၁.၂.၄။ ဗီုသ္ဂုတ်သွာတ် ဝိနဳတဝတ္ထုဂမၠိုၚ်
132) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဆဗ္ဗဂ္ဂဳဂမၠိုင် ပြာပ်အာသၞေဟ်ခဝါတုဲ ကၠတ်ကေတ်ဂွဳစိုက်ခဝါအိုတ်ရ၊ “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်သိက္ခာပိုဒ်တုဲဒှ်ရ၊ ပိုဲညးဂမၠိုင် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ဟာ” ရဴဝွံ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ဂရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုင် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာသၞေဟ်ခဝါတုဲ ညာတ်ဒးယာတ် မထေက်တန်ၚုဟ်မး မဂၠိုင်မ္ဂး စိုတ်မမိက်ကၠတ် ကတဵုဒှ်ရ၊ “တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ပညပ်သိက္ခာပိုဒ်တုဲဒှ်ရ၊ အဲစှေ်ပါရာဇိကဟာ” ရဴဝွံ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ၊ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ နအယာံမာတ်စိုတ် ကတဵုဒှ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၂) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာသၞေဟ်ခဝါတုဲ ညာတ်ဒးယာတ် မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်မ္ဂး မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာသၞေဟ်ခဝါတုဲ ညာတ်ဒးယာတ် မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်မ္ဂး မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုချဳ (ပချဳ) ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ထုလ္လစ္စယ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာသၞေဟ်ခဝါတုဲ ညာတ်ဒးယာတ် မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်မ္ဂး မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုတသိုတ်အာနူဒၞါဲရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅)
133) ပ္ဍဲမွဲအခိင်ဂှ် ခမဳဂ္ၚေင်ပိဏ္ဍပါတ်မွဲဇကု ညာတ်ဒးယာတ်ဂြောပ်လတူ မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်မ္ဂး စိုတ်မမိက်ကၠတ်ကတဵုဒှ်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ်တဴရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုချဳ (ပချဳ) ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုတသိုတ်အာနူဒၞါဲရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲစှေ်ပါရာ ဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆-၉)
134) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်တ္ၚဲ ညာတ်ဒးဂြပ်တုဲ “ဗ္တမ်မှ ကၠတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ပစွံလဝ်စၟတ်သမ္တီရ၊ ခမဳဂှ် သမ္တဳထေင်ကေတ် ဂြပ်ဂှ်ရတုဲ ကၠတ်ကေတ် ဂြပ်ဂှ်ဟေင်ရ ။ ပ ။ သမ္တဳထေင်ကေတ် ဂြပ်ဂှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ် ဂြပ်သအာင်ရ ။ ပ ။ သမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်သအာင်တုဲ ကၠတ်ကေတ် ဂြပ်ဂှ်ရ ။ ပ ။ သမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်သအာင်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ဂြပ်သအာင်ဟေင်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲစှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀-၁၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်တ္ၚဲ ညာတ်ဒးဂြပ်တုဲ “ဗ္တမ်မှ ကၠတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ပစွံလဝ် စၟတ်သမ္တီရ၊ ခမဳဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်ဂှ်ရတုဲ ကၠတ်ဒးဂြပ်ဇကုရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ဃောရင်တၠုင်ဏာ ဂြပ်ခမဳမွဲဇကုဂှ် မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ် သဇိုင်ဝန် (လျိုင်) မၞုံလတူက္ဍိုပ်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုချဳ (ပချဳ) ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဖျေံထောံပၞးရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ် သဇိုင်ဝန် (လျိုင်) မၞုံပ္ဍဲပၞးရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုချဳ (ပချဳ) ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဖေျံထောံဂၞိင်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဇွိတ်သပေါတ် သဇိုင်ဝန် (လျိုင်) မၞုံပ္ဍဲဂၞိင်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကဵုချဳ (ပချဳ) ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဂိုင်ကေတ်နတဲရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ လျိုင်ဝှက်တဲဂှ် ဖေျံထောံပ္ဍဲတိရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ လပှ်ကေတ် နတိရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၅-၂၅)
135) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပၠးလဝ်သ္ၚာ ပ္ဍဲအမှဲအာကးတုဲ လုပ်အာဘာရ၊ ခမဳမွဲဇကုဂှ် “သ္ၚာဝွံ လ္ပကဵုလီုလာ်အာညိ” ရဴဝွံ သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်ရ၊ ခမဳတၠသ္ၚာဂှ် တိတ်ကၠုင်တုဲ “ယွံကောန်တၠ ညးလဵုမွဲ ကၠတ်ဏာ သ္ၚာအဲဂှ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂှ်ရ၊ ခမဳ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်သ္ၚာ) ဂှ် “အဲ ကၠတ်လဝ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ခမဳတၠသ္ၚာဂှ် “တၠအဲခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်သ္ၚာ) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သေၠဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ၊ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်အယာံမာတ်ဟီု အတိုင်ဂလာန်စပ်အာ (အယာံမာတ်ဟီုသှ် အတိုင်သၟာန်) ရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ပ္ဍဲပွမဟီု အယာံမာတ်ဂလာန်စပ်အာဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၂၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ဖျေံစွံလဝ်သ္ၚာ ပ္ဍဲဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်တုဲ။ ဖျေံစွံလဝ်သၞာနိသဳဒိုန် ပ္ဍဲဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်တုဲ။ ဖျေံစွံလဝ်ဗဗေင် ပ္ဍဲသၟဝ်ဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်တုဲ လုပ်အာဘာဂှ်ရ၊ ခမဳမွဲဇကုဂှ် “ဗဗေင်ဝွံ လ္ပကဵုလီုလာ်အာညိ” ရဴဝွံ သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်ရ၊ ခမဳတၠဗဗေင်ဂှ် တိတ်ကၠုင်တုဲ “ယွံကောန်တၠ ညးလဵုမွဲ ကၠတ်ဏာ ဗဗေင်အဲရော?” ရဴဝွံ သၟာန်ခမဳဂှ်ရ၊ ခမဳ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်ဗဗေင်) ဂှ် “အဲကၠတ်လဝ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ခမဳတၠဗဗေင်ဂှ် “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်ဗဗေင်) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ပ္ဍဲပွမဟီု အယာံမာတ်ဂလာန်စပ်အာဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၂၇-၂၉) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဗြဴမွဲဇကု ပၠးလဝ်သ္ၚာ ပ္ဍဲသွဵုဇၞး (ဒပ်) တုဲ လုပ်အာဘာရ၊ ခမဳဗြဴမွဲဇကုဂှ် “သ္ၚာဝွံ လ္ပကဵုလီုလာ်အာညိ” ရဴဝွံ သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်ရ၊ ခမဳဗြဴတၠသ္ၚာဂှ် တိတ်ကၠုင်တုဲ “ယွံနာဲဗြဴ ညးလဵုမွဲ ကၠတ်ဏာ သ္ၚာအဲဂှ်ရော?” ရဴဝွံ သၟၟာန်ခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ခမဳဗြဴ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်သ္ၚာ) ဂှ် “အဲကၠတ်လဝ်ရ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ။ ခမဳဗြဴတၠသ္ၚာဂှ် “နာဲဗြဴဂှ် ခမဳဗြဴဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဗြဴ (သီဂိုင်ဒေပ်လဝ်သ္ၚာ) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဗြဴဂှ်ရ ။ ပ ။ ခမဳဗြဴဂှ် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴ (သအာင်) ဂမၠိုင်ရ၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုင် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုင်အိုတ်ရ၊ ခမဳတြုံဂမၠိုင်ဂှ် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲပွမဟီု အယာံမာတ်ဂလာန်စပ်အာဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၀)
136) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ညာတ်ဒးယာတ်ကျာပဠက် ကဝဲထ္ၜင်ဏာတုဲ “ကြက်ကလေင်ကဵု ကုတၠဂြပ်ရ” ရဴဝွံ ဃမ်ရပ်ကေတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “တဳလပိုဉ်ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဟွံမွဲစိုတ်မမိက်ကၠတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ကုခမဳဟွံမွဲစိုတ် မမိက်ကၠတ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၁) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ညာတ်ဒးယာတ်ကျာပဠက် ကဝဲထ္ၜင်ဏာတုဲ “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်ဂိုင်ကေတ်) ရ” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဃမ်ရပ်ကေတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင်ဂှ် “တဳလပိုဉ်ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၂) 137) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာသုသာန်တုဲ လပှ်ပံသုကူ ပ္ဍဲဇွချိုတ်ချိုတ်ဇကုဟွံလီုလာ်ဏီရ၊ ပ္ဍဲဇွချိုတ်ချိုတ်ဂှ်လေဝ် ပြိုတ်ဘုတ် လုပ်ဍုန်ကာတ်ဗ္ဒါဲဒၟံင်ရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ပြိုတ်ဘုတ်ဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် လ္ပဂိုင်ကေတ် ယာတ်အဲဍိက်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုကဵုခမဳဂှ်ရ။ ခမဳဂှ် ဟွံကလင်ကေတ် (ဂလာန်ပြိုတ်) ဂှ်တုဲ အာတဴရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဇွချိုတ်ချိုတ်ဂှ် ကတဵုတုဲ ဗက်အာလက္ကရဴခမဳဂှ် စေအ်စေအ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ခမဳဂှ် လုပ်အာဘာတုဲ ကၟာတ်ဒဝ်ထောံတြင်ရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဇွချိုတ်ချိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲဒၞါဲဂှ်ဟေင် ဒေါမ်စှေ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဇွချိုတ်ချိုတ် ဇကုဟွံလီုလာ်ဏီဂှ် ဟဂပ်ဝ်လပှ်ပံသုကူရ၊ ကုခမဳမလပှ်ဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၃)
138) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ်သ္ၚာသင် မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲပြံင်ထောံ ဇြေဟ်လိက်မာဲတုဲ ဂိုင်ကေတ်သ္ၚာရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၄)
139) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒ ပ္ဍဲသ္ၚိဇရုင်ပဠက်ရုင်ဟုမ်ဍာ် သပိုင်ခမဳမွဲဇကုဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် သပိုင်ဇကုတုဲ ဗိုက်ဏာရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ခမဳဂှ်— “ယွံကောန်တၠအာနန္ဒ တၠအဲ မုဟိုတ် ဗိုက်ဏာသပိုင်အဲဂှ်ရော?” ရဴဝွံ (အခိင်မဟီုသ္ဂးကဵု) တဳလပိုဉ်အာနန္ဒဂှ်— ယွံကောန်တၠ သမ္တီထေင်ကေတ် သပိုင်အဲတုဲ ဗိုက်ဒးရ ရဴဝွံ (ကလေင်သ္ဂးရ)။ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ် ရဴဝွံမ္ဂးဂြပ်ဇကုဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၅)
140) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်မဂၠိုင် စှေ်ကၠုင်နူဒဵုဂိဇ္ၛကုဋ်အိုတ်မ္ဂး ညာတ်ဒးဖျုန် စၞဇ္ၚးဇာဒိသိုင်အိုတ်တုဲ ကဵုဖျိန်တုဲမ္ဂး သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်ကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲစၞဇ္ၚးဇာဒိသိုင်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်မဂၠိုင် စှေ်ကၠုင်နူဒဵုဂိဇ္ၛကုဋ်ဂှ်အိုတ်မ္ဂး ညာတ်ဒးဖျုန်စၞဇ္ၚးကၠအိုတ်တုဲ ။ ပ ။ ညာတ်ဒးဖျုန်စၞဇ္ၚးဗြန်အိုတ်တုဲ။ ညာတ်ဒးဖျုန်စၞဇ္ၚးဒိုဟ်ဒးအိုတ်တုဲ။ ညာတ်ဒးဖျုန်စၞဇ္ၚးကၠဵုကၠိင် (ကၠဵုဂြိုပ်) အိုတ်တုဲ ကဵုဖျိန်တုဲမ္ဂး သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲဂြပ်တိရစ္ဆာန် မသီၜတ်မင်မင်လဝ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၃၇-၄၀)
141) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် ပိဏ္ဍပါတ်သင် “ကဵုသွက်ခမဳမွဲသအာင်ညိ” ရဴဝွံ သီုဟွံမွဲရိုဟ်ကၞက် လီဠာန်တုန် အာတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဟိုတ်ပွဟီုဂလာန်မဆောတ် ယောင်သီုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄၁) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် စၞသ္ၚာဲစသင်။ ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် ကွာင်သင်။ ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် က္ၜဴသင်။ ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် မုက်ဇၞော် (ထၞထဝ်) သင် “ကဵုသွက်ခမဳ မွဲသအာင်ဂှ်ညိ” ရဴဝွံ သီုဟွံမွဲရိုဟ်ကၞက် လီဠာန်တုန် အာတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဟိုတ်ပွဟီုဂလာန်မဆောတ်ယောင် သီုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄၂-၄၅)
142) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်ဒှ်ကေၞာဝ်ကၠောဝ်စၞစသုင် လုပ်အာသ္ၚိမဖျိန်ပုင် (ဖဴ) တုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ပုင်ပေင်ဗဗေင်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်စၞစသုင် လုပ်အာသ္ၚိ မဖျိန်သွဖျုန် မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဖျုန်ပေင်ဗဗေင်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဂှ် ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄၇) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်စၞစသုင် လုပ်အာဖဴစံင်ကွာင်တုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ကွာင်ပေင်ဗဗေင်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ကွာင်ဂြိုဟ်ပြေင်ဂမၠိုင် ပေင်ဗဗေင်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ ။ ပ ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ကွာင်ကဝေက်ဂမၠိုင်ပေင်ဗဗေင်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၄၈-၅၀)
143) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်တ္ၚဲ ညာတ်ဒးပရိက္ခရာ ‘အရပ်အစပ်’ တုဲ “ဗ္တမ်မှ ကၠတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ပစွံလဝ်စၟတ်သမ္တီရ။ ခမီဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် ပရိက္ခရာဂှ်ရတုဲ ကၠတ်ကေတ် ပရိက္ခရာဂှ်ဟေင်ရ ။ ပ ။ သမ္တီထေင်ကေတ် ပရိက္ခရာဂှ်ရတုဲ ကၠတ်ကေတ် ပရိက္ခရာသအာင်ရ ။ ပ ။ သမ္တီထေင်ကေတ် ပရိက္ခရာသအာင်တုဲ ကၠတ်ကေတ် ပရိက္ခရာဂှ်ရ ။ ပ ။ သမ္တီထေင်ကေတ် ပရိက္ခရာသအာင်တုဲ ကၠတ်ကေတ် ပရိက္ခရာသအာင်ဟေင်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅၁-၅၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲအခိင်တ္ၚဲ ညာတ်ဒးပရိက္ခရာတုဲ “ဗ္တမ်မှ ကၠတ်ဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ပစွံလဝ်စၟတ်သမ္တီရ၊ ခမဳဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် ပရိက္ခရာဂှ်ရတုဲ ကၠတ်ဒး ပရိက္ခရာဇကုဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅၅)
144) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ညာတ်ထိုင် မၞုံပ္ဍဲဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်တုဲ “ဂိုင်ကေတ်နူဂတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်ဝွံမ္ဂး ကြက်စှေ်ပါရာဇိကရ” ရဴဝွံ ပြံင်ဖြုဲထောံ မွဲဟာန်ကေုာံကတဵုဒလာဲခုင်ဇမၠိင်တုဲ ဂိုင်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဖုန်သင်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅၇) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မိက်ကၠတ်သ္ၚာ မၞုံပ္ဍဲဒုန်တေင်သ္ၚာတုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၅၈)
145) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ကၠတ်ကေတ် သ္ၚာမၞုံပ္ဍဲဘာတုဲ “တိတ်အာနူဘာဝွံမ္ဂး ကြက်စှေ်ပါရာဇိကရ” ရဴဝွံ (ဗှ်ဗၞုဟ်ကေတ်တုဲ) သီုဟွံတိတ်နူဘာဂှ် ပဒတဴဒၟံင်ရ ။ ပ ။ ဂရင်တီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) တိတ်အာကဵုဒှ် သီုဟွံတိတ် ပဒတဴဒၟံင်ကဵုဒှ် ဒးအာပတ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ(သ္ဂးရ)။ (၅၉)
146) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်ၜါဇကု ဒှ်သကအ်ရဲအိုတ်ရ၊ ခမဳမွဲဇကု ဃောလုပ် ဂ္ၚေင်ပိဏ္ဍပါတ် ခမဳသကအ်ရဲဂှ် ပ္ဍဲအရာပါ်ပရအ် စၞသ္ၚာဲစသင် ဂိုင်ကေတ် သွက်အရင်ခမဳသကအ်ရဲတုဲ ဗွဲဍုက်ကေဝ်ဒဒှ်ေဒယှ်ကေုာံသကအ်ရဲဂှ် ပြဘိုဂ်ထောံရ၊ ခမဳဂ္ၚေင်ပိဏ္ဍပါတ်ဂှ် တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံစောတ်စောဲ ခမဳ (မသ္ပပြဘိုဂ်) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက် (ဟွံမွဲစိုတ်မမိက်ကၠတ်ရ) ဍုက်ကေဝ်ဒဒှေ်ဒယှ်တုဲ ဂိုင်ကေတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ပ္ဍဲပွမဂိုင်ကေတ် ဍုက်ကေဝ်ဒဒှေ်ဒယှ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆၀)
147) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠင် သ္ပတဴကမၠောန်ဇိင်သ္ၚာအိုတ်ရ၊ ပါ်ပရအ်တဴစၞသ္ၚာဲစ ကုသင်မ္ဂး ဂိုင်ကေတ် သွက်အရင်ခမဳအိုတ်သီုတုဲ စွံပတန်လဝ်အိုတ်ရ၊ ခမဳမွဲဇကုဂှ် သွက်အရင်ခမဳမွဲဇကုဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် သွက်အရင်ဇကုတုဲ ပြဘိုဂ်ထောံရ၊ ခမဳဂှ်တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳ (မသ္ပပြဘိုဂ်) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက် (ဟွံမွဲစိုတ်မမိက်ကၠတ်ရ) သမ္တီထေင်ကေတ်ဂြပ်ဇကုရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ကုခမဳမသမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်ဇကုဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆၁) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်ဗွဲမဂၠိုင်ဂၠင် သ္ပတဴကမၠောန်ဇိင်သ္ၚာအိုတ်ရ၊ ပါ်ပရအ်တဴစၞသ္ၚာဲစ ကုသင်မ္ဂး နကဵုဗဗေင်ခမဳမွဲဇကုဂှ် ဂိုင်ကေတ် သွက်အရင်ခမဳမွဲဇကုတုန် စွံပတန်လဝ်ရ၊ ခမဳ တၠဗဗေင်ဂှ် သမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်ဇကုတုဲ ပြဘိုဂ်ထောံရ၊ ခမဳတၠဂြပ်ဂှ် တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳ (တၠဗဗေင်) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ကုခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ် ဂြပ်ဇကုဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆၂)
148) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ကမၠတ်သတ်ကြုက်ဂမၠိုင် ၜှ်ပလှ်ဖျေံသတ်ကြုက်တုဲ ဂိုင်ကေတ် ဂွဳစိုက်သတ်ကြုက်တုဲ အာအိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ထ္ဍေင်ဗက်ကၠုင်ကမၠတ်ဂမၠိုင်အိုတ်မ္ဂး ကမၠတ်ဂမၠိုင် ညာတ်တၠဂြပ်ဂမၠိုင်တုဲ ထောံဖျေံဂွဳစိုက်တုဲ ဂြိပ်ပေက်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် မၞုံစၟတ်သမ္တီပံသုကူတုဲ ဒုင်ဗဂိန်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုင် မၞုံစိုတ်သာ်လဵုအိုတ်ဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုင် (ဟွံမွဲစိုတ်မမိက်ကၠတ်အိုတ်ရ) သမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူအိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ကမၠတ်သတ်ကြေင်ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်ဖာ (ပၞသ်ဂြိုပ်) ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်ပၞသ်ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်တာဂမၠိုင်။ ကမၠတ်က္ၜဴဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်မုက်ဇၞော် (သတ်ထၞထဝ်) ဂမၠိုင် ၜှ်ပလှ်ဖျေံသတ်မုက်ဇၞော်တုဲ ဂိုင်ကေတ် ဂွဳစိုက်သတ်မုက်ဇၞော်တုဲ အာအိုတ်ရ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ထ္ဍေင်ဗက်ကၠုင် ကမၠတ်ဂမၠိုင်အိုတ်မ္ဂး ကမၠတ်ဂမၠိုင် ညာတ်တၠဂြပ်ဂမၠိုင်တုဲ ထောံဖျေံဂွဳစိုက်တုဲ ဂြိပ်ပေက်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် မၞုံစၟတ်သမ္တီပံသုကူတုဲ ဒုင်ဗဂိန်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၆၄-၆၉) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ကမၠတ်သတ်ကြုက်ဂမၠိုင် ၜှ်ပလှ်ဖျေံသတ်ကြုက်တုဲ ဂိုင်ကေတ်ဂွဳ စိုက်သတ်ကြုက်တုဲ အာအိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ထ္ဍေင်ဗက်ကၠုင် ကမၠတ်ဂမၠိုင်အိုတ်မ္ဂး ကမၠတ်ဂမၠိုင် ညာတ်တၠဂြပ်ဂမၠိုင်တုဲ ထောံဖျေံဂွဳစိုက်တုဲ ဂြိပ်ပေက်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင်ဟွံညာတ် (ကြက်ပြဘိုဂ်ရ) ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုင် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၇၀) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ကမၠတ်သတ်ကြေင်ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်ဖာ (ပၞသ်ဂြိုပ်) ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်ပၞသ်ဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်တာဂမၠိုင်။ ကမၠတ်က္ၜဴဂမၠိုင်။ ကမၠတ်သတ်မုက်ဇၞော် (သတ်ထၞထဝ်) ဂမၠိုင် ၜှ်ပလှ်ဖျေံသတ်မုက်ဇၞော်တုဲ ဂိုင်ကေတ်ဂွဳစိုက် သတ်မုက်ဇၞော်တုဲ အာအိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ထ္ဍေင်ဗက်ကၠုင်ကမၠတ်ဂမၠိုင်အိုတ်မ္ဂး ကမၠတ်ဂမၠိုင် ညာတ်တၠဂြပ်ဂမၠိုင်တုဲ ထောံဖျေံဂွဳစိုက်တုဲ ဂြိပ်ပေက်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် “ကိုပ်ကၠာ တၠဂြပ်ဂမၠိုင်ဟွံညာတ် (ကြက်ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ။ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုင် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၇၁-၇၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် သတ်ကြုက်သင်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ။ သတ်ကြေင်သင်။ သတ်ဖာသင်။ သတ်ပၞသ်သင်။ သတ်တာသင်။ က္ၜဴသင်။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်သတ်မုက်ဇၞော်သင်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၇၇-၈၃)
149) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာဥဒျာန်ပကဴတုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ပကဴ မၜှ်ပလှ်လဝ်တုဲ မထေက်တန်ၚုဟ်မသုန်ၜဲဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာဥဒျာန်ပကဴတုဲ ရုဲစှ်ၜှ်ပကဴ မထေက်တန်ၚုဟ်မသုန်ၜဲတုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၅)
150) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု အာတဴကွာန်သၟတ်မွဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠ အတိုင် (တၠအဲ) ဗကန်ကဵု ဒကာကၠောန်ၜိုတ်တၠအဲဂှ် အဲဟီုလဴကဵုဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳသအာင်မွဲဇကုရ၊ ခမဳဂှ်အာတုဲ ကဵုရင်တၠုင်နင် ယာတ်မွဲဂတှေ်တုဲမ္ဂး ဇကု ပြဘိုဂ်သုင်စောဲထောံရ၊ ခမဳ (မဟီုဗကန်) ဂှ် တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳ (မသုင်စောဲထောံယာတ်) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ယွံခမဳတအ် “အတိုင် (တၠအဲ) ဟီုဗကန်ဂှ် ဟီုလဴဏောဝ်” ရဴဝွံ ဟွံထေက်ကဵုသ္ဂးရ။ ကုခမဳမသ္ဂးဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၆) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု အာတဴကွာန်သၟတ်မွဲမ္ဂး ခမဳမွဲဇကုဂှ် “ယွံကောန်တၠ အတိုင်အဲဗကန်ဂှ် ဩဝ်ဟီုကဵုဒကာကၠောန်ၜိုတ်အဲညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳ (အာ) ဂှ်ရ၊ ခမဳဂှ် အာတုဲကဵုရင်တၠုင်နင်ယာတ်မွဲဒ္ၚဝ်မွဲစုမ်တုဲမ္ဂး မွဲဂတှေ်ဂှ် ဇကုပြဘိုဂ်သုင်စောဲထောံရ၊ မွဲဂတှေ်ဂှ် ကဵုတဴကုခမဳ (မဟီုဗကန်) ဂှ်ရ၊ တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲခမဳ (မသုင်စောဲ) ဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ယွံခမဳတအ် “အတိုင် (အဲ) ဟီုဗကန်ဂှ် ဟီုညိ” ရဴဝွံ ဟွံထေက်ကဵုသ္ဂးရ၊ ကုခမဳမသ္ဂးဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၇) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု အာတဴကွာန်သၟတ်မွဲမ္ဂး “ယွံကောန်တၠ အတိုင် (တၠအဲ) ဗကန်ကဵု ဒကာကၠောန်ၜိုတ်တၠအဲဂှ် အဲဟီုလဴကဵုဏောဝ်” ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳသအာင်မွဲဇကုရ၊ ခမဳဂှ်လေဝ် “အတိုင် (အဲ) ဟီုဗကန်ဂှ် ဩဝ်ဟီုညိ” ရဴဝွံ သ္ဂးရ၊ ခမဳဂှ် အာတုဲ ကဵုရင်တၠုင်နင်ကၠေင်သွဟ်မွဲတၠတ် တင်လာဲမွဲသၠထကေဝ် သ္ၚုမွဲဒြိုဏ် (မွဲဇိပ်) တုဲမ္ဂး ဇကုပြဘိုဂ်သုင်စောဲထောံရ ခမဳ (မဟီုဗကန်) ဂှ် တီတဴတုဲ “တၠအဲ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ယွံခမဳတအ် “အတိုင် (တၠအဲ) ဟီုဗကန်ဂှ် ဟီုလဴဏောဝ်” ရဴဝွံ ဟွံထေက်ကဵုသ္ဂးရ၊ “အတိုင် (အဲ) ဟီုဗကန်ဂှ် ဩဝ်ဟီုညိ” ရဴဝွံလေဝ် ဟွံထေက်ကဵုသ္ဂးရ၊ ကုခမဳ မသ္ဂးဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၈)
151) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ တြုံမွဲဂှ် ဂိုင်ကေတ် မၞိက်မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တရဴအဓာန်မဂၠိင်သ္ၚောဲ ကေုာံခမဳမွဲစွံရ၊ တြုံဂှ် ညာတ်ဒးဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်ဂှ်မ္ဂး ဃောခမဳဂှ်ဟွံတီဂှ် ပြိုက်စုတ်ထောံမၞိက် ပ္ဍဲထိုင်တုဲ အခိင်ကလိလောန်အာ ဌာန်စွံကင်ဌာနကေတ်အကံက်ဂှ် ကလေင်ကေတ်ထောံရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်)ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဟွံတီရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ကုခမဳဟွံတီဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၈၉) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ တြုံမွဲဂှ် ဂိုင်ကေတ် မၞိက်မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင်တုဲ သွိုန်ဗပိုန်တရဴအဓာန်မဂၠိင်သ္ၚောဲ ကေုာံခမဳမွဲစွံရ၊ တြုံဂှ် ညာတ်ဒးဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်ဂှ်မ္ဂး သ္ပပၞညးဂိယဲတုဲ ဂွဳစိုက်ဇကုဂှ် ကဵုထောံကုခမဳဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် တြုံဂှ် အခိင်ကလိလောန်အာဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်ဂှ်— ယွံတဳလပိုဉ် ကေတ်နင် (ကလေင်ကဵု) ဂွဳစိုက်အဲဍိက်ညိ၊ အဲဍိက် ညးဂိယဲဟွံသေင်ရ ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးရ၊ ယွံဒကာ မုဟိုတ် တၠအဲ သ္ပသာ်ဝွံဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် တြုံဂှ် ကလေင်ဟီုထ္ၜးကဵု ဟိုတ်ဝွံ ကုခမဳဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဟွံတီရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ကုခမဳဟွံတီဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၀)
152) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု သွိုန်ဗပိုန်တရဴအဓာန်မဂၠိင်သ္ၚောဲ ကေုာံညးဗၞိက်မွဲစွံရ၊ တြုံမွဲဂှ် လှေံလှန်ခမဳဂှ် နကဵု ‘အာမိသ’ ပစ္စယ်ဂြပ်တုဲမ္ဂး ညာတ်ဒးဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်မ္ဂး “ယွံတဳလပိုဉ် မၞိက်ဝွံ ဩဝ်ကဵုကလိလောန် ဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်ဂှ်ညိ” သ္ဂးရဴဝွံတုဲ ကဵုထောံမၞိက် မထေက်တန်ၚုဟ်မးမဂၠိုင် ကုခမဳဂှ်ရ၊ မတ်မၞိက်ဂှ် ခမဳဂှ်ကဵုကလိလောန်အာ ဌာန်စွံကင် ဌာနကေတ်အကံက်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၁)
153) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု နမဆာန်ဍူဂှ် ဗလးထောံကၠိက်မဒးဒၟံင် ပ္ဍဲပးဒၞက်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်မၞုံပိၟက်ပွမဆာန်ဍူရ ရဴဝွံ (ဂရင်ပတီရ)။ ယွံခမဳ ကုခမဳမၞုံပၟိက်ပွမဆာန်ဍူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၂) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်ဗလးထောံရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဗလးထောံကၠိက်မဒးဒၟံင် ပ္ဍဲပးဒၞက်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု နမဆာန်ဍူဂှ် ဗလးထောံဒြာဲမဒးဒၟံင် ပ္ဍဲပးဒၞက်ရ။ “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်ဗလးထောံရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဗလးထောံဒြာဲမဒးဒၟံင် ပ္ဍဲပးဒၞက်ရ။ နမဆာန်ဍူဂှ် ဗလးထောံကမဒးဒၟံင် ပ္ဍဲကၟေန် (ကၟီ) ရ။ “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်ဗလးထောံရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဗလးထောံက မဒးဒၟံင် ပ္ဍဲကၟေန် (ကၟီ) ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၄-၉၇) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ညာတ်ဒးဂြပ် ပ္ဍဲလတူယာန်တုဲ “ဂိုင်ကေတ် ပ္ဍဲယာန်ဝွံမ္ဂး ကြက်စှေ်ပါရာဇိကရ” ရဴဝွံ ကလိလောန်တုဲ ပၠောဏာတုဲ ဂိုင်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၈) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု “ကြက်ကလေင်ကဵု တၠဂြပ်ဂမၠိုင်ရ” ရဴဝွံ လပှ်ကေတ် ဖျုန်ကဠောံလၞေင် (အသိမ်) ဃိုင်နင်တုဲ ပတုံဖျေံရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ကုခမဳ ဟွံမွဲကဵုစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၉၉) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု “ကိုပ်ကၠာတၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်လပှ်ကေတ်တဴရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ လပှ်ကေတ် ဖျုန်ကဠောံ လၞေင် (အသိမ်) ဃိုင်နင်တုဲ ပတုံဖျေံရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၀)
154) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ဒက်ဖံင်တုဲ ဖဳဖျေံ ပ္ဍဲကြုင်အစိရဝတဳအိုတ်ရ၊ ဇုက်ဒက်ဖံင် ပိုတ်တုဲ ဆုဂမၠိုင်ပြးဆာဲ ဟဳစှေ်အာအိုတ်မ္ဂး ခမဳဂမၠိုင်သမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူတုဲ ဟံင်ပတိုန်လဝ်အိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ်ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၁) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ဒက်ဖံင်တုဲ ဖဳဖျေံ ပ္ဍဲကြုင်အစိရဝတဳအိုတ်ရ၊ ဇုက်ဒက်ဖံင်ပိုတ်တုဲ ဆုဂမၠိုင်ပြးဆာဲ ဟဳစှေ်အာအိုတ်မ္ဂး ခမဳဂမၠိုင် “ကိုပ်ကၠာ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီဂှ် (ကြက်ဟံင်ပတိုန်အိုတ်ရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဟံင်ပတိုန်လဝ်အိုတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞုံ (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုင် ခမဳဟွံသေင်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုင်ဂှ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုင် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၂) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ဂၟာဂၠဴပၟင်ဂၠဴမွဲ ကွက်လဝ်ယာတ် ပ္ဍဲတၞံဆုတုဲ အာတဴသွက်ဂွံသၠးတရဴဇၞော်ရ၊ ခမဳမွဲဇကု သမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူတုဲ လပှ်ကေတ်မ္ဂး ပၟင်ဂၠဴဂှ် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ မသမ္တီထေင်ကေတ် ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ဃောတတ်ကၠောံအာကြုင်ဂှ် ယာတ်ဗၠးတိတ် နူတဲသၟာခဝါဂမၠိုင်တုဲ လ္ၜက်ခက်ဗာန် ပ္ဍဲဇိုင်ရ၊ ခမဳဂှ် “ကြက်ကလေင်ကဵု ကုတၠဂြပ်ဂမၠိုင်ရ” ရဴဝွံ ဂိုင်ကေတ်တဴရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ကုခမဳ ဟွံမွဲကဵုစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု ဃောတတ်ကၠောံအာကြုင်ဂှ် ယာတ်ဗၠးတိတ် နူတဲသၟာခဝါဂမၠိုင်တုဲ လ္ၜက်ခက်ဗာန် ပ္ဍဲဇိုင်ရ၊ ခမဳဂှ် “ကိုပ်ကၠာ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် ဟွံညာတ်ဏီ (ကြက်ဂိုင်ကေတ်ရ)” ရဴဝွံ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ဂိုင်ကေတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၅)
155) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ညာတ်ဒးနုၚ်ကၠေၚ်သွဟ်တုဲ သ္ပပြဘိုဂ်ဗၞတ်ညိနာၚ် ဗၞတ်ညိနာၚ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၆) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် “ကြက်ကၠတ်ဂြပ်အိုတ်စိုတ်” ရဴဝွံ ကသေံကၟဝ်တုဲအာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ ခမဳမွဲဇကု ကၠတ်ဂြပ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ပိုဲတအ်သီုညးဖအိုတ် ဟွံစှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ၊ ခမဳကၠတ်ဟေၚ် စှေ်ပါရာဇိကရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ၊ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ်သီုဖအိုတ် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၇) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳဂမၠိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကသေံကၟဝ်တုဲ ကၠတ်ဂြပ်အိုတ်တုဲပ္ဍဲကြဴ ပါ်ပရအ်သွက်အရၚ်အိုတ်ဂှ် သွက်အရၚ်မွဲမွဲဇကု ဟွံပေၚ်မသုန်ၜဲရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် “ပိုဲတအ် ဟွံစှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးအိုတ်ရ။ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် စှေ်ပါရာဇိကအိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၈) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် အခိၚ်ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်စၞစသုၚ် မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ် သ္ၚုတၠသ္ၚိဖျာ တၠဆေၚ်မွဲကေမ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၀၉) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပ္ဍဲဍုၚ်သာရဝှ် အခိၚ်ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်စၞစသုၚ် ၜဲမုက်တၠသ္ၚိဖျာကေမ်။ ၜဲမး (ၜဲဇၞော်) မွဲကေမ်။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ် လ္ၚဴတၠသ္ၚိဖျာမွဲကေမ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၀-၁၁၂) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ကမၠတ်ဂမၠိုၚ်ဂစိုတ်ဂၠဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်အန္ဓဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ စဖျုန်ဂၠဴတုဲအိုတ်မ္ဂး သှေ်သၟဟ်ဂှ် သီဂိုၚ်ဒေပ်ထောံတုဲ အာအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံစၟတ်သမ္တီပံသုကူအိုတ်တုဲ ကဵုဗဂိန်တုဲမ္ဂး ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ကမၠတ်ဂမၠိုၚ် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုၚ် ခမဳဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေၚ်ကေတ် ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၃) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ကမၠတ်ဂမၠိုၚ် ဂစိုတ်ကၠိက် ပ္ဍဲဂြိုပ်အန္ဓဝိုန် ဇရေၚ်ဍုၚ်သာရဝှ်တုဲ စဖျုန်ကၠိက်တုဲအိုတ်မ္ဂး သှေ်သၟေဟ်ဂှ် သီဂိုၚ်ဒပ်ထောံတုဲ အာအိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် မၞုံစၟတ်သမ္တီပံသုကူအိုတ်တုဲ ကဵုဗဂိန်တုဲမ္ဂး ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ကမၠတ်ဂမၠိုၚ် “မၞး (တဳလပိုဉ်တအ်) ဂမၠိုၚ် ခမဳဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ကုခမဳ မသမ္တီထေၚ်ကေတ် ပံသုကူဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၄) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာဌာန်ဒၠးချောဲတုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ချောဲမရတ်လဝ်တုဲ မထေက်တန်ၚုဟ်မသုန်ၜဲဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၅) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ပြာပ်အာဌာန်ဒၠးချောဲတုဲ ရတ်ချောဲ မထေက်တန်ၚုဟ်မသုန်ၜဲဒှ်တုဲ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၆)
156) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳအာဂန္တုကဂမၠိုၚ် ကဵုပါ်ပရအ် သတ်ကြုက်သၚ်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ၊ ခမဳပဒတဴဘာဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ခမဳဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် မၞးတအ်ညးဂမၠိုၚ် မၞုံစိုတ်သာ်လဵုအိုတ်ဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ် မၞုံစိုတ်မမိက်သ္ပပြဘိုဂ်အိုတ်ရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။ ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နသ္ပပြဘိုဂ်ဟေၚ်ဒှ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၇) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳအာဂန္တုကဂမၠိုၚ် သတ်ကြေၚ်သၚ်။ သတ်ဖာသၚ်။ သတ်ပၞသ်သၚ်။ သတ်တာဍုဟ်ဍုဟ်သၚ်။ က္ၜဴသၚ်။ ကဵုပါ်ပရအ် သတ်မုက်ဇၞော်သၚ်တုဲ ပြဘိုဂ်အိုတ်ရ။ ခမဳပဒတဴဘာဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ခမဳဟွံသေၚ်အိုတ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ်အိုတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နသ္ပပြဘိုဂ်ဟေၚ်ဒှ်မ္ဂး ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၁၈-၁၂၃) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ပၟၚ်တၞံကြုက်ဂမၠိုၚ် ကဵုဒါန်သတ်ကြုက် ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် “ညးဂမၠိုၚ်ဝွံတုန် အခေါၚ်မၚ်မွဲဟေၚ် နွံအိုတ်ရ၊ အခေါၚ်ကဵုဒါန် ဟွံမွဲအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာအိုတ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဒါန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအရာညးမၚ်မွဲကဵုဒါန်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၂၄) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ပၟၚ်တၞံကြေၚ်ဂမၠိုၚ်။ ပၟၚ်တၞံဖာဂမၠိုၚ်။ ပၟၚ်တၞံပၞသ်ဂမၠိုၚ်။ ပၟၚ်သတ်တာဍုဟ်ဍုဟ်ဂမၠိုၚ်။ ပၟၚ်တၞံဂူက္ၜဴဂမၠိုၚ်။ ပၟၚ်တၞံမုက်ဇၞော်ဂမၠိုၚ် ကဵုဒါန်သတ်မုက်ဇၞော် ကုခမဳဂမၠိုၚ်အိုတ်ရ၊ မဳဂမၠိုၚ် “ညးဂမၠိုၚ်ဝွံတုန် အခေါၚ်မၚ်မွဲဟေၚ် နွံအိုတ်ရ၊ အခေါၚ်ကဵုဒါန် ဟွံမွဲအိုတ်ရ” ရဴဝွံ ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာအိုတ်တုဲ ဟွံဒုၚ်ဒါန်အိုတ်ရ ။ ပ ။ ဂရၚ်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအရာညးမၚ်မွဲကဵုဒါန်ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၂၅-၁၃၀) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ရၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ဆုသၚ်ဗွဲဂြပ်ဂလေံတုဲ ထံက်ပခိုၚ်သ္ပဓမၚ်ယန် ဗ္ဒၚ်ဘာဇကုရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် “တၠအဲ ခမဳဟွံသေၚ်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳ တၠအဲ မၞုံစိုတ်သာ်လဵုဂှ်ရော? ရဴဝွံ (သၟာန်တိုန်) ဂှ်— ယွံတဳလမၞုံပိုဉ် အဲဍိက်ဂိုၚ်ကေတ် ဗွဲဂြပ်ဂလေံရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲပွမဂိုၚ်ကေတ် ဗွဲဂြပ်ဂလေံဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၃၁) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဍာ်သၚ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် တိသၚ်ဒှ်တုဲ။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဖအုမ်ချောဲသၚ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ။ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၃၂-၁၃၄) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဖအုံချောံသၚ်ဒှ်တုဲ စံၚ်ထောံပၟတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၃၅) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဇံၚ်ခါတ်သၚ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၃၆) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ခမဳမွဲဇကု ဂတဵုဒလာဲခုၚ်ဇမၠိၚ်သၚ်။ ဖုၚ်သၚ်။ ဂၞဳသၚ်။ သၠတြၚ်သၚ်။ သၠဗတၚ်ကျာသၚ်။ မၞုံစိုတ်မမိက်ကၠတ် ဇအိုအ် ဒမၚ် သၞသၚ်ဒှ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳ တၠအဲ စှေ်ပါရာဇိကရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၃၇-၁၄၂)
157) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳမွဲဇကု သၞာသတိက်သၞာဒၟံင် ပြဘိုဂ်အသုင်အစောဲဘာဒကာမွဲတၠဂှ် သ္ပသုင်စောဲ ပ္ဍဲဘာမွဲသအာင်အိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဒကာဂှ် “မုဟိုတ် တဳလပိုဉ် မပြဲဂမၠိုင် ပြဘိုဂ်အသုင်အစောဲ ဘာမွဲသအာင်ဂှ် သ္ဂောံသ္ပအသုင်အစောဲ ပ္ဍဲဘာမွဲသအာင်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်ရ၊ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ပြဘိုဂ်အသုင်အစောဲ ဘာမွဲသအာင်ဂှ် ဟဂပ်ဝ်သ္ပအသုင်အစောဲ ပ္ဍဲဘာမွဲသအာင်ရ၊ ကုခမဳ မသုင်စောဲဂှ် ဒးအာပတ်ဒုက္ကဋ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၃) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင် သွက်သ္ဂောံရင်တၠုင်နင် သ္ၚိရုင်ဉပေါသ် (သီ) ကီု ဌာန်သင်ကောံဓရီုကီုဂှ် ဒှ် ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာအိုတ်တုဲ ဂဇအ်ဒၟံင် ပ္ဍဲလတူတိအိုတ်မ္ဂး ဇကုကေုာံသ္ၚာဂမၠိုင် ကၠေဝ်ဗာန်ခၞိက်တိဂမၠိုင် ဒှ်အိုတ်ရ၊ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် တၞဟ်နရင်တၠုင်နင် ဗွဲဂြပ်ဂလေံလဝ်ဂှ် ကဵုအခေါင်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၄) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ပ္ဍဲဍုင်စမ္ပါ ခမဳဗြဴကွးပဒတဴဇရေင် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် ပြာပ်အာဇရေင်သ္ၚိဒကာ ကၠောန်ၜိုတ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာတုဲ “နာဲဗြဴထုလ္လနန္ဒာ မိ်ကသုင် ‘ယာဂု5’ ပုင်ၜိုဟ် မနှဴရဴပိရဲရဂး” ရဴဝွံ စကာကဵုၜိုဟ်တုဲ ကေတ်နင်တုဲမ္ဂး အလဵုဇကု ပြဘိုဂ်ထောံရ၊ ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဗြဴ ဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဗြဴဂှ်ရ ။ ပ ။ ပ္ဍဲကြဴနူဂှ် ခမဳဗြဴဂှ် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဗြဴဂမၠိုင်ရ၊ ခမဳဗြဴဂမၠိုင် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳတြုံဂမၠိုင်အိုတ်ရ၊ ခမဳတြုံဂမၠိုင် ဂရင်ပတီဟိုတ် ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမဟီုဂလာန်ဟွံဍာံစၟတ် သီုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၅) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ပ္ဍဲဍုင်ရာဇဂြိုဟ် ခမဳဗြဴကွးပဒတဴဇရေင် ခမဳဗြဴတုလ္လနန္ဒာဂှ် ပြာပ်အာဇရေင် သ္ၚိဒကာကၠောန်ၜိုတ် ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာတုဲ “နာဲဗြဴထုလ္လနန္ဒာ မိက်စကွာင်ဂတဝ်သာဲရဂး” ရဴဝွံ စကဵုဖျိန်တုဲ ကေတ်နင်တုဲမ္ဂး အလဵုအကု ပြဘိုဂ်ထောံရ၊ ခမဳဗြဴထုလ္လနန္ဒာဂှ် တီတုဲ “တၠအဲ ခမဳဗြဴဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဗြဴဂှ်ရ၊ ‘သံသယကုက္ကုစ္စ’ ပွမချပ်သၠေဟ်ပၟာ ဒှ်ကုခမဳဗြဴဂှ်ရ ။ ပ ။ ယွံခမဳတအ် ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဟိုတ်ပွမဟီုဂလာန် ဟွံဍာံစၟတ် သီုမတီတဴ ဒးအာပတ်ပါဲစိုတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၆)
158) ပ္ဍဲမွဲအခိၚ်တေံ ပ္ဍဲဍုၚ်ဝေသာလဳ ကုဒကာကၠောန်ၜိုတ် တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကဂှ် မၞုံကဵုကောန်ၚာ်ၜါ ဗွဲကောန်ကေုာံကောန်ကၟိန်အိုတ်တုဲ ဒကာဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် ပၞောဝ်ကဵုကောန်ၚာ်ဂမၠိုၚ်ၜါဝွံ ကုကောန်ၚာ် မၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါတုဲ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာဂှ် ဩဝ်ဟီုလဴကဵုအခေါၚ်အဝဵု ဗွဝ်ပိုဉ်ဂြပ်ဝွံညိ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီလဝ် တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ကၟိန်ဒကာဂှ် ဒှ်ညးမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါတုဲ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရတ်ပိပြကာတုဲ တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုက ဟီုကဵုလဴကဵုအခေါၚ်အဝဵု ဗွဝ်ပိုဉ်ဂြပ် ကုကောန်ၚာ် (မဒှ်ကောန်ကၟိန်) ဂှ်ရ။ ကောန်ၚာ်ဂှ် နကဵုဗွဝ်ပိုဉ်ဂြပ်ဂှ် ပွမကူသာန်သွံရာန် (ဗွဝ်ပိုဉ်ဂြပ်) ဂှ်လေဝ် ကဵုတန်တဴရ၊ ဒါန်ဂှ်လေဝ် ကဵုကတဵုဒှ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်ဒကာဂှ်— “ယွံတဳလပိုဉ်အာနန္ဒ မုရဴညးမွဲ ထေက်ကဵုဒုၚ်အာဲကၟာဲ အပါအံက်ဂှ်ရော? ကောန်ဟာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကောန်ကၟိန်ဟာ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ။ ယွံကောန်တၠဒကာ ကောန်ဂှ်ဒှ်ညးဒုၚ်အာဲကၟာဲ အပါအံက်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကဝွံ ကြက်ဂြပ်ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟီုလဴစၞောန်ထ္ၜးကဵု ကုကောန်ကၟိန်အပါအံက် ပိုဲဍိက်တအ်ညးဂမၠိုၚ်တုဲရ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။ ယွံကောန်တၠဒကာ တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကဂှ် ခမဳဟွံသေၚ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကဂှ် “ယွံကောန်တၠအာနန္ဒ ဩဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကဵု ကုအဲညိ” ရဴဝွံ ဟီုသ္ဂးကဵု တဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ၊ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်ဥပါလိ ဗက်ကဵုလ္ပာ် တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကရ၊ တဳလပိုဉ်ဥပါလိဂှ် “ယွံကောန်တၠအာနန္ဒ တၠဂြပ်ဂှ် အခေါၚ်အဝဵုဗွဝ်ဂြပ်ဝွံ ဩဝ်ဟီုလဴကဵု ကုညးမၞုံယၟုဝွံညိ ရဴဝွံ ဟီုဗကန်လဝ်တုဲ ဟီုလဴကဵု ကုကောန်ၚာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳမဟီုလဴဂှ် ဒးဒုဟ်အာပတ်လဵုဂှ်ရော?” ရဴဝွံ သၟာန်တဳလပိုဉ်အာနန္ဒရ။ ယွံတဳလပိုဉ် အာပတ်လဵုလေဝ် ဟွံဒးရ၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် အယာံမာတ် အာပတ်ဒုက္ကဋ်လေဝ် ဟွံဒးရ ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီရ။ ယွံကောန်တၠအာနန္ဒ တဳလပိုဉ်အဇ္ဇုကဝွံ အခေါၚ်အဝဵုဗွဝ်ဂြပ်ဝွံ ဩဝ်ဟီုလဴကဵုကုညးမၞုံယၟုဝွံညိ ရဴဝွံ တၠဂြပ်ဂှ် ဟီုဗကန်လဝ်တုဲ ဟီုလဴကဵုကုကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယွံကောန်တၠအာနန္ဒ ကုတဳလပိုဉ်အဇ္ဇုက ဒုဟ်အာပတ် ဟွံမွဲရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၇)
159) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ပ္ဍဲဍုင်ဗာရာဏသဳ သ္ၚိဒကာကၠောန်ၜိုတ် တဳလပိုဉ်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ ဒးဒုင်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ကမၠတ်ဂမၠိုင်ရ၊ ကောန်ၚာ်ၜါဂှ်လေဝ် ကော်ဏာအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် တဳလပိုဉ်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ ကော်နင် ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂမၠိုင်ဂှ် နကဵုဣဒ္ဓိကြဳဇှ်တုဲ စွံလဝ် ပ္ဍဲလတူပြာသာဒ်ရ၊ မၞိဟ်ဂမၠိုင် ညာတ်ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂမၠိုင်ဂှ်မ္ဂး “အရာပွဝွံ အစောံဣဒ္ဓိကြဳဇှ် တဳလပိုဉ်ပိလိန္ဒဝစ္ဆရောင်သွံ” ရဴဝွံ လျုင်ဇြုင်သ္ဍိုက် ပ္ဍဲတဳလပိုဉ်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ လောန်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် “မုဟိုတ်တဳလပိုဉ်ပိလိန္ဒစ္ဆ ကလေင်ရင်တၠုင်နင် ကောန်ၚာ်သၟတ်ဂမၠိုင် ကမၠတ်ဂမၠိုင်မကော်ဏာတုဲဂှ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ၊ ဂရင်ပတီဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ၊ ယွံခမဳတအ် ပ္ဍဲအရာဣဒ္ဓိကြဳဇှ် ဟွံဒးအာပတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၈)
160) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ခမဳဂမၠိုင်ၜါဇကုမတွံဂး ပဏ္ဍုက ကေုာံကပိလ ဒှ်မိတ်သဟာဲ ပဒတဴမွဲစွံအိုတ်ရ၊ မွဲဇကုဂှ် ပဒတဴ ပ္ဍဲကွာန်ဂြိုပ်သၟတ်တုဲ မွဲဇကုဂှ် ပဒတဴပ္ဍဲဍုင်ကောသမ္ဗဳရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ခမဳဂှ် နူကွာန်သၟတ် ပ္ဍဲအကြာဂၠံင်တဴအာဍုင်ကောသမ္ဗဳ ဃောတတ်ကေၠာံ ကြုင်ကဝးကၠေင်မိတ် မဗၠးတိတ်နူတဲသၟာဂစိုတ်ကၠိက်ဂမၠိုင်ဂှ် လ္ၜက်ခက်ဗာန် ပ္ဍဲဇိုင်ရ၊ ခမဳဂှ် “ကြက်ကလေင်ကဵု ကုတၠဂြပ်ဂမၠိုင်ရ” ရဴဝွံ ဂိုင်ကေတ်ရ၊ တၠဂြပ်ဂမၠိုင် “မၞး (တဳလပိုဉ်) ဂှ် ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ စောတ်စောဲ ခမဳဂှ်အိုတ်ရ၊ ခမဳ မတတ်ကၠောံတိုန်ကၠုင် နူကြုင်ဂှ် ဗြဴပၟင်ဂၠဴ ညာတ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် ဩဝ်က္ညကၠုင်ညိ၊ ဩဝ်သွိုန်ဗပိုန် (ဒ္ဂေတ်သ္ပ) ဒ္ဂေတ်မေထုန်ညိ” ရဴဝွံ ဟီုမ္ဂး ခမဳဂှ် “အဲဂှ် သဘဴပကတိတေံ ခမဳဟွံသေင်ရ” ရဴဝွံ သွိုန်ဗပိုန် (ဒ္ဂေတ်သ္ပ) ဒ္ဂေတ်မေထုန် ပ္ဍဲဗြဴပၟင်ဂၠဴဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကြဴ အာစိုပ်ဍုင်ကောသမ္ဗဳတုဲ ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုခမဳဂမၠိုင်အိုတ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုင် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲအိုတ်ရ။ ယွံခမဳတအ် ဟိုတ်နူပွမဂိုင်ကေတ် ဂြပ် (မိန်တၠညး ဟွံကဵုနကာယပါင်)ဂှ် ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ၊ ဟိုတ်နူပွမသွိုန်ဗပိုန် (ဒ္ဂေတ်သ္ပ) ဒ္ဂေတ်မေထုန် ဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။ (၁၄၉)
161) ပ္ဍဲမွဲအခိင်တေံ ပ္ဍဲဍုင်သာဂလ ခမဳကွးပဒတဴမွဲစွံ တဳလပိုဉ်ဒဠှိက ဟွံမိပ်လဟိင်လၞုဟ်လၞန် ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ရာန်သကိုတ်တုဲ ကၠတ်ကေတ်ဖေင်ယာတ်ပူက္ဍိုပ် တၠသ္ၚိဖျာ တၠဆေင်ဂှ်တုဲ “ယွံတဳလပိုဉ် အဲဍိက် ခမဳဟွံသေင်ရ၊ ကြက်ရာမ်တိတ်ခရှ်ရ” ရဴဝွံ ဂရင်ပတီ တဳလပိုဉ်ဒဠှိကရ၊ ယွံကောန်တၠ တၠအဲ သ္ပဒးမုမွဲဂှ်ရော? ရဴဝွံ သၟာန်မ္ဂး ခမဳဂှ် ဂရင်ပတီ ဟိုတ်ဒဒှ်တမ်ဂှ်မ္ဂး ကဵုရင်တၠုင်နင်တုဲ ကဵုသပိုတ်ၚုဟ်မးမ္ဂး ဖေင်ယာတ်ပူက္ဍိုပ်ဂှ် ဟွံထေက်တန်ၚုဟ်မသုန်ၜဲတုဲ “ယွံကောန်တၠ ဟွံဒးအာပတ်ပါရာဇ်ရ” ရဴဝွံ (သ္ဂုတ်သွာတ်ကဵုတုဲပ္ဍဲကြဴ) တွံကဵုဓမ္မကထာရ၊ ခမဳဂှ် မိပ်လဟိင်အာလောန်ရောင်။ (၁၅၀) ဗီုသ္ဂုတ်သွာတ် ဝိနဳတဝတ္ထုဂမၠိုင်တုဲရ။ ဒုတိယပါရာဇိကတုဲရ။
