၁.၂။ နိယဿကမ်
၁၁။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် တဳလပိုဉ်သေယျသက ဒိုဟ်ဓီုရ၊ ဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်ရ၊ ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ၊ ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ် သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ်ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာ လၟိုန်အခါဟွံပိုတ်အိုတ်ရ။
ခမဳပၟိက်အောန်ဂမၠိုၚ် “တဳလပိုဉ်သေယျသက မုဟိုတ် ဒိုဟ်ဓီုတုဲ ဒှ်ညးဟွံစဳကၠး ဆိုက်ဗ္ဒက် ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရော? ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရော? ခမဳဂမၠိုၚ် သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ် ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာ လၟိုန်အခါဟွံပိုတ်အိုတ်ရော?” ရဴဝွံ ဟီုဂရိုဟ်အိုတ်ရ၊ ပျုတ်ဗ္ဒေက်အိုတ်ရ၊ ဟီုထ္ၜးဒုဟ်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂရၚ်ပတီ ဟိုတ်ပရူပရာဝွံ ကုတဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဴအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟိုတ်အရာဝွံ တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ ကဵုခမဳသၚ် ကောံဓရီုတုဲမ္ဂး―
“ယွံခမဳတအ် ခမဳသေယျသကဂှ် ဒိုဟ်ဓီုရ၊ ဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်ရ၊ ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ၊ ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရ၊ သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ် ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာ လၟိုန်အခါဟွံပိုတ်အိုတ်ရဟီုဂှ် ဍာံပြဟာ” ရဴဝွံ စၟဳစၟတ်သၟာန်သၟုက် ခမဳဂမၠိုၚ်ရ။
ဍာံပြရ ယွံကျာ်မၞုံပိုဉ် ရဴဝွံ (ဂရၚ်ပတီအိုတ်ရ)။
တဳလမၞုံပိုဉ်ကျာ်တြဲ မပတၠပိုဥ်တြဴပြကာ ဟီုဂရိုဟ်ရ၊ “ယွံခမဳတအ် ဟွံထေက်ကုတြုံ မလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂှ်ရ၊ ဟွံဗဗွဲရ၊ ဟွံသပ္ပါယ်ရ၊ အာကာရအရာခမဳတအ် ဟွံသေၚ်ရ၊ ဟွံဂပ်ဝ်ရ၊ ဟွံထေက်ကဵုသ္ပရ၊ ယွံခမဳတအ် တြုံမလ္ၚုသၟး (နူမဂ်ဖိုလ်) ဂှ် မုဟိုတ် ဒိုဟ်ဓီုတုဲ ဒှ်ညးဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက် ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရော? ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရော? ခမဳဂမၠိုၚ် သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ်ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာ လၟိုန်အခါဟွံပိုတ်အိုတ်ရော? ယွံခမဳတအ် (ပွသေယျသကသ္ပဒးဝွံ) ကုညးဟွံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂမၠိုၚ်ဏီ တၞဟ်နပွမကဵုလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကီု။ ပ ။ ဟီုဂရိုဟ်တုဲ တွံကဵုဂလာန်ဓရ်တုဲမ္ဂး―
ယွံခမဳတအ် ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး သၚ် ဩဝ်သ္ပနိယဿကမ် ကုခမဳသေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး “တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ” ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။ (နိယဿကမ်― ပွမသ္ပညံၚ်ဟွံဂွံ အခေါၚ်ပဒတဴ အတိုၚ်ပၟိက်ဇကု မိက်သ္ဂးရ။)
ယွံခမဳတအ် ရဴဝွံ ဒးသ္ပရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဒးစောဒနာ ခမဳသေယျသကရ၊ စောဒနာတုဲ ပ္ဍဲကြဴ ဒးကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်တုဲပ္ဍဲကြဴ ဒးပတိုန်အာပတ်ရ၊ ပတိုန်အာပတ်တုဲပ္ဍဲကြဴ ခမဳစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်တုဲ မၞုံကဵုအစောံသတ္တိဂှ် သ္ဒးကဵုသၚ်တီရ။
၁၂။ “ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳသေယျသကဝွံ ဒိုဟ်ဓီုရ၊ ဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်ရ၊ ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ၊ ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴ ကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ်ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာလၟိုန်အခါ ဟွံပိုတ်အိုတ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် သ္ပနိယဿကမ်ကုခမဳ သေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’ ဣဝွံတုန် ပွမကဵုတီရောၚ်။
ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳသေယျသကဝွံ ဒိုဟ်ဓီုရ၊ ဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်ရ၊ ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ၊ ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴ ကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ်ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာလၟိုန်အခါ ဟွံပိုတ်အိုတ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် သ္ပနိယဿကမ်ကုခမဳ သေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမသ္ပနိယဿကမ် ကုခမဳသေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵု ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။
မရနုက်ကဵုၜါဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ။ ပ ။ မရနုက်ကဵုပိဝါလေဝ် ဟီုသ္ဂးဟိုတ်ဂှ်ရ။ ယွံတဳလပိုဉ်တအ် သၚ် ဩဝ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ် (ဂလာန်) အဲဍိက်ညိ၊ ခမဳသေယျသကဝွံ ဒိုဟ်ဓီုရ၊ ဟွံစဳကၠးဆိုက်ဗ္ဒက်ရ၊ ဒှ်ညးအာပတ်ဂၠိုၚ်ကၠာ ဟွံမွဲကဵုအပိုၚ်အခြာရ၊ ပဒတဴမံၚ်စံၚ်နှဴရဴ ကေုာံခရှ်ဂမၠိုၚ် နပွမပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောမ်ခရှ်ဂမၠိုၚ် မဟွံဗဗွဲသပ္ပါယ်ရ၊ ခမဳဂမၠိုၚ်သီုမကဵုတဴပြဝး သီုမတံၚ်ဓဇက်တမ် သီုမကဵုတဴမာနတ် သီုမကော်ပၠုပ်အဗ္ဘာန် ဒးသ္ပဂဗုဓ်လွဳပရာလၟိုန်အခါ ဟွံပိုတ်အိုတ်ရ၊ ကမ်မၞုံကဵုအခိၚ်မဗဗွဲ ကုသၚ် ယဝ်ဒှ်မ္ဂး၊ သၚ် သ္ပနိယဿကမ်ကုခမဳ သေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ သ္ဍိုက်မၠိုက် ပွမသ္ပနိယဿကမ် ကုခမဳသေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဒၟံၚ်သ္ၚိတ်သ္ၚိတ်ရ၊ ယြဴကုတဳလပိုဉ်မွဲ ဟွံမွဲကဵု ပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ တဳလပိုဉ်ဂှ် သ္ဒးဟီုတိုန်ရ။
သၚ် ဂပ်ဝ်သ္ပနိယဿကမ် ကုခမဳသေယျသက ရဴဝွံမ္ဂး ‘တၠအဲ ဒးနိဿယ်ဗ္ဒာဲတုဲ ပဒတဴရ’ တုဲရ၊ ကုသၚ်ဂှ် မၞုံကဵုပွမသ္ဍိုက်မၠိုက်ရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံသ္ၚိတ်ဇြရ၊ နမဒၟံၚ်ကၞပ်သ္ၚောံ သ္ၚိတ်ဇြရဴဝွံ ဂွံတီကေတ် ဒဒှ်မသ္ဍိုက်မၠိုက်ဂှ်ရ” (သ္ဒးကဵုတီရ ရဴဝွံ သ္ဂးရ)။
