Hướng dẫn viết bài tập làm văn số 6: Nghị luận văn học – Môn Ngữ văn – Lớp 12
Bài làm văn số 6
Đề bài: Phân tích hình ảnh thơ
mộng mị, trữ tình của những dòng sông Việt Nam qua hai bài viết bút Người lái
đò Sông Đà (Nguyễn Tuân) và Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường).
A. Lập dàn ý
I. Mở bài
Khái quát vấn đề cần phải nghị
luận: Hình ảnh thơ mộng, trữ tình của những con sông Việt Nam qua hai bài tùy
bút Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân) và Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng
Phủ Ngọc Tường).
II. Thân bài
1. Hình ảnh thơ mộng, trữ tình
của sông Đà trong bài tùy bút Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân).
Khi sông Đà chảy qua vùng bình
nguyên trở nên rất hiền hòa:
Ở trên cao nhìn xuống, sông Đà
tuôn dài như một táng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời
vùng Tây Bắc => Vẻ đẹp mơ màng, kín đáo.
Bên bờ nhìn xuống thấy dòng
sông lấp ló loáng như những đứa trẻ tinh nghịch => Vẻ đẹp hiền hòa, thân
thiện.
Dưới thuyền nhìn lên thấy bờ
sông hoang dại như sơ bờ tiền sử…=> Vẻ đẹp kì ảo, giàu chất hội họa.
=> Tác giả sử dụng phong
cách nghệ thuật độc đáo, tài tình hoa với hình ảnh và ngôn từ chọn lọc, giàu
tính nhac từ đó làm nổi bật hình ảnh dòng sông thơ mộng, trong sáng ngời.
2. Hình ảnh thơ mộng, trữ tình
thơ mộng của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc
Tường).
Sông Hương giữa dòng Trường Sơn
là bản hùng trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn.
Khi ra khỏi rừng, sông Hương
mang một sắc đẹp dịu êm dàng và trí tuệ, như người mẹ phù sa, tâm hồn sâu thẳm
đã đóng kín lại ở cửa rừng….
Sông Hương giữa cách đồng Châu
Hóa, dòng sông như con người đẹp ngủ mơ…sắc nước xanh thẳm.
Dòng sông đi qua giữa đám quần
sơn lô xô mang vẻ đẹp rất trầm mặc.
Giáp mặt với thành phố, sông
Hương lại vui tươi hẳn lên giữa các những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô.
Rời khỏi kinh thành, nó lưu
luyến ra đi giữa màu xanh biêng biếc của tre trúc..đột ngột đổi lòng dòng như
lưu luyến với quê hương xứ xở.
=> Vẻ đẹp duyên dáng, mềm
mại,êm ái, hiền hòa của sông Hương.
3. Khái quát vẻ đẹp hai con
sông.
Sông Đà của Nguyễn Tuân vừa
mang vẻ đẹp hùng vĩ vừa mang vẻ êm đẹp trữ tình.
Sông Hương đều mang vẻ đẹp thơ
mộng như một người con gái lớn.
=> Bộc lộ tình nồng nàn yêu
quê hương, đất nước của tác giả.
Ý nghĩa của nhan đề và nội dung của câu truyện đó: Đúng như tên gọi của thiên truyện ở đây, Nguyễn Thi đã dựng lên hình tượng những con người trong một gia đình lớn lao; gia đình cách mạng đã khiến. Họ gắn bó với nhau trong một mối tình ruột thịt, người nào cũng đáng yêu, đáng quý, người nào cũng có bản chất riêng biệt, nhưng lại thống nhất với nhau về bản chất của mình. Những đặc điểm chung ấy là: lòng căm thù giặc sâu sắc, hành động dũng cảm đầy, gan góc trong chiến đấu, niềm say mê và khao khát được đánh giặc địch, rất tình nghĩa, rất đỗi thủy chung với gia đình, Cách mạng và Tổ quốc đã nói. Có thể kể đó là những nhân vật như chú Năm, mẹ Việt và đặc biệt là hai chị em Chiến và Việt.
Những khúc sông của dòng sông truyền thống đã khiến: Trong truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi, ta thấy một tư tưởng được cô đúc đã lại trong toàn bộ thiên truyện đã thể hiện trong câu nói của chú Năm với chị em Chiến và Việt: “Chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc để ghi vào trong đó. Trăm sông đổ về một biển, con sông của gia đình ta cũng chảy về biển mà biển thì rộng lắm” mà. Câu nói của chú Năm có vẻ văn hóa, mang tính chất triết lí nhưng cũng rất thực tế. Đó là sự tiếp nối truyền thống yêu nước, yêu cách mạng từ đời này qua đời này qua đời khác. Mỗi thành viên trong gia đình chú Năm là một khúc sông, để tạo nên dòng sông truyền thống ấy mà: “Trăm sông đổ về một biển" hay cũng chính là dòng sông truyền thống của gia đình chú Năm đã sẽ đổ về một xã hội lớn hơn, hòa trong biển lớn cách mạng của đất nước ta.
III. Kết bài đã.
Khái quát vào vấn đề và mở rộng ra.
>>> Tham khảo ngay các tác phẩm trong chương trình văn 12 tại: Soạn văn 12