၇.၁.၂ ။ ပရူပရာဒေဝဒတ်
၃၃၃။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲနိဂီုအနုပိယ ဗၞတ်မမိပ်လဟိၚ်တုဲမ္ဂး အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညဂ္ၚေၚ်အာဒေသစာရိတ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳတုဲ သ္ပဒတဴတန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဃောသိတာရာမ် ဇရေၚ်ဍုၚ်ကောသမ္ဗဳဂှ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ပြာပ်အာဌာန်လ္ၚုသ္ၚိတ်ဇြတုဲ ကုဒေဝဒတ် မသတၚ်တန်တဴဒၟံၚ်ညးမွဲဓဝ်ဂှ်—
“မုရဴညးမကဵုကတဵုဒှ် လာဘ်သက္ကာမဂၠိုၚ် ကုအဲမွဲ အဲဂွံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ရော?” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ်ရ။ ကြဴနူဂှ်—
“ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲအဇတသတြုဝွံ ဍောတ်လေဝ်ဍောတ်ရ၊ ကြဴလေဝ် ကြက်ခိုဟ်စရ၊ ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲအဇာတသတြု မကဵုကတဵုဒှ် လာဘ်သက္ကာမဂၠိုၚ် ကုအဲဂှ် အဲဂွံကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်မ္ဂး ခိုဟ်သန်ရ” ရဴဝွံ ကသပ်ဒှ် ကုဒေဝဒတ်ပၠန်ရ။
ကြဴနူဂှ် ဒေဝဒတ် လပှ်သီဂိုၚ်ဒေပ် ဘာသၞာသတိက်သၞာဒၟံၚ်တုဲမ္ဂး ဂိုၚ်ကေတ်ဗဗေၚ်သ္ၚာတုဲ အတိုၚ်လၟေၚ်လၟေၚ် က္ညစ္ဍးအာမ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်ရာဇဂြိုဟ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒေဝဒတ်ပၠေၚ်ကၠေံ လွေဟ်အယောၚ်အလာဇကုတုဲမ္ဂး နိမိတ်ဗဒှ် လွေဟ်အယောၚ်အလာကောန်ၚာ်ပါတ်လဝ်ဇြုံပ္ဍဲဂၞိၚ်တုဲ ဒှ်ပြာကုဋ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲသြိုဟ်ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲအဇာတသတြုရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲအဇာတသတြု ဖေက်ဂၟံက်ရ၊ လကိုတ်တ္ၚဵုရ၊ သမ္ၚာတ်စိုတ်ရ၊ ဇတဝ်ဒၟံၚ်ဖြာပ်ဖြာပ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒေဝဒတ်ဂှ်—
“ယွံကောန်သၟိၚ်တၠအဲ ဖေက်ဒၟံၚ်အဲဟာ” ရဴဝွံ သၟာန်ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲ အဇာတသတြုရ။
ဍာံပြရ ဖေက်ဒၟံၚ်ရ၊ တၠအဲ ဒှ်ညးလဵုရော? ရဴဝွံ (ကလေၚ်သၟာန်ရ)။
အဲ ဒေဝဒတ်ရ ရဴဝွံ (သ္ဂးရ)။
ယွံတဳလပိုဉ် တဳလပိုဉ်ဂှ် ဒှ်တဳလပိုဉ်ဒေဝဒတ်မ္ဂး နကဵုလွေဟ်အယောၚ်အလာဇကုဟေၚ် ဩဝ်ကဵုဒှ်ပြာကဋ်ညိ ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဒေဝဒတ်ပၠေၚ်ကၠေံ လွေဟ်အယောၚ်အလာကောန်ၚာ်တုဲမ္ဂး သီုမပကၚ်ရၚ်လဝ် သကိုပ်ဗဗေၚ်သ္ၚာဂှ် ဒတူဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂတ ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲအဇာတသတြုရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်သၟိၚ်ဗၠာဲ အဇာတသတြု လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်အာ ကုဒေဝဒတ် နကဵုဣဒ္ဓပါဋိဟာဂှ်လောန်ဒှ်တုဲ နကဵုရထာ (ကွဳစောတ်) ဂမၠိုၚ်မသုန်ကၠံ ပြာပ်ခစ သဝ်တ္ၚဲဂယးရ၊ ပုၚ်ဂအုပ် မသုန်ကၠံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဖအောဝ်ကဵုပလံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကုဒေဝဒတ် မၞုံကဵုစိုတ် မဂပ်ဝ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဓလီုလဝ် နကဵုလာဘ်သက္ကာဒယှ်တှ်ဂှ် ပၟိက်ဆန္ဒမတွံဂး “အဲ ကြက်ရၚ်တၠုၚ် ခမဳသၚ်ရ” ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။ မွဲဒမြိပ်ကေုာံစိုတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ဂှ် ဒေဝဒတ် တသိုတ်အာနူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ကောန်သၟိၚ်ကောဠိယ မၞုံယၟုကကုဓ မဒှ်ညးကၠောန်ၜိုန်ဥပကာ တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန်ဂှ် လၟုဟ်ရ ပကာဂစိုတ်ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံဗြီုမွဲ မတုဲတဴနကဵုၛာန်စိုတ်ရ၊ ကုဗြီုကကုဓဂှ် ကလိဂွံအတ္တဘဴခန္ဓဇကု ဗၞတ်တၟာၜါပိ ဂါမခေတ် မဂဓရးရ၊ ဗြီုကကုဓဂှ် နပွမကလိဂွံ အတ္တဘဴဗၞတ်တၟာဂှ် ဇကုဇကုလေဝ် ဟွံကဵုဍောၚ်ၜိုတ်ရ၊ ညးမွဲ သအာၚ်လေဝ် ဟွံကဵုဍောၚ်ၜိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြီုကကုဓ ပ္ၚောံပြာပ်အာ ဇရေၚ်တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး သီုမဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲမဗဗွဲမွဲဂှ်—
“ယွံတဳလပိုဉ် ကုဒေဝဒတ် မၞုံကဵုစိုတ် မဂပ်ဝ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဓလီုလဝ် နကဵုလာဘ်သက္ကာဒယှ်တှ်ဂှ် ပၟိက်ဆန္ဒမတွံဂး “အဲ ကြက်ရၚ်တၠုၚ် ခမဳသၚ်ရ” ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲရ။ မွဲဒမြိပ်ကေုာံစိုတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ဂှ် ဒေဝဒတ် တသိုတ်အာ နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန်ရ။ ဂရၚ်ပတီဂလာန်ဝွံတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန်တုဲ သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်မဟာမောဂ္ဂလာန် ပ္ၚောံပြာပ်အာဇရေၚ် တဳလပိုဉ်ကျာ်တြဲတုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ်တုဲမ္ဂး သီုမဂဇအ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲမဗဗွဲမွဲဂှ်—
“ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ကောန်သၟိၚ်ကောဠိယ မၞုံယၟုကကုဓ မဒှ်ညးကၠောန်ၜိုန်ဥပကာ အဲဍိက်ဂှ် လၟုဟ်ဂှ် ပကာဂစိုတ်ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဘုံဗြီုမွဲ မတုဲတဴနကဵုၛာန်စိုတ်ရ၊ ကုဗြီုကကုဓဂှ် ကလိဂွံအတ္တဘဴခန္ဓဇကု ဗၞတ်တၟာၜါပိ ပါဂခေတ် မဂဓရးရ၊ ဗြီုကကုဓဂှ် နမကလိဂွံ အတ္တဘဴဗၞတ်တၟာဂှ် ဇကုဇကုလေဝ် ဟွံကဵုဍောၚ်ၜိုတ်ရ၊ ညးမွဲသအာၚ်လေဝ် ဟွံကဵုဍောၚ်ၜိုတ်ရ။ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဗြီုကကုဓဂှ် ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ် အဲဍိက်တုဲ လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် အဲဍိက်တုဲမ္ဂး သီုမဒတူဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲမဗဗွဲမွဲဂှ် “ယွံတဳလပိုဉ် ကုဒေဝဒတ် မၞုံကဵုစိုတ် မဂပ်ဝ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဓလီုလဝ် နကဵုလာဘ်သက္ကာဒယှ်တှ်ဂှ် ပၟိက်ဆန္ဒမတွံဂး “အဲ ကြက်ရၚ်တၠုၚ် ခမဳသၚ်ရ” ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်တုဲရ။ မွဲဒမြိပ်ကေုာံစိုတ်ဂှ်ကတဵုဒှ်ဂှ် ဒေဝဒတ် တသိုတ်အာ နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဂှ်ရ” ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ အဲဍိက်ရ။ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ဂရၚ်ပတီ ဂလာန်ဝွံတုဲမ္ဂး လ္ၚောဝ်သ္ပဝတ် အဲဍိက်တုဲ သ္ပရှေ်သှေ်ရဴဂဴတုဲ ဗြီုကကုဓဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ်ရ ရဴဝွံ ဂရၚ်ပတီ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲရ။
ယွံမောဂ္ဂလာန် နကဵုစိုတ် (တၠအဲ) တၠအဲ ပိုၚ်ခြာကေတ်စိုတ် (ဗြီုကကုဓ) တုဲ တီတဴဟာ “ဂလာန်ဗြီုကကုဓ မဟီုသ္ဂးအိုတ်သီုဂှ် အတိုၚ်ဟီုသ္ဂးဂှ်ဟေၚ် ဒှ်ဟာ၊ ဟွံဒှ် နအကာဲအရာ မွဲသအာၚ်ဟာ” ရဴဝွံ (သၟာန်ရ)။
ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် နကဵုစိုတ် (အဲဍိက်) လေဝ် အဲဍိက်ပိုၚ်ခြာကေတ် စိုတ် (ဗြီုကကုဓဂှ်) တုဲ တီရ၊ “ဂလာန်ဗြီုကကုဓ မဟီုသ္ဂးအိုဿီုဂှ် အတိုၚ်ဟီုသ္ဂးဂှ်ဟေၚ် ဒှ်ရ၊ ဟွံဒှ် နအကာဲအရာ မွဲသအာၚ်ရ” ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီရ)။
ယွံမောဂ္ဂလာန် ဂလာန်ဂှ် ဩဝ်မၚ်မွဲလဝ်ကၠာ၊ ယွံမောဂ္ဂလာန် ဩဝ်မၚ်မွဲလဝ်ဂလာန်ဂှ်ညိ၊ ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ တြုံမဒှ်လ္ၚုသၟးနူမဂ်ဖိုလ်ဂှ် အလဵုဇကုဟေၚ် ကြက်သ္ပဗွဲမပြကဋ်ဇကုဇကုရ။ (ကကုဓဂှ် ဒှ်ဗြီုဟေၚ်တုဲ ဒေဝပုတ္တ-ကၠာဲလဝ်ဗြီုရ။)