ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ : แหล่งเรียนรู้วิถีเกษตรกรรม

แหล่งเรียนรู้ในชุมชน คือ แหล่งรวบรวมข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ สารสนเทศ กิจกรรมและประสบการณ์ต่างๆ ในชุมชน ที่สนับสนุนส่งเสริมให้ผู้เรียนได้แสวงหาความรู้และเรียนรู้ด้วยตนเองได้ตามอัธยาศัย เพื่อเสริมสร้างให้ผู้เรียนเกิดกระบวนการเรียนรู้ และเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้

แหล่งเรียนรู้ในชุมชน มีความสำคัญที่เอื้อต่อการศึกษาให้บุคคลในชุมชนสามารถเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่อง ตลอดชีวิต เป็นการกระจายโอกาสทางการศึกษาให้ทั่วถึงภายใต้สิ่งที่มีอยู่ในสังคมรอบๆ ตัว ทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต เช่น จากประสบการณ์ของวิทยากรหรือปราชญ์ชาวบ้าน จากแปลงสาธิต จากศูนย์เรียนรู้ ฯลฯ โดยมุ่งหวังให้เกิดการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง ในลักษณะของการศึกษานอกระบบหรือการศึกษาอย่างไม่เป็นทางการ ที่ไม่เน้นการเรียนรู้เฉพาะในห้องเรียน หากชุมชนมีแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายจะเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่จะก่อประโยชน์ต่อกระบวนการเรียนรู้ที่ทำให้ผู้เรียนได้พัฒนาศักยภาพจากประสบการณ์ตรง ซึ่งสัมผัสและจับต้องได้ ทั้งนี้ ความสำคัญของแหล่งเรียนรู้ในชุมชน ไม่ได้มีเฉพาะต่อสมาชิกในชุมชนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบุคคลทั่วไปและผู้ที่ศึกษาอยู่ในสถาบันการศึกษาได้ใช้ประโยชน์จากแหล่งเรียนรู้ เพื่อดำเนินกิจกรรมต่างๆ ที่ก่อให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน และก่อให้เกิดการจารึกข้อมูลชุมชนที่เป็นระบบด้วย เช่น

1. ใช้เป็นแหล่งค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมทั้งที่มีในตำราเรียนและที่ไม่มีในตำราเรียน

2. ใช้เป็นสถานที่ในการจัดการเรียนการสอน การฝึกอบรม

3. ใช้เป็นสถานที่พบปะ แลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์ ความคิดเห็น

4. ใช้เป็นแหล่งสถานที่ศึกษาดูงาน ฝึกฝนอาชีพ

5. ใช้เป็นสื่อเรียนรู้ สื่อประกอบการเรียนการสอนที่มีมิติ มีชีวิต เช่น จิตกรรมฝาพนัง ร่องรอยประวัติศาสตร์ นิเวศวิทยา สัตว์ต่างๆ ที่มีอยู่ในชุมชน (แมลง นก ปลา ฯลฯ) เป็นต้น

6. ใช้เป็นสถานที่ถ่ายทอดความรู้ ข้อมูล ข่าวสารทั่วๆ ไป รวมทั้งเป็นสถานที่ประชาสัมพันธ์เผยแพร่ หรือแจ้งข้อมูลที่ต้องการสื่อไปถึงคนในชุมชน

7. ใช้เป็นศูนย์กลางในการรวบรวมหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม โบราณสถาน โบราณวัตถุ ฯลฯ ไม่ให้ลบเลือนสำหรับสืบต่อไปยังชนรุ่นหลัง

8. ใช้เป็นศูนย์กลางในการดำเนินกิจกรรมอื่นๆ อาทิ เป็นศูนย์จัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชน เป็นจุดรวบรวมผลผลิต พื้นที่รวมกลุ่มทำกิจกรรมของแม่บ้าน ฯลฯ

ส่วนที่ 1 พื้นที่สระน้ำ/ บ่อเลี้ยงปลา จำนวน 4 บ่อ โดยแบ่งพื้นที่บ่อเลี้ยงปลากินพืช ได้แก่ ปลาทับทิม ปลานิล และปลาสลิด และบ่อเลี้ยงปลากินเนื้อ ได้แก่ ปลาหมอเทศชุมพร ปลาดุก และปลาลูกทุ่งต่างๆ นอกจากนี้ยังมีบ่อเลี้ยงกบ และบ่อเลี้ยงกุ้งฝอยและหอยขมขนาดเล็กด้วย ซึ่งรอบขอบบ่อได้ปลูกพืชอวบน้ำ ได้แก่ ผักหอมจันทร์หรือผักแพ้วไว้ริมขอบบ่อ และปลูกไม้ผลบนบ่อ เช่น ทุเรียน ขนุน มะม่วง สะเดามัน มะกอก มะพร้าวน้ำหอม รวมทั้งผักสวนครัว พริกชี้ฟ้า และมะเขือ เป็นต้น

ส่วนที่ 2 พื้นที่นา ใช้ปลูกข้าวสำหรับบริโภคและจำหน่าย เช่น ข้าว กข. 43 ซึ่งจัดว่าเป็นสายพันธุ์ข้าวที่แข็งแรง ทนทานต่อโรคและแมลงศัตรู อายุการเก็บเกี่ยวสั้น ให้ผลผลิตสูง มีกลิ่นหอมอ่อน น้ำตาลต่ำ คนเป็นเบาหวานสามารถรับประทานได้

ส่วนที่ 3 พื้นที่ปลูกพืชไร่พืชสวน โดยใช้พื้นที่บริเวณรอบบ้านในการปลูกไม้ผลและพืชสวน เช่น กล้วยน้ำว้า มะละกอ ไผ่กิมซุง ไผ่ปล้องยาว มะขามยักษ์ มะม่วง มะรุม มะนาว ขนุน น้อยหน่า ปลูกไม้ใช้สอย เช่น มะค่า สะเดา ยูคาลิปตัส ปลูกพืชผักสวนครัว อาทิ ข่า ตะไคร้ มะกรูด กระชายขาว กะเพรา โหระพา แมงลัก และปลูกพืชสมุนไพร เช่น พริกไทย ขมิ้น ไพล ช้าพลู เตย มะตูมอินเดีย ชะมวง เป็นต้น

ส่วนที่ 4 พื้นที่สำหรับที่อยู่อาศัย และพื้นที่สำหรับเลี้ยงสัตว์

ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่แห่งนี้ เป็นแหล่งเรียนรู้นอกห้องเรียนที่ทำให้ผู้เรียนได้พัฒนาศักยภาพจากประสบการณ์ตรง สามารถสัมผัสและจับต้องได้ ซึ่งดำเนินกิจกรรมต่างๆ ตามแบบฉบับวิถีชีวิตของคนในชุมชน ที่ประยุกต์ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพสังคมและเศรษฐกิจในยุคปัจจุบัน เป็นศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต เสริมสร้างโอกาสในการเรียนรู้ เป็นจุดถ่ายทอด แลกเปลี่ยนประสบการณ์ของคนในชุมชน และผู้ที่สนใจทั่วไปได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้ร่วมกัน ด้วยการส่งผ่านความรู้จากรุ่นสู่รุ่นจากประสบการณ์จริง