Sức khỏe sinh sản là một khía cạnh vô cùng quan trọng, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống cá nhân mà còn là nền tảng vững chắc cho hạnh phúc gia đình và sự phát triển của giống nòi. Trong xã hội hiện đại, với những áp lực từ môi trường, lối sống và các yếu tố xã hội, việc chủ động chăm sóc và kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ ngày càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. "Khám sức khỏe sinh sản" không chỉ đơn thuần là một cuộc kiểm tra y tế mà còn là một hành động thể hiện trách nhiệm với bản thân, với người bạn đời và với thế hệ tương lai.
Khám sức khỏe sinh sản là quá trình kiểm tra, đánh giá toàn diện về chức năng hoạt động của các cơ quan sinh sản ở cả nam và nữ giới, nhằm phát hiện sớm các vấn đề bất thường, bệnh lý và đưa ra các giải pháp can thiệp kịp thời. Quá trình này bao gồm các xét nghiệm, thăm khám lâm sàng và tư vấn chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến sinh sản.
Vì sao cần phải khám sức khỏe sinh sản?
Phát hiện sớm các bệnh lý truyền nhiễm qua đường tình dục (STIs): Nhiều bệnh STIs như lậu, giang mai, chlamydia, HIV... có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ban đầu nhưng lại gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe sinh sản, thậm chí dẫn đến vô sinh nếu không được điều trị kịp thời.
Đánh giá khả năng sinh sản: Đối với các cặp đôi đang có ý định mang thai, khám sức khỏe sinh sản giúp đánh giá khả năng thụ thai tự nhiên, phát hiện các yếu tố có thể gây khó khăn trong việc mang thai như suy buồng trứng, tinh trùng yếu, tắc vòi trứng, u nang buồng trứng, u xơ tử cung… Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên hoặc phương pháp hỗ trợ sinh sản phù hợp.
Sàng lọc và phòng ngừa các bệnh lý phụ khoa/nam khoa: Khám định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý như viêm nhiễm phụ khoa/nam khoa, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, polyp tử cung, các vấn đề về tuyến tiền liệt ở nam giới, v.v., trước khi chúng trở nên nghiêm trọng và khó điều trị.
Phát hiện dị tật bẩm sinh hoặc yếu tố di truyền: Một số bệnh lý di truyền hoặc yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Việc khám sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân hoặc trước khi mang thai giúp đánh giá rủi ro và có kế hoạch phòng ngừa, can thiệp phù hợp.
Tư vấn kế hoạch hóa gia đình: Bác sĩ sẽ cung cấp thông tin và tư vấn về các biện pháp tránh thai an toàn, hiệu quả, phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của từng cá nhân hoặc cặp đôi.
Nâng cao sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống: Hiểu rõ về sức khỏe sinh sản giúp mỗi người chủ động hơn trong việc chăm sóc bản thân, phòng tránh bệnh tật, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng hạnh phúc gia đình bền vững.
Chuẩn bị tốt nhất cho giai đoạn mang thai và sinh con: Đối với phụ nữ, việc khám sức khỏe sinh sản trước khi mang thai giúp đảm bảo cơ thể ở trạng thái tốt nhất để đón nhận một thai kỳ khỏe mạnh, giảm thiểu các biến chứng cho cả mẹ và bé.
Khám sức khỏe sinh sản là cần thiết cho mọi đối tượng, không phân biệt giới tính hay độ tuổi, đặc biệt là những nhóm người sau:
Các cặp đôi chuẩn bị kết hôn (khám tiền hôn nhân): Đây là thời điểm lý tưởng để cả hai cùng nắm rõ tình trạng sức khỏe sinh sản của mình, phát hiện sớm các bệnh lý, tư vấn về tình dục an toàn và kế hoạch hóa gia đình.
Những người đang có kế hoạch sinh con: Giúp đánh giá khả năng sinh sản, phát hiện các yếu tố rủi ro và có sự chuẩn bị tốt nhất cho quá trình mang thai.
Những người đã kết hôn nhưng chưa có con sau một thời gian chung sống (thường là 1 năm): Cần khám để tìm hiểu nguyên nhân vô sinh, hiếm muộn và có hướng điều trị phù nhiên.
Những người có các triệu chứng bất thường ở cơ quan sinh dục: Như đau rát khi quan hệ, khí hư/dịch tiết bất thường, kinh nguyệt không đều, đau bụng dưới, xuất huyết âm đạo bất thường, đau tinh hoàn, tiểu buốt, tiểu rắt, v.v.
Những người đã từng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc có tiền sử nạo phá thai: Cần được kiểm tra định kỳ để đánh giá các di chứng và phòng ngừa tái phát.
Những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý di truyền: Để sàng lọc và đánh giá nguy cơ truyền bệnh cho thế hệ sau.
Phụ nữ trên 35 tuổi và nam giới trên 40 tuổi: Ở những độ tuổi này, khả năng sinh sản bắt đầu suy giảm và nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan tăng lên.
Bất kỳ ai muốn chủ động chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình: Nên duy trì khám định kỳ ít nhất 6-12 tháng một lần, ngay cả khi không có triệu chứng rõ ràng.
Quy trình khám sức khỏe sinh sản có thể khác nhau đôi chút tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi, và tiền sử sức khỏe của từng người, nhưng nhìn chung sẽ bao gồm các bước cơ bản sau:
Bác sĩ hỏi về tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình: Bao gồm các bệnh mãn tính, bệnh di truyền, tiền sử phẫu thuật, tiền sử sản khoa (với nữ giới), các bệnh lây truyền qua đường tình dục, thói quen sinh hoạt (hút thuốc, uống rượu, chế độ ăn uống, tập luyện), chu kỳ kinh nguyệt (với nữ giới), tần suất quan hệ tình dục, v.v.
Đo các chỉ số cơ bản: Chiều cao, cân nặng, huyết áp, mạch.
Với nữ giới:
Khám vú: Phát hiện các khối u, nang, hạch bất thường.
Khám phụ khoa: Quan sát bên ngoài âm hộ, môi lớn, môi bé. Tiếp theo là khám bằng mỏ vịt để quan sát cổ tử cung, âm đạo, lấy mẫu xét nghiệm (pap smear, dịch âm đạo). Cuối cùng là khám bằng tay để đánh giá tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng.
Với nam giới:
Khám dương vật, bao quy đầu, bìu và tinh hoàn: Đánh giá các dị tật bẩm sinh, viêm nhiễm, khối u, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn ẩn, v.v.
Thăm khám tuyến tiền liệt: (Đối với nam giới lớn tuổi hoặc có triệu chứng liên quan).
Đây là phần quan trọng để đánh giá sâu hơn về tình trạng sức khỏe sinh sản.
Xét nghiệm máu:
Tổng phân tích máu: Đánh giá tình trạng thiếu máu, các bệnh viêm nhiễm.
Xét nghiệm chức năng gan, thận: Đánh giá sức khỏe tổng thể.
Xét nghiệm đường huyết: Phát hiện tiểu đường.
Xét nghiệm hormone sinh dục: (Testosterone, FSH, LH, Prolactin, Estradiol, Progesterone, AMH, TSH, T3, T4…) để đánh giá chức năng tuyến yên, buồng trứng, tinh hoàn, tuyến giáp.
Xét nghiệm sàng lọc các bệnh truyền nhiễm: (HIV, viêm gan B, viêm gan C, Giang mai, Rubella, CMV, Toxoplasma…) đặc biệt quan trọng đối với các cặp vợ chồng có ý định mang thai.
Xét nghiệm nước tiểu: Tổng phân tích nước tiểu để phát hiện viêm đường tiết niệu, tiểu đường, bệnh lý thận.
Xét nghiệm dịch tiết sinh dục (nam/nữ):
Phết tế bào cổ tử cung (Pap smear/ThinPrep): Sàng lọc ung thư cổ tử cung và các tổn thương tiền ung thư (chỉ dành cho nữ).
Xét nghiệm HPV: Phát hiện virus gây u nhú ở người, nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung.
Nuôi cấy vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng: Trong dịch âm đạo (nữ) hoặc dịch niệu đạo (nam) để phát hiện viêm nhiễm.
Siêu âm:
Với nữ giới: Siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường âm đạo hoặc ổ bụng để đánh giá cấu trúc tử cung, buồng trứng, phát hiện u nang, u xơ, polyp, lạc nội mạc tử cung và các bất thường khác.
Với nam giới: Siêu âm tinh hoàn, bìu, tuyến tiền liệt để phát hiện các khối u, viêm nhiễm, giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Xét nghiệm chuyên sâu khác (tùy chỉ định):
Phân tích tinh dịch đồ (với nam giới): Đánh giá số lượng, chất lượng, khả năng di động và hình dạng của tinh trùng.
Chụp X-quang tử cung vòi trứng (HSG): Đánh giá tình trạng tắc nghẽn vòi trứng (với nữ giới).
Nội soi buồng tử cung/Nội soi ổ bụng: Trong trường hợp nghi ngờ vấn đề phức tạp hơn.
Xét nghiệm nhiễm sắc thể, gen: Khi có tiền sử sảy thai liên tiếp, vô sinh không rõ nguyên nhân hoặc nghi ngờ các bệnh lý di truyền.
Sau khi có đầy đủ kết quả, bác sĩ sẽ giải thích tình trạng sức khỏe sinh sản, đưa ra chẩn đoán, tư vấn về các phác đồ điều trị (nếu cần), kế hoạch hóa gia đình, chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các biện pháp phòng ngừa bệnh tật. Đây là cơ hội để người bệnh đặt câu hỏi và được giải đáp mọi thắc mắc.
Chi phí khám sức khỏe sinh sản rất đa dạng và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Cơ sở y tế: Các bệnh viện công lập thường có chi phí thấp hơn so với các phòng khám, bệnh viện tư nhân hoặc quốc tế.
Gói khám: Có nhiều gói khám khác nhau từ cơ bản đến nâng cao, với các hạng mục xét nghiệm và thăm khám khác nhau.
Giới tính và độ tuổi: Gói khám cho nam và nữ có thể khác nhau, tương tự là gói khám cho người trẻ và người lớn tuổi.
Chỉ định của bác sĩ: Nếu phát hiện các vấn đề cần phải thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu, chi phí sẽ tăng lên.
Địa điểm: Chi phí có thể chênh lệch giữa các thành phố lớn và các tỉnh, thành phố nhỏ hơn.
Bạn nên chủ động liên hệ với các cơ sở y tế để được tư vấn chi tiết về các gói khám và chi phí cụ thể trước khi quyết định thực hiện.
Để buổi khám sức khỏe sinh sản diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao nhất, bạn cần lưu ý một số điểm sau:
Đối với nữ giới:
Nên đi khám sau khi sạch kinh 3-5 ngày. Tránh đi khám trong chu kỳ kinh nguyệt vì máu kinh có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
Tránh quan hệ tình dục, thụt rửa âm đạo, sử dụng thuốc đặt âm đạo trong vòng ít nhất 24-48 giờ trước khi khám.
Mặc quần áo thoải mái, dễ cởi.
Đối với nam giới:
Kiêng xuất tinh (quan hệ hoặc thủ dâm) trong vòng 3-5 ngày trước khi thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ để đảm bảo chất lượng mẫu.
Vệ sinh cơ quan sinh dục sạch sẽ.
Cả nam và nữ:
Chuẩn bị danh sách các câu hỏi, thắc mắc muốn hỏi bác sĩ.
Ghi lại tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng, tiền sử dị ứng.
Có thể cần nhịn ăn (thường là 8-12 tiếng) nếu có chỉ định xét nghiệm đường huyết hoặc một số xét nghiệm máu khác. Hãy hỏi rõ nhân viên y tế trước khi đi.
Mang theo giấy tờ tùy thân, bảo hiểm y tế (nếu có).
Giữ tâm lý thoải mái, bình tĩnh.
Khám sức khỏe sinh sản không chỉ là một quyền mà còn là một trách nhiệm đối với bản thân và thế hệ tương lai. Việc chủ động thăm khám định kỳ, lắng nghe cơ thể và tuân thủ các lời khuyên của bác sĩ sẽ giúp bạn sớm phát hiện, điều trị các vấn đề, bảo vệ sức khỏe sinh sản, từ đó kiến tạo một cuộc sống viên mãn và hạnh phúc gia đình trọn vẹn. Đừng ngần ngại đầu tư vào sức khỏe sinh sản của mình, bởi đó chính là sự đầu tư tốt nhất cho tương lai.
Trung Tâm Y Khoa DIAG
Website: https://diag.vn/
Điện thoại: 19001717
Địa chỉ: 420 Cao Thắng, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
https://www.youtube.com/@diagvn
https://drive.google.com/drive/folders/1ueEcBGFRRqxfZ_c7uAfAaoCljjHa2S-F?usp=sharing
https://diagvn.blogspot.com/2025/10/kham-suc-khoe-sinh-san.html
https://x.com/diagvn/status/1981660203910369365
https://www.google.com/maps/d/edit?mid=1YIX10PCSFeI_O9PfsIhNQvafL3u7ZVo&usp=sharing