Kan één enkel mens nu enige invloed hebben op de
geschiedenis van de wereld?
Inderdaad kan hij dat. Natuurlijk zullen jij en ik niet opeens
een einde maken aan de oorlogen die aan de gang zijn, of
ogenblikkelijk begrip doen ontstaan tussen twee naties.
Maar we kunnen althans in het wereldje van onze
dagelijkse verhoudingen een fundamentele verandering
teweegbrengen, die wel degelijk een geheel eigen
uitwerking zal hebben.
Het verkrijgen van individuele helderheid heeft inderdaad
zijn uitwerking op grote groepen mensen, maar alleen als
je niet op snelle resultaten uit bent. Als je in termen van
winst en uitwerking denkt, is een juiste innerlijke
ommekeer niet mogelijk.
Uit het boek: ‘Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig?’
Bij het zien van wat we hier samen onderzoeken, moeten
we ons beslist wel afgevraagd hebben of om te leven in
deze wereld werkelijk zoveel inspanning nodig is.
Er bestaat misschien wel een volkomen andere manier
van leven, een levenswijze zonder inspanning; niet van het
laagste niveau, als een koe, en niet al een mens die altijd
uitsluitend doet waar hij zin in heeft, maar op het
allerhoogste niveau, op een peil waar eenvoudigweg geen
sprak is van inspanning.
Maar je kunt natuurlijk niet vragen: ‘Wat moet ik doen om
die geestestoestand te bereiken die geen inspanning
kent?’. Want de wens om die toestand te bereiken op zich
is al een vorm van gehechtheid. En gehechtheid richt zich
onvermijdelijk op dingen die stervende of al dood zijn.
New Delhi, 10de openbare toespraak, 11 Maart 1950
Vraag: Is er iets dat je kunt doen om besef te hebben?
K: ….. Besef je situatie, onderneem de reis van zelfontdekking. Vraag niet wat er
je op die reis zal overkomen, want dat verraadt maar onrust en angst en wijst op
verlangen naar veiligheid, naar zekerheid. Die hang naar een veilige schuilplaats
belemmert zelfkennis, zelfontplooiing en dus inzicht. Besef die innerlijke onrust en
beleef die ervaring rechtstreeks. Dan ontdek je wat dat besef je openbaart. Maar
helaas leeft, bij de meesten onder jullie, de wens alleen maar over de reis te
praten zonder die te ondernemen.
Ojai, 4de openbare toespraak 5 Mei 1946
Uit het boek: ‘Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig?’
“Wanneer twee mensen het er serieus om gaat iets te begrijpen en heel hun geest en
hart, hun zenuwen, hun ogen en hun oren instellen op inzicht, dan bevat die aandacht
een element van stilte. Wat dan plaatsgrijpt, is echte communicatie, is echte
gemeenschap. Dan alleen is er niet enkel sprake van leren, maar van volledig inzicht –
en dat inzicht staat gelijk aan onmiddellijke handeling.”
Talk and dialogues Saanen, 1st public talk 9 July 1967
Van het eerste begin af bestaat het vermogen iets te zien dat waar is – instinctief,
zonder enige vorm van dwang, aanpassing of gelijkvormigheid. Wat ik hiermee
tracht te tonen is, dat een gevoelige, onderzoekende geest, een geest die echt
luistert, onmiddellijk de waarheid van iets kan waarnemen. Maar waarheid kan
niet op iets ‘toegepast’ worden. Als je de waarheid ziet, werkt dat uit eigen
beweging, zonder dat je er bewust moeite voor doet.
Uit het boek: ‘Waar zijn we in hemelsnaam mee bezig?’