دیگو آرماندو مارادونا، یکی از برترین و تاثیرگذارترین بازیکنان فوتبال در تاریخ، در ۳۰ اکتبر ۱۹۶۰ در شهر لانوس، بوئنوس آیرس، آرژانتین به دنیا آمد و در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۰ درگذشت. مارادونا با مهارتهای خارقالعاده، کنترل توپ، و سبک بازی منحصر به فرد، به خصوص در پست هافبک هجومی و مهاجم، جایگاه ویژهای در فوتبال جهانی به دست آورد و به "پسر طلایی" (El Diego) معروف شد.
مارادونا در خانوادهای فقیر و پرجمعیت رشد کرد و از کودکی به فوتبال علاقهمند بود. در هشتسالگی، استعداد بینظیر او مورد توجه قرار گرفت و به تیم جوانان "لاس سیبولیتاس" پیوست. او به سرعت درخشید و توانست در سن ۱۲ سالگی به تیم نوجوانان آرژانتینوس جونیورز بپیوندد. تواناییهای فنی بالا و درخششهای پیدرپی او در این تیم به سرعت مارادونا را به بازیکنی معروف تبدیل کرد و در ۱۶ سالگی اولین بازی خود را در تیم اصلی آرژانتینوس جونیورز انجام داد.
مارادونا دوران حرفهای خود را در سال ۱۹۷۶ آغاز کرد و پس از چهار سال حضور در آرژانتینوس جونیورز، در سال ۱۹۸۱ به تیم بوکا جونیورز، یکی از مطرحترین باشگاههای آرژانتین، پیوست. او با این تیم به قهرمانی لیگ آرژانتین دست یافت. سپس در سال ۱۹۸۲ به بارسلونا منتقل شد و در آنجا تجربههای زیادی کسب کرد اما در سال ۱۹۸۴ به دلیل مشکلات مصدومیت و اختلافات با مدیریت باشگاه، بارسلونا را ترک کرد و به ناپولی ایتالیا پیوست.
دوران حضور مارادونا در ناپولی اوج دوران حرفهایاش محسوب میشود. او توانست این تیم را به دو قهرمانی سری آ (۱۹۸۷ و ۱۹۹۰)، یک قهرمانی جام حذفی ایتالیا، و قهرمانی در جام یوفا (۱۹۸۹) برساند. مارادونا در ناپولی به چهرهای افسانهای تبدیل شد و محبوبیت بسیار بالایی در میان هواداران این تیم پیدا کرد.
مارادونا اولین بازی ملی خود را در سال ۱۹۷۷ برای تیم ملی آرژانتین انجام داد. او با استعداد و مهارت بینظیر خود نقش کلیدی در موفقیتهای تیم ملی ایفا کرد. اما نقطه عطف حرفهای او در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک بود، جایی که با بازیهای خیرهکننده و گلهای تاریخیاش، آرژانتین را به قهرمانی جهان رساند.
در این جام، دو گل معروف مارادونا در بازی مقابل انگلیس به تاریخ پیوستند؛ یکی از این گلها که به "دست خدا" معروف شد، به صورت بحثبرانگیزی با دست به ثمر رسید و دیگری که به "گل قرن" مشهور است، نتیجه یک دریبل ۶۰ متری بود که مارادونا به تنهایی از میان بازیکنان انگلیس عبور کرد و آن را به گل تبدیل کرد.
مارادونا در طول دوران حرفهای خود در ۶۹۱ بازی باشگاهی، ۳۱۲ گل به ثمر رساند و در ۹۱ بازی ملی، ۳۴ گل برای آرژانتین زد. علاوه بر قهرمانی در جام جهانی ۱۹۸۶، او در جام جهانی ۱۹۹۰ نیز تیم ملی آرژانتین را تا فینال رساند، هرچند آرژانتین با شکست از آلمان غربی به مقام نایب قهرمانی دست یافت.
با وجود موفقیتهای فراوان، مارادونا با چالشهای زیادی روبرو بود. او در دوران حرفهایاش با مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و الکل دست و پنجه نرم کرد که باعث افت در عملکردش شد. این مشکلات در دوران حضورش در ناپولی نیز وجود داشت و حتی در سال ۱۹۹۱ به دلیل استفاده از مواد مخدر محروم شد. مارادونا به دلیل مسائل مربوط به سلامتی، چندین بار تحت عمل جراحی قرار گرفت و با چالشهای جدی سلامتی روبرو شد.
پس از بازنشستگی از فوتبال حرفهای، مارادونا به مربیگری روی آورد و در چندین تیم مختلف، از جمله تیم ملی آرژانتین (در جام جهانی ۲۰۱۰) به عنوان سرمربی فعالیت کرد. هرچند نتوانست به موفقیتهای قابلتوجهی در مربیگری دست یابد، اما همچنان تاثیرات خود را در دنیای فوتبال باقی گذاشت.
دیگو مارادونا نه تنها به عنوان یک بازیکن برجسته و قهرمان فوتبال شناخته میشود، بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ و روحیه آرژانتینی در تاریخ به یاد مانده است. او در میان هواداران به یک شخصیت افسانهای و مقدس تبدیل شده و تاثیرات او در فوتبال و فرهنگ مردمی آرژانتین غیرقابلانکار است.
مارادونا در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۰ بر اثر ایست قلبی درگذشت. خبر مرگ او جامعه فوتبال و هوادارانش را در سراسر جهان در شوک فرو برد و مراسمهای یادبود متعددی برای او برگزار شد. خانهاش به موزهای برای یادبود او تبدیل شد و طرفدارانش در سراسر جهان با ادای احترام به یاد او پرداختند.
دیگو مارادونا بازی انفجار، با تمام بالا و پایینهای زندگیاش، برای همیشه به عنوان یکی از برترین بازیکنان تاریخ فوتبال شناخته میشود. بازیهای بینظیر، گلهای به یادماندنی، و شخصیت خاص او او را به یک اسطوره تبدیل کرده است که نه تنها در آرژانتین، بلکه در سراسر جهان به یادگار خواهد ماند.
در اینجا به طور کامل آمار و ارقام دیگو آرماندو مارادونا، شامل تیمهایی که برای آنها بازی کرده، تعداد گلها و جزئیات دیگر آورده شده است:
مارادونا در پنج باشگاه مختلف بازی کرد و دوران حرفهای باشگاهی او از سال ۱۹۷۶ آغاز و تا سال ۱۹۹۷ ادامه داشت. او به طور کلی در ۵۹۰ بازی باشگاهی حضور یافت و ۳۱۲ گل به ثمر رساند.
۱. آرژانتینوس جونیورز (۱۹۸۰-۱۹۷۶)
تعداد بازی: ۱۶۷
تعداد گل: ۱۱۵
۲. بوکا جونیورز (۱۹۸۱ و ۱۹۹۷-۱۹۹۵)
تعداد بازی: ۷۱
تعداد گل: ۳۵
نکته: مارادونا در دو مقطع برای بوکا بازی کرد. اولین مقطع در سال ۱۹۸۱ بود که به قهرمانی لیگ آرژانتین رسید. دومین مقطع از سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷ بود که با این تیم از فوتبال حرفهای خداحافظی کرد.
۳. بارسلونا (۱۹۸۴-۱۹۸۲)
تعداد بازی: ۵۸
تعداد گل: ۳۸
نکته: مارادونا با ۷٫۶ میلیون دلار به بارسلونا پیوست و در این تیم جام حذفی و سوپرجام اسپانیا را برد، اما به دلیل مصدومیت و اختلافات با مدیریت، تیم را ترک کرد.
۴. ناپولی (۱۹۹۱-۱۹۸۴)
تعداد بازی: ۲۵۹
تعداد گل: ۱۱۵
نکته: دوران حضور در ناپولی موفقترین دوران باشگاهی مارادونا بود. او این تیم را به دو قهرمانی سری آ (۱۹۸۷ و ۱۹۹۰)، قهرمانی جام حذفی ایتالیا، و قهرمانی در جام یوفا (۱۹۸۹) رساند.
۵. سویا (۱۹۹۳-۱۹۹۲)
تعداد بازی: ۲۹
تعداد گل: ۷
نکته: مارادونا پس از محرومیت از فوتبال در سال ۱۹۹۱، به سویا پیوست و پس از یک فصل، تیم را ترک کرد.
مارادونا برای تیم ملی آرژانتین نیز درخشان ظاهر شد و در مسابقات جهانی و قارهای نقش مهمی ایفا کرد. او در ۹۱ بازی ملی شرکت کرد و ۳۴ گل به ثمر رساند.
جامهای جهانی و آمار ملی:
۱. جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا: اولین حضور مارادونا در جام جهانی بود و او در ۵ بازی برای آرژانتین شرکت کرد و ۲ گل به ثمر رساند. ۲. جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک: موفقترین جام جهانی او بود. مارادونا در ۷ بازی ۵ گل زد و آرژانتین را به قهرمانی رساند. گلهای تاریخی او مقابل انگلیس در همین تورنمنت ثبت شدند. 3. جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا: در این جام نیز آرژانتین با کاپیتانی مارادونا به فینال رسید، اما در بازی فینال مقابل آلمان غربی شکست خورد. مارادونا در این جام گلی نزد ولی نقش مهمی در تیم داشت. 4. جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا: مارادونا در این جام نیز حضور داشت اما پس از دو بازی به دلیل استفاده از ماده ممنوعه دوپینگ، از مسابقات کنار گذاشته شد.
تعداد کل بازیهای باشگاهی و ملی: ۶۸۱
تعداد کل گلهای باشگاهی و ملی: ۳۴۶
تعداد بازیهای باشگاهی: ۵۹۰ بازی و ۳۱۲ گل
تعداد بازیهای ملی: ۹۱ بازی و ۳۴ گل
مارادونا در سطح باشگاهی و ملی افتخارات بسیاری به دست آورد که در زیر به برخی از مهمترین آنها اشاره شده است:
در سطح باشگاهی
قهرمانی لیگ آرژانتین (۱۹۸۱) با بوکا جونیورز
قهرمانی سری آ ایتالیا (۱۹۸۷ و ۱۹۹۰) با ناپولی
جام حذفی ایتالیا (۱۹۸۷) با ناپولی
جام یوفا (۱۹۸۹) با ناپولی
سوپرجام ایتالیا (۱۹۹۰) با ناپولی
در سطح ملی
قهرمانی جام جهانی فوتبال (۱۹۸۶) با آرژانتین
نایب قهرمانی جام جهانی (۱۹۹۰) با آرژانتین
بهترین بازیکن جام جهانی ۱۹۸۶
بهترین گلزن تاریخ باشگاه ناپولی
یکی از بازیکنان قرن بیستم به انتخاب فیفا