Læsi fyrir lífið

Grunnstoðir verkefnisins

Í Læsi fyrir lífið er lögð áhersla á að unnið sé jöfnum höndum með alla þætti máls; lestur, hlustun, tal og ritun í gegnum heildstæð og áhugaverð viðfangsefni. Aðferðin sækir innblástur til kenninga um hugsmíðahyggju og nám án aðgreiningar og gert er ráð fyrir að nemendur læri best í samfélagi jafningja, með samvinnu, stigskiptum stuðningi og hvers konar námsaðlögun sem auðveldar kennurum að koma til móts við ólíkar þarfir þeirra og áhugasvið.

Jafnframt byggir Læsi fyrir lífið á rannsóknum sem sýna hvað einkennir starfshætti kennara sem ná góðum árangri. Lögð er áhersla á að vandað sé til skipulagningar kennslu og að læsisnámið sé samþætt við aðrar námsgreinar. Kennarar gera kennsluáætlanir þar sem markmið, leiðir og mat er vandlega útfært og gerð er grein fyrir því hvernig nám og kennsla er aðlagað að ólíkum þörfum nemenda. 

Hugmyndafræði leiðsagnarnáms fléttast inn í þær aðferðir sem nýttar eru til að efla læsi og lögð er áhersla á að nemendur séu meðvitaðir um eigin markmið og kunni gagnlegar leiðir til að ná þeim, í Læsi fyrir lífið eru markmið námsins gerð sýnileg og rædd við nemendur. 

Áhersla er á athafnamiðað nám, fjölbreytni í kennsluháttum og í viðfangsefnum nemenda eru leikir og spil gjarnan nýtt sem leið að markmiðum. Áhugahvöt nemenda er talin lykilatriði og leitast við að nemendur fái tækifæri til að vinna verkefni sem tengjast þeirra áhugasviðum og virkjar bakgrunnsþekkingu þeirra. Áhersla er lögð á góðan aðgang nemenda að fjölbreyttu lesefni fyrir sjálfstæðan lestur. 

Umgjörð þróunarverkefnisins 

Þróunarstarfið tekur fjögur ár en að því loknu geta skólar fengið eftirfylgd frá ráðgjöfum MSHA. Verkefnið fer þannig fram að á fyrstu sex önnunum taka kennarar þátt í fræðslufundum yfir skólaárið þar sem lögð eru inn læsisverkfæri. Kennarar nýta verkfærin í kennslu og hittast svo á samráðsfundum með ráðgjafa þar sem lagt er mat á hvernig gekk. Reglulega eru haldnir fundir þar sem ráðgjafi frá MSHA veitir kennurum stuðning og eftirfylgd. Á sjöundu og áttundu önninni fá kennarar aðstoð við að koma þeim markmiðum og verkfærum sem þeir hafa verið að vinna með inn í skólanámskrána.

Þróunarstarf 1. ár  - Lestur, lesfimi og lesskilningur
Þróunarstarf 2 . ár - Ritun og miðlun
Þróunarstarf 3. ár - Samræða, tjáning og hlustun
Þróunarstarf 4. ár - Að festa Læsi fyrir lífið í sessi

Markmið með starfsþróun í skólum er að stuðla að betri árangri í skólastarfi. Rannsóknir sýna að raunverulegar breytingar á skólastarfi taka talsverðan tíma og nauðsynlegt er að stuðningur við breytingastarf sé öflugur og markviss. Þróunarverkefnið Læsi fyrir lífið er unnið í anda lærdómssamfélags en líta má á lærdómssamfélagið sem umgjörð til að efla nám í skólanum. Hugmyndir um lærdómssamfélag ganga út frá því að það sé námi barna til hagsbóta að allir sem að því koma móti í sameiningu stefnu um markmið námsins og sameini krafta sína til að ná þeim (Dufour og Fullan, 2013).  

Leiðtoganám í læsi

Á Miðstöð skólaþróunar við Háskólann á Akureyri er boðið upp á starfstengt leiðtoganám fyrir þá sem hafa áhuga á að leiða læsisstarf í skólum. Námið er á framhaldsstigi og er 15 ECTS einingar. Meginmarkmið leiðtoganámsins er að styrkja kennara faglega sem leiðtoga í námssamfélagi læsiskennara í grunnskóla. Kennsla fer fram á þremur misserum og geta þátttakendur lokið því á einu og hálfu ári. 

Námið er vettvangs- og starfsmiðað og munu þátttakendur gera rannsókn á vettvangi þar sem þeir afla gagna sem unnið er úr í samráði við kennara í þeirra skólum og aðra þátttakendur í náminu.  Kennsla í náminu er með fjölbreyttum hætti í formi fyrirlestra, umræðna, verkefnavinnu og fjarfunda. Lögð er áhersla á kennsluhætti sem hvetja til virkrar þátttöku.