องค์ประกอบที่ 1 ประสิทธิภาพและประสิทธิผลการปฏิบัติงานตามมาตรฐานตำแหน่ง
องค์ประกอบที่ 1 ประสิทธิภาพและประสิทธิผลการปฏิบัติงานตามมาตรฐานตำแหน่ง
ตอนที่ 1 ระดับความสำเร็จในการพัฒนางานตามมาตรฐานตำแหน่ง
ตอนที่ 2 ระดับความสำเร็จในการพัฒนางานที่เสนอเป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน
ประเด็นท้าทาย
การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
จากการจัดการเรียนรู้รายวิชาวิทยาศาสตร์ การนิเทศติดตามการจัดการเรียนรู้ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอโพนสวรรค์ จำนวน 8 คน ได้พบปัญหาสำคัญที่สุดคือ ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำ โดยจากการวิเคราะห์สภาพการจัดการเรียนรู้ อาจมีสาเหตุหลายประการ เช่น ความรู้พื้นฐานของผู้เรียน แรงจูงใจในการเรียน ความสนใจ ความพร้อมและความแตกต่างระหว่างบุคคล ขาดทักษะในการสรุปความ การแปลความหมายและตีความเพื่อทำความเข้าใจกระบวนการคิดและวิธีคิด ขาดความเข้าใจในเนื้อหาสาระที่เรียน ไม่สนใจและไม่ตั้งใจเรียน มีความพร้อมในการเรียนต่างกัน มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อวิชาทางด้านวิทยาศาสตร์ หรืออาจจะเกิดจากรูปแบบการจัดการเรียนรู้ของครู สื่อการเรียนรู้ บรรยากาศในชั้นเรียน ทำให้ผู้เรียนขาดความสนใจในการเรียน และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไม่ผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนด
จากปัญหาดังกล่าว ครูผู้สอนจึงได้ศึกษาเทคนิค วิธีการ และรูปแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้ เพื่อแก้ปัญหาและเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถทางวิทยาศาสตร์ สามารถนำความรู้ทักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ไปพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดียิ่งขึ้น รวมทั้งสามารถนำไปเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ และเป็นพื้นฐานในการศึกษาต่อ ดังนั้น ครูผู้สอนจึงดำเนินการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ระดับอำเภอโพนสวรรค์ โดยการสอนแบบใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es) ซึ่งเป็นการจัดการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริง จะช่วยให้ผู้เรียนเพิ่มพูนทักษะในการเรียนรู้ มีวิธีการเรียนรู้ที่ดีขึ้น และยังช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตัวเองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
1. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
1) ศึกษาและวิเคราะห์หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในรายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษา
ตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร และศึกษาเทคนิควิธีการจัดการเรียนการสอนโดยการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
2) ออกแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
3) สร้างแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่ ครูผู้สอนสร้างขึ้นเองในรูปแบบของการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยจัดกระบวนการเรียนการสอนแบบสืบเสาะหาคามรู้ ประกอบกับการใช้สื่อต่าง ๆ ที่เหมาะสม จำนวน 1 แผนการจัดการเรียนรู้
4) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เป็นแบบทดสอบที่ครูผู้สอนสร้างขึ้นเพื่อวัดความก้าวหน้าทางการเรียน และวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนก่อนเริ่มเรียนและหลังเสร็จสิ้นการสอน โดยการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยแบบทดสอบที่สร้างขึ้นเป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบ 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ
5) วัดผลการเรียนรู้ก่อนเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร
6) ดำเนินการตามจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ออกแบบออกแบบการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es) ดังนี้
6.1) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน เพื่อเป็นการกระตุ้นความสนใจและสำรวจความพร้อมในการเรียนของผู้เรียน
6.2) ขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้
- สร้างความสนใจในการเรียนรู้ (engagement)
- การค้นหาความรู้ (exploration)
- การอธิบายเพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง (explanation)
- การขยายความ (elaboration)
- การประเมินผล (evaluation)
6.3) ขั้นสรุป เป็นการสรุปความเข้าใจของผู้เรียนในสาระการเรียนรู้นั้น ๆ และให้ผู้เรียนนำเสนอเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสรุปความรู้
6.4) วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยทำการทดสอบกลุ่มตัวอย่างหลังเรียน (Post Test) ด้วยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ซึ่งเป็นแบบทดสอบฉบับเดิมรวบรวมข้อมูลผลการทดสอบหลังเรียน เพื่อนำไปวิเคราะห์ต่อไป
7) บันทึกผลการจัดการเรียนรู้ การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
8) วิเคราะห์ผลการจัดการเรียนรู้ร่วมกับวิเคราะห์ผลวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
9) สรุปผลการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
10) อภิปรายผลการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es)
2. ผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนที่คาดหวัง
2.1 เชิงปริมาณ
- ผู้เรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร โดยการสอนแบบใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้นตอน (5Es) ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด และสูงขึ้น (ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ที่เรียนโดยการเรียนแบบสืบเสาะหาความรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร คะแนนทดสอบก่อนเรียนเฉลี่ยเท่ากับ 11 คะแนน และคะแนนทดสอบหลังเรียนเฉลี่ยเท่ากับ 15.67 คะแนน โดยมีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นเท่ากับ 4.67 สรุปได้ว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนที่เรียนโดยการเรียนแบบสืบเสาะหาความรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง สมบัติของสารและเกณฑ์ในการจำแนกสาร หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01)
2.2 เชิงคุณภาพ
2.2.1 ด้านความรู้ (K)
- ผู้เรียนอธิบายสมบัติทางกายภาพและสมบัติทางเคมีได้
- ผู้เรียนอธิบายความแตกต่าง และจําแนกธาตุ สารประกอบ สารละลาย และสารผสมได้
2.2.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ (P)
- ผู้เรียนสามารถจำแนกสารโดยใช้ลักษณะเนื้อสารเป็นเกณฑ์ได้
2.2.3 ด้านคุณลักษณะ เจตคติ ค่านิยม (A)
- ผู้เรียนใฝ่เรียนรู้และมีความสามัคคีในการทำงานกลุ่ม