หน่วยที่ 1 การดำรงชีวิตและครอบครัว

สาระที่ ๑ การดำรงชีวิตและครอบครัว

มาตรฐาน ง๑.๑ เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ

ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม

และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกใน การใช้พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อม

เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว

หลักการจัดและตกแต่งห้องต่าง ๆ ภายในบ้าน

การจัดและตกแต่งห้องต่าง ๆ ควรคำนึงถึงหลักการ ต่อไปนี้

1. มีประโยชน์

การจัดตกแต่งห้องควรคำนึงถึงความสะดวกต่อการใช้งาน สะดวกต่อการเดิน เข้า – ออก และสามารถปรับเปลี่ยนโยกย้ายได้ง่าย เลือกใช้เครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ตกแต่งให้มีขนาดเหมาะสมกับขนาดของห้อง จัดวางเครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ให้เป็นระเบียบ

2. ประหยัด

ประหยัดพลังงานไฟฟ้า โดยจัดวางเครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ตกแต่งห้องไม่ให้บังทิศทางลม ทำให้ห้องเย็นสบายแทนการใช้พัดลมหรือเครื่องปรับอากาศ ใช้มู่ลี่ปรับแสงสว่างจากธรรมชาติให้เหมาะสมกับการใช้งานภายในห้อง แทนการใช้แสงสว่างจากหลอดไฟฟ้า ประหยัดค่าใช้จ่าย โดยเลือกใช้เครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ตกแต่งห้องที่หาได้ง่าย ราคาไม่แพง มีประโยชน์ใช้สอยหลายอย่าง และดูแลรักษาได้ง่าย

3. ปลอดภัย

ปลอดภัยโดยจัดวางเครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการตกแต่งให้เป็นระเบียบ ไม่เกะกะขวางทางเดิน เพื่อป้องกันการสะดุด หกล้ม หรือชนจนได้รับบาดเจ็บ ปลอดภัยโดยเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ตกแต่งที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่นวัสดุอุปกรณ์ที่ไม่มีความแหลมคม อุปกรณ์ที่ไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เป็นต้น ปลอดภัยโดยจัดตกแต่งให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก ไม่อับชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นแหล่งเพาะเชื้อโรค ปลอดภัยโดยจัดตกแต่งห้องให้ทำความสะอาดได้ง่าย เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งกักเก็บฝุ่นและเป็นที่อยู่ของสัตว์และแมลงต่าง ๆ

4. สวยงาม

สวยงามโดยเลือกใช้เครื่องเรือนที่มีสีกลมกลืนกับสีของผนังและพื้นห้อง

สวยงามโดยจัดวางเครื่องเรือนและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ตกแต่งห้อง ให้สมดุลกันทุกด้านทุกมุมของห้อง

การตกแต่งห้องนอน

ห้องนอน เป็นห้องส่วนตัวที่ให้ความรู้สึกสบายที่สุดของบ้าน ใช้พักผ่อนคลายความเครียดและใช้ทำกิจกรรมส่วนตัวอื่น เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง เป็นต้น จึงต้องเป็นห้องที่เย็นสบาย อากาศถ่ายเทได้สะดวก ควรอยู่ทางทิศตะวันออกของบ้าน เพื่อแสงแดดจะได้ส่องถึงในตอนเช้า และไม่ร้อนระอุ ในเวลากลางคืน เราจำเป็นต้องรักษาความสะอาด จัดให้น่าอยู่ จะทำให้เรามีสุขภาพที่ดีทั้งทางกายและทางใจ

ปัจจัยที่ควรคำนึงในการจัดตกแต่งห้องนอน

มีความเป็นส่วนตัว ไม่มีเสียงรบกวน ประตูสามารถปิดล็อกด้านในและปิดล็อกด้านนอกเพื่อความเป็นส่วนตัว

มีแสงสว่างเพียงพอและอากาศถ่ายเทได้สะดวก เช่น มีหน้าต่าง ช่องระบายอากาศ มีพัดลมหรือเครื่องปรับอากาศ แต่ไม่ควรจัดวางหัวเตียงให้ชิดหน้าต่าง เพราะถ้าได้รับลมมาก ๆ จะทำให้เป็นหวัดได้ง่าย

การใช้สี ห้องนอนเป็นห้องที่สำคัญ การใช้สีที่เหมาะสมจะมีผลดีต่อสุขภาพจิต และความสุขในการพักผ่อน สีของผนังห้องและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดและตกแต่ง ควรใช้สีเย็นเพื่อให้ความรู้สึกเย็นสบาย เช่นสีฟ้า สีเขียว ถ้าห้องแคบให้ใช้สีเหลือง สีส้มอ่อน สีครีมหรือสีฟ้าอ่อน ไม่ควรใช้สีฉูดฉาด

การวงรูปแบบ ห้องนอน โดยทั่วไปจัดเป็น 2 แบบ คือ

1. แบบจัดวางเครื่องนอนบนพื้น จัดวางที่นอนชิดผนังและมุมห้องด้านใดด้านหนึ่ง

2. แบบจัดวางเครื่องนอนบนเตียง จัดวางเตียงนอนชิดผนังด้านใดด้านหนึ่ง หรืออาจตั้งเตียงให้ส่วนหัวเตียงอยู่ชิดผนัง ด้านข้างค่อนไปทางฝาผนัง เว้นช่องทางเดินด้านข้าง และปลายเตียงไว้ เพื่อให้ปิด – เปิดห้อง หรือเดินได้สะดวก

ในห้องนอนควรมีเครื่องใช้ที่จำเป็น ดังนี้

เครื่องนอน ได้แก่ หมอน หมอนข้าง มุ้ง ผ้าห่ม เตียง ที่นอน และเสื่อ มุ้ง นับว่าจำเป็น

มากสำหรับบ้านในชนบท

ตู้เสื้อผ้า ใช้สำหรับเก็บเสื้อผ้าที่รีดแล้วและใส่ของใช้ส่วนตัวที่จำเป็น ถ้าไม่มีตู้ก็ควรใส่

กล่องกระดาษเพื่อความเป็นระเบียบและป้องกันฝุ่นละออง

โต๊ะเขียนหนังสือ สำหรับผู้ที่ต้องการอ่านหนังสือ เพื่อการพักผ่อน

ที่วางของ ควรมีไว้เพื่อวางแก้วน้ำ โคมไฟ วิทยุ

ราวพาดผ้า ราวพาดผ้าอาจทำด้วยไม้หรือใช้ลวดขึงกับข้างฝา ใช้สำหรับผึ่งผ้า

ตะกร้าผ้า ใช้สำหรับใส่เสื้อผ้าที่ใช้แล้ว

ไฟในห้องหรือตะเกียง สำหรับให้แสงสว่าง

เครื่องประดับตกแต่งห้อง ควรหาวัสดุที่มีในท้องถิ่นมาประดิษฐ์ เช่น ภาพผนัง

ที่ใส่ซองจดหมาย ฯลฯ

การตกแต่งห้องครัว

ห้องครัว เป็นที่สำหรับประกอบอาหาร ดังนั้นควรอยู่ห่างจากห้องนอนหรือส่วนหลังของบ้านเพื่อไม่ให้มีกลิ่นและเสียงรบกวน มีแสงสว่างเพียงพอ มีอากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อช่วยขจัดกลิ่น ห้องครัวเป็นห้องที่ต้องทำความสะอาดอยู่เสมอ ดังนั้นพื้นครัวจึงควรเป็นวัสดุที่ทนทาน ทำความสะอาดได้ง่าย และไม่ลื่น

วิธีการจัดตกแต่ง

การวางรูปแบบ ห้องครัวโดยทั่วไปมีการวางรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้

1. การจัดแบบชิดผนังด้านเดียวหรือแบบเส้นตรง นิยมใช้กับบ้านที่มีเนื้อที่จำกัด

2. การจัดวางแบบชิดผนังสองด้าน หรือแบบตัวแอล ใช้กับห้องครัวลักษะแคบและยาว

3. การจัดแบบชิดผนังสามด้าน หรือแบบตัวยู เหมาะสำหรับห้องครัวที่มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมด้านเท่า

4. การจัดแบบเส้นขนาน ใช้สำหรับห้องครัวที่ประตูอยู่ตรงข้ามกัน 2 ประตู

การวางเครื่องเรือนในห้องครัว ควรยึดหลักความสะดวก ปลอดภัย ถูกสุขลักษณะ และทำความสะอาดง่าย

สีของห้องครัวและวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการจัดและตกแต่ง ควรเป็นสีสดใส สว่าง และเย็นเช่น สีเขียวอ่อน สีครีม เป็นต้น

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้จัดและตกแต่งห้องครัว ควรตกแต่งด้วยภาพติดผนังที่เกี่ยวกับอาหารหรือตะกร้าวางผลไม้หลากสี

จัดให้มีที่รองรับขยะหรือเศษอาหาร โต๊ะหรือเคาน์เตอร์สำหรับวางอ่างล้างจานและที่คว่ำจาน ควรเลือกใช้ชนิดที่ทำจากกระเบื้องหรือสเตนเลส ไม่ควรเลือกใช้ชนิดที่ทำจากไม้ เพราะเมื่อถูกความชื้นระยะหนึ่งอาจขึ้นรา ไม้บวมพอง หรือมีปลวกกัดกิน

การจัดตกแต่งห้องรับแขก

ห้องรับแขกเป็นห้องที่ต้อนรับผู้มาเยี่ยมเยือน ซึ่งจะอยู่ส่วนหน้าของบ้านการจัดและตกแต่งห้องรับแขกควรจัดให้สวยงามและดูสะดวกสบาย

การวางรูปแบบ การจัดห้องรับแขกนิยมจัดเป็น 2 แบบ คือ

1. แบบนั่งพื้น จัดตกแต่งโดยใช้เสื่อหรือพรมปูลาด หรือใช้เบาะรองนั่งหลาย ๆใบอาจมีหมอนอิง หรือหมอนสามเหลี่ยมเพื่อให้นั่งสบายขึ้น และมีโต๊ะเตี้ย ๆ วางตรงกลาง ใช้สำหรับวางสิ่ง ของน้ำดื่ม การจัดแบบนี้ค่อนข้างสะดวก ประหยัด เนื่องจากเครื่องเรือนหาง่าย ราคาไม่แพง

2. แบบนั่งเก้าอี้ มีวิธีการจัดหลายวิธี ได้แก่

1. จัดแบบเส้นตรง โดยจัดเก้าอี้วางเรียงเป็นแถวเดียว ให้เก้าอี้ยาวอยู่ตรงกลางเก้าอี้เดี่ยววางไว้ด้านข้างด้านละตัว และวางโต๊ะรับแขกไว้กลางตรงส่วนหน้าเก้าอี้ยาว การจัดแบบนี้เหมาะสำหรับห้องแคบ หรือมีพื้นที่จำกัด

2. จัดแบบเข้ามุมห้อง โดยจัดวางเก้าอี้ยาวไว้ชิดผนังด้านหนึ่ง เก้าอี้เดี่ยวอีก 1 – 2 ตั้งชิดผนังอีกด้านให้อยู่ในลักษณะเป็นมุมฉาก วางโต๊ะรับแขกไว้ตรงกลาง การจัดแบบนี้ช่วยประหยัดเนื้อที่ได้มาก เหมาะสำหรับห้องขนาดเล็ก

3. จัดลักษณะรูปสี่เหลี่ยม การจัดแบบนี้จะวางเก้าอี้ยาวไว้ชิดผนัง เก้าอี้เดี่ยว 2 ตัว วางไว้ด้านตรงข้าม และมีโต๊ะรับแขกวางอยู่ตรงกลาง

4. จัดแบบตัวยู (U) หรือเข้ามุม 2 มุม การจัดแบบนี้จะวางเก้าอี้ยาวไว้ชิดผนังด้านหนึ่ง และวางเก้าอี้เดี่ยวไว้ด้านข้าง 2 ด้าน ในลักษณะตรงกันข้าม และวางโต๊ะรับแขกไว้ตรงกลางเหมาะสำหรับห้องที่มีลักษณะแคบแต่ยาว

5. จัดแบบวงกลม โดยวางชุดเครื่องเรือนทั้งหมดอยู่ห่างจากผนังจนเกือบกลางห้อง วางเก้าอี้ยาวไว้ด้านหนึ่ง โต๊ะรับแขกไว้ตรงกลาง และวางเก้าอี้เดี่ยวโดยรอบ การจัดแบบนี้เหมาะสำหรับห้องที่มีพื้นที่กว้างมาก

สิ่งที่ควรนำมาใช้จัดตกแต่งห้องรับแขก ได้แก่

1. ชุดรับแขก แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ ถ้าเป็นแบบนั่งพื้นก็ควรใช้เสื่อหรือพรมปูพื้น ถ้าเป็นแบบนั่งเก้าอี้ ควรเลือกชุดรับแขกที่มีขนาดและรูปแบบที่เหมาะกับห้อง ทำจากวัสดุที่แข็งแรง ทนทาน เช่น ไม้ หวาย ถ้าบุผ้าควรเลือกสีที่กลมกลืนกับสีห้อง

2. ตู้โชว์ เลือกขนาดพอเหมาะกับห้อง ไม่ควรสูงมาก จะทำให้ห้องแลดูทึบ ควรวางชิดผนังไม่ควรวางตู้บังแสงสว่างและทิศทางลม

3. ผ้าม่าน เป็นสิ่งตกแต่งที่ช่วยกรองแสงสว่างในห้องให้ลดลง และช่วยให้ห้องรับแขกดูสวยงามขึ้น การเลือกผ้าม่านมาตกแต่งห้อง ควรเลือกที่มีสีสัน ลวดลายสวยงาม กลมกลืนกับห้อง

4. ภาพ ควรเลือกสีให้เข้ากับเครื่องเรือนและผนังห้อง และควรเลือกภาพวิวธรรมชาติที่ดูแล้วสดชื่น ภาพบุคคล ภาพเขียน หรือปักผ้าด้วยมือที่มีความสวยงาม มีคุณค่านำมาตกแต่งห้อง

5. ต้นไม้ และดอกไม้ เป็นสิ่งที่ช่วยให้ห้องรับแขกมีชีวิตชีวา ไม่แห้งแล้ง ต้นไม้ที่จำมาประดับ ควรเลือกชนิดที่ไม่ต้องการแสงแดดมาก เช่น บอน พลูด่าง ฯลฯ

6. สิ่งประดับตกแต่งอื่น ๆ เช่นรูปปั้น เครื่องเซรามิก งานหัตถกรรมพื้นบ้าน ควรเลือกให้มีสี ขนาด รูปทรง เหมาะสมสัมพันธ์กัน

การใช้สี ควรเลือกใช้สีที่มองดูแล้วสดชื่น และเลือกใช้สีให้เข้ากับเรื่องเรือนและผนังห้อง

สีที่เหมาะสำหรับจัดตกแต่งห้องรับแขก เช่น ชมพูอ่อน ส้มอ่อน จะทำให้รู้สึกสดชื่น