PA

รายงานผลการพัฒนางานตามข้อตกลง (PA)

สำหรับข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครู (ยังไม่มีวิทยฐานะ)

ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568

ระหว่างวันที่ 1 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 ถึงวันที่ 30 เดือนกันยายน พ.ศ. 2568

ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และรู้เท่าทันสื่อของผู้เรียนผ่านการจัด

กิจกรรมการเรียนรู้สังคมศึกษาเชิงบูรณาการ ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ฝึกการคิดวิเคราะห์ 

รู้เท่าทันสื่อ และสามารถนำความรู้ไปใช้ในการตัดสินใจอย่างมีวิจารณญาณ

      จากสภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้และคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนจากการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาสังคมศึกษา พบว่า ผู้เรียนส่วนหนึ่งยังขาดทักษะในการคิดวิเคราะห์และเชื่อมโยงเนื้อหากับชีวิตจริง การเรียนรู้ส่วนมากมักเน้นการจดจำข้อเท็จจริง ทำให้ผู้เรียนไม่สามารถประยุกต์ใช้ความรู้ในการแก้ปัญหาสังคมร่วมสมัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งผู้เรียนบางคนยังขาดทักษะการใช้สื่อดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์และขาดความตระหนักรู้ในการคัดกรองข้อมูล ส่งผลให้คุณภาพการเรียนรู้ไม่เป็นไปตามที่คาดหวัง

     นอกจากนี้ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ยังมีข้อจำกัดในด้านการมีส่วนร่วมของผู้เรียน เนื่องจากกิจกรรมบางส่วนยังไม่ตอบสนองต่อความสนใจและรูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลายของผู้เรียน ทำให้ผู้เรียนบางกลุ่มมีความสนใจในการเรียนรู้ลดลง ขาดแรงจูงใจ และไม่สามารถพัฒนาทักษะทางสังคม เช่น การสื่อสาร การทำงานเป็นทีมและการแสดงความคิดเห็นเชิงสร้างสรรค์ได้อย่างเต็มศักยภาพ ดังนั้นจึงมีความจำเป็นต้องพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาให้เน้น          Active Learning และ การบูรณาการทักษะศตวรรษที่ 21 เช่น การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา และการใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสม เพื่อยกระดับคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนให้สอดคล้องกับเป้าหมายการศึกษาในปัจจุบัน

     โดยออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในรูปแบบ Active Learning เช่น การอภิปราย (Debate), การศึกษากรณีตัวอย่าง (Case Study) และการใช้สื่อดิจิทัลเชิงสร้างสรรค์

ซึ่งจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์และการรู้เท่าทันสื่อ เช่น วิเคราะห์ข่าวจริง–ข่าว

ปลอม, การนำเสนอข้อมูลผ่าน Infographic หรือ Timeline ดิจิทัล, กิจกรรมกลุ่มจำลองสถานการณ์ทางสังคม โยงเข้าบทเรียนสภาพปัญหาสังคมไทย โดยให้นักเรียนรับชมคลิปและศึกษาเกี่ยวกับ Scamcity ที่เป็นปัญหาในปัจจุบัน และให้นักเรียนคิดวิเคราะห์อภิปรายในชั้นเรียน สร้างทักษะด้วยการวิเคราะห์ข่าวจริง-ปลอม และให้แต่ละคนออกแบบโปสเตอร์ที่สื่อถึงอันตรายของสแกมเมอร์   ผลกระทบ และการแก้ปัญหา 

ผลการจัดกิจกรรม

          จากการดำเนินกิจกรรมการเรียนรู้สังคมศึกษาเชิงบูรณาการ โดยใช้รูปแบบ Active Learning ที่เน้นการคิดวิเคราะห์และการรู้เท่าทันสื่อ พบว่า ผู้เรียนมีการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกอย่างชัดเจน ผู้เรียนสามารถตระหนักรู้ถึงปัญหาสังคมที่เกี่ยวข้องกับสื่อดิจิทัลได้ด้วยตนเอง ผ่านการสังเกตจากการพูดคุย การแสดงออกทางสีหน้าและท่าทาง รวมถึงการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเพื่อนในชั้นเรียน

            นักเรียนส่วนใหญ่เกิดความเข้าใจและตระหนักถึงอันตรายของสื่อออนไลน์ เช่น ปัญหาสแกมเมอร์ การเผยแพร่ข่าวปลอม และการใช้ข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง โดยสามารถเชื่อมโยงความรู้จากบทเรียนไปสู่การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้จริง ผู้เรียนมีทักษะการคิดวิเคราะห์ที่ลึกขึ้น สามารถตั้งคำถาม วิพากษ์ และแสดงความคิดเห็นเชิงเหตุผลได้ดีกว่าเดิม

      ผลลัพธ์ที่เห็นได้ชัดคือผู้เรียนสามารถสร้างสรรค์ผลงานโปสเตอร์ที่สะท้อนการเรียนรู้และการตระหนักรู้ต่อปัญหาสื่อได้อย่างสร้างสรรค์ เนื้อหาที่ปรากฏในโปสเตอร์แสดงถึงการเข้าใจประเด็นอันตรายของสแกมเมอร์ แนวทางป้องกัน และการนำเสนอวิธีแก้ไขปัญหาที่สอดคล้องกับชีวิตจริง

          โดยสรุป กิจกรรมนี้ช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่มีความหมายมากขึ้น สามารถพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การสื่อสาร และการรู้เท่าทันสื่อได้อย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังช่วยเพิ่มแรงจูงใจในการเรียนรู้ และทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะการทำงานร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ตามเป้าหมายการศึกษาในศตวรรษที่ 21