ภูมิปัญญาท้องถิ่น

การเผาถ่าน

การเผาถ่านเป็นอาชีพของคนในชนบท ถ่านที่ได้จากการเผาจะถูกนำไปใช้ประโยชน์สำหรับการหุงต้มและทำประโยชน์ต่างๆ ในครัวเรือน หรือบางครอบครัวมีการทำเป็นอาชีพในการเผาถ่ายขายสร้างรายได้ให้กับครอบครัว โดยจะใช้วัตถุดิบในการเผาโดยการหาตามไร่ปลานนาที่ตนเองปลูกไว้ ซึ่งในปัจจุบันนี้ถ่านเป็นที่ต้องการของตลาดเป็นจำนวนมาก

การเผาถ่านจากเตาดินปั้น ซึ่งการเผาถ่านแบบนี้ต้องใช้เวลานานหลายวัน กว่าไม้ฟืนจะกลายเป็นถ่านก็ประมาณ 3-4 วัน เตาเผาถ่านที่ปั้นจากดินเผานี้สามารถเผาถ่านได้มากกว่าเตาเผาถ่านแบบเดิมและยังเผาถ่านได้ผลรวดเร็วกว่าการใช้แกลบเผาอีกด้วย วิธีทำเตาดินเผาเพื่อใช้ในการเผาถ่านขุดดินให้ลึกพอประมาณ เอาความลึกตามความต้องการของเราหลังจากนั้นให้นำดิน แกลมและใส่น้ำนำมาผสมกันให้ดินมีลักษณะเหนียวๆ จากนั้นก็ปั้นให้เป็นรูปทรงกลมหรือทรงรีตามความต้องการ อย่าลืมเจาะรูเพื่อระบายควันออกจากหลุมเตาด้วย ซึ่งใช้เวลาในการปั้นเตาดินเผานี้ประมาณ 2 - 3 วัน แล้วแต่ความถนันของแต่ละคนถ้าคนทำเป็นก็จะเสร็จเร็ว หลักจากปั้นเสร็จแล้วตากแดดทิ้งไว้ให้แห้ง พอแห้งแล้วก็นำไม้ฟืนเข้ามาเผาถ่านได้ โดยเราจะต้องเรียงฟืนให้เสมอกันและต้องใส่ฟืนให้เต็มเตาพอดี

ในปัจจุบันมีหลายคนหันมายึดอาชีพเผาถ่านขาย จากอาชีพเสริมกลายเป็นอาชีพหลักทำเงินได้ตลอดทั้งปี อาชีพเผาถ่านขาย จึงเป็นอีกหนึ่งอาชีพเสริมของเกษตรกรไทยที่น่าสนใจมากๆ ไม่ต้องลงทุนเยอะ ขอเพียงมีเรี่ยวแรงในการหาไม้ฟืน ซึ่งไม้ฟืนที่นำมาใช้ในการเผาถ่านก็มีหลายประเภท ถ้าเป็นไม้มะขามจะมีราคาแพงเพราะไม้มะขามเป็นไม้ที่แข็งติดไฟได้ดี จะขายในราคากระสอบละ 200 - 220 บาท ถ้าเป็นไม้มะม่วง ไม้สะเดาก็จะขายในราคากระสอบละ 180 บาท ในปัจจุบันจะเห็นว่าชาวบ้านหันมาเผาถ่านขายกันหลายครัวเรือน

หมายเหตุ : เตาดินเผาชนิดนี้ ไม่จำเป็นต้องใช้แกลบในการเผาถ่าน ซึ่งสามารถนำไม้ฟืนเข้าไปเผาในเตาได้เลย ซึ่งเตาดินเผาประเภทนี้ค่อนข้างมีควันเยอะ จึงไม่เหมาะที่จะทำเตาเผาประเภทนี้ไว้บริเวณหมู่บ้านหรือย่านชุมชน เหมาะที่จะทำไว้บริเวณทุ่งนา หรือพื้นที่ห่างไกลชุมชน