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ “သၟတ်ဗြဴ မၞုံယၟုဝွံ ဣလဵုရော?” ရဴဝွံ သၟာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် ဂပ်ဝ်ကဵုထောံ ကုသၟတ်တြုံ သ္ၚိဂကူမၞုံယၟုဝွံရ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ၊ သ္ၚိဂကူဂှ်လေဝ် ဒှ်သ္ၚိဒကာကၠောန်ၜိုတ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳဟေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပြာပ်အာသ္ၚိဂကူဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ “သၟတ်ဗြဴ မၞုံယၟုဝွံ ဣလဵုရော?” ရဴဝွံ သၟာန်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် သၟတ်ဗြဴဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဂၠမ်သတိက်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ ပြာပ်အာဇရေၚ် သၟတ်ဗြဴဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ မွဲဟာန်ကေုာံသၟတ်ဗြဴဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲကဵုအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန် သီုမဟီုဂလာန်တွံဓရ် မဗဗွဲကဵုအခိၚ်ဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာ (မစိုန်ဒှ်ညံၚ်မိ မိဂါရသေဌဳ) မၞုံကဵုကောန်ဇာတ်ဂၠိုၚ်၊ မၞုံကဵုကောန်စဴဂၠိုၚ်ရ၊ မၞုံကဵုကောန်ဇာတ် စ္ဍးနူယဲရ၊ မၞုံကဵုကောန်စဴ စ္ဍးနူယဲရ၊ ဂပ်ဝ်သၟိတ်ဂး ဗြဴမၞုံကဵုမ္ၚိုလ်လောန်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲပေါဲယဇ် ပေါဲသဘၚ် ပေဲါဗဗွဲကဵုအခိၚ်ဂမၠိုၚ် တရာပ်ဖာပ်ဗ္စဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာ ဗွဲကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာဂှ် ဂပ်ဝ်ဘိက်လဝ်ဂှ်ရ အာသ္ၚိဂကူဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာဂှ် ညာတ်ဒးအာတဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မဂဇအ်ဒၟံၚ် မွဲဟာန်ကေုာံ သၟတ်ဗြဴဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲကဵုအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵု တၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်တုဲ— “တဳလပိုဉ်ဂှ် ဂဇအ်ဒၟံၚ်မွဲဟာန်ကေုာံမာတုဂါမ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲကဵုအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵု တၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်ရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် ဒ္ဂေတ်ပွဝွံ ဟွံထေက်ကြိုက်ရ၊ ဟွံဗဗွဲရ၊ ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် မၞုံပၟိက်ကဵုမေထုန်ဂှ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သွက်ညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ ဇြိုၚ်ကဵုဂွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳဂှ် ဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာ သီုဂပ်ဝ်ဟီုသ္ဂးတဴ ရဴဝွံဂှ် ဟွံကလၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဝိသာခါ မၞုံယၟုမိဂါရမာတာ တိတ်အာတုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ မုဟိုတ် သ္ဂောံဂဇအ်ဒၟံၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမာတုဂါမ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲကဵုအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵု တၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်ဂှ်ရော” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဒ္ဂေတ်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုဂရိုဟ်တၚ်ဒုဟ် တဳလပိုဉ်ဥဒါယဳ နဟိုတ်မဂၠိုၚ်အိုတ်တုဲ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ “ယွံဥဒါယဳ တၠအဲ သ္ပပွမဂဇအ်ဒၟံၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမာတုဂါမ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက်ရ။ ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဉ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ။ ပ ။ ယွံတြုံ မလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တၠအဲ မုဟိုတ်ဂဇအ်ဒၟံၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမာတုဂါမ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်ဂှ်ရော?၊ ယွံတြုံ မလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) (ပွတၠအဲသ္ပဒး) ဝွံ ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံဟေၚ် ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜး သိက္ခာပိုဒ်ဝွံအိုတ်ညိ။
444) ယြဴခမဳမွဲ တၠအဲ သ္ပပွမဂဇအ်ဒၟံၚ် မွဲဟာန်ကေုာံမာတုဂါမ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပ္ဍဲဌာန်လ္ၚုမတ်ဂြောပ်ဗ္ဒန် မဟွံမွဲအစဵုဗိုၚ် မဗဗွဲကဵုတၞဟ်နသ္ပဒ္ဂေတ်မေထုန်မ္ဂး၊ ဥပးဗြဴ မၞုံကဵုဂလာန် ထေက်ကဵုပတှေ်ဂှ် ညာတ်ခမဳဂှ်တုဲ နပါရာဇ်ကီု နသံဃာဒိသေသ်ကီု နပဲါစိုတ်ကီု ပၞောဝ်အာပတ်ဂမၠိုၚ်ပိ စောတ်စောဲ နအာပတ်မွဲမွဲမ္ဂး၊ ခမဳ မဒုၚ်ဝန် ပွမဂဇအ်ဂှ် နပါရာဇ်ကီု နသံဃာဒိသေသ်ကီု နပဲါစိုတ်ကီု ပၞောဝ်အာပတ်ဂမၠိုၚ်ပိ နအာပတ်မွဲမွဲ ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ရ၊ နအာပတ် ဥပးဗြဴ မၞုံဂလာန် မထေက်ကဵုပတှေ် မစောတ်စောဲဂှ် ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ခမဳဂှ်ရ၊ အာပတ်ဝွံတုန် ဟွံဗိုန်ရ ရဴဝွံ (ဩဝ်စၞောန်ထ္ၜးညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။