ระบบปฏิบัติการเครือข่าย NOS (Network operating system)
ระบบปฏิบัติการเครือข่าย (Network Operating System) คือซอฟต์แวร์ที่นำมาใช้ควบคุมเครือข่ายปกติแล้วชุดระบบปฏิบัติการเครือข่ายมี 2 ชุด โดยชุดแรกคือกลุ่มซอฟต์แวร์ที่นำมาใช้บนเครือเซิรฟ์เวอร์และชุดที่ 2 คือ กลุ่มซอฟต์แวร์ที่นำมาใช้บนเครื่องไคลเอนต์ ที่นำมาใช้เพื่อให้กลุ่มลูกข่ายเข้าถึงเซิร์ฟเวอร์ได้ ตัวอย่างระบบปฏิบัติการเครือข่าย เช่น Novell Netware,Windows Server 2012 และ Windows Server 2012 R2 เป็นต้น
บริการของ NOS
การลือกใช้ NOS มีผลต่อการใช้งานเครือข่ายของบุคลากรในองค์กร เช่น ความยากง่ายในการใช้งานความยากง่ายในการดูแล และ
จัดการโปรแกรมต่างๆ รวมถึงระบบรักษาความปลอดภัย เป็นต้น สิ่งที่ควรพิจารณาเปรียบเทียบก่อนการตัดสินใจคือ บริการต่างๆ ของระบบ NOS ที่มีในแต่ละระบบปฏิบัติการ
บริการจัดเก็บไฟล์ และการพิมพ์ (File and print Services)
การแชร์ไฟล์และเครื่องพิมพ์ถือได้ว่าเป็นจุดประสงค์หลักของการสร้างระบบเครือข่าย ดังนั้น ฟังก์ชั่นนี้จึงเป็นส่วนที่สำคัญของระบบปฏิบัติการเครือข่าย บริการเหล่านี้ได้แก่ บริการจัดเก็บไฟล์และการพิมพ์ของระบบจะขึ้นอยู่กับความสามารถในการจัดการเครื่องพิมพ์ ความสามารถในการจัดการเกี่ยวกับพื้นที่เก็บไฟล์ที่แชร์ระหว่างผู้ใช้ รวมถึงระบบคุมการเช้าใช้ทรัพยากรเหล่านี้ด้วย
บริการดูแลและจัดการระบบ(management Services) หมายถึงการขัดการเกี่บวกับรายละเอียดของผู้ใช้งาน การควบคุมการทำงาน
ของอุปกรณ์ต่างๆ ในเครือข่าย การเฝ้าดูการทำงานของระบบเครือข่าย เพื่อ ทราบถึงปัญหาที่อาจะเกิดขึ้่นเพื่อให้สามารถแก้ปัญหานั้น
ได้ทันเวลา
- การจัดการเกี่ยวกับผู้ใช้ (User account)
- ควบคุมคอมพิวเตอร์ที่เชื่อต่อเข้ากับเครือข่าย
- ควบคุมการทำงานของอุปกรณ์เครือข่าย
- จ่าย IP อัตโนมัติ ให้เครื่องลูกข่าย
- การรายงานเกี่ยวกับข้อผิดพลาดต่างๆ ที่เกิดขึ้นในเครือข่าย
- การเฝ้าดูระบบเครือข่ายเพื่อทราบถึงปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นและสามารถแก้ไขปัญหาได้ทันเวลาหรือก่อนที่จะกลายเป็นปัญหา ใหญ่
เครื่องมือนี้จะช่วยให้การจัดการเครือข่ายง่ายขึ้น
- Netware จะใช้ระบบได้เร๊คทอรี่เรียกว่า NDS DIRECTORY (Novell Directory Services eDirectory)
- Windows2003 จะใช้ระบบได้เร็คทอรี่ที่เรียกว่า ADS (Active Directory Services)
บริการรักษาความปลอดภัย (Security Services) ถือเป็นสิ่งสำคัญ เพราะถ้าข้อมูลในระบบเครือข่ายถูกทำลายไปทำให้เกิดความเสีย
หายได้ นอกจากนี้ข้อมูลบางอย่างที่เป็นความลับขององค์กรจะต้องมีการจำกัดสิทธิการเข้าถึงข้อมูลเหล่านั้น
- ความสามารถเข้าถึงข้อมูลในทุกระดับชั้น
- สามารถอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้ใครเข้าใช้ระบบได้
- สามารถเขียนหรือลบข้อมูลระบบ ฐานข้อมูลของระบบ
บริการอินเทอร์เน็ตและอินทราเน็ต (Internet/Intranet Services) ปัจจุบันองค์กรต่างๆ มักจะให้บริการอินเทอร์เน็ต โดยกำหนดเครือข่ายใน ให้เป็นอินทราเน็ต เพื่อความปลอดภัยของเครือข่าย จึงต้องติดตั้งบริการต่างๆขึ้น เช่น
- เว็บเซิฟร์เวอร์ (Web Server) : ให้บริการสืบค้นข้อมูลผ่าน Web
- เมล์เซิฟร์เวอร์ (Mail Server) : สถานีบริการ e-mail รับ-ส่ง e-mail กับสถานีอื่นๆ
- เอฟทีพีเซิฟร์เวอร์ (FTP Server) : บริการถ่ายโอนแฟ้มข้อมูล เพื่อลด Traffic ใน Internet
- ดีเอ็นเอสเซิฟร์เวอร์ (DNS Server) : บริการเปลี่ยนหมายเลข IP เป็น URL
- พร๊อกซี่เซิฟร์เวอร์ (Proxy Server) เครื่องที่บริการเก็บข้อมูลเพื่อให้บริการสำหรับผู้อื่นที่ข้อมูลนั้นๆอีก(เพื่อปริมาณBandwidth)
- เน็ต Nat (Network address Translation) เครื่องที่บริจาคแจก Real IP สำหรับเครื่อง Local ที่ร้องขอข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต เมื่อข้อมูลกลับมา NAT จะนำข้อมูลส่งกลับให้เครื่อง Local
บริการมัลติโพรเซสซิ่ง และคลัสเตอร์ริ่ง (Multiprocessing and Clustering Services) การใช้งานผ่านระบบเครือข่ายจะต้องเกี่ยวข้องกับผู้ใช้จำนวน ดังนั้นระบบเครือข่าย ที่ดี จึงควรเป้นระบบที่มีความเชื่อถือได้ สามารถใช้งานได้อย่างต่อเนื่อง และสามารถขยายระบบเครือข่ายได้ง่าย โดยไม่มีผลทำให้การทำงานของเครือข่ายหยุดชะงัก
- Multiprocessing : NOS ที่ดีต้องรับรองการทำงานของเครื่อง ที่มี CPU มากกว่า1
- Clustering Services : คือ การทำให้server หลายๆเครื่อง ทำงานร่วมกัน เมื่อ Server เครื่องหนึ่งไม่สามารถให้บริการได้
มี 2 ลักษณะ
1. Failover : หากมีเครื่องหนึ่งเสีย เครื่องอื่นจะทำงานแทน
2.Loadbalancing : หากเครื่องใดทำงานโหลดเกิดกำหนด จะแบ่งงานไป process เครื่องอื่น
บริการดังกล่าวเป็นบริการเพื่อให้เซิร์ฟเวอร์มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ซึ่งก่อให้เกิดความเชื่อถือได้สูง
นอกจากบริการหลักๆ ที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีบริการอื่นๆ อีกที่ช่วยให้ NOS มีความหลากหลายยิ่งขึ้น เช่น
- การให้บริการฐานข้อมูล
- ความสามารถในการขยาย (Scalability)
- ความสามารถในการรองรับเครือข่ายที่ที่มีขนาดใหญ่