สงขลา
เมืองมรดกโลก
➤ เมืองมรดกโลก
"ย่านเมืองเก่า" หรือที่เรียกว่า "เมืองเก่าสงขลา" แหล่งชุมชนพหุวัฒนธรรมเก่าแก่สวยงามและมีประวัติศาสตร์อันยาวนานนับร้อยปี ที่สำคัญ เมืองแห่งนี้กำลังถูกผลักดันให้เป็น “เมืองมรดกโลก” ตามตรอกซอกซอยที่เดินผ่านล้วนเต็มไปด้วยบ้านเรือนอายุหลายร้อยปี บางหลังอาจจะถูกปรับปรุงเป็นร้านกาแฟ ร้านอาหาร จากคนรุ่นสอง รุ่นสาม แต่โดยรวมแล้วยังมีกลิ่นอายความเป็นเมืองเก่าผสมกลมกลืนกันอยู่ทุกอณู ขณะที่กำแพงผนังถูกวาดลวดลายร่วมสมัย ไม่ว่าจะเดินไปเช็กอินจุดใดก็สามารถเก็บภาพอารมณ์วินเทจแบบกล้องฟิล์มได้ตลอด ทุกซอกซอย
✦“เมืองเก่า” ที่มีการขึ้นทะเบียนไว้ว่าเป็นเมืองเก่าที่มีความสำคัญต่อความเป็นมาของชาติ 2 ใน 10 เมืองของไทยที่อยู่ภาคใต้ คือ เมืองเก่านครศรีธรรมราช กับ เมืองเก่าสงขลา โดยเมืองเก่าสงขลา ถูกจัดอันดับให้เป็นเมืองเก่าประเภทที่ 1 จากสำนักงานนโยบายและแผนกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งผ่านมติความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีเมื่อปี พ.ศ.2553 ดังนั้น เมื่อมองลึกลงไปถึงองค์ประกอบของเมือง เมืองเก่าสงขลาประกอบด้วย กำแพงเมือง ประตูเมือง หอรบ ถือเป็นเมืองเก่าประเภทที่หนึ่ง ขณะที่ตามความเชื่อของจีน เมืองเก่าลักษณะนี้ นับเป็นเมืองชั้นเอก เนื่องจากมีการสร้างศาลหลักเมือง และในศาลหลักเมืองจะมีเจ้าหลักเมืองอีกด้วย
✦ความมีเสน่ห์ของสงขลา คือเมืองเก่าที่มีชีวิตชีวา” เพราะไม่ว่าจะเดินไปตามตรอก ซอกซอยไหน ก็จะพบเจอสถาปัตยกรรมโบราณของบ้านเรือน รวมถึงอาหารการกิน ทั้งของคาวของหวาน เช่น ขนมทองเอก ขนมสัมปันนี ซาลาเปาสูตรโบราณลูกใหญ่ ไส้แน่น แบบสูตรดั้งเดิมแท้ของคนจีน เป็นต้น ตลอดจนวิถีชีวิตผู้คน ทั้ง ไทย พุทธ จีน มุสลิม และถึงแม้ว่าอาคารบ้านเรือนบางหลังจะมีการปรับเปลี่ยนโดยคนรุ่นใหม่ ทั้ง ร้านกาแฟ ร้านอาหาร แต่ก็สามารถทำให้กลมกลืนกับความเก่าแก่ได้เป็นอย่างดี ดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเยี่ยมเยือนไม่ขาดสาย ส่วนของภูมิทัศน์ ผังเมือง พบว่า พิกัดเมืองเก่าสงขลาเป็นเมืองที่ติดทะเลสาบสงขลา ตอนเย็นๆ จะได้พบกับชาวประมงที่กลับจากการเดินเรือหาปลา ซึ่งทั้งหมดหลอมรวมเป็นความมีชีวิตชีวา อันมีเสน่ห์โดยรวมของเมืองเก่าสงขลา
✦เมื่อกาลเวลาพ้นผ่านและแม้ว่าจะรักษาความเก่าแก่เอาไว้ แต่บริบทบางอย่างก็จำเป็นต้องเปลี่ยนไปตามวิถีแห่งกาลเวลาจากอดีตถึงปัจจุบัน เช่นเดียวกับเมืองเก่าสงขลาที่เดิมเป็นเมืองประมงแต่ปัจจุบันกำลังจะกลายเป็นเมืองกึ่งท่องเที่ยว เจ้าของอาคารบ้านเรือนปรับเปลี่ยนอาชีพมาเปิดร้านขายอาหาร ขายกาแฟ ขายขนม แต่การเปลี่ยนผ่านเหล่านี้ สิ่งที่ทำให้ที่นี่แตกต่างจากหลายๆที่คือความกลมกลืนอยู่ได้ระหว่างความเก่ากับใหม่ เช่น ยังมีร้านอาหารที่เป็นสูตรเฉพาะของสงขลา มีขนมซาลาเปาสูตรจีนแท้ลูกใหญ่ มีขนมไทยโบราณกวนด้วยมือโดยคุณยาย ไปจนถึงร้านกาแฟที่มีอินเทอร์เน็ตไวไฟพร้อมขนม เครื่องดื่มยอดนิยมในปัจจุบัน
ข้อมูลเนื้อหาเรื่องราว เขียนโดย PPTV Online , บัณรส บัวคลี่ และสถาปนิก'64
ภาพถ่าย ภาพประกอบ โดย นางสาวกรชนก ช่วยเล็ก