แนวทางการดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร.

๑. ความเป็นมา 

        กระทรวงศึกษาธิการโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พล.ต.อ.เพิ่มพูน ชิดชอบ) ได้ประกาศ ข้อสั่งการและแนวทางปฏิบัติให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ และหน่วยงานในกํากับของ กระทรวงศึกษาธิการ นํานโยบายด้านการศึกษาของคณะรัฐมนตรีที่แถลงต่อรัฐสภา และนโยบายของรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงศึกษาธิการ ไปดําเนินการอย่างเป็นรูปธรรมรวมถึงข้อสั่งการและแนวปฏิบัติอื่น ๆ เพื่อให้การขับเคลื่อน นโยบายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลเกิดผลประโยชน์สูงสุดแก่ผู้เรียนและประชาชนทุกคน มีนโยบาย มุ่งเน้นไปที่การ “เรียนดี มีความสุข” โดยให้มีเรื่องระบบแนะแนวการเรียน Coaching และเป้าหมายชีวิต ทุกระดับ การศึกษา เพื่อให้ผู้เรียนได้ค้นพบแนวทางการเรียนและเป้าหมายชีวิตที่ตนเองชอบ สามารถปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลา ได้รับการเสริมสร้างทักษะชีวิต ประเมินพฤติกรรมเสี่ยง ป้องกันปัญหาหาสุขภาพจิต และได้รับการดูแลช่วยเหลือ ได้อย่างทันท่วงที ให้สามารถอยู่ในสถานศึกษาและดําเนินชีวิตได้อย่างปลอดภัยมีความสุข 

กรมส่งเสริมการเรียนรู้ จึงดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. ในสถานศึกษา ๙๒๘ อําเภอ/เขต ทั่วประเทศ เพื่อให้บริการแนะแนวและให้คําปรึกษา ให้แก่นักศึกษา สกร. ประชาชนได้รับ การแนะแนวและให้คําปรึกษาในด้านการศึกษา ด้านอาชีพ และด้านส่วนตัวและสังคม พร้อมทั้งบริการ ตรวจสุขภาพใจได้อย่างต่อเนื่องและทั่วถึง 

๒. วัตถุประสงค์ 

     ๒.๑ เพื่อให้สถานศึกษาจัดตั้งศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ/เขต ๙๒๘ แห่ง 

๒.๒ เพื่อให้นักศึกษา สกร. และประชาชนได้รับบริการแนะแนวและให้คําปรึกษา ด้านการศึกษา ด้านอาชีพ ด้านส่วนตัวและสังคม 

อย่างทั่วถึง 

๓. กลุ่มเป้าหมาย 

๓.๑ ผู้ให้บริการ 

๑) ศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ/เขต ๙๒๘ แห่ง 

๒) ข้าราชการหรือบุคลากรที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติหน้าที่ดูแลงานศูนย์แนะแนวและ ให้คําปรึกษา สกร.อําาเภอ/เขต 

๓.๒ ผู้รับบริการ 

๑) นักศึกษา สกร. 

๒) ประชาชน 

๔. การดําเนินงานของกรมส่งเสริมการเรียนรู้ 

๔.๑ กําหนดนโยบายและวางแผนการดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. สําหรับ หน่วยงานและสถานศึกษาในสังกัด 

๔.๒ พัฒนาบุคลากรทุกระดับให้มีทักษะ ความรู้ความสามารถและปฏิบัติงานในศูนย์แนะแนวและ ให้คําปรึกษา สกร. ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 

๔.๓ ประสานหน่วยงานภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องในการดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร

๔.๔ พัฒนาระบบฐานข้อมูลสารสนเทศเพื่อการบริหารและส่งเสริมการดําเนินงานศูนย์แนะแนวและ ให้คําปรึกษา สกร. 

๔.๕ กํากับ ติดตาม ประเมินผลการดําเนินงานประจําปี และสรุปผลการดําเนินงานศูนย์แนะแนว และให้คําปรึกษา สกร.

๕. การดําเนินงานของสํานักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัด/กรุงเทพมหานคร 

๕.๑ กําหนดนโยบายและวางแผนการดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. สําหรับ สถานศึกษาในสังกัด 

๕.๒ มอบหมายข้าราชการหรือบุคลากรรับผิดชอบเป็นผู้ดูแลงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. ระดับจังหวัด 

๕.๓ ประชาสัมพันธ์การบริการศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร.

๕.๔ ส่งเสริมและพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาให้มีทักษะในการแนะแนวและให้คําปรึกษา ให้แก่กลุ่มเป้าหมาย 

๕.๕ รวมรวมข้อมูลผู้รับบริการฯ จากศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ และสรุปลง ในแบบ ฅนป.๐๑ และ ฅนป.๐๒ ตาม QR Code

๕.๖ รายงานสรุปผลข้อมูลผู้รับบริการฯ ตามข้อ ๔.๕ ไปยังกรมส่งเสริมการเรียนรู้ 

ข้อมูลไตรมาส ๑ ระหว่างเดือนตุลาคมถึงธันวาคม รายงานภายในวันที่ ๕ มกราคม

ข้อมูลไตรมาส ๒ ระหว่างเดือนมกราคมถึงมีนาคม รายงานภายในวันที่ ๕ เมษายน

ข้อมูลไตรมาส ๓ ระหว่างเดือนเมษายนถึงมิถุนายน รายงานภายในวันที่ ๕ กรกฎาคม

ข้อมูลไตรมาส ๔ ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน รายงานภายในวันที่ ๕ ตุลาคม 

ทาง Google sheet ตาม QR Code

๖. การดําเนินงานศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ/เขต 

๖.๑ มอบหมายข้าราชการหรือบุคลากรรับผิดชอบเป็นผู้ดูแลในลักษณะงานประจําและปฏิบัติงานที่ ศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. ระดับอําเภอ/เขต 

๖.๒ จัดสถานที่ มุมสื่อ และข้อมูลสารสนเทศเพื่อการให้บริการแนะแนวและให้คําปรึกษา ไว้บริการแก่นักศึกษา สกร. และประชาชน 

๖.๓ พัฒนารูปแบบการให้บริการให้หลากหลายและเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้มากที่สุด 

๖.๔ ประชาสัมพันธ์การบริการศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. ให้นักศึกษา สกร. และประชาชน มาใช้บริการ 

๖.๕ ให้บริการแนะแนวและให้คําปรึกษา ให้แก่นักศึกษา สกร. และประชาชน ๓ ด้าน ดังนี้ 

๑) การแนะแนวการศึกษา ( Educational Guidance) หมายถึง กระบวนการให้ความช่วยเหลือ ในเรื่องที่เกี่ยวกับการศึกษาโดยเฉพาะ เช่น 

แนวทางการศึกษาต่อ การเลือกโปรแกรมการเรียน การลงทะเบียน หลักสูตร รูปแบบการเรียนการสอน การวัดผลประเมินผลการเรียนของสถานศึกษา การค้นคว้าเขียน รายงาน/โครงงาน การอ่านหนังสือ การเตรียมตัวสอบ การสร้างสมาธิในการเรียน การเข้าร่วมกิจกรรม 

๒) การแนะแนวอาชีพ (Vocational Guidance ) หมายถึง กระบวนการให้ความช่วยเหลือ ในเรื่องที่เกี่ยวกับการรู้จักโลกของงานอาชีพ กา

วางแผนและการตัดสินใจเลือกอาชีพ ในอาชีพที่เลือก เพื่อประโยชน์แก่ตนเองและสังคม ช่วยให้ค้นพบอาชีพที่เหมาะสมกับความสามารถ ความ      ถนัด ความสนใจ และ สภาพร่างกายของตน โดยให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาชีพต่างๆ เช่น แนวทางที่จะไปสู่อาชีพนั้น ๆ คุณสมบัติของผู้ประกอบ อาชีพ     การเตรียมตัวเพื่อเข้าสู่อาชีพนั้น ๆ เป็นต้น 

๓) การแนะแนวด้านส่วนตัวและสังคม ( Personal and Social Guidance) หมายถึง กระบวนการให้ความช่วยเหลือ ในเรื่องที่นอกเหนือจากด้านการศึกษาและอาชีพ เป็นการช่วยให้เกิดความเข้าใจ ตนเองและสภาพแวดล้อม ส่งเสริมและพัฒนาในด้านบุคลิกภาพ อารมณ์และสังคม เพื่อเป็นผู้ที่มีสุขภาพจิตที่ดี และสามารถปรับตัวให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข รู้จักบําเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อตนเองและสังคม มีความสามารถในการเป็นผู้นําและผู้ตามที่ดี โดยการเสริมสร้างเจตคติที่ดีต่อตนเอง สังคมและผู้อื่น การมองเห็น และการยอมรับความแตกต่าง ระหว่างบุคคลเมื่อเกิดปัญหาก็สามารถแก้ไขได้ และตัดสินใจได้ถูกต้อง 

๖.๕ ให้บริการตรวจสุขภาพใจ ผ่านระบบ MENTAL HEALTH CHECK IN ของกรมสุขภาพจิต ซึ่งเป็น เครื่องมือประเมินสุขภาพจิตเบื้องต้น และ

  คัดกรองความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพจิต พัฒนาขึ้นเพื่อใช้ประเมิน สุขภาพจิตประชาชน เพื่อค้นหากลุ่มเสี่ยงต่อปัญหา มาดูแลสุขภาพจิต และเข้าถึงบริการได้อย่างรวดเร็ว การประเมินประกอบไปด้วย S : Stress (เครียด) B : Burnout (ภาวะหมดไฟ) 5 : Suicide (เสี่ยงฆ่า

       ตัวตาย) D : Depression (ซึมเศร้า) RQ : Resilience Quotient (พลังใจ) โดยทราบผลการประเมินทันที มีคําแนะนําใน การปฏิบัติตัว 

พร้อมมีช่องทางการขอรับการปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญทางออนไลน์ 

๑) ขอความร่วมมือนักศึกษา สกร. ตรวจสุขภาพใจ อย่างน้อยเทอมละ ๑ ครั้ง หรือหากพบ นักศึกษา สกร. มีพฤติกรรมความเสี่ยงด้านสุขภาพจิตให้ทําการตรวจสุขภาพใจในทันที (ตามความพร้อม) 

๒) เชิญชวนประชาชนตรวจสุขภาพใจ ตามความสมัครใจ 

๓) เข้าตรวจสุขภาพใจระบบ MENTAL HEALTH CHECK IN ของกรมสุขภาพจิต และศึกษาคู่มือ การใช้งาน ตาม OR Code

๔) ผลการตรวจเช็คสุขภาพใจ หากพบว่านักศึกษา สกร. หรือประชาชน มีความเสี่ยง ด้านสุขภาพจิต ให้ศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ ให้การช่วยเหลือดูแลเบื้องต้น โดยการให้ คําปรึกษาตามคําแนะนําของระบบ MENTAL HEALTH CHECK IN การสังเกตพฤติกรรมและดูแลต่อเนื่องแล้ว ให้ทําการตรวจสุขภาพใจซ้ํา ครั้งที่ ๒ ภายในระยะเวลา 6 เดือน หากพบว่ายังมีความเสี่ยงด้านสุขภาพจิต ให้ประสานงานส่งต่อสถานบริการด้านสุขภาพจิต หรือแนะนําช่องทางให้คําปรึกษาสายด่วนสุขภาพจิต ๑๓๒๓ และ LINE@ "คุยกัน:KhuiKun" ของกรมสุขภาพจิต พร้อมทั้งติดตามผลการช่วยเหลือ

๖.๖ บรูณาการกิจกรรมที่สร้างเสริมสุขภาพใจ เช่น ความฉลาดทางอารมณ์ (EQ) การเห็นคุณค่า ในตัวเอง (Self-Esteem) และการคิดเชิงบวก (Positive thinking) 

๑) ในการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนให้แก่นักศึกษา สกร.

๒) ในการจัดกิจกรรมทักษะชีวิต กิจกรรมพัฒนาสังคมและชุมชนให้แก่ประชาชน 

ตัวอย่าง คู่มือจัดกิจกรรม สื่อความรู้ และใบความรู้ นํามาบรูณาการการจัดกิจกรรม ตาม QR Code

๖.๗ จัดเก็บข้อมูลผู้รับบริการศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. ตามแบบ ศปน.๐๓ และ ศปน.๐๔

และสรุปรายงานข้อมูลผู้รับบริการไปยังสํานักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัด 

ไตรมาส ๑ ข้อมูลระหว่างเดือนตุลาคมถึงธันวาคม ภายในวันที่ ๑ มกราคม

ตรมาส ๒ ข้อมูลระหว่างเดือนมกราคมถึงมีนาคม ภายในวันที่ ๑ เมษายน

ไตรมาส ๓ ข้อมูลระหว่างเดือนเมษายนถึงมิถุนายน ายในวันที่ 9 กรกฎาคม

ไตรมาส ๔ ข้อมูลระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน ภายในวันที่ ๑ ตุลาคม

๖.๘ ส่งรูปการดําเนินกิจกรรมศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร. อําเภอ ลงผ่านใน Social Media ทาง เพจ facebook “ศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร” พร้อมติดแฮชแท็ก #เรียนดี มีความสุข และ #ศูนย์แนะแนวและให้คําปรึกษา สกร.

๗. หน่วยงานที่รับผิดชอบ 

๗.๑ กลุ่มส่งเสริมกิจการการศึกษาและเครือข่าย กรมส่งเสริมการเรียนรู้ 

๗.๒ สํานักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัด/กรุงเทพมหานคร 

๗.๓ ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อําเภอ/เขต